Luchtvaart gaat flink meer betalen op Schiphol

Schiphol gaat de luchtvaartmaatschappijen die vliegen op Amsterdam in 2025 fors meer havengeld in rekening brengen. Dat heeft het luchthavenbedrijf donderdagmiddag bekendgemaakt.

De havengelden die de luchthaven heft voor diensten als beveiliging en schoonmaak, en voor nieuwbouw en onderhoud, stijgen komend jaar 41 procent. Voor schonere en stillere vliegtuigen gelden aantrekkelijker tarieven. Vliegen in de nacht wordt nog duurder dan overdag.

KLM en easyJet, de grootste gebruikers van Schiphol, reageren ontstemd. Amsterdam wordt volgens de maatschappijen een van de duurste luchthavens van Europa. Passagiers zullen de stijging merken, zeggen ze. Vliegtickets worden duurder. Schiphol zelf gaat uit van een gemiddeld stijging met 15 euro per ticket.

De luchtvaartmaatschappijen vinden onder meer dat de luchthaven achterstallig onderhoud op hen afwentelt. Schiphol bevestigt dat de luchtvaartmaatschappijen deels extra onderhoud bekostigen. Daarnaast wijst het onder meer op hoge andere kosten, naast hoge inflatie en rente.

In 2026 stijgen de tarieven nog eens 5 procent; in 2027, als Schiphol de extra kosten als gevolg van de Covidpandemie heeft gecompenseerd, dalen ze 7,5 procent. De afgelopen drie jaar stegen de havengelden ook al fors, met in totaal 40 procent.

Correcties

De stijging van de havengelden werd verwacht. Bij de presentatie van de halfjaarcijfers, eind augustus, zei financieel directeur Robert Carsouw van de Schipholgroep al dat de tarieven van de havengelden „ruim onvoldoende” zijn om de kosten te dekken.

De huidige tarieven zijn vastgesteld in 2021 en bevatten geen correcties voor „de uitzonderlijk hoge inflatie, sterk gestegen rente en fors toegenomen operationele kosten in de afgelopen drie jaar”, aldus de luchthaven. Schiphol wijst ook op de gestegen personeelskosten, om werknemers betere arbeidsomstandigheden te bieden.

Volgens de luchthaven zijn de huidige tarieven (van 2022 tot en met 2024) ruim 550 miljoen euro te laag om de kosten te dekken die Schiphol maakt voor de dienstverlening aan de luchtvaartmaatschappijen. De luchthaven zelf legt 100 miljoen euro bij.

De havengelden vormen de belangrijkste bron van inkomsten voor Schiphol. In 2023 kreeg de luchthaven bijna 1,16 miljard euro aan havengelden binnen, ofwel 63 procent van zijn totale inkomsten. In 2022 was dat nog 901 miljoen euro.

De luchthaven mag de tarieven niet lukraak opvoeren; de verhoging wordt bepaald volgens een strikte procedure. Luchtvaartmaatschappijen kunnen in beroep tegen de stijging. In maart bepaalde het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) dat Schiphol volgens de wet had gehandeld bij de verhoging van de havengelden over 2022, 2023 en 2024.

Onredelijk en onverstandig

In een reactie stelt Marjan Rintel, president-directeur van KLM: „Schiphol schuift extra kosten van tegenvallers en budgetoverschrijdingen voor een groot deel af op de reiziger. Duurdere tickets zijn onvermijdelijk als je de havengelden zo sterk verhoogt. Dat is onredelijk en onverstandig.”

Volgens Rintel ondergraaft Schiphol zijn positie als internationaal knooppunt, „met alle risico’s van dien voor de hubfunctie, de verbondenheid van Nederland en onze economie”.

Budgetmaatschappij easyJet hekelt in een reactie het verschil tussen in Amsterdam vertrekkende passagiers en mensen die daar overstappen. De eerste groep, de klanten van easyJet, betalen meer havengelden en meer vliegbelasting. De tweede groep, een belangrijk segment klanten voor KLM, betaalt minder havengeld en geen vliegbelasting.

EasyJet vindt ook de investeringen in nieuwe infrastructuur op Schiphol „disproportioneel”. Die komen vooral ten goede aan transferpassagiers. Aan de pieren en de hallen waar de budgetmaatschappijen vertrekken, zou al tien jaar geen onderhoud zijn gepleegd. Schiphol is van plan de komende vijf jaar 6 miljard euro te besteden aan nieuwe infrastructuur.


Raad van State versnelt bezwaarprocedures woningbouw, eerste resultaten zijn zichtbaar

De bouw van tienduizenden woningen die wachten op behandeling van bezwaren door de Raad van State kan mogelijk versneld van start gaan. Dat komt omdat de hoogste bestuursrechter sinds deze zomer voorrang geeft aan beroepszaken tegen woningbouwprojecten groter dan twaalf woningen.

Als je alle woningen in die rechtszaken bij elkaar optelt, kom je op een totaal van 65.000. Die rekensom is nog niet eerder gemaakt en het aantal is veelzeggend: het is meer dan de helft van de beoogde 100.000 woningen die het kabinet jaarlijks wil bouwen.

Door procedures te versnellen wil de Afdeling Bestuursrechtspraak van de rechtszaken tegen deze 65.000 woningen eind volgend jaar een zitting gehad hebben. Het totale aantal woningen waartegen beroep is aangetekend bij de Raad van State is zelfs nog groter als ook de woningbouwprojecten van minder dan twaalf woningen worden meegenomen – al kan een woordvoerder geen exact aantal noemen.

Dit voorjaar liet voorzitter van de Afdeling Bestuursrechtspraak Rosa Uylenburg al weten dat er een voorrangsregeling zou komen. Een projectgroep van acht gespecialiseerde stafjuristen en vijf staatsraden (hoogste bestuursrechters) heeft daarop de opdracht gekregen om zich alleen nog op de behandeling van deze grotere woningbouwzaken te richten. Door voorrang te geven aan grote woningbouwprojecten en juridisch ingewikkelde onderwerpen te „clusteren” en als „project” te behandelen, moet het tempo van de rechtsgang worden opgeschroefd. En dat is hard nodig, laat Uylenburg in een schriftelijke reactie weten, „omdat het aantal woningbouwprojecten dat bij de Afdeling bestuursrechtspraak in behandeling is al langere tijd oploopt en het veel langer duurt dan aanvaardbaar om daar uitspraak in te doen.”

Uylenburg noemt de werkwijze van de projectgroep een „bijzondere stap”. Normaal gesproken wordt geen onderscheid gemaakt tussen de soort en omvang van bestemmingsplannen waartegen bezwaar is aangetekend; de rechters behandelen rechtszaken op volgorde van binnenkomst. Het met voorrang behandelen van zaken over grotere aantallen woningen moet de woningbouw ten goede komen, aldus Uylenburg. „Woningnood is een groot maatschappelijk probleem. Het is dus noodzakelijk om iets te doen als hoogste bestuursrechter.”

Al eerste resultaten

De projectgroep werkt sinds deze zomer en werpt nu zijn eerste vruchten af, aldus de Raad van State. Zo kan door een versnelde uitspraak over woningbouw in Amstelveen de bouw van 800 woningen van start gaan. Ook zijn in september en oktober de zaken over het Beurskwartier in Utrecht (bijna 3.500 woningen) en het Roermondse Melickerveld (470 woningen) op een zitting behandeld. Nog voor Kerst heeft de projectgroep zittingen van woningbouwprojecten in de Rotterdamse Rijnhaven (3.000 woningen) en Princenhage in Breda (236 woningen) op de rol.

Uylenburg onderstreept dat wat buiten de projectgroep valt, niet stil komt te liggen. Ook kleinere woningbouwzaken, handhavings- en milieuzaken worden buiten de projectgroep om nog steeds behandeld. Wel kan het zijn dat de behandeling ervan „iets langer duurt” omdat grote woningbouwprojecten voorrang krijgen.

Meer woningbouwzaken

Wie het niet eens is met een wijziging van het bestemmingsplan in zijn of haar buurt, kan in beroep bij de rechter. Dit kan bijvoorbeeld als er twijfels bestaan over hoe de gemeente parkeerdruk berekent of hoe er met milieukwesties wordt omgegaan.

Uit het jaarverslag van de Raad van State wordt duidelijk dat de stapel rechtszaken in de Omgevingskamer van de Afdeling Bestuursrechtspraak de afgelopen jaren fors is gegroeid. Waren er eind 2020 nog 1.633 zaken in behandeling, eind vorig jaar waren dat er 2.990. Een officiële verklaring voor deze stijging is er niet, al lijkt het aannemelijk dat de toegenomen woningbouw in stedelijke gebieden een rol speelt. Immers, in dichtbevolkte gebieden zijn er meer omwonenden en instanties die tegen bestemmingsplannen voor woningbouw in beroep kunnen gaan.

Vertraging is kostbaar

Door gebrek aan capaciteit bij de hoogste bestuursrechter neemt ook de looptijd van zaken ook toe. Afhankelijk van de zaak kan het soms 2 tot 2,5 jaar duren voordat de Raad van State tot een uitspraak komt. In afwachting daarvan liggen de betreffende bouwprojecten in veel gevallen stil, terwijl de rentelasten en de bouwkosten doorlopen. De vertraging is voor bouwers en projectontwikkelaars erg kostbaar, tot op het punt waarop sommige projecten niet langer rendabel zijn en worden afgeschaald of helemaal afgeblazen. Ook komt het voor dat de beoogde bewoner de woning door prijsstijgingen niet langer kan betalen en daarom moet afhaken.

Een andere reden om met de projectgroep te werken, is dat de druk op de Raad van State verder wordt opgevoerd vanuit de politiek. Met de Crisis- en herstelwet kon de hoogste bestuursrechter al worden gevraagd om grotere woningbouwzaken binnen zes maanden te behandelen. In het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting, dat na het herfstreces door de Tweede Kamer wordt behandeld, worden bovendien de juridische beroepsprocedures tegen woningbouwprojecten ingekort. Bezwaarmakers gaan dan niet langer eerst naar de rechtbank, maar komen rechtstreeks bij de Raad van State uit.

Lees ook

voor 100.000 euro willen de omwonenden hun bezwaar wel intrekken

Bouwplaats in nieuwbouwwijk de Waalsprong in Nijmegen-Noord, waar veel nieuwbouw wordt gerealiseerd.


Rúben Amorim volgt Erik ten Hag op als hoofdtrainer Manchester United

Rúben Amorim wordt de opvolger van Erik ten Hag als coach van de Engelse voetbalclub Manchester United. Dat melden The Guardian en The New York Times donderdag in navolging van transfergoeroe Fabrizio Romano. De Portugees komt over van Sporting Clube de Portugal uit Lissabon, en zal een contract tekenen tot 2027.

Sinds het ontslag van Ten Hag afgelopen maandag is Ruud van Nistelrooij hoofdverantwoordelijke in Manchester. Omdat het nog een aantal weken duurt voordat Amorim aan zijn klus begint, staat Van Nistelrooij nog drie wedstrijden voor de spelersgroep.

Onervaren

Amorim (39) is pas sinds vijf jaar actief als hoofdtrainer in de Portugese competitie. Hij trainde nog nooit een club in het buitenland. Zijn aanstelling bij de beroemde Engelse club heeft hij te danken aan de goede resultaten van Sporting in de afgelopen jaren. Vooral op het gebied van tactiek maakte hij indruk — net als Ten Hag bij Ajax, voordat Manchester hem haalde.

In zijn eerste seizoen bij Sporting (2020-2021) leidde Amorim de club uit Lissabon naar het eerste kampioenschap in negentien jaar. Afgelopen seizoen werden Sporting en Amorim opnieuw kampioen. Begin oktober bracht Amorim een bezoek aan Eindhoven voor een duel in de Champions League met PSV, die wedstrijd eindigde in een 1-1 gelijkspel.

Manchester United betaalt Sporting naar verluidt 10 miljoen euro voor de overname van de Portugese coach, plus 1 miljoen voor het afkopen van de opzegtermijn van dertig dagen.

Lees ook

Nooit kreeg Erik ten Hag helemaal grip op Manchester United

Manchester United-coach Erik ten Hag met zijn assistenten Ruud van Nistelrooij (links) en René Hake (rechts) voor het duel tegen West Ham United afgelopen zondag, de dag voor zijn ontslag.


Honderden Turkse Bulgaren betrokken bij nieuwe toeslagenfraude

Honderden Turkse Bulgaren die veelal in Nederland wonen, hebben volgens het Openbaar Ministerie het toeslagenstelsel misbruikt. Zij vroegen kinderopvangtoeslag aan zonder dat hun kind in Nederland naar de opvang gaat. Een Nederlands-Turkse verdachte die vanuit Dordrecht een clandestien ‘toeslagenkantoor’ runde, heeft in totaal voor vijf miljoen euro aan toeslagen voor hen geïncasseerd, stelt het OM.

De 61-jarige verdachte moest donderdag voorkomen, omdat de rechter moet beslissen over zijn voorlopige hechtenis. Het OM wilde hem langer vasthouden omdat gevreesd wordt dat de man naar Turkije vlucht. Volgens zijn advocaat was dat niet nodig: „Deze man woont al 44 jaar in Nederland en zal niet naar Turkije vluchten”. De rechter ging daar niet in mee en verlengde de hechtenis van de verdachte. De inhoudelijke behandeling van de strafzaak staat gepland voor volgend jaar.

In april dit jaar meldde toenmalig staatssecretaris Aukje de Vries (Toeslagen, VVD) aan de Tweede Kamer dat opsporingsdienst FIOD signalen onderzocht van fraude met toeslagen door „mensen uit het buitenland, specifiek vanuit Bulgarije”. Nu wordt voor het eerst de omvang van de zaak duidelijk.

Omvang

Volgens het OM hebben in totaal 330 Bulgaren via een tussenpersoon onterecht kinderopvangtoeslag aangevraagd. De omvang is in werkelijkheid misschien nog groter, omdat het onderzoek slechts twee jaar terug in de tijd gaat. Ook is mogelijk gefraudeerd met andere toeslagen, maar dit is niet onderzocht.

Parallel hieraan loopt nog een ander opsporingsonderzoek naar georganiseerde toeslagenfraude door Bulgaren. In dat onderzoek zijn vorige maand vier Bulgaren gearresteerd, die via dezelfde truc kinderopvangtoeslag incasseerden voor mensen uit hun netwerk. De omvang van die zaak wordt nog onderzocht.

De fraudetruc is eenvoudig. De Bulgaren schrijven zichzelf en hun kinderen in bij het gemeenteloket en krijgen een BSN-nummer. Daarmee gaan ze naar hun tussenpersoon die een DigiD aanmaakt, waarmee de toeslag kan worden aangevraagd. Als de Belastingdienst opmerkt dat de aanvraag niet klopt, is het te laat: de voorschotten zijn al uitbetaald.

Sommige Bulgaren in het onderzoek incasseerden voorschotten van 50.000 of zelfs 70.000 euro per persoon, blijkt uit de dagvaarding. Tien procent ging naar de tussenpersoon, als vergoeding voor zijn diensten. Op brieven van de Belastingdienst over de onjuiste aanvragen reageerden de aanvragers niet.

Bulgarenfraude

De zaak toont gelijkenissen met de ‘Bulgarenfraude’ van ruim tien jaar geleden. Destijds keerde de Belastingdienst vier miljoen euro aan zorg- en huurtoeslagen uit aan honderden Bulgaren die daar geen recht op hadden.

De zaak vormde de aanleiding voor de Toeslagenaffaire, waarbij een fraudejacht ontstond op tienduizenden gezinnen die onterecht werden beschuldigd van sjoemelen. Zij moesten hun hele toeslag terugbetalen en raakten in de financiële problemen.

Vanwege het schandaal stopte de Dienst Toeslagen in 2020 met intensieve controles. Pas in december 2023 werden die weer opgestart. Toenmalig staatssecretaris Aukje de Vries suggereerde in april dat de nieuwe Bulgarenfraude mede hierdoor lang onopgemerkt is gebleven. Door het „stilleggen” van de fraudeopsporing kon de Dienst Toeslagen drie jaar lang „niet tot nauwelijks” reageren op „signalen van mogelijk misbruik”, schreef ze.

Het toeslagenstelsel blijft kwetsbaar voor misbruik, stelde De Vries ook. Om te zorgen dat mensen hun kinderopvangtoeslag op tijd ontvangen, krijgen zij een voorschot uitgekeerd voordat is gekeken of de aanvraag klopt. „Dat brengt risico’s op fraude met zich mee.”

Na de herstart van de fraudecontroles komen sinds dit jaar weer signalen binnen van mogelijk onterecht aangevraagde toeslagen. De Bulgarenfraude wordt bij toeval ontdekt als op een dag vanaf hetzelfde IP-adres in korte tijd meerdere aanvragen worden ingediend. Dit wordt opgemerkt door de beheerder van het DigiD-systeem, Logius.

Aanhouding

In juli heeft de FIOD een Turkse zestiger aangehouden die de kinderbijslag voor de Bulgaren zou hebben aangevraagd. Bij hem thuis in Dordrecht zijn volgens bronnen rond het onderzoek lijsten met ruim 700 burgerservicenummers, DigiD-gegevens en bijbehorende wachtwoorden aangetroffen, waarmee hij toeslagen kon aanvragen. Dit zou hij ook vanuit Turkije hebben gedaan. De man wordt verdacht van oplichting en valsheid in geschrifte. Ook een vermeende compagnon is aangehouden, die nieuwe ‘klanten’ zou opsporen om aanvragen voor te doen.

De indieners van de valse aanvragen die gehoord zijn, betreffen Bulgaren met een Turkse achtergrond. Zij zijn verhuisd naar Nederland en zouden via ‘mond-tot-mondreclame’ bij de Dordrechtse hoofdverdachte zijn uitgekomen.

De onterecht uitgekeerde miljoenen zijn waarschijnlijk moeilijk terug te halen. „We doen natuurlijk ons uiterste best”, zei oud-staatssecretaris De Vries eerder in de Kamer, „maar ik moet ook wel eerlijk zijn: dat kan in buitenlandsituaties best ingewikkeld zijn, zeker als er met foutieve adressen is gewerkt en we bij wijze van spreken geen verdere contactgegevens hebben”.

Bovendien zijn door de Toeslagenaffaire de regels voor het terugvorderen van onterecht ontvangen kinderbijslag aangepast. Er wordt meer rekening gehouden met de omstandigheden van de aanvragers. Zo hoeft er minder geld te worden terugbetaald als de onterechte toeslag door een derde is aangevraagd, zoals het geval lijkt bij de Bulgaren.

Lees ook

Van de toeslagen zijn politiek en burger nog lang niet af

Thierry Aartsen (VVD) (achter het spreekgestoelte), Michiel van Nispen (SP) (eerste rij links) en Senna Maatoug (Groenlinks-Pvda) tijdens een debat over het rapport van de parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening


Energietransitie leidt tot forse daling CO2-uitstoot in EU

De uitstoot van broeikasgassen in de Europese Unie is vorig jaar met 8 procent gedaald. Dat is de grootste daling in tientallen jaren – op 2021 na, tijdens de economische terugval door de coronacrisis. Volgens het Europese Milieuagentschap (EEA) is de reductie het gevolg van een verschuiving van het gebruik van steenkool naar duurzame energie (vooral uit zon en wind) en van het dalende energiegebruik in het algemeen.

Het EEA heeft in het rapport Trends and projections in Europe 2024 becijferd dat de totale uitstoot van broeikasgassen in Europa in 2023 ongeveer 37 procent lager ligt dan in ijkjaar 1990. Wettelijk is vastgelegd dat de EU in 2030 zijn uitstoot met 55 procent moet hebben gereduceerd – om in 2050 op ‘netto-nul’ uit te komen. Daarvoor zijn nog forse stappen nodig, waarschuwt het EEA.

Vorig jaar viel de CO2-reductie tegen en in 2021 was zelfs sprake van een stijging van de uitstoot. Maar beide werden vooral veroorzaakt door de aantrekkende economie na de coronacrisis. Met de huidige trend heeft de EU de daling van voor corona weer opgepakt.

Op basis van het beleid in de lidstaten zou de EU in 2030 uitkomen op een reductie van ongeveer 43 procent. Als alle onuitgewerkte plannen in veel landen worden meegerekend verwacht het milieuagentschap in 2030 een daling van ongeveer 49 procent. Dat is nog steeds 6 procentpunten te weinig.

Maatregelen geschrapt

Daar komt bij dat er sommige landen, waaronder Nederland, hun doelen niet lijken te halen. Het Planbureau voor de Leefomgeving noemde het voor Nederland „erg onwaarschijnlijk”, zeker omdat de regering maatregelen van het vorige kabinet die het klimaat ten goede zouden komen, heeft geschrapt.

Wat betreft de sector energievoorziening komt de sterke reductie vooral dankzij groei van duurzame energie. In 2005 werd ongeveer 10 procent van de energie duurzaam opgewekt. In 2023 is dat bijna een kwart. Toch moet die groei (gemiddeld 0,8 procent per jaar sinds 2005) volgens het EEA verdrievoudigen om het doel voor 2030 te halen.

In de industrie is de uitstoot de afgelopen twee decennia met bijna een derde gedaald, vooral door verbeteringen in de manier waarop er wordt geproduceerd en door maatregelen die hebben geleid tot een efficiënter energiegebruik. Net als de energievoorziening gaat het om een sector die valt onder het ETS, het Europese emissiehandelssysteem, waarbij bedrijven moeten betalen voor hun CO2-uitstoot, en er steeds minder CO2-rechten op de markt komen.

Anders ligt dat bij sectoren die minder gemakkelijk Europees geregeld kunnen worden, en dus hoofdzakelijk steunen op nationaal beleid, zoals gebouwde omgeving, landbouw, transport en afvalverwerking. Het gevolg is dat de transportsector in de EU inmiddels de grootste uitstoter is en dat ook in de landbouw meer klimaatmaatregelen nodig zijn. De EU is bezig om voor deze sectoren een eigen emissiehandelssysteem op te zetten.


Hoe de supermachten zich dieper in de schulden steken

Wanhopige tijden vergen wanhopige maatregelen, zo heet het. China kampt nu al geruime tijd met ondermaatse economische groei, een vastgoedcrisis en een aandelenbeurs die al voor het derde achtereenvolgende jaar in de min staat.
Dat is een opkomende supermacht onwaardig, en dus kondigden de Chinese regering én de centrale bank een reeks ingrepen aan die variëren van verlaging van de rente tot versoepeling van de vermogenseisen aan banken – zodat die meer kunnen uitlenen. Ook is er steun voor de financiële sector bij het stutten van de aandelenmarkt.
Maar het leeuwendeel van het Chinese pakket, 60 procent, gaat naar de aanpak van de probleemschulden van plaatselijke overheden. Daarvan is de voornaamste inkomstenbron, verkoop van grond aan projectontwikkelaars, door de vastgoedcrisis opgedroogd.
Het prijskaartje van alle steun schatte persbureau Reuters deze week op 10.000 miljard renminbi (of yuan). Dat is omgerekend 1.400 miljard dollar (zo’n 1.300 miljard euro).
Al die extra uitgaven betekenen dat de Chinese overheid zélf dus extra gaat lenen. En de Chinese schulden gingen toch al sterk omhoog. Het is duur om een supermacht te worden – en te blijven.
De eurolanden stonden altijd al bekend om hun hoge staatsschulden. Maar ze zijn niet meer alleen. De opkomende supermacht China gaat de eurozone (gemiddelde staatsschuld 88,1 procent van het bbp) dit jaar voorbij met een staatsschuld van 90,1 procent, zo berekent het Internationaal Monetair Fonds – en daarin zijn de nieuwe maatregelen nog niet opgenomen. De zittende supermacht, de Verenigde Staten, zit inmiddels op 121 procent.

visualization

Het IMF waarschuwt dan ook in zijn jongste Fiscal Monitor, een halfjaarlijks rapport over het begrotingsbeleid van zijn lidstaten, voor uit de hand lopende staatsschulden. Niet ten onrechte: in ramingen tot 2029 blijft de gemiddelde schuld van de eurozone stabiel op nog geen 90 procent, maar China stijgt door naar 111 procent en de VS bereiken liefst 132 procent.
Bij beide zijn andere toekomstige verplichtingen nog niet meegerekend, en dat geldt ook voor toekomstig belastingbeleid of economische stimulering. Om met die verplichtingen te beginnen: helemaal achter in de Fiscal Monitor staan – zoals wel vaker – de meest interessante gegevens. Het IMF houdt bij hoe sterk de uitgaven aan pensioenen en gezondheidszorg moeten oplopen om gelijke pas te houden met de vergrijzing.
Om daar goed inzicht in te krijgen, worden die extra kosten ‘contant gemaakt’. Dat wil zeggen: ze worden met een bepaalde methode tot aan 2050 opgeteld, alsof ze allemaal nu meteen moeten worden uitgegeven.
Het resultaat is veelzeggend. China heeft het grootste bedrag aan nog niet gefinancierd pensioen. De VS is kampioen nog niet gefinancierde gezondheidszorg. Tel je dat, voor de vorm, op bij de staatsschuld – óók een toekomstige verplichting – dan staan de twee huidige supermachten er niet best voor. Alleen Japan, met zijn reuzenstaatsschuld, gaat ze voor.

visualization

Naast China hebben dus ook de VS een probleem: het IMF voorziet al begrotingstekorten van 6 à 7 procent tot aan 2029. Maar het kan erger. Eind 2025 lopen de lastenverlichtingen af die toenmalig president Trump in 2017 doorvoerde. Dat leidt dan tot een gat in de begroting voor de resterende jaren van de volgende president.
De Democratische kandidaat Harris wil de lastenverlichting alleen intact laten voor ‘middeninkomens’, die – zonder ironie – worden gedefinieerd als alles onder 400.000 dollar per jaar. Dat laat een gat over dat ongeveer een derde kleiner is dan dat van Trump. Hoe dat moet worden gedekt is, zoals bij veel van Harris’ economische agenda, onbekend.
De Republikein Trump laat alles zoals het is. Zijn begrotingsgat zal onder meer moeten worden opgevangen met overheidsinkomsten uit de invoertarieven die hij over de hele linie wil invoeren. Dat is bij lange na niet genoeg – nog afgezien van het feit dat niet de exporteurs naar de VS die heffingen betalen, maar de importeurs – en dus uiteindelijk de Amerikaanse consumenten.
Vooral Trumps voortzetting van de lastenverlichting, aangevuld met andere lastenverlagingen, kan dus zorgen voor nóg hogere Amerikaanse begrotingstekorten. En voor een impuls voor de economie, die dan weer de inflatie langer hoog houdt. Dat kan leiden tot een hoger dan verwachte rente, en wellicht een sterkere koers voor de dollar die van die hoge rente profiteert.
Op de beurzen wordt daar goed naar gekeken. De laatste weken doen zich op de financiële markten zogenoemde ‘Trump trades’ voor: beleggingsstrategieën die speculeren op een hogere rente en dollar als Trump wint.
En dat is niet alles: op de zeer speculatieve politieke beleggingsmarkt Polymarket stijgen de kansen van Trump intussen zienderogen. Hoewel hier ook sprake kan zijn van een pr-campagne van zijn achterban. Door op die markt het ‘politieke aandeel’ van Trump omhoog te drijven, krijgt hij vanzelf het aura van een overwinnaar. Dat geldt wellicht ook voor het échte aandeel Trump: Trump Media & Technology Group, dat blijft stijgen op de Nasdaq-beurs. Wie binnenloopt of op de blaren moet zitten, is pas volgende week duidelijk. Of misschien weken later.

visualization


Een dag na de grote overstromingen wordt in Valencia huis voor huis naar overlevenden gezocht

In Spanje zoeken reddingswerkers na de grootste natuurramp in de recente Spaanse geschiedenis naar getroffenen. Door hevige overstromingen vanwege extreem noodweer in met name de regio Valencia kwamen donderdag zeker 95 mensen om het leven. 

Het dodental zal naar verwachting stijgen want nog tientallen mensen worden vermist. Defensieminister Margarita Robles Fernández zegt tegen Spaanse media „helaas niet optimistisch” te zijn. Het aantal opgegeven vermisten is niet bekend, maar bij de meldkamers zijn al meer dan vijfduizend hulpvragen binnengekomen. Ook in weggespoelde voertuigen worden doden aangetroffen, melden de autoriteiten.

Volgens persbureau EFE zijn zo’n 1.200 mensen vast komen te zitten in hun auto op wegen rondom Valencia. Gespecialiseerde reddingswerkers zoeken met speurhonden, huis voor huis, naar overlevenden. Zo’n 110 mensen zouden al zijn gered. Koning Felipe VI noemt de reddingsacties “heroïsch”. 

Sánchez bezoekt rampgebied

Donderdag bezoekt de Spaanse premier Pedro Sánchez het rampgebied. Valencia is de zwaarstgetroffen regio, maar er werden ook enkele slachtoffers en vermisten gemeld in de aangrenzende regio’s Castilla La Mancha en Zuid-Andalusië en de stad Málaga. Volgens de Spaanse krant El País zitten donderdag nog steeds meer dan honderdduizend mensen zonder stroom. 

Modderwater stroomde woensdag door smalle straten en sleurde alles wat in de weg stond mee. „De buurt is verwoest, auto’s zijn ​​op elkaar komen te liggen, het is letterlijk vernield”, zegt een ondernemer in Barrio de la Torre tegen persbureau Reuters. 

De Spaanse politie meldt ook dat meerdere mensen winkels en woningen hebben geplunderd na de overstromingen. Daarvoor zijn 39 mensen aangehouden. Er worden nog meer arrestaties verwacht. 


Bordeauxrode acrylnagels: ‘Leuk voor de herfst’, maar je kan er wel een allergie aan overhouden

Graag iets korter en iets vierkanter.” Een jonge blonde vrouw zit tegenover een medewerker van nagelsalon Nails & Spa by Eva in Zaandam. Haar vingers liggen gespreid naar voren, haar polsen rusten op een kussentje. De nagelstyliste heeft net haar felrode lak verwijderd met een elektrische vijl en begint met het knippen en shapen. De nieuwe kleur wordt bordeauxrood. „Leuk voor de herfst.”

Aepril Ariens (20) is nu iets meer dan een half jaar verknocht aan gellak. Dat is een dikke soort nagellak die in ongeveer drie lagen moet worden aangebracht op de eigen nagel. Na elke laag moet de lakdrogen onder een soort mini-zonnebank met led- of UV-licht, intussen wordt de andere hand gedaan. Gellak wordt hard door de hitte van de lamp en blijft daarna redelijk flexibel. Anders dan harde acrylnagels, die vooral worden gezet om de nagels kunstmatig te verlengen. “Dat deed ik eerst altijd, maar die breken zo makkelijk af. Nu doe ik gel.”

Uit cijfers van het Amsterdam UMC, waarover de NOS eerder deze week berichtte, blijkt dat het aantal mensen dat een acrylatenallergie heeft opgelopen door gel- en acrylnagels toeneemt. Tien jaar geleden testte 2,3 procent van de patiënten in het Amsterdam UMC positief op deze contactallergie, nu is dat al meer dan 4 procent.

Acrylatenallergie was iets dat voorheen vooral voorkwam bij mannen die bijvoorbeeld in klusberoepen veel in aanraking komen met acrylstoffen, zoals verf. De nieuwe patiënten in het Amsterdamse ziekenhuis zijn bijna allemaal vrouwen, ziet dermatoloog en allergoloog Thomas Rustemeyer.

In nagelsalon Nails & Spa by Eva in Zaandam zijn klanten niet bezorgd, zolang ze hun nagels door een professional laten doen.
Foto Ruchama van der Tas

Ook andere dermatologen zien het volgens Rustemeyer steeds meer: „vrouwen met eczeem rond de vingernagels of in het gezicht”. „We snapten niet wat er aan de hand was. Tot we zagen dat vrijwel al deze vrouwen acryl- of gelnagels hadden.” Rustemeyer waarschuwt al jaren voor de gevaren van nagelcosmetica, omdat die kan zorgen voor acrylatenallergie. „Sommige allergieën kun je ook weer ontgroeien, zoals een voedselintolerantie. Maar een contactallergie als deze houd je voor je hele leven.”

Hoe meer je in aanraking komt met acryl, hoe allergischer je wordt. En als je eenmaal een acrylatenallergie hebt, kun je naast gelnagels ook andere producten niet meer verdragen waar acryl in zit. Bijvoorbeeld tandvullingen, zachte lenzen en gehoorapparaten. Maar ook producten die van groter belang zijn voor de gezondheid, zoals een kunstheup of een pacemaker, kunnen volgens Rustemeyer door het lichaam worden afgestoten.

Zelf aanbrengen

„Je bent niet allergisch geboren. Je wordt allergisch”, aldus de dermatoloog. Rustemeyer denkt dat het probleem groter is dan de cijfers laten zien. Het stofje dat acrylatenallergie veroorzaakt is namelijk pas sinds een paar jaar opgenomen in de standaard allergietest, daardoor komt niet iedere patiënt met huidklachten op de dermatologieafdeling van Amsterdam UMC terecht.

Als natte gellak op de huid komt kan het stofje makkelijk het lichaam binnendringen. Al helemaal wanneer het op een vingerwondje of een kapotte nagelriem terechtkomt. Bij contact met een stofje dat ons lichaam niet kent, wordt er van binnen een afweerreactie in gang gezet, legt Rustemeyer uit. „Om allergisch te worden, heb je heel veel contact met dat stofje nodig.” En dat gebeurt makkelijk in de nagelcosmetica: in acrylnagels en gellak zitten tientallen procenten acryl. Ter vergelijking: in een zachte lens zit slechts 0,01 procent.

De allergie zou je kunnen oplopen in een salon, maar het echte gevaar zit hem in het zelf aanbrengen. Bij nagelsalons kosten acryl- of gelnagels al snel zo’n 50 euro per keer. Op internet zijn pakketten te koop met een lamp en meerdere potjes lak voor 150 euro. Zelf doen scheelt dus flink in de prijs. Maar, zegt Rustemeyer, „beginners weten niet hoe ze te werk moeten gaan. En morsen op de huid is gevaarlijk”. Ook kunnen goedkope drooglampen (op internet verkrijgbaar van 13 euro tot 100 euro) ervoor zorgen dat de lak niet goed droogt en op de huid blijft plakken.

Prijslijst

In de nagelsalon in Zaandam zet een nagelstyliste secuur de acrylnagels van Angela Diamandidis (55) erop. Ze doopt een penseel eerst in het acrylpoeder, daarna in de acrylgel en zo boetseert ze de nagels van haar klant. „Ik heb helemaal geen zin om dit thuis te doen, joh”, antwoordt Diamandidis op de vraag of ze dat weleens heeft overwogen. Haar buurvrouw heeft wel zelf zo’n lamp gekocht, zegt ze. Al zeker zeven jaar gaat ze naar de salon om haar nagels te laten doen: de oude lak verwijderen, de nieuwe erop. “Ik denk er maar liever niet over na wat deze gewoonte inmiddels al heeft gekost”, zegt ze terwijl ze naar de prijslijst op het raam kijkt.

Als je eenmaal een acrylatenallergie hebt, kun je ook producten als tandvullingen, gehoorapparaten of een kunstheup niet meer verdragen.
Foto Ruchama van der Tas

Voor veel vrouwen is een bezoekje aan de nagelsalon routine geworden, zegt eigenaresse Trang Nguyen van Nails & Spa by Eva. Ze ontvangt veel vaste klanten. Acryl- of gellak groeit na zo’n drie à vier weken uit, dan moet deze elektrisch afgevijld worden. Gellak of acryl verwijderen met aceton of normale nagellakremover gaat niet. Eraf pulken kan de nagel eronder beschadigen.

Diamandidis heeft nooit huiduitslag gekregen en bang is ze ook niet, zolang ze haar nagels in de salon laat doen. „Ik ken wel iemand met een acryl-allergie trouwens”, zegt ze. „Een vriend van me was aan zijn boot aan het werken, hij deed eigenlijk wat zij nu met mijn nagels doet, maar dan op zijn boot.” Ze probeert te wijzen naar de nagelstyliste, die beveelt haar minder te bewegen. „Hij zat onder de vlekken in zijn gezicht. Zag er niet prettig uit.”

Lees ook

Zijn nageldrogers kankerverwekkend?

Zijn nageldrogers kankerverwekkend?


Duitse politie vindt tas met explosieven op Berlijns station, ‘aanslag voorkomen’

Op een treinstation in Berlijn is woensdag een mogelijke bomaanslag verijdeld. De Duitse politie is nog altijd op zoek naar de man die een tas met explosieven achterliet op station Neukölln in Zuidoost-Berlijn. Dat meldde de politie woensdagavond in een bericht op X. De man vluchtte weg over het spoor toen agenten hem probeerden aan te houden.

De tas werd naar een park naast een nabijgelegen parkeerplaats gebracht waar ontmantelaars een gat groeven en een „gecontroleerde explosie” in gang zetten, aldus het bericht. Volgens de Duitse krant Bild zat er acetonperoxide in de tas, een zeer explosief poedermengsel dat vaak wordt gebruikt bij terroristische aanslagen.  

„Het lijkt erop dat een aanslag is voorkomen”, meldde de politie aan de krant. De autoriteiten hebben de verdachte nog niet kunnen identificeren. Het motief kan daarom ook nog niet worden vastgesteld. 

In Duitsland vond in augustus nog een dodelijke steekpartij met een terroristisch motief plaats in Solingen en vorige maand schoot de politie in München een 18-jarige man dood die vermoedelijk een terreuraanslag wilde plegen. De gebeurtenissen hebben het migratiedebat in Duitsland dusdanig verhit dat de Duitsers vorige maand grenscontroles invoerden.

Lees ook

Aanslag bij stadsfeest in Solingen versterkt vrees voor acties van geradicaliseerde islamitische jongeren

Duitse agenten brengen de verdachte van een mesaanval in Solingen zondag van een helikopter naar een rechtbank in Karsruhe.


Ten minste twee doden en tientallen gewonden na Russische luchtaanval op Charkiv

Door een Russisch bombardement in de Oekraïense stad Charkiv woensdagavond zijn twee doden gevallen en minstens dertig mensen gewond geraakt. Een van de dodelijke slachtoffers is een jongetje van 11 dat zwaargewond onder het puin vandaan kwam, maar niet kon worden gered door aanwezige hulpverleners. Dat melden internationale persbureaus op basis van de lokale autoriteiten.

Een Russische raket raakte een appartementencomplex in Charkiv, waarna brand uitbrak in het gebouw. Op beelden van persbureau Reuters is te zien hoe de gewonden in ambulances worden geladen terwijl de brandweer de rookontwikkeling onder controle probeert te krijgen.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky benadrukte in zijn reactie op de aanval de noodzaak voor militaire steun van westerse bondgenoten van Oekraïne. Via Telegram liet hij weten dat „elke beslissing die wordt uitgesteld ten minste tientallen levens kost”.

Charkiv is sinds het begin van de oorlog in 2022 in Oekraïense handen gebleven, ondanks een Russische poging om de stad in handen te krijgen in de beginfase van de invasie. Sindsdien heeft de stad te maken met herhaalde Russische luchtaanvallen.

Hulpverleners vervoeren een gewonde bewoner van het appartementencomplex
Foto AFP / Sergey Bobok