CDU-kopman Merz zet in op ‘Europe first’ en zijn achterban vindt het prachtig

Europa, economie en migratie: dat zijn de belangrijkste thema’s van de verkiezingen in Duitsland, als je het bezoekers van een campagnebijeenkomst van de Christlich Demokratische Union (CDU) in Fulda vraagt. Het stadje in de westelijke deelstaat Hessen is een CDU-bolwerk: conservatief en katholiek, met sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog constant een ruime meerderheid voor de partij. Aan de lantaarnpalen hangen verkiezingsposters van verschillende partijen, maar van geen een zoveel als van de CDU.

Met nog geen maand te gaan tot de verkiezingen op 23 februari is de campagne losgebarsten in Duitsland. Dit weekend hielden de vier grote partijen verkiezingsbijeenkomsten: de CDU in Fulda, de Groenen in Berlijn, de Sozialdemokratische Partei (SPD) in Saarbrücken in het westen van Duitsland en Alternative für Deutschland (AfD) in het oostelijke Halle. Overal ging het over de recente mesaanval in de Beierse stad Aschaffenburg, waar een man en een tweejarig jongetje werden doodgestoken door een Afghaanse man met psychische problemen.

Tegelijkertijd demonstreerden dit weekend mensen in ruim zestig plaatsen tegen de ruk naar rechts in de Duitse politiek. In Keulen trotseerden 40.000 demonstranten de regen, in Berlijn 35.000. De demonstranten richtten zich tegen de AfD, maar óók tegen de CDU, die onder kanselierskandidaat Friedrich Merz een rechtsere en conservatievere koers vaart.

In Halle, waar AfD de verkiezingscampagne aftrapte, waren 9.000 demonstranten op de been. Binnen gaf techmiljardair Elon Musk een verrassingsoptreden: hij sprak de achterban van de radicaal-rechtse partij via videoverbinding toe en deed opnieuw stof opwaaien, na zijn ogenschijnlijke Hitlergroet bij de inauguratie van Donald Trump en onwaarheden in een interview met AfD-partijleider Alice Weidel. Hij maande het publiek trots te zijn op Duitsland en dat niet te verliezen door multiculturalisme „dat alles verdunt”. Weidel sprak zelf wederom meermaals van massale uitzettingen en remigratie. Het werd door een uitzinnig publiek toegejuicht.

Grenscontroles

In Fulda was het publiek minder uitzinnig, maar kreeg Merz desalniettemin veel lof. In zijn toespraak legde hij de nadruk op de thema’s die zijn kiezers bezighouden. Het antwoord op „America first” moet zijn „Europe first”, want een verenigd Europa staat sterker tegenover wereldmachten als de VS, Rusland en China. Mensen moeten meer gaan werken in plaats van Bürgergeld ontvangen (de sociale uitkering die de huidige regering onder leiding van de SPD instelde). De belastingdruk voor bedrijven moet omlaag zodat deze meer banen en welvaart kunnen genereren.

Over migratie is hij ondubbelzinnig: „Op mijn eerste werkdag als bondskanselier zal ik het ministerie van Binnenlandse Zaken instrueren om grenscontroles in te voeren en illegale immigratie te stoppen.”

Na de mesaanval in Aschaffenburg sprak Merz over strengere migratiewetten die het recht op asiel beperken en uitzettingen van mensen zonder verblijfsvergunningen, ongeacht de situatie in hun land van herkomst. Zonder steun van andere partijen zou hij dat desnoods met steun van de AfD moeten doen, zei Merz eerder.

‘Het politieke midden afgeschaft’

Volgens de linkse partijen schurkt de CDU met dit soort uitspraken steeds dichter tegen de AfD aan. Op het partijcongres van de Groenen in Berlijn zei kanselierskandidaat Robert Habeck dat Merz met zijn woorden over de AfD het politieke midden heeft „afgeschaft”.

Op de bijeenkomst van de SPD in Saarbrücken zei bondskanselier Olaf Scholz dat de voorstellen van Merz tegen de grondwet ingaan. Hij trok de belofte van Merz niet met de AfD te gaan regeren in twijfel.

Zelf nam Merz in zijn toespraak, ondanks zijn eerdere woorden, juist nadrukkelijk afstand van die partij, die hij eerder al uitsloot als regeringspartner. Een stem voor de AfD is volgens hem juist in het voordeel van de Groenen en SPD, omdat de AfD toch niet zal regeren.

Ook de achterban in Fulda wil niets van gelijkenissen tussen het voorgesteld beleid van CDU en AfD horen. Bijvoorbeeld Christoph Otterbain (57), bezoeker van de CDU-bijeenkomst. Zijn zoons stemmen AfD. „Dat vind ik verschrikkelijk.” Otterbain is ondernemer en elektricien. „De Afghanen die voor mij werken, moeten kunnen blijven. Idioten die misdaden plegen, moeten weg.”

We willen ons kunnen verdedigen, zodat we ons niet hoeven verdedigen

Steun aan Oekraïne

Merz herhaalde in Fulda dat Duitsland Oekraïne moet blijven steunen: het land dat ooit het derde grootste kernwapenarsenaal ter wereld had, maar die wapens opgaf in ruil voor „garanties van Rusland en andere landen over hun soevereiniteit, democratie en veiligheid. We zien nu dat die garanties niets waard waren.” Dat rechtvaardigt volgens hem grotere investeringen in de NAVO en in defensie: „We hebben 75 jaar lang laten zien dat afschrikking vrede kan brengen. We willen ons kunnen verdedigen, zodat we ons niet hoeven verdedigen.”

In Duitsland ligt dat onderwerp gevoelig: vanwege het oorlogsverleden houden sommige Duitsers zich liever compleet afzijdig van alles wat met oorlog te maken heeft. „Merz wordt door sommigen oorlogshitser genoemd”, zegt bezoeker Harald Schlingloff (48). „Maar juist als Duitser zie ik het belang ervan om een dictator geen land van anderen te laten afpakken.”

Ook de Groenen en de SPD benadrukten de steun voor Oekraïne en het belang van investeringen in defensie. De veiligheid van heel Europa raakt in het geding als Poetin zelf grenzen mag verschuiven, zei Scholz op het SPD-partijcongres eerder deze maand. De AfD is juist kritisch over steun aan Oekraïne.

Delen





Mail de redactie