Category: Vandaag

Een grootse carrière als toneelspeler lag voor Hans Kemna niet in het verschiet. Hij was zelf de eerste om toe te geven dat hij nooit een Hamlet of een King Lear zou zijn geworden. Een bruikbaar acteur, méér was hij naar eigen zeggen nooit geweest. En dat vond hij niet voldoende.

Hans Kemna, die afgelopen zondag na een kort ziekbed op 84-jarige leeftijd is overleden, zo werd op Facebook bekendgemaakt, werd dan ook vooral bekend in een andere functie: hij was de man die als casting-agent een belangrijke rol speelde bij het vinden van de juiste acteurs in de juiste rollen, in films, toneelstukken en zelfs reclamespots. Met zijn bureau Kemna Casting bestreek hij het breedst mogelijke terrein, zei hij eens – van Euripides tot en met een nieuwe commercial voor Chefarine.

Avond aan avond zat hij in de grootste – en vaak ook de kleinste – theaters van het land om nieuwe talenten te ontdekken en te bespeuren of allang gevestigde acteurs wellicht een onvermoede kant van hun talent lieten zien.

Roofridder Govert

Als acteur werkte Hans Kemna tien jaar lang bij gezelschappen als de Nieuwe Komedie en Globe. Ook was hij halverwege de jaren zestig presentator van popprogramma’s op radio en televisie.

Een kleine rol als roofridder Govert in de populaire tv-serie Floris (1969) bracht hem in contact met de beginnende regisseur Paul Verhoeven. Hij speelde een rolletje in Verhoevens eerste bioscoopfilm (Wat zien ik?) en daarna, in 1973, in diens tweede (Turks Fruit).

De hoofdrollen in deze Wolkers-verfilming waren toebedeeld aan Hugo Metsers en Willeke van Ammelrooy. Bij toeval zag Kemna in die dagen een voorstelling van de Maastrichtse toneelschool waarin de 19-jarige Monique van de Ven meespeelde. Hij tipte Verhoeven: zij zou weleens geschikt kunnen zijn om een van de vriendinnetjes van de hoofdpersoon te spelen. In een ommezien maakte ze zo veel indruk dat ze de vrouwelijke hoofdrol kreeg. Op de publiciteit die daarover losbrak, liftte Kemna graag mee.

Macht

Een ander succes uit die begintijd was zijn suggestie Peter Faber de hoofdrol in de film Max Havelaar te geven – toen menigeen nog meende dat zo’n rol te zwaar voor Faber zou zijn.

Allengs groeide de casting uit tot zijn voornaamste werkterrein. Naast de film en de reclame kreeg hij er in 1987 zelfs Toneelgroep Amsterdam als klant bij. Maar als hem veel macht werd toegeschreven, sputterde hij tegen. „Ik kan casten tot ik een ons weeg”, zei hij in de Volkskrant, „maar de regisseur heeft de eindbeslissing.”

In de film- en de toneelwereld werd Kemna in elk geval een spin in het web. En dat bleef hij, ook nadat hij in 2000 zijn bureau overdroeg aan Job Gosschalk, zijn adjunct. Gosschalk vertrok in 2017 na verhalen over seksueel grensoverschrijdend gedrag, een zaak die werd geseponeerd. Zelf ging Kemna zich na zijn vertrek meer met zijn fotoverzameling bezighouden. Maar nog menigmaal werd hij geraadpleegd en veelvuldig bleef hij voorstellingen bezoeken.

Zijn vak was kijken – en dat kon hij als de beste.

Delen

Mail de redactie

Een optreden van komiek Tony Hinchcliffe op een campagnebijeenkomst van presidentskandidaat Donald Trump in New York zondag heeft geleid tot verontwaardigde reacties. Hinchcliffe warmde het publiek op met beledigende grappen over Latino’s en het Amerikaanse eiland Puerto Rico, maar dat schoot bij veel mensen in het verkeerde keelgat.

„Ik weet niet of jullie dit weten, maar er drijft midden in de oceaan letterlijk een eiland van afval”, zei Hinchcliff. „Het heet volgens mij Puerto Rico.” Ook grapte hij dat Latino’s „ervan houden om baby’s te maken”.

De Puerto Ricaanse rapper Bad Bunny reageerde door op Instagram openlijk zijn steun uit te spreken voor de Democratische tegenkandidaat Kamala Harris. Met zijn 45 miljoen volgers deelde hij een filmpje waarin Harris zegt dat er deze verkiezingen „zoveel op het spel staat voor Puerto Ricaanse kiezers en voor Puerto Rico”.

‘Geen gevoel voor humor’

Ook vanuit de Republikeinse Partij kwam kritiek. Afgevaardigde María Elvira Salazar zei te „walgen” van de „racistische opmerking” over het eiland. Niet grappig en ook niet waar, oordeelde senator Rick Scott uit Florida. „Ik ben er trots op dat ik uit Puerto Rico kom”, zei de Republikeinse politicus Anthony D’Esposito. „De enige ’troep’ is de waardeloze comedy-set.”

De campagne van Trump nam kort daarna afstand van het optreden van de Hinchcliff. „Deze grap weerspiegelt de denkbeelden van president Trump en zijn campagne niet.” Zowel het team van Trump als van Harris probeert in de laatste dagen voor de verkiezingen de Latijns-Amerikaanse kiezers juist voor zich te winnen.

Zelf reageerde Hinchcliffe in een bericht op X afwijzend op de kritiek. „Deze mensen hebben geen gevoel voor humor.”

Lees ook

Boosheid over migranten en Democraten: meer hebben Trumps aanhangers niet nodig

De olieprijzen gaan maandag hard onderuit. Oliehandelaren en speculanten (van die laatsten wemelt het tegenwoordig ook op de internationale oliemarkten) komen kennelijk tot de conclusie dat het gevaar van een grootschalige escalatie tussen Israël en Iran – een van ’s wereld grootste olieproducenten – voorlopig is geweken, nu Israël dit weekend eindelijk met zijn vergeldingsactie kwam voor een Iraanse raketaanval van een tijdje geleden.

Die vergeldingsactie bleek namelijk relatief ‘bescheiden’. Of althans, belangrijke olie-installaties werden daarbij gespaard. Dat brengt veel handelaren schijnbaar tot het idee dat een ernstige verstoring van de mondiale oliehandel (op dit moment) geen reëel scenario is. De belangrijkste olieprijzen in het Westen, Brent en WTI, staan momenteel op respectievelijk 72,54 dollar en 68,29 dollar per vat, waarmee ze weer terug zijn op de niveaus van voor alle ellende voor de Iraanse raketaanval begon.

Voor een rampscenario werd een paar weken geleden nog gevreesd. Direct na de aanval van Iran schoten de olieprijzen de lucht in, met procentpunten tegelijk. Een gevalletje paniek om niets dus? Er waren aanvankelijk ook al experts die dachten dat het niet zo’n vaart zou lopen. Omdat Israël, en vooral zijn bondgenoot de Verenigde Staten, zelf ook geen nieuwe oliecrisis zouden willen riskeren. Altijd lastig om de markt te duiden, zullen we maar zeggen.  

De conservatief-populistische Gerb-partij heeft opnieuw de Bulgaarse parlementsverkiezingen gewonnen. De partij van voormalig premier Boyko Borisov kreeg zondag ruim 26 procent van de stemmen, blijkt maandagochtend op basis van ruim 80 procent van de getelde stemmen.

De prodemocratische en anticorruptie-partij PP-DB werd tweede met bijna 15 procent van de stemmen. Vlak daarna volgt pro-Kremlin partij Vazrajzdane, die uit de EU en de NAVO wil, met bijna 14 procent.

Pistool op nachtkastje

Bulgaren mochten afgelopen weekend voor de zevende keer in vier jaar tijd naar de stembus, nadat massale anticorruptieprotesten in 2020 een einde maakte aan drie opeenvolgende regeringen van Gerb. Aanleiding voor de protesten was een foto van de slaapkamer van Borisov met een nachtkastje vol 500-eurobiljetten en een pistool.

Sindsdien is Bulgarije de facto onbestuurbaar geworden: als partijen al met elkaar in een coalitie willen stappen, dan houden ze dat niet lang vol. Intussen komen stemgerechtigden in steeds minder grote aantallen opdagen. Het opkomstpercentage zakte vijf maanden geleden naar het laagste punt sinds het einde van het communisme in Bulgarije in 1990.

Nu is Borisov opnieuw aan zet om een stabiele coalitie te vormen. Volgens Bulgaarse media heeft de ex-bodyguard en oud-brandweerman gezegd met iedereen behalve pro-Kremlin partij Vazrajzdane te willen samenwerken. In juni stond Gerb voor dezelfde opdracht, na 24 procent van de stemmen te hebben gekregen, maar wist de centrumrechtse partij geen coalitie te vormen. In maart dit jaar viel een coalitie met Gerb en PP na onenigheid over regeringsposten.

Lees ook

Het wil maar niet lukken met een stabiele regering in Bulgarije – en de pro-Kremlin partij profiteert

Delen

Mail de redactie

De Egyptische president Abdel Fattah al Sisi heeft zondag een voorstel gedaan voor een tweedaags staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas in de Gazastrook. In die twee dagen zouden vier Israëlische gijzelaars moeten worden geruild tegen een aantal Palestijnse gevangenen. Ook zou er humanitaire hulp geleverd moeten worden aan Gaza.

Beide partijen hebben nog niet gereageerd op het voorstel. Als het tot een akkoord komt, zei Al Sisi tijdens een persconferentie in Caïro, zouden de gesprekken over een permanent staakt-het-vuren binnen tien dagen na het ingaan van het tijdelijke bestand moeten worden hervat.

Israëlische en Egyptische delegaties zijn zondag aangekomen in Qatar om gesprekken te voeren over een wapenstilstand. Daarbij zijn ook de directeuren van de Israëlische geheime dienst Mossad en de Amerikaanse CIA aanwezig. Vredesonderhandelingen lopen al maanden stroef, maar volgens de VS zou de dood van Hamas-leider Yahya Sinwar de deur kunnen openen naar een deal.

Nadat Israël vrijdagnacht de eerste militaire aanval op Iran uitvoerde sinds de Iran-Irakoorlog eind jaren tachtig, zei Irans opperste leider Khamenei zondag dat de aanvallen niet moeten worden „gebagatelliseerd, noch overdreven”. Iraanse media meldden dat de schade beperkt is.

Al weken werd in de regio en internationaal de adem ingehouden voor een grotere regionale oorlog met betrokkenheid van de VS, en voor aanvallen door Israël op nucleaire installaties in Iran. In een reeks aanvalsgolven vrijdagnacht richtte Israël zich op militaire doelen, waaronder productielocaties voor raketten en de Iraanse luchtafweer. Daarbij kwamen vier Iraanse soldaten om.

Iran ondersteunt met wapens en geld al jarenlang Hamas en Hezbollah, de Palestijnse en Libanese bewegingen die behoren tot de zogenaamde ‘As van Verzet’ waartegen Israël momenteel oorlog voert. Sinds Israël een aanval uitvoerde op het Iraanse consulaat in Damascus in april, waarbij hoge officieren van de Iraanse Revolutionaire Garde werden gedood, zijn er directe wederzijdse aanvallen tussen Israël en Iran. Israël voerde moordaanslagen uit op Hamasleider Ismail Haniyeh in Teheran en Hezbollah-leider Hassan Nasrallah in Beiroet, waarop Iran reageerde met raketaanvallen op Israël begin deze maand. Israël waarschuwde Iran dit weekend „niet de vergissing te begaan” van een reactie op deze recente aanval.

„De aanval is minder groot dan gevreesd werd”, zegt Midden-Oostendeskundige Paul Aarts. „Het lijkt erop dat Netanyahu geluisterd heeft naar de Amerikanen om geen energie- en nucleaire installaties aan te vallen. Iran komt met de schrik vrij, maar ze weten dat het veel erger kan.”

Zeggen dat het meeviel is voor Iran een soort alibi om niet op een betekenisvolle manier te hoeven terugslaan

Amerikaans advies

Als Israël het hierbij laat, lijkt het dit keer het advies van zijn Amerikaanse bondgenoot te hebben opgevolgd. Hoewel de Israëlische legerwoordvoerder Daniel Hagari zei dat de aanval was „voltooid”, is het echter niet uitgesloten dat deze de opmars vormt naar een grotere aanval.

Verschillende Israëlische politici waren dit weekend kritisch over het feit dat de aanval tot militaire doelen beperkt bleef. „Het besluit om geen strategische en economische doelen in Iran aan te vallen was verkeerd”, schreef oppositieleider Yair Lapid op X. Oud-premier Naftali Bennett had begin oktober gepleit voor de „vernietiging van Irans nucleaire programma”.

Lees ook

Israël valt Iran aan: meerdere explosies gemeld in hoofdstad Teheran

Vraag is nu hoe Iran op de aanval zal reageren. Volgens Iran-deskundige Sanam Vakil van de Britse denktank Chatham House worden de gevolgen van de aanval weliswaar door Iraanse leiders afgezwakt, maar is de impact niettemin groot. De schade aan Irans militaire capaciteiten en reputatie is aanzienlijk. Het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de aanval een „pertinente schending van het internationaal recht” en zei dat Iran „het recht en de plicht [heeft] om zichzelf te verdedigen tegen agressieve daden van buitenaf.”

Maar verdere escalatie is niet in Irans belang, schrijft de analist. Israël heeft Irans militaire zwakte getoond, en de gevolgen van de Amerikaanse verkiezingen – waaronder het sanctiebeleid – zijn voor Iran onzeker. „Op de korte termijn zal Iran de aandacht verleggen naar het belang van een staakt-het-vuren in Gaza en zich richten op het levend houden van de ‘As van Verzet’.”

„Zeggen dat het allemaal wel meeviel is voor Iran een soort alibi om niet op een betekenisvolle manier te hoeven terugslaan”, zegt ook Aarts. „Het inferno dat daardoor regionaal gecreëerd zou worden, komt Iran gezien de militaire krachtverhoudingen in de regio niet goed uit. De Israëlische militaire slagkracht is immers – vooral via zijn superieure luchtmacht waar Iran vrijwel weerloos tegen is – vele malen groter dan de Iraanse.”

Aanslagen

Maar Iran kan wel degelijk terugslaan via bijvoorbeeld aanslagen op Amerikaanse soldaten in onder meer Irak en Syrië, benadrukt Aarts. Iran is opnieuw „enorm vernederd” door schendingen van zijn territoriale integriteit en aanvallen op eigen grondgebied. Binnen het Iraanse leiderschap is er nu sprake van een „balanceer-act” tussen „laten zien waar het land toe in staat is, en een regionale oorlog voorkomen.”

Volgens Aarts is het besluit voor een beperkte aanval onder druk van de Amerikanen „met tegenzin” genomen door Netanyahu. Hij wijst erop dat Netanyahu tijdens zijn eerdere termijnen als premier Irans nucleaire installaties wilde aanvallen, wat toentertijd werd tegengehouden door het Israëlische leger en de toenmalige Amerikaanse president Barack Obama.

De huidige geweldsescalatie tussen Israël en Iran moet volgens Aarts gezien worden in de context van decennialange provocaties door Israël. „Iran steunt een verzetsbeweging tegen een militaire bezetting”, zegt Aarts. „Dat is van een andere orde dan de manier waarop Israël een andere soevereine staat – Iran – aanvalt, inclusief cyberaanvallen en moordaanslagen.” Volgens hem heeft de Iraanse opstelling zich een tijdlang gekenmerkt door „strategisch geduld”. Met de Israëlische aanval op het consulaat in Damascus afgelopen april kwam die opstelling deels ten einde.

Lees ook

Iran voelt zich verplicht om (beperkt) wraak te nemen op Israël

Delen

Mail de redactie

Al weken luiden de VN en mensenrechten- en hulporganisaties de noodklok over Israëls hernieuwde offensief in de noordelijke Gazastrook sinds begin deze maand, dat neerkomt op verdrijving en etnische zuivering. Ruim drie weken geleden droeg Israël de inwoners van Noord-Gaza op te vertrekken naar het zuiden en sloot het de noordelijke regio boven Gaza-Stad af van humanitaire hulp.

Israël zegt de aanvallen uit te voeren om te voorkomen dat Hamas zich daar kan hergroeperen. Wie in het noorden blijft, wordt mogelijk als doelwit beschouwd. Het totale aantal doden sinds het begin van Israëls aanvallen op het noorden is in drie weken tijd opgelopen tot ruim achthonderd, meldt het Palestijnse ministerie van Gezondheid. Zondag werden in het noorden zeker 43 mensen gedood.

Sinds begin oktober zijn volgens de VN tienduizenden Palestijnen uit het noorden ontheemd geraakt. Veel inwoners zitten echter nog vast in Jabalia, Beit Lahia en Beit Hanoun en willen of kunnen niet naar het zuiden, omdat er geen garantie is dat zij terug kunnen keren en ook elders luchtaanvallen zijn. Mensen die probeerden te vertrekken meldden eerder dat op hen werd geschoten. Bij checkpoints op wegen naar het zuiden zijn volgens ooggetuigen mannen van vrouwen en kinderen gescheiden.

Vorige week legden Palestijnse reddingswerkers noodgedwongen hun werk neer, doordat zij verhinderd werden om slachtoffers te bereiken. Ook zijn er volgens hen doelgerichte aanvallen op hulpdiensten. Door beschietingen en luchtaanvallen konden hulpdiensten eerder doden en gewonden niet bereiken, die volgens inwoners op straat bleven liggen.

De drie nog functionerende ziekenhuizen in het noorden, die eerder evacuatiebevelen kregen, zijn belegerd. De belegering van het Kamal Adwan- ziekenhuis, dat overvol was geraakt met gewonden, is inmiddels beëindigd en het ziekenhuis is deels verwoest. Een deel van de patiënten is geëvacueerd, en tientallen medewerkers zijn gearresteerd. De Palestijnse mensenrechtenorganisatie Al-Mezan spreekt van een „genocidaal beleid om de ziekenhuizen in Noord-Gaza te vernietigen”.

De directeur van Kamal Adwan, Hossam Abu Safia, zei aan het begin van het offensief tegen NRC dat de situatie „catastrofaal” was in het ziekenhuis, onder meer door de blokkade van hulpgoederen en ambulances in het gebied. Afgelopen weekend werd zijn zoon gedood. Volgens de directeur is hij neergeschoten door het leger op het ziekenhuisterrein.

De VN uitte de afgelopen weken opnieuw bezorgdheid. „Het donkerste moment”, noemde Volker Türk, de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, de situatie in Noord-Gaza. „Het Israëlische leger onderwerpt in feite een hele bevolking aan bombardementen, belegering en het risico van hongersnood, en wordt ook gedwongen te kiezen tussen massale ontheemding en vastzitten in een actief conflictgebied.”

Ook verschillende prominente Israëlische NGOs spraken zich uit. „De wereld moet de etnische zuivering van Noord-Gaza stoppen,” schreef de mensenrechtenorganisatie B’tselem eind vorige week in een verklaring: „Nu het duidelijker is dan ooit dat Israël van plan is om de inwoners van Noord-Gaza met geweld te verdrijven door enkele van de ernstigste misdaden te plegen volgens het oorlogsrecht, moeten de naties van de wereld actie ondernemen.”

Delen

Mail de redactie

Het had een ludiek feestje moeten worden. Een filiaal van elektronicaconcern Mediamarkt in het centrum van Rotterdam bestond deze week 25 jaar en bedacht wat leuks voor haar klanten: een uur lang winkelen met grote korting, in de nacht van zaterdag op zondag. Honderden mensen stroomden toe, sommigen al vier uur van tevoren, en het verkeer in de stad stond muurvast. Regionale omroep Rijnmond sprak verwachtingsvolle bezoekers die een stille stofzuiger en een airfryer kwamen scoren.

Maar zo ver kwam het niet. Een kwartier voordat de aftelklok op het grote digitale scherm buiten – ‘De klok draait terug! Onze prijzen ook!’ – had geslagen, wist een kleine groep het feest te verstoren. Op beelden op sociale media is te zien hoe een handvol mannen gekleed in sjaals en capuchons zich door de menigte naar voren dringt, om daar met langwerpige voorwerpen de glazen deuren in te slaan. Het personeel van Mediamarkt liet de rolluiken tussen de hoofdingang beneden en de ingang van de winkel bovenaan de roltrappen afgesloten met rolluiken, waardoor niemand de winkel heeft kunnen binnendringen.

Mediamarkt heeft bij monde van de woordvoerder laten weten dat de chaos „lastig te voorzien” was. Volgens hem waren er genoeg medewerkers en beveiligers aanwezig . „Achteraf kun je altijd roepen dat we het beter niet konden doen, maar met de informatie die we vooraf hadden, denk ik niet dat we dit hadden kunnen voorkomen.”

ME’ers en politiehonden

De Rotterdamse politie, die van tevoren was ingelicht, ruimde binnen vijf minuten het Binnenwegplein leeg met ME’ers en politiehonden. Volgens de politie waren er op het moment van de onrust zo’n tweeduizend mensen aanwezig op het plein, dat wordt omringd door uitgaansgelegenheden. Twee mensen werden aangehouden omdat zij het plein niet wilden verlaten: een 21-jarige man uit Tilburg en een 37-jarige man zonder woon- of verblijfplaats. De mannen die de vernielingen aanrichtten gaan nog vrijuit.

Voor burgemeester Carola Schouten was dit het eerste grote incident in Rotterdam sinds haar beëdiging op 10 oktober. Zondag reageerde ze: „Het is onacceptabel dat een aantal mensen gisteravond vernielingen heeft aangericht bij de Mediamarkt. De mensen die al lang in de rij stonden, zijn de dupe geworden van deze situatie. Het is belangrijk om nu in kaart te brengen hoe dit heeft kunnen gebeuren.”

PVV-voorman Geert Wilders deelde de beelden van het incident op X, met als bijschrift: „Daarom dus PVV!” en de hashtag „#minder”.

De Mediamarkt heeft al laten weten de actie binnenkort een nieuwe kans te willen geven.

Delen

Mail de redactie

„One, two, three, four, Bashar al-Assad, dic-ta-tor!’’ wordt er gezongen. Tussen de lindebomen op de Lange Voorhout protesteerden zondag honderden demonstranten tegen het plan van het kabinet om delen van Syrië veilig te verklaren voor terugkeer. „De mensen die je hier ziet staan kunnen geen stap in Syrië zetten”, zegt Daisy van der Pol, woordvoerder van de organisatie Vrije Syriërs, initiatiefnemer van deze demonstratie.

Het zijn leden van de Syrische diaspora, vooral mannen, maar ook gezinnen en vrouwen met kinderen nemen deel aan de demonstratie. Hun doel: laten klinken dat het voor hen nergens in Syrië veilig is zolang Assad daar aan de macht is – zelfs als het front ver weg is. Vlaggen van de Syrische opstand en de Free Syrian Army worden voor 15 euro uit een klein wagentje verkocht, bijna iedereen draagt er een.

„Hier kun je vrijuit praten, in Syrië kan dat niet,” zegt Iman Almeshaal. Ze loopt met een klein meisje, dat een zelfgebreide hoofdband van de vlag om haar hoofd heeft. Zij zou liever willen dat ze terug had gekund naar Syrië, dan kon ze haar vader zien. Of ze had afscheid kunnen nemen van haar moeder, die vijf jaar geleden overleed.

Enkele honderden Syriërs demonstreren tegen het aangekondigde voornemen van het kabinet om een deel van Syrië veilig te verklaren.

Foto’s: Bart Maat

Syriërs vormen de grootste groep asielzoekers in Nederland. Dit jaar al kwamen er meer dan 15.000 verzoeken binnen, 43 procent van het totaal aantal aanvragen. Vooral sinds 2015 kwamen Syriërs naar Nederland, er wonen nu zo’n 165.000 van hen hier.

In navolging van andere Europese staten onderzoekt het kabinet nu of delen van het land veilig verklaard zouden kunnen worden, zodat asielverzoeken van Syriërs mogelijk afgewezen kunnen worden.

Lees ook

Syrië is nog steeds gevaarlijk, maar niet voor iedereen

Hiervoor wacht de regering op een nieuw ambtsbericht over de veiligheidssituatie in Syrië. Ook wordt voorgesteld de duur van tijdelijke verblijfsvergunningen te verkorten van vijf naar drie jaar, en aan het eind van die periode te evalueren of iemand alsnog terug kan. „Als je aanhanger van Assad bent is Damascus misschien veilig, maar voor aanhangers van de oppositie niet”, zegt Daisy van der Pol.

De discussie „geeft heel veel onrust”, zegt Alaa al Khalil (24). Hij werd geboren in de Syrische stad Hama, maar was al een half leven op de vlucht. Hij heeft net voor vijf jaar een verblijfsvergunning in Nederland en wacht in het azc in Zwolle op een eigen woning. Het idee terug te moeten, geeft hem angst, zegt hij, maar de Nederlandse woorden om uit te leggen waarom, kent hij nog niet.

Drie jaar in azc’s

Zijn zwager, Hassan Alsalka (21), werd geboren in Damascus en is al meer dan drie jaar in Nederland. Hij heeft er wel woorden voor: „Assad is een crimineel. Zijn regime wil mijn vader doden en heeft mijn oom al gedood. Ze waren op een demonstratie en het regime had daar een foto van. Mijn oom liep over straat en werd opgepakt, daarna is hij nooit meer gezien.”

Met zijn ouders vertrok hij negen jaar geleden uit Syrië. Het gezin vroeg asiel aan in Denemarken. Precies dat land besloot als eerste in Europa in 2021 de regio rondom Damascus als veilig gebied aan te merken. Verblijfsvergunningen werden ingetrokken. Zo ook die van Alsalka, die al vloeiend Deens sprak.

Het gezin besloot naar Nederland te gaan, waar het na drie jaar in azc’s een verblijfsvergunning kreeg. Nu staat hier plots hetzelfde ter discussie: „Mijn moeder is er echt ziek van”, zegt Alsalka. Hij leerde Nederlands tijdens een bijbaantje in de horeca, en was zich net aan het oriënteren op een studie rechten.

Kamer Amru (30) is al bijna tien jaar in Nederland. In 2011 deed ze als student mee aan anti-regeringsprotesten. In oktober van dat jaar werd ze op de universiteit in de stad Latakia gearresteerd. „Ik ben verkracht en geslagen door de bewakers. De littekens staan nog op mijn rug”, zegt Amru. „We zaten met veel mensen op een paar meter. Mensen stierven naast je op de grond aan hun verwondingen.” Toen ze in januari vrijkwam, vertrok ze.

Amru heeft inmiddels het Nederlanderschap en wordt door de plannen niet geraakt. Maar ze kwam naar Den Haag om Nederland op het hart te drukken: „Syrië is niet veilig”, zelfs wanneer er niet geschoten wordt. „Mijn broer werd in 2011 ook gearresteerd en zit nog in de cel. Ik heb al dertien jaar niets meer van hem gehoord.”

Mustafa Zakour (34) was wiskundeleraar in Latakia en vluchtte zeven jaar geleden naar Nederland. Nu zit hij in het vierde jaar van zijn opleiding tot bio-medisch labonderzoeker in Leiden. „Ik ben naar Nederland gekomen op zoek naar een veilige plek voor mijn kinderen”, zegt hij, „en niet, zoals wordt beweerd, voor geld.” Zelfs wanneer repressie niet tot vervolging lijdt, dooft het levens uit, stelt Zakour. „Wie in Syrië geen steun betuigt aan Assad, kan geen werk krijgen, geen geld verdienen en maar moeilijk aan eten komen.” Hij heeft een familielid bij wie dit speelt.

De middag verloopt rustig. Na de demonstratie stuurt Al-Khalil een bericht. Hij heeft een vertaler gevonden om alsnog woorden te geven aan zijn angst: „Wat als ik terug moet en weer tegenover datzelfde regime kom te staan waarvan ik ben gevlucht?” schrijft hij. „Ondanks alles houd ik vast aan de hoop dat Nederland bescherming blijft bieden aan degenen die dat nodig hebben.”

Delen

Mail de redactie