Category: Vandaag

Met een reeks brieven aan handelspartners van de Verenigde Staten is president Donald Trump maandag begonnen met de herlancering van zijn ‘wederkerige importheffingen’. De omstreden tarieven, aanvankelijk gepresenteerd in april maar kort daarna voor negentig dagen opgeschort tot 9 juli, moeten nu op 1 augustus van kracht worden. Daarmee gaat de handelsoorlog die Trump heeft ontketend een nieuwe fase in.

Brieven aan veertien landen, waarin Trump het tarief dat voor hen gaat gelden uiteenzet, werden maandag geleidelijk openbaar gemaakt op zijn platform Truth Social. Voor goederen uit Japan en Zuid-Korea gaat een importheffing gelden van 25 procent, liet hij als eerste weten. Voor Zuid-Afrika is dat 30 procent. Ook onder meer Maleisië, Thailand, Laos, Myanmar, Servië, Bosnië en Herzegovina, Tunesië en Kazachstan vernamen hun tarief.

Volgens Karoline Leavitt, woordvoerder van het Witte Huis, zullen in de komende dagen meer brieven volgen. Zij sprak van „pasklare handelsplannen voor elk land”. De Europese Unie, die in onderhandeling is met de regering-Trump over een handelsakkoord, verwachtte geen brief van de president te ontvangen, meldde persbureau Reuters maandag aan het begin van de avond op basis van anonieme bronnen in Brussel.

Deadline

Daarnaast kondigde het Witte Huis aan dat de start van de heffingen met ruim drie weken wordt uitgesteld, van woensdag 9 juli tot vrijdag 1 augustus. Woensdag zou de deadline verlopen voor landen om handelsakkoorden met de VS te sluiten, na een pauze van negentig dagen die het Witte Huis in april afkondigde. Dat gebeurde kort na de aanvankelijke presentatie van de heffingen op goederen uit tientallen landen door Trump met een groot bord in de Rozentuin van het Witte Huis.

Het uitstel van negentig dagen, afgekondigd na paniek op de beurzen over de heffingen, was bedoeld om landen aan te sporen met de regering-Trump te onderhandelen. In die tijd gold een heffing van 10 procent. De regering-Trump voorspelde „negentig deals in negentig dagen”, maar heeft sindsdien alleen met het Verenigd Koninkrijk en Vietnam nieuwe handelsakkoorden gesloten. Ook bereikte het Witte Huis een raamakkoord met China.

Lees ook

Lees ook: Negentig deals in negentig dagen wil nog niet vlotten voor Trump

Trump is – na politieke successen in Washington en op het internationale toneel – uit op meer vooruitgang aan het handelsfront. Het verdere uitstel tot 1 augustus werd door medewerkers van het Witte Huis gepresenteerd als blessuretijd om meer akkoorden te kunnen afronden. Minister van Financiën Scott Bessent zei maandag dat zijn inbox vol zat met voorstellen van landen, en dat hij in de komende 48 uur meerdere akkoorden verwacht. De brieven van Trump lijken bedoeld om de druk op te voeren.

De brieven, afgedrukt op briefpapier van het Witte Huis, zijn geschreven in de stijl die Trump ook op sociale media gebruikt, met overdrijving en frases in kapitalen. „Wij nodigen u uit om deel te nemen aan de buitengewone economie van de Verenigde Staten, verreweg de grootste markt ter wereld”, schrijft Trump aan de Japanse premier Shigeru Ishiba en de Zuid-Koreaanse president Lee Jae-myung. De heffingen „kunnen worden bijgesteld, omhoog of omlaag, afhankelijk van onze relatie met uw land”, aldus Trump in beide brieven.

De buitenlandse leiders worden gewaarschuwd geen vergeldingsmaatregelen te nemen door hun eigen importheffingen te verhogen. „Als u om welke reden dan ook besluit uw tarieven te verhogen, dan wordt het bedrag waarmee u ze verhoogt, opgeteld bij de 25 procent die wij in rekening brengen”, aldus Trump. Hij eindigt met de zin die hij vaak gebruikt als afsluiter van zijn berichten op sociale media: „Dank u voor uw aandacht voor deze kwestie.”

Handelstekort

Voor Japan en Zuid-Korea, belangrijke bondgenoten van de VS in Azië, komen de tarieven vrijwel overeen met de heffingen die Trump in april aankondigde: 24 procent voor Japan en 25 procent voor Zuid-Korea. Ze komen niet bovenop al lopende heffingen op auto’s, staal en aluminium. Doel van de heffingen is volgens Trump om het handelstekort dat de VS met beide landen heeft te elimineren en productie van goederen terug te brengen naar de VS. Critici wijzen erop dat de heffingen niet worden betaald door de betrokken landen, maar door Amerikaanse kopers van hun producten, wat inflatie kan aanwakkeren.

Wall Street reageerde negatief op de brieven van Trump. De S&P 500-aandelenindex, die na de oorspronkelijke aankondiging van de heffingen in april inzakte, maar sinds het uitstel sterk is hersteld, daalde maandag met bijna 1 procent. Beleggers vrezen dat de herlancering van de heffingen zal leiden tot economische vertraging. De rente op 10-jarige Amerikaanse staatsobligaties, die in de gaten wordt gehouden voor aanwijzingen dat de kredietwaardigheid van de VS onder druk staat, liep op tot bijna 4,39%.

Lees ook

Lees ook: De aandelenmarkten zijn de heffingendip weer te boven. Is het vertrouwen helemaal terug?

Trump dreigde eerder overigens ook met extra heffingen van 10 procent op goederen uit landen die zich aansluiten bij het „anti-Amerikaanse beleid” van de BRICS, het economische samenwerkingsverband van Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika. Ook Indonesië, Iran, de Verenigde Arabische Emiraten, Egypte en Ethiopië hebben zich bij dat verbond aangesloten. Trump gaf geen nadere details. De Braziliaanse president Luiz Lula da Silva reageerde afwijzend op dat dreigement. „De wereld is veranderd, we willen geen keizer”, zei hij maandag bij het slot van de BRICS-top in Rio de Janeiro.

Delen

Mail de redactie

Bij grootschalige anti-overheidsbetogingen in Kenia zijn maandag zeker elf mensen om het leven gekomen. Dat meldt persbureau Reuters. In de hoofdstad Nairobi gingen duizenden mensen de straat op, waarna de politie hard ingreep. Tientallen demonstranten raakten gewond.

De politie opende volgens Reuters het vuur op een menigte demonstranten. De directeur van een ziekenhuis zegt tegen het persbureau dat twee demonstranten overleden aan hun schotwonden. Eerder op de dag zette de politie traangas in om een menigte demonstranten uit elkaar te drijven.

Het is al langer onrustig in het Oost-Afrikaanse land. De woede richtte zich aanvankelijk op de omstreden begrotingswet en bezuinigingsmaatregelen die de regering van president William Ruto ruim een jaar geleden aankondigde, maar draait inmiddels vooral om repressie, buitengerechtelijke executies en het verdwijnen van activisten.

Albert Ojwang

De protesten laaiden de laatste weken op na de dood van de 31-jarige blogger Albert Ojwang, die op 8 juni door de politie werd opgepakt nadat hij kritiek had geuit op een hoge politiechef. Twee dagen later overleed hij. Zijn dood leidde vorige maand tot massale betogingen, die de regering beantwoordde met grof politiegeweld. Negentien mensen kwamen om.

Het is maandag ook nog eens 35 jaar na Saba Saba, toen tegenstanders van president Daniel Arap de straat opgingen om te demonstreren voor een meerpartijendemocratie. Daarmee heeft 7 juli een symbolische status als de dag waarop Kenia haar lange geschiedenis van verzet tegen politiegeweld en armoede herdenkt.

De Nederlandse ambassade in het land waarschuwt dat die herdenkingen kunnen uitlopen op geweld en adviseert Nederlanders om reisadviezen goed te volgen. „De veiligheidssituatie kan onvoorspelbaar zijn”, aldus de ambassade.

Lees ook

Kenia’s protestgeneratie kraakt, maar breekt niet: ‘Verandering is onvermijdelijk’

Delen

Mail de redactie

Wat het het zoveelste politieke statement van de rechtsconservatieven of een serieuze oppositiepoging om de macht van Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen te ondermijnen? Het was de vraag die Brussel en Straatsburg maandag bezighield, nadat er voor het eerst in ruim tien jaar een motie van wantrouwen werd ingediend tegen het boegbeeld van de Commissie.

Maandagavond werd de plenaire vergadering van het Europarlement in Straatsburg geopend met een debat over de precaire politieke kwestie, donderdag wordt gestemd over het aanblijven van Von der Leyen in haar tweede termijn.

De motie werd ingediend door de Roemeense Europarlementariër Gheorghe Piperea, lid van de fractie Europese Conservatieven en Hervormers (ECR), waar nationale en rechtsconservatieve partijen toebehoren – onder meer de Italiaanse regeringspartij Fratelli d’Italia, de Poolse PiS-partij, en de SGP. Aanleiding voor de vertrouwensbreuk – zoals onderschreven door 72 parlementariërs, zo’n 10 procent van het parlement – was onder meer de weinig transparante werkwijze van Von der Leyen ten tijde van de coronapandemie.

Sms’jes

VDL – zoals de Commissievoorzitter in de Brusselse wandelgangen wordt genoemd – stond centraal in „Pfizergate”. Een Europees schandaal rondom niet-vrijgegeven sms’jes van Von der Leyen en de topman van de Amerikaanse farmaceuticagigant Pfizer bij een omstreden miljardendeal over coronavaccins. Het Europees Hof oordeelde in mei dat voorzitter Von der Leyen niet juist had gehandeld en inzage in de berichten had moeten geven.

Naast „geschonden principes zoals het gebrek aan transparantie en respect voor de rechtspraak”, speelt er méér, betoogde Piperea bij de opening van het debat maandagavond. „Onder leiding van Von der Leyen heeft de Commissie op oneigenlijke wijze bevoegdheden van de lidstaten afgenomen en het Europees Parlement genegeerd bij haar belangrijkste besluiten.”

Kritiek op het eigengereid handelen van Von der Leyen klinkt al langer in Brussel. Ze wordt beticht van bestuurlijke dominantie, door Eurocommissarissen weinig ruimte te geven en soms deals te maken zonder dat ze daarvoor de democratische meerderheid achter zich schaart. Ondanks deze kanttekeningen is er breed gedragen erkenning voor haar daadkracht en eenduidig leiderschap in geopolitiek turbulente tijden.

Europarlementariër Piperea besloot zijn betoog, in de nagenoeg volle zaal in Straatsburg, met venijn: „Zoals Churchill zei: dit is het begin van een einde”.

Dit komt rechtstreeks uit het handboek van extremisten, met als doel de samenleving te polariseren

‘Handboek van extremisten’

Von der Leyen – die met haar voltallige college in de zaal zat, een unicum – beet terug. Ze omschreef haar criticasters als „complotdenkers”, „antivaxers” en „Poetin-apologeten”. Fel, maar beheerst, stelde ze: „Dit komt rechtstreeks uit het handboek van extremisten, met als doel de samenleving te polariseren en de geschiedenis van hoe Europa succesvol en samen de pandemie heeft overwonnen te herschrijven”. Gejoel én geklap klonken.

Bijval volgde. Manfred Weber, partijgenoot en groepsleider van de centrumrechtse fractie EVP (de grootste in het Parlement), zei tegen de motie te zullen stemmen. De „onwaarschijnlijke val” van de Commissie brengt volgens hem de complexe handelsonderhandelingen met Trump in gevaar.

Bas Eickhout, medefractievoorzitter van De Groenen, was onomwonden: „Dit is een grote politieke show van extreemrechts om onze democratie te ondermijnen. Deze motie zou over vermeende corruptie gaan, maar de meeste corruptiezaken spelen zich af binnen hun gelederen. Juist dáár worden de initiatieven die we hebben genomen om transparantie in dit huis te bevorderen, geblokkeerd.”

‘Politiek theater’

Als de motie wordt aangenomen, waarvoor een tweederdemeerderheid vereist is, moet de hele Commissie opstappen. Dat is nooit eerder gebeurd. Ook dit keer is de verwachting dat het niet zover zal komen. Von der Leyen kan rekenen op een ruime meerderheid binnen het parlement.

Maar ook als de motie wordt verworpen en Von der Leyen aan kan blijven, moet de kwestie gevolgen voor haar hebben, klonk het.

Zo zei Europarlementariër Reinier van Lanschot dat Volt Von der Leyen blijft steunen. „Dit is geen moment voor politiek theater. Maar Von der Leyen moet beseffen dat onze vraag om stabiel leiderschap niet betekent dat ze stil kan zitten. We verwachten dat ze haar koers corrigeert.”

Delen

Mail de redactie

Roman Starovojt, tot maandagochtend de minister van Transport van Rusland, is dood aangetroffen in zijn auto. Dat meldt het Russische staatspersbureau TASS. De eerste bevindingen van een ingesteld onderzoek zouden wijzen op zelfmoord, aldus de officiële lezing van een Russische onderzoekscommissie.

Maandagochtend ontsloeg president Vladimir Poetin de minister per decreet, een ruim jaar na diens aantreden in mei 2024. Een reden voor het ontslag noemde het Kremlin niet. Enkele uren nadat het bericht naar buiten kwam, werd Starovojt volgens de berichten even buiten Moskou dood aangetroffen in zijn auto met een schotwond.

Een anonieme ingewijde zegt tegen persbureau Reuters dat de positie van Starovojt al enige tijd onder druk stond. Starovojt was tot mei 2024 gouverneur van de zuidwestelijke regio Koersk, bij de Oekraïense grens. De ambtstermijn kwam opnieuw in de belangstelling te staan na de verrassingsinval van Oekraïne in de Koersk-regio afgelopen augustus. 

Nadien arresteerde de politie meerdere bewindslieden op verdenking van corruptie, onder wie Alexi Smirnov, de opvolger van Starovojt. Het zou onder meer gaan om verduistering van geld dat bedoeld was voor de verdediging van de regio, aldus The Moscow Times. Het is onduidelijk of Starovojt ook deel uitmaakte van het onderzoek.

Het Kremlin verving Starovojt maandag door Andrei Nikitin, die nu fungeert als waarnemend minister van Transport.

Delen

Mail de redactie

Voor slachterij Esa in Apeldoorn staan maandag aan het eind van de ochtend twee transportwagens met loeiende runderen geparkeerd. Een van de chauffeurs rookt een sigaret naast zijn wagen, hij kan het terrein toch nog niet op. Door de bezetting van Europese dierenrechtenactivisten van 269 Libération Animale, die in de nacht van maandag op zondag begon, en in de loop van de ochtend is opgebroken, heeft het transport flinke vertraging opgelopen.

En dat is niet alleen bij Esa het geval. Ook Ameco – dat zichzelf „een innovatieve rundvleesverwerker” noemt – en Ekro, dat ook al in 2021 werd bezet, kregen te maken met een bezetting. In totaal vielen in één nacht bij zes slachterijen zo’n honderd activisten binnen: drie in Apeldoorn, één in Nieuwerkerk aan den IJssel, en twee in Frankrijk, in Boulazac en Châteaubourg.

In Apeldoorn heeft de politie „rond de veertig mensen” aangehouden op verdenking van vernieling en huisvredebreuk. In Nieuwerkerk aan den IJssel negen. Volgens Franse media werden ook in Frankrijk „meerdere personen” gearresteerd.

De dieren zitten nog langer vast voordat ze worden geslacht dan gebruikelijk

„In de appgroep hadden ze het er al over”, zegt een chauffeur die bij Ameco staat te wachten om slachtafval op te halen. „Die activisten willen kalveren beschermen, maar vandaag is het effect averechts, want de dieren zitten nog langer vast voordat ze worden geslacht dan gebruikelijk.”

Maar het gaat de activisten niet alleen om het effect dat ze vandaag bereiken, blijkt uit de video’s op hun Instagram-pagina. „We want total liberation”, staat op A4-tjes die ze in de slachterijen ophangen. Op de filmpjes is ook te zien hoe de in zwart gestoken activisten rond drie uur in de nacht ESA binnendringen, uitgerust met hoofdlampen en de kettingen waarmee een deel zichzelf later buiten zou vastketenen.

Lees ook

Lesley en Madelaine mogen de trucks vol jonge kalveren geen moment uit het oog verliezen

Stiertje

De activisten scharen zich onder de 269 Life Movement, gebaseerd op ‘kalf 269’, dat in 2012 door anonieme activisten werd gered uit een Israëlisch slachthuis. Het stiertje werd een symbool. De Franse tak, 269 Libération Animale, omschrijft zichzelf als een ‘radicaal en door vrouwen geleid antispeciësistisch collectief’ – verwijzend naar het filosofische idee dat mensen niet superieur zijn aan dieren. Ze richten zich op „de grootste namen in dierenuitbuiting en slacht in Europa”.

De zes slachterijen zijn allemaal onderdeel van de Nederlandse VanDrie Group, de wereldmarktleider op het gebied van kalfsvlees. ‘Het Van Drie-imperium tot stilstand gebracht’ – noemt 269 Libération Animale de actie. Dat imperium is ontstaan in „de vroege jaren ’60 van de vorige eeuw”, staat op de site van VanDrie. Toen „Jan van Drie senior zijn eerste kalf van een melkveehouder” kocht.

Het vermogen van de familie Van Drie wordt in de laatste Quote 500 op 1,7 miljard geschat

Ruim zestig jaar later, blijkt uit het jaarverslag van 2023, gaat het om zo’n 1.4 miljoen kalveren en 140.000 runderen per jaar. Er werken zo’n 2.700 werknemers bij vestigingen in Nederland, maar ook in België, Frankrijk, Italië en Duitsland. Quote schrijft begin dit jaar dat de nettowinst van het „slachthuizenimperium” datzelfde jaar tot een record van 134 miljoen euro is gestegen, op een omzet van 3,2 miljard. Het vermogen van de familie Van Drie wordt in de laatste Quote 500 geschat op 1,7 miljard – „een stijging van 21,4 procent” ten opzichte van het jaar daarvoor.

Dat geld, stelt dierenrechtenorganisatie Dier&Recht, wordt „verdiend over de rug van weerloze kalfjes”. Sinds februari 2024 voert deze organisatie een rechtszaak tegen VanDrie, die ze „de ongekroonde koning van kalverleed” noemt. De zaak heeft als doel „een einde te maken aan de illegale kalvertransporten tussen Ierland en Nederland”.

Dierenwelzijn

In Ierland worden ruim een miljoen kalfjes per jaar geboren. Maar de stiertjes en twee derde van de vrouwelijke kalfjes gelden als overtollig, en ruimte hebben ze er ook niet voor. Vooral Nederlandse bedrijven hebben interesse in deze dieren, die ze in bulk aanschaffen, bij prijzen van 5 euro per dier. VanDrie is hoofdimporteur van deze Ierse dieren.

Voor specifiek het transport tussen Ierland en Nederland is afgelopen jaren veel aandacht. Volgens de EU-verordening 1/2005 mogen „meer dan veertien dagen oude” kalveren op transport. Ze moeten „na een transporttijd van 9 uur” ten minste een uur rust krijgen, waarin ze „gedrenkt en zo nodig gevoederd” moeten worden. Daarna kunnen ze „opnieuw gedurende 9 uur worden vervoerd”. En dat is te lang volgens andere commissies, zoals expertisecentrum voor dierenwelzijn EURCAW.

Tijdens de overtocht van Ierland naar Nederland krijgen de dieren dertig uur niets. Die hele route is vastgelegd door drie dierenwelzijnsorganisaties: L214 uit Frankrijk, Ethical Farming Ireland en het Nederlandse Eyes on Animals. Hun beelden, waaruit blijkt dat de dieren bij aankomst worden geslagen met stokken en peddels, werden door Zembla uitgezonden.

‘Onrechtmatigheden’

De zaak was vorige maand, zo schrijft Dier&Recht in een persbericht, nog in behandeling bij de rechter. Daarbij gaf VanDrie Group, terwijl het dit „eerder ontkende, [ditmaal ] toe dat het de transporten van Ierland naar Nederland zelf organiseert”. Dier&Recht hoopte op een uitspraak, maar de rechter verwees de zaak door naar „een bestuursrechtelijk handhavingstraject”. Dier&Recht schrijft „te blijven doorvechten voor deze kwetsbare kalfjes”.

VanDrie Group heeft na de bezetting van 269 Libération Animale medewerkers geïnstrueerd niet te reageren op vragen. Wel hebben ze een statement online geplaatst: „Meerdere van onze bedrijven [zijn] bezocht door actievoerders waarbij onrechtmatigheden hebben plaatsgevonden. Deze onrechtmatigheden keuren wij af.” Ze houden zich „vanzelfsprekend aan alle geldende wet- en regelgeving”. Daarbij staan „diergezondheid, dierenwelzijn en voedselveiligheid” centraal.

Lees ook

‘Zie je een robot het vlees net zo netjes afsnijden als ik doe?’

Delen

Mail de redactie

De Chinese minister Wang Yi van Buitenlandse Zaken gaf vorige week een zeldzaam inkijkje in de manier waarop Beijing de oorlog in Oekraïne en de mondiale machtsverhoudingen inschat. China heeft geen belang bij een snel einde van de oorlog, zo werd duidelijk bij zijn recente bezoek in Brussel.

Wang was daar om een China-EU-top voor te bereiden die voor eind deze maand gepland is. Hij heeft decennialange diplomatieke ervaring en is – voor de tweede keer in zijn carrière – minister van Buitenlandse Zaken. Tijdens zijn bezoek sprak hij met de voorzitter van de Europese Raad António Costa, met Commissievoorzitter Ursula von der Leyen én met EU-buitenlandchef Kaja Kallas.

Wang zou aan Kallas hebben duidelijk gemaakt dat het in het voordeel van China is dat de oorlog in Oekraïne voortduurt omdat die de Verenigde Staten belemmert zich voluit op Azië te richten, wat nadelig zou zijn voor Beijing. Vanuit Chinees perspectief houdt Poetins Oekraïne-oorlog de VS gebonden aan Europa. De analyse van Wang werd voor het eerst gemeld door de South China Morning Post en later door Brusselse bronnen aan NRC bevestigd. Formeel heeft China van meet af aan uitdrukkelijk gesteld dat het geen partij is in de oorlog in Oekraïne en aangedrongen op beëindiging van de gevechten.

Bevriende landen

Het Westen probeert al sinds de grootschalige Russische invasie via Beijing invloed uit te oefenen op Moskou. Daarnaast volgt het Westen met argusogen in hoeverre China Rusland steunt. China zegt dat het geen wapens levert aan Rusland, maar heeft ook keer op keer de goede banden met Rusland onderstreept. Xi en Poetin etaleren graag hun warme vriendschap met bezoekjes over en weer. De handel met China is voor Rusland van groot belang en ook al levert China geen wapensystemen, het Westen vermoedt wel dat de levering van Chinese onderdelen en machines van belang is voor de Russische oorlogsindustrie.

Het is weliswaar ongewoon voor Beijing om zich onverbloemd uit te laten over strategische overwegingen, maar het is niet vreemd dat China hoopt dat de VS nog een tijdje hun handen vol hebben aan Europa. Het Witte Huis van Donald Trump heeft immers herhaaldelijk laten weten dat China de grote uitdaging is, dat de VS het liefst af willen van de kostbare steun aan Oekraïne en dat Europa voor de eigen conventionele verdediging moet gaan zorgen omdat Amerikaanse militairen en middelen in Azië nodig zijn.

De oorlog in Oekraïne geldt in zekere zin als een testcase voor een Chinese aanval op Taiwan

NAVO-chef Mark Rutte wijst al maanden op de mondiale repercussies van de oorlog in Oekraïne omdat Rusland hulp krijgt van Iran, Noord-Korea én China. Iran en Noord-Korea worden door Moskou voor hun steun betaald, aldus Rutte, met geld en/of technologie. Rusland, zo is de boodschap, maakt de vijanden van de Verenigde Staten sterker.

In een vraaggesprek met The New York Times van afgelopen weekend wees Rutte ook op de hechte band tussen China en Rusland. Rutte schetste een scenario waarin China Taiwan zal aanvallen, en dan eerst Rusland zal vragen om de NAVO binnen te vallen zodat het voor de VS en Europa moeilijker is om Taiwan te hulp te schieten.

Rutte, in zijn kenmerkende losse stijl: „Er is steeds meer het besef, en laten we hier niet naïef over zijn: als Xi Jinping Taiwan zou aanvallen, dan zou hij eerst zijn junior partner, Vladimir Vladimirovitsj Poetin, woonachtig te Moskou, bellen en zeggen: ‘Hey, ik ga dit doen en jij moet ze in Europa bezighouden door NAVO-grondgebied aan te vallen.’”

Om dit scenario te voorkomen, stelt Rutte, moet de NAVO zo sterk zijn dat Rusland het niet in zijn hoofd zal halen het bondgenootschap aan te vallen. Tegelijk moet de NAVO samenwerken met bevriende landen in de Indo-Pacific, zoals Japan, Zuid-Korea en Australië.

De oorlog in Oekraïne geldt in zekere zin als testcase voor een Chinese aanval op Taiwan. De reactie van de wereldgemeenschap op de Russische aanval op Oekraïne geeft China, zo luidt de redenering, een indicatie van wat de reactie op een inname van Taiwan zou zijn, een zelfstandig bestuurd eiland dat Beijing ziet als onvervreemdbaar deel van China.

Wrijvingen

De ontmoeting tussen Wang en Kallas in Brussel duurde vier uur. De voorbereidingen voor de topontmoeting eind deze maand, waar ook het vijftigjarig jubileum van diplomatieke betrekkingen tussen de EU en China gemarkeerd moet worden, lopen niet soepel. Via persbureau Bloomberg lekte vorige week uit dat de ontmoeting op Chinees aandringen wordt teruggeschroefd van twee dagen tot één dag.

Kallas onderstreepte in het gesprek dat de steun die Chinese bedrijven leveren aan Rusland een bedreiging vormt voor de veiligheid in Europa. Ze deed, naar eigen zeggen, een beroep op China om onmiddellijk alle steun aan het militair-industrieel complex in Rusland te staken. In plaats daarvan zou China een onvoorwaardelijk staakt-het-vuren en een vrede conform VN-uitgangspunten (onafhankelijkheid, territoriale integriteit en soevereiniteit) moeten steunen.

Naast fricties over Oekraïne, en de gebruikelijke wrijvingen over handel en mensenrechten, is ook klimaat een splijtzwam. China wil de topontmoeting graag gebruiken om Chinese inspanningen voor het klimaat in een goed daglicht te stellen. Zo wil Beijing dat er een gezamenlijke China-EU-verklaring over klimaat wordt ondertekend. Brussel houdt dat vooralsnog af omdat China meer ambitie moet laten zien als het gaat om het terugdringen van broeikasgas.

Delen

Mail de redactie

Wat op het eerste gezicht een warme, veilige geloofsgemeenschap leek, is volgens getuigenissen van ex-leden allesbehalve dat. Oud-leden van evangeliegemeente De Deur zijn in verzet gekomen tegen de kerk en verenigen zich in de stichting ‘De Deur Uit’. Dat vertellen zij aan De Stentor, die langdurig onderzoek deed naar de evangeliegemeenschap. De kerk ontnam hen langzaam maar zeker hun vrijheid en leverde hen vele trauma’s op, vertellen zij de krant in meerdere interviews.

De Deur is een evangelische kerk die onderdeel uitmaakt van de wereldwijde Christian Fellowship Ministries (CFM). Het CFM vloeide voort uit de hippiebeweging in de Verenigde Staten die zich in de jaren zeventig tot een geloof bekeerden. Het CFM breidde zich wereldwijd uit en in 1979 landde de Evangeliegemeente De Deur in het Nederlandse Zwolle. Inmiddels telt de geloofsgemeenschap ruim zestig kerken in Nederland, verspreid over veertig gemeenten.

Alternatief voor de GGZ

Eddy uit Ede had veel opgegeven voor de De Deur, vertelt hij aan De Stentor. Uitjes naar theater en bioscoop waren verboden. Ook was het verplicht om bij alle kerkdiensten aanwezig te zijn, wat het onmogelijk maakte om een vakantie te boeken. Hij had het ervoor over, want de kerk had hem geholpen tijdens een moeilijke periode. Terwijl hij wachtte op therapeutische hulp, bood De Deur hem een alternatief voor de GGZ.

Een eis die de kerk stelt aan alle leden is een bijdrage van een tiende van het inkomen aan De Deur, vertelt het ex-lid aan De Stentor. Volgens Eddy stopte de bijdrage daar niet bij: er werd verlangd dat je geld zou inleggen voor verschillende activiteiten en conferenties. In totaal zou hij in de achttien jaar dat hij lid was van de kerk wel 100.000 euro hebben gedoneerd.

Met de jaren groeide de „subtiele dwang”, vertelt Eddy. De beperkingen knaagden steeds meer aan hem, en hadden ook invloed op zijn relatie met zijn vrouw, die ook lid was van de kerk. Toen ze eenmaal de keuze maakten uit De Deur te stappen, werden ze door de gemeenschap doodgezwegen.

Een nieuw leven

Dit is volgens sekte-onderzoekers Mirjam van Schaik en Janine Janssen een van de vele obstakels waar sekteleden tegenaan lopen, wat het moeilijk maakt de groep te verlaten. „In het begin is alles positief,” legt Van Schaik uit. „Maar langzaam verlies je het contact met de buitenwereld. De leider krijgt steeds meer controle.”

Sinds 27 juni kunnen slachtoffers van sektes in Nederland terecht bij het nieuwe hulppunt Onder Controle, van expertisecentrum Fier. Volgens van Schaik en Janssen hebben reguliere hulpinstanties niet de middelen om passende hulp te bieden aan uittreders. „Als je uitstapt, heb je soms letterlijk niets meer,” zegt Van Schaik hierover op Radio 1.

„Een dak boven je hoofd, een nieuw sociaal netwerk, dat is allemaal essentieel voor herstel.” Eddy deed precies dat, vertelt hij aan De Stentor. Door te verhuizen naar de Achterhoek creëerde hij afstand tot de gemeenschap, en bouwde hij een nieuw leven op met zijn vrouw.

Lees ook

‘Juist van een kerk verwacht je dat de liefde op één staat’

Delen

Mail de redactie

Precies onder het rode vod dat de laatste kilometer van de koers inluidt, begint de Grande Rue in Boulogne-sur-Mer te stijgen. In de verte is de koepel van de negentiende-eeuwse Onze-Lieve-Vrouwebasiliek zichtbaar – dáár moeten de renners heen. De finish ligt er pal naast.

Eerst moet er geklommen worden, van 2 naar 4 naar maximaal 9 procent. Lang duurt het niet, en dat is precies de bedoeling. Organisator ASO van de Tour de France wil dat hier, op deze eerste zondag, gesprint wordt, tegen de heuvel op, een gevecht tussen de beste renners ter wereld.

Een select groepje begint met ruim 40 kilometer per uur aan de slotklim. De Fransman Julian Alaphilippe probeert te demarreren. Als zijn poging mislukt, zet zijn landgenoot Kevin Vauquelin aan. Ook hij komt niet weg.

Het komt aan op de laatste bocht. Mathieu van der Poel draait er als eerste doorheen. Staand op de pedalen sprint hij de laatste 150 meter, terwijl zijn benen vollopen met melkzuur. Hij houdt net genoeg over om Tadej Pogacar en Jonas Vingegaard te verslaan, na een spectaculaire finale.

Het is een beeld dat we deze week vaker gaan zien. De Tour de France kent dit jaar twee gezichten. Ná de rustdag op 15 juli wachten eindeloze bergetappes, met beklimmingen in de Pyreneeën en de Alpen die meer dan een uur duren tot hoogtes boven de 2.300 meter. Dan zal de strijd om de gele trui worden beslist.

Tot die tijd heeft de Tour meer weg van een kermiskoers. Het is veel draaien en keren op bochtige weggetjes, duwen en dringen richting de voet van steile klimmetjes, en dan demarreren richting de top en weg zien te blijven. De etappe van afgelopen zondag, van deze dinsdag, komende donderdag en vrijdag zijn allemaal zo uitgetekend; als ware het heuvelklassiekers. Gemaakt voor een type renner wiens kwaliteiten zo specifiek zijn dat ze er in het peloton een naam voor hebben: de ‘puncheur’.

Excelleren op klimmetjes

Wat een puncheur is? Het is een Franse term afgeleid van het woord ‘punch’ (‘stomp’), waarvoor in het Nederlands geen fijne vertaling bestaat, tenzij je op kantoor in het Frans om een perforator vraagt. En ook de specialisten hebben geen eenduidig antwoord. „Iedereen in het wielermilieu weet wel min of meer wat je daarmee bedoelt, maar dat is geen gemakkelijke vraag”, zegt de Belg Dylan Teuns, die in 2022 de Waalse Pijl won.

Zelf een tengere, pezige renner, vindt Teuns dat hij in de categorie van puncheurs thuishoort. Zijn Spaanse ploeggenoot Alex Aranburu heeft een vergelijkbaar profiel en denkt er hetzelfde over. Maar renners als Van der Poel en de Deen Mads Pedersen – brede, grote kerels met stevige benen – zeggen het ook van zichzelf. En een vedergewicht als Alaphilippe kwalificeert net zo goed als puncheur, net als Michael Matthews, een Australiër die in 2017 de groene sprinttrui in de Tour won. Allemaal noemen ze ook de Sloveen Pogacar, de beste renner ter wereld, die in Frankrijk rondrijdt om de gele trui te winnen.

Een puncheur, daarover zijn de meeste renners het wel eens, heeft in ieder geval een explosieve versnelling bergop. Hoe lang hij dat vol kan houden, daarover lopen de meningen alweer uiteen. „In ieder geval moet de klim niet meer dan twee kilometer lang zijn”, zegt Teuns.

Oud-wereldkampioen Pedersen – niet in de Tour dit jaar – denkt in minuten. „Als het minder dan twee minuten is, dan is het een klim voor mij.” Het ligt er maar net aan hoe steil de klim is, zegt Aranburu, die vorig jaar in de Spaanse kampioenstrui reed. „Vier procent houd ik wel drie kilometer vol, tien procent wordt een ander verhaal.”

Misschien wordt de categorie van puncheurs wel gedefinieerd door de klimmetjes waar ze op excelleren. Want vraag de renners naar een echte puncheursklim en ze komen met dezelfde namen: de Cauberg in de Amstel Gold Race, de Muur van Hoei in de Waalse Pijl, de Mûr-de-Bretagne die komende vrijdag in de zevende etappe van de Tour is opgenomen. Of wat dacht je van de Poggio uit Milaan-Sanremo, zegt Pedersen, waar Van der Poel dit jaar uit het wiel van Pogacar demarreerde. „Dat was echt insane.”

Vast staat: een puncheur moet alles kunnen. Sprinten en klimmen, positioneren en timen, de wedstrijd lezen. „Van de sprinters moet de puncheur het beste klimmen, van de klimmers moet de puncheur het beste sprinten”, zegt Pedersen. Veel geduld hebben, is essentieel, zegt Van der Poel. „Als je te vroeg gaat, kun je jezelf echt doodrijden.”

Óók niet onbelangrijk: na een lange, zware koers moet een puncheur een afmaker zijn, zegt Aranburu. „Het juiste wiel kiezen, de afstand en de inspanning goed inschatten, en dan jezelf lanceren. Alles moet perfect gaan en dan kun je winnen.”

En als dat dan lukt, „als je op het moment dat alles pijn doet toch nog een versnelling kunt plaatsen”, zegt Alaphilippe, „dan is een puncheur zijn geweldig”.

Subcategorieën

Je zou kunnen zeggen dat de puncheur uiteenvalt in twee categorieën. De sprinterpuncheurs (Pedersen, Matthews, Van Aert): snelle types die dankzij hun enorme kracht zichzelf een heuvel over kunnen vuren. En de klimmerpuncheurs (Alaphilippe, Teuns, Aranburu), die door hun uithoudingsvermogen een extra acceleratie in petto hebben als het écht steil wordt.

Volgens Pedersen is er nóg een subcategorie. „Ik keek vroeger altijd graag naar renners als Tom Boonen en Fabian Cancellara. Hoe zou je die noemen? Misschien zijn dat wel klassiekerspecialisten.” Tegenwoordig is er Mathieu van der Poel, die zichzelf ook een puncheur noemt. „Ja, toch wel. Die punch nog hebben na een zware koers, helemaal all-out kunnen gaan, dat ligt me wel.”

Elke puncheur heeft zijn eigen manier van zegevieren, zegt Matthews. „Philippe Gilbert zette bijvoorbeeld altijd op dezelfde plek aan op de Cauberg.” Alejandro Valverde deed op de Muur van Hoei hetzelfde, zegt Teuns. Mannen als hij moeten solo aankomen om te kunnen winnen, Matthews kan het afmaken in een sprint met een kleine groep. Enkelen kunnen het allebei: mannen als Van der Poel, Van Aert, Pedersen. Matthews: „Elke puncheur heeft zijn eigen idee van hoe hij het liefst een koers wint.”

Zulke kwaliteiten kun je niet aanleren, zeggen de renners. Je moet ze hebben en dan kun je er op trainen, maar het is een precaire balans, zegt Teuns. „In 2021 had ik heel hard getraind op mijn versnelling, en in de Ronde van Vlaanderen kon ik op de Taaienberg mee met mannen als Van der Poel, Van Aert en Alaphilippe. Maar ik hield de opeenvolging van hellingen niet vol. Ik had teveel de focus gelegd op explosiviteit, en te weinig op inhoud.”

Aanvalslust

De vier etappes die de Tour deze eerste week heeft uitgetekend zijn de definitieve bevestiging dat de puncheur terug is van weggeweest. Begin deze eeuw specialiseerden renners zich en ontstonden er duidelijke scheidslijnen in het peloton; je had sprinters, klimmers, tijdrijders, kasseienspecialisten en klassementsrenners. De alleskunners verdwenen naar de achtergrond.

„Ik wilde altijd een puncheur zijn”, zegt Matthews, „maar toen ik in 2011 op het hoogste niveau prof werd, bestond dat nauwelijks.” Zijn team had andere ideeën over hoe de Australiër de meeste kans had om koersen te winnen. „In het begin van mijn carrière werd ik in de rol van pure sprinter geduwd. Pas later kreeg ik de kans meer op mijn eigen manier te koersen.”

Sinds dit decennium is dat helemaal omgedraaid, onder leiding van renners als Van der Poel. Die gaat sinds zijn debuut in het profpeloton vaak tientallen kilometers voor de finish in de aanval. Sindsdien is een nieuwe generatie puncheurs opgestaan. „Er zijn nu zoveel renners die hier goed in zijn”, zegt Alaphilippe. „Ik hoop er deze Tour bij te zitten.”

Volgens Van der Poel is zijn manier van rijden niet de enige reden dat de puncheur terug is in het peloton. „Als je tegenwoordig kijkt naar het niveau van klassementsrenners als Tadej Pogacar en Jonas Vingegaard, dat is zo hoog dat het bijna onmogelijk lijkt om bij in de buurt te komen. Ik denk dat bij veel renners de zin verdwenen is om dat te proberen.” Zet een top tien-klassering dan maar af tegen twee etappes winnen, zegt Van der Poel. „Ik zou altijd voor twee ritzeges kiezen.”

Frustrerend bestaan

Toch kan het een frustrerend bestaan zijn als puncheur. Vlakke etappes zijn voor de sprinters. Bergetappes voor de klimmers en klassementsrenners. Alles wat er tussenin valt, heeft potentie voor de puncheur, maar die weet nooit zeker of de dag voor hem zal zijn. „Je weet nooit wat de plannen van de andere ploegen zijn, dus je moet op alles voorbereid zijn”, zegt Matthews. Tien jaar geleden wist je wanneer renners als Valverde of Gilbert zouden aanzetten, zegt hij. „Maar nu vallen renners overal in de koers aan. Je moet je razendsnel kunnen aanpassen.”

Je kunt het koersverloop ook zelf beïnvloeden, zegt Pedersen. „Ik weet dat ik de pure sprinters niet ga verslaan in een vlakke massasprint, maar als mijn team en ik hen al voor de finish eraf kunnen rijden, dan maak ik wel een kans.”

Met de puncheur terug in de koers gebeurt er in ieder geval altijd wat. „Dit zijn de koersen waarin zowel het publiek als de renners op het puntje van hun stoel zitten, omdat je tot het laatste moment niet weet wat er gaat gebeuren”, zegt Matthews. „Dat is toch de beste show die je kunt krijgen.”

Zes verschillende renners, allemaal een puncheur

1Mathieu van der Poel (30)

Ploeg: Alpecin-Deceuninck
Lengte: 1,84 m
Gewicht: 75 kg
Erelijst: wereldkampioen (2023), Parijs-Roubaix (drie keer), Ronde van Vlaanderen (drie keer), Milaan-Sanremo (twee keer), Tour-etappe (twee keer), Giro-etappe

---

2Mads Pedersen (29, Denemarken)

Ploeg: Lidl-Trek

Lengte: 1,80 m

Gewicht: 76 kg

Erelijst: wereldkampioen (2019), Gent-Wevelgem (drie keer), Tour-etappe (twee keer), Giro-etappe (vijf keer), Vuelta-etappe (drie keer)

---

3Julian Alaphilippe (33, Frankrijk)

Ploeg: Tudor Pro Cycling Team

Lengte: 1,73 m

Gewicht: 62 kg

Erelijst: wereldkampioen (2020, 2021), Milaan-Sanremo, Waalse Pijl (drie keer), Tour-etappe (zes keer), winnaar bergtrui Tour de France

---

4Michael Matthews (34, Australië)

Ploeg: Jayco-AlUla

Lengte: 1,78 m

Gewicht: 72 kg

Erelijst: Tour-etappe (vier keer), winnaar sprinttrui Tour de France, Giro-etappe (drie keer), Vuelta-etappe (drie keer)

---

5Dylan Teuns (33, België)

Ploeg: Cofidis

Lengte: 1,81 m

Gewicht: 64 kg

Erelijst: Waalse Pijl, Tour-etappe (twee keer), eindklassement Ronde van Polen

---

6Alex Aranburu (29, Spanje)

Ploeg: Cofidis

Lengte: 1,78 m

Gewicht: 63 kg

Erelijst: Spaans kampioen, etappe Ronde van Baskenland (twee keer)

---

Delen

Mail de redactie