Column | Biden en de ballast van de grote bondgenoot

Posted on October 17, 2024 by admin

Het lijkt simpel: als Amerika, de machtigste bondgenoot van het land, Israël nu maar tot de orde roept, is de oorlog in het Midden-Oosten zo voorbij. In vele toonaarden is het te horen: het land kan alleen maar zo tekeergaan door de onvoorwaardelijke steun uit Washington.

Ja, want Israël is toch een creatie of marionet van het Westen? Waarbij voor het gemak vergeten wordt dat de Britse en Amerikaanse diplomatieke elites in 1947-’48 juist sceptisch waren over het ‘linkse’ zionisme en de stichting van Israël, uit vrees voor communistische invloed in de regio en schade aan westerse oliebelangen. Moskou steunde het zionisme wél, uit anti-Britse machtspolitiek, de wapens voor Israël kwamen uit het Oostblok. Het land een westerse creatie? Met frisse tegenzin dan toch.

Ook nu is machtspolitiek grilliger en onvoorspelbaarder dan morele overtuigingen of een partijtje Stratego doen geloven. Uit een nieuw boek van Bob Woodward, dat deze week verschijnt, blijkt hoezeer Biden, een levenslange sympathisant van Israël, telkens gefrustreerd raakte in pogingen om Netanyahu (een hopeloze bad guy, aldus de vertwijfelde president) aan de onderhandelingstafel te krijgen. De grote bondgenoot werd klemgezet door de kleine, en de leider van de kleine op zijn beurt door de extremisten in zijn coalitie. Onmacht alom.

Woodward is niet de eerste die dat vaststelt. In The Atlantic kwam journalist Franklin Foer eerder tot die conclusie, in een nu al veelbesproken reconstructie van een jaar diplomatiek falen. Washington, achter de schermen bezig met normalisering van de betrekkingen tussen Israël en Saoedi-Arabië (met als inzet óók een Palestijnse staat), werd compleet overrompeld door de terreur van 7 oktober. Biden hing aan de noodrem maar kreeg geen vat op Netanyahu, zelf in de greep van paniek. Het lukte Washington nog net de Israëliërs te weerhouden per ommegaande behalve Gaza ook Libanon aan te vallen, maar daarna bleven alle pogingen om een blijvende wapenstilstand te forceren vruchteloos.

Op een andere manier geldt die onvoorspelbare dynamiek tussen grote en kleine partner ook voor Iran en zijn vooruitgeschoven posten Hezbollah en Hamas. Uit buitgemaakte Hamas-documenten blijkt dat Hamas al twee jaar zon op een gezamenlijke aanval op Israël en een regionale oorlog die de vernietiging van de ‘zionistische entiteit’ moest inluiden. Het offensief was gepland voor 2022 maar uiteindelijk ging Hamas, nog in bespreking met Iran en Hezbollah, alleen tot de aanval over – en hield de ‘As van verzet’ zich, vooralsnog, in.

Foer van The Atlantic noemt zijn reconstructie van het Amerikaanse geschutter „de anatomie van een mislukking”. Voor de grote bondgenoot, welteverstaan. Niet voor de kleine. Die is, met gruwelijke vergeldingen in Gaza en Libanon, inmiddels weer overtuigd van zijn eigen succes.

Sjoerd de Jong schrijft elke donderdag op deze plek een column.

Van lokaal talent tot wereldsterren: tijdens ADE zie je hoe de dance zich in alle breedte ontwikkelt

admin
October 17, 2024
0

Traditiegetrouw trapt het Metropole Orkest het Amsterdam Dance Event af. Dit jaar in de bloedhete Rabozaal van de Melkweg, zwevend boven de Lijnbaansgracht. Onder leiding van dirigent, componist en producer Miguel Atwood-Ferguson brengt het orkest een ode aan wijlen hiphopproducer J Dilla (1974-2006), die dit jaar vijftig zou zijn geworden. Onder toeziend oog van Dilla’s moeder blijken zijn rauwe, strakke, lofi beats heel geschikt voor een orkestrale uitvoering. Opeens snap je hoe Dilla’s genialiteit zo’n grote invloed kon hebben op de ontwikkeling van elektronische muziek. Met dank aan het orkest: als een groep zorgvuldige rechercheurs ontwaren de Metropole-muzikanten alle intriges, verstopte spelonken, en onderliggende structuren van Dilla’s muziek.

Neem de beat van ‘Find a Way’, voor de legendarische groep A Tribe Called Quest een relatief recht-doorzee melodielijn, heerlijk kabbelend. Maar het orkest laat de beat zweven, doet de kabbelende beek overstromen en stort de muzikale rivier vol overgave in open zee. Het Amsterdam Dance Event is geopend.

Het concert van **Floating Points** op de eerste avond van ADE.

Porsches

Cultureel centrum Felix Meritis aan de Keizersgracht is de hele week lang een soort mierenhoop van gonzend rumoer. Naast een muzikaal programma is Amsterdam Dance Event ook een congres. Uit alle internationale hoeken van het muzikale leven komen professionals hier samen – van festivalpromotors tot nachtclubprogrammeurs, geluidstechnici, journalisten en zakenlui. Michiel Beers, oprichter van megafestival Tomorrowland, vertelt er over faillissementen en rechtszaken, dj Martin Garrix spreekt er over de waarde van muziek en technosensatie KI/KI mijmert er over haar doorbraak.

Op de hoek met de Berenstraat probeert een glimmende Porsche Cayenne met gele ADE-stickers tevergeefs te keren. In de bolide wordt onder anderen ADE-directeur Jan-Willem van de Ven rondgereden. Er rijden vijf van zulke Porsches door de stad. Op tien minuten fietsen van Felix Meritis organiseert de organisatie Music Moves een feest voor daklozen (‘Uit je dak’).

Met meer dan drieduizend artiesten, tijdens duizend evenementen, en zo’n vierhonderdduizend verwachte bezoekers is er véél op ADE, heel erg veel.

Neem de ingetogen dj en producer Floating Points uit Engeland, in de andere zaal van de Melkweg. Zijn doorgaans toegankelijke house begint vanavond als funky, jazzy, golvende soundscape, die hij met Todd Terje-achtige bliepjes en beukend betoverende bass in elkaar draait. Ook de lichten zijn betoverend: een soort slangvormig lint van laserlampen creëren door om de beurt te draaien een hypnotiserend golfeffect. Op de drop van ‘Key103’ (van zijn nieuwe album) schieten de blauwe lasers door de zaal, en merkt het publiek: yes, we gaan de nacht in. Want de nacht, júíst de nacht, is ADE.

Een warme nacht, dit keer. Op weg naar de Gashouder voor een Awakeningsshow van de Duitse DJ Daddy Trance, beter bekend als Marlon Hoffstadt, lijkt het wel zomer. Uit barretjes als Cue en Bar Theo, waar het Rotterdamse platenlabel Clone Records voor de gelegenheid huishoudt, klinkt heerlijk geborgen muziek. Tijdens ADE klinkt in Amsterdam muziek uit alle hoeken en gaten: stadions, grote zalen, kleine zalen, oude fabrieken, kantoorpanden, kerken, musea (Eefje de Visser gaf een concert in het Van Gogh Museum), trams, treinen, loodsen, en zelfs uit een buurthuis en een manege.

**Hoffstadt** tijdens de openingsavond van ADE.

XTC-winkel

Eenmaal in de Gashouder roept Hoffstadt (geblondeerd haar, donkere snor, zwarte tanktop), tussen zijn gure tranceplaten door of er nog ‘daddies’ in de zaal zijn. De ‘daddy cam’ achter de booth richt zich op een blonde veertiger in het publiek, Hoffstadt slaakt een kreetje van geluk, in het Duits-Engels: ‘Yezz, this is a proper daddy!’ Zaterdag staat hij tussen Tiësto en Martin Garrix in de ArenA voor zo’n 35.000 mensen, waar de het Britse tijdschrift DJ Mag de jaarlijkse Top 100 DJs, met de meest populaire dj’s wereldwijd bekendmaakt.

Tijdens het wachten voor het gratis feest van technosensatie KI/KI, later deze nacht in de Gashouder, gaat er een quiz rond over drugsgebruik. Het blijkt een initiatief van Unity, een vrijwilligersproject van verslavingszorginstelling Jellinek. Zo hebben vrouwen meer kans op (mogelijk dodelijke) watervergiftiging dan mannen, wegens een lager zoutgehalte in het bloed, en kun je van MDMA minder goed plassen. Vrijwilliger Damien (die liever niet met achternaam in de krant wil), stelt dat er nog te weinig kennis is onder feestgangers. Unity wil daarom „op een laagdrempelige manier bewustzijn creëren, zonder te criminaliseren”. Een dag voor het festival opende de Amsterdamse wethouder Alexander Scholtes (Zorg) een xtc-winkel op het Westergasterrein. Deze winkel is volgens hem de start van een debat dat over „humaner en realistischer drugsbeleid” moet gaan, stelt de wethouder in De Telegraaf.

KI/KI, woman of the hour, wilde met een gratis feest in de Gashouder wat terug doen voor de stad waar ze is grootgeworden. Want ook dat is ADE: een podium voor lokaal talent, waarop ze heel groot kunnen worden. In de 51 ADE-loze weken polijsten die jonge muzikanten (overal ter wereld) in kleine zaaltjes en donkere kelders hun ruwe talenten. En wat daar gebeurt, bepaalt morgen de kleur van het ADE.

Publiek in de Gashouder tijdens het concert van **Hoffstadt** op de eerste avond van ADE.

Tv-recensie | In Israël op zoek naar zachte krachten

admin
October 17, 2024
0

Eind jaren tachtig pendelden twee mannen een nacht lang heen en weer tussen Den Haag en Scheveningen. Robert Serry zag het nog zo voor zich: hij en zijn (inmiddels overleden) medediplomaat Max van der Stoel, samen op de fiets. In een Haags hotel bevond zich Yossi Beilin, toenmalig minister van Financiën in het Israëlische kabinet-Shamir. In het Scheveningse Carlton Beach Hotel zat ondertussen de Palestijne diplomaat Afif Safieh, toenmalig vertegenwoordiger van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie. Een ontmoeting was uitgesloten: de Israëlische wet verbood direct contact met de PLO. En toch wilden ze praten. Dat lukte in de vorm van proximity talks. In het geheim tastten ze die nacht de mogelijkheden voor vrede af door boodschappen door te geven aan twee Hollanders op tweewielers.

Serry, Beilin en Safieh blikten terug op hun toenaderingspoging in Brug over de breuklijn 2 (BNNVARA). Deel 1 werd uitgezonden in december vorig jaar, niet lang na de aanval van Hamas op Israël die een nieuw hoofdstuk opende van een jarenlang conflict. De verdeeldheid dreunde (en dreunt) door tot in Nederland. Voor columnist Natascha van Weezel en programmamaker Sinan Can (naast collega’s ook vrienden) vormde dat aanleiding om juist te pleiten voor verbinding en wederzijds begrip.

Waar ze toen zochten naar bruggenbouwers in Nederland, trokken ze voor het tweede deel ook naar Israël, op zoek naar de zachte krachten binnen een steeds hardere strijd. Waarom ze niet een soortgelijk bezoek aan Gaza brachten laat zich raden: Israël blijft daar aanvallen uitvoeren die enorme aantallen burgerslachtoffers eisen, en laat bovendien buitenlandse journalisten Gaza niet binnen. Van de journalisten die zich wél in Gaza bevinden, zijn er – voor zover we weten – al 130 gedood.

Toch komen (onder meer via videoverbinding) ook Palestijnse bruggenbouwers aan het woord, onder wie Safieh en advocate Hiva Husseini. Die laatste zet zich samen met Beilin onvermoeibaar in voor vrede in het Midden-Oosten. Beilin: „Vredesovereenkomsten worden altijd gesloten na de vreselijkste oorlogen.” Al bestaat vrede uit meer dan alleen verdragen sluiten en resoluties formuleren, benadrukt Husseini. „Het gaat om acceptatie. Om accepteren dat de ander bestaat en ook emoties heeft, net als jij. Als we het rationele en emotionele combineren, geeft dat ons de kans te genezen.”

Hoop

Er waren meer momenten van hoop. Een burgemeester van een dorpje waarin Joden en Palestijnen “intentioneel samenleven”. Vredesactivisten die zelf vrienden en familie zijn verloren op 7 oktober, maar geen heil zien in wraak. Stemmen die luid roepen om vrede. Maar de beelden van bombardementen en trillende kinderen zijn er ook. Onverbiddelijk hard spatten ze van het scherm, je veilige woonkamer binnen. Je kunt je ogen dichtdoen, je tv uitzetten, maar daarmee maak je niet ongedaan dat de scènes zich in het echte leven hebben afgespeeld. Dat ze eindigden met de dood van een vijfjarig kind. „De achteloosheid waarmee het allemaal gebeurt”, zegt Beilin. „Israël verliest zijn gevoeligheid voor mensenlevens.”

Vóór en na het programma waren op verschillende zenders de updates te zien over de Giro555-actie waarmee geld werd ingezameld voor oorlogsslachtoffers in het Midden-Oosten. Ook die actie verdeelde Nederland: een avondvullende uitzending kwam er niet, bedrijven en BN’ers hielden zich stil. Toch werd er ruim 15 miljoen ingezameld, voornamelijk afkomstig van particulieren. In het callcenter maakten de Joodse Noa en moslima Selma de voorlopige eindstand bekend. Samen met nog twee leeftijdsgenoten startten ze de verbindingscampagne Deel de Duif, waarmee ze verbinding zoeken tussen Nederlandse jongeren. Bruggenbouwers zijn er altijd. Blijf alsjeblieft naar ze luisteren.