China omzeilt Amerikaanse restricties op AI-chips via Amazon en Microsoft

Bedrijven die gelieerd zijn aan de Chinese staat hebben eenvoudig toegang tot Amerikaanse clouddiensten om kunstmatige intelligentie (AI) te ontwikkelen. Dat blijkt uit een onderzoek van Reuters, dat zich baseert op Chinese handelsdocumenten.

Volgens het persbureau hebben tenminste elf Chinese instellingen toegang gekregen of geprobeerd te krijgen tot commerciële diensten van Amazon en Microsoft. Ze gebruiken de rekenkracht in Amerikaanse datacenters voor verschillende AI-projecten, waaronder chipontwerpen, autotechniek en mogelijk militaire doeleinden.

Reuters publiceerde afgelopen vrijdag een lijst van contracten die beschrijft hoe Chinese ondernemingen en universiteiten voor tienduizenden dollars aan ‘tokens’ kopen; tegoedbonnen voor rekenwerk met de slimme AI-modellen van Claude en OpenAI. Het gaat om dezelfde soort techniek die de slimme chatbot ChatGPT aanstuurt.

Enkele van deze Chinese instanties, zoals een onderzoeksinstituut van de technische universiteit van Suzhou (USTC), staan al op een zwarte lijst van het Amerikaans ministerie van handel. China zou het quantumonderzoek van USTC volgens de VS voor militaire en nucleaire techniek gebruiken.

Nvidia en ASML

Amerika wil een technologisch overwicht over China houden, zeker op het gebied van kunstmatige intelligentie. Dat is volgens de VS een kwestie van nationale veiligheid, omdat moderne (cyber-)wapens sterk op AI leunen.

Daarom mag China geen snelle AI-chips meer kopen van Nvidia, de Amerikaanse marktleider op dat gebied. En om te voorkomen dat China zelf de benodigde halfgeleiders ontwikkelt, mogen Amerikaanse chipmakers hun meest geavanceerde technologie niet meer naar China exporteren.


Lees ook

ASML kan de Amerikaanse druk niet ontlopen

Een werknemer in een stofvrije ruimte, de cleanroom, waar de ASML-machines worden geassembleerd.

Daarnaast leggen de VS, in samenwerking met de Nederlandse overheid, exportbeperkingen op aan ASM International en met name ASML. De modernste systemen van de hightech onderneming uit Brabant mogen niet naar China. Amerika dringt er ook op aan dat ASML stopt met het onderhoud van minder geavanceerde machines, maar de Nederlandse overheid acht dat vooralsnog een stap te ver.

Openlijk verkrijgbaar

De digitale wapenrace om AI-suprematie verplaatst zich van de chipfabrieken naar de cloud. Terwijl China wordt gedwarsboomd om een eigen chipindustrie op te bouwen, is het eindproduct – de rekenkracht van die snelle chips – openlijk verkrijgbaar via commerciële diensten van Amazon en Microsoft.

In een eerder gesprek met NRC gaf Microsoft-president Brad Smith aan dat zijn Chinese klanten toegang hebben tot Amerikaanse AI-modellen. „Ze kunnen gebruikmaken van OpenAI, maar alleen via onze datacenters in de VS.” Volgens Smith moet Microsoft vanwege exportbeperkingen een aantal Chinese klanten weren, en is de controle daarop „in het algemeen” goed. Voor de veiligheidscommissie van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, afgelopen juni, vertelde Smith dat 1,5 procent van de Microsoft-omzet (in totaal 245 miljard dollar per jaar) uit China komt.

De Amerikaanse overheid werkt aan nieuwe exportrestricties om de omweg via de cloud af te snijden, zowel voor Chinese als voor Russische bedrijven en instanties. Maar naleving van die beperkingen is lastig, omdat voor de techbedrijven niet altijd duidelijk is wie hun uiteindelijke klant is. Dat geldt niet alleen voor webdiensten; zo blijken de nieuwste Nvidia-chips via schaduwondernemingen in landen als Maleisië naar China te worden gesmokkeld.