Tegen hoge huren en voor gratis bussen: charismatische Mamdani is de hoop van ontevreden New Yorkers

Het begon op dit rommelige kruispunt, pal voor de rode halal foodtruck van Hassan Akhatar. Een paar dagen na de verkiezing van Donald Trump in november verscheen de jonge, onbekende, lokale politicus Zohran Mamdani (33) hier in Queens met een camera en een grote zwarte microfoon. Om van kiezers te horen waarom dit stadsdeel van New York in veel grotere getale dan voorheen op Trump had gestemd. En om zijn eigen campagne te lanceren om burgemeester van de stad te worden.

Het wantrouwen in het politieke systeem, cynisme over de Democratische Partij, woede over Gaza en vooral de onbetaalbaarheid van het leven in de rijkste stad van de wereld maakten New Yorkers ontevreden. „Mensen hebben twee, drie banen. De huur is te hoog. De prijs van eten en de rekeningen lopen op”, vatte een voorbijganger de malaise samen. Het journalistiekachtige filmpje dat Mamdani online zette ging viraal, net als de tientallen campagnevideo’s die hij sindsdien maakte: bijna altijd in pak, meestal in gesprek met kiezers, vaak grappig, soms in een taal die hij nauwelijks machtig is.

Tegen alle peilingen en verwachtingen in versloeg de zelfbenoemde socialist eind juni ruimschoots de bekende oud-gouverneur Andrew Cuomo (67) in de Democratische voorverkiezingen voor het burgemeesterschap. Deels dankzij links-populistische voorstellen rond dezelfde economische frustraties waar Trump mee won, maar geen beleid op maakt. Met zijn charisma en een uitgekiende sociale media-campagne weet hij een nieuwe, jonge, etnisch diverse kiezerscoalitie te smeden. De gevestigde orde binnen zijn Democratische Partij heeft geen idee wat ze met Mamdani-mania aan moet. Sommigen zien hem als een nieuwe Barack Obama en zijn overwinning als teken dat de partij linksaf moet. De partijleiding in Washington ziet het vooral als bevestiging dat New York anders is dan de rest van het land en houdt afstand.

Zohran Mamdani in de metro. De tekst op het T-shirt verwijst naar zijn verkiezingsbelofte dat hij huurprijzen wil bevriezen. Foto Derek French/Shutterstock

Trump dreigt ondertussen de „communistische gek” te arresteren. Republikeinen roepen de president op Mamdani, een moslim met Indiase roots die op zijn zevende met zijn ouders vanuit Oeganda naar de VS kwam, te denaturaliseren en te deporteren. Of hij in november daadwerkelijk burgemeester wordt is nog onzeker. Maar zijn voorverkiezing alleen al is een shock voor het politieke establishment.

Sissend vlees

Akhatar (43) heeft Mamdani een paar keer ontmoet. „Hij komt hier eten als hij in de buurt is, meestal kip met rijst.” En hij is fan. „Ik ben het eens met alles wat hij zegt: over de hoge huren, inflatie, hoe zwaar het momenteel is voor kleine ondernemers, voor immigranten. We lijden allemaal hier. Hij bevoordeelt niemand en geeft op niemand af. Hij vecht voor ons. Dat heb ik nog nooit een politicus zien doen.”

De van oorsprong Marokkaanse fastfoodverkoper veegt zijn rechterhand af aan zijn zwarte schort en stapt uit zijn foodtruck om zich beter verstaanbaar te maken tussen het lawaai van sissend vlees en chaotisch verkeer. Daar wordt hij bijna van zijn sokken gereden door een fout parkerende auto. Hillside Avenue is een drukke winkelstraat vol Aziatische, Arabische, Latijns-Amerikaanse en Afro-Amerikaanse bedrijfjes, eettentjes en straatverkopers. De skyline en rijkdom van Manhattan zijn ver weg. Het uitgebreide metronetwerk van New York gaat maar één halte verder oostwaarts en houdt dan op in de woonwijk met kleine rijtjeshuizen en lage, verouderde flatgebouwen.

Maar grootstedelijke problemen als opgestapeld afval op straat, daklozen en autoinbraken geven bewoners een onveilig gevoel, vertellen ze. Daarnaast komen ze nauwelijks rond. Akhatar verdient zo’n 15 dollar per uur, zegt hij, terwijl het appartement met één slaapkamer waar hij met zijn vrouw en twee kinderen woont 1.800 dollar per maand kost.

Kiezers als Akhatar zijn gevoelig voor voorstellen om kinderopvang en bussen gratis te maken, huisbazen te dwingen hun huurprijzen te bevriezen en een miljardairsbelasting in te voeren. De burgemeester gaat niet over belastingen, noch over het openbaar vervoer.

Witte progressieven

Mamdani scoorde overal in New York boven verwachting. Alleen onder de allerrijksten, onder Joodse en onder Afro-Amerikaanse New Yorkers deed Cuomo het beter. In Queens won Mamdani ook witte progressieven in veryuppende buurten als Ridgewood voor zich. Daar vertelt software-ontwikkelaar Amanda Abelson (35) vanachter haar zonnebril met turquoise glazen hoe zij en haar vrienden zich „zorgen maken dat we het ons niet kunnen veroorloven om in deze stad kinderen te krijgen”.

Mamdani scoorde ook onder Aziatische en latino kiezers in Astoria, de rap duurder wordende arbeiderswijk waar hij zelf woont. Daar vertelt studente Victoria Hernandez (19), die in een strapless zwarte jurk achter haar laptop in het Mexicaanse restaurant van haar ouders zit, dat ze vreest dat ze „hier nooit op mezelf zal kunnen wonen, een betaalbare woning vinden is vrijwel onmogelijk”.

Het is verfrissend om een Democraat te zien die praat over de waarden waar hij voor staat in plaats van alleen maar over waar hij tegen is

Amanda Abelson
software-ontwikkelaar

Hun stem op Mamdani, zeggen beiden, was niet alleen uit pessimisme over de omstandigheden in New York, maar ook uit optimisme over een mogelijke nieuwe richting voor de Democratische Partij. „Ik ben blij dat er Democraten zijn die nu extreemrechts in Washington alle macht heeft daar ideologisch echt tegen in te gaan”, zegt Hernandez. „We hebben vers bloed nodig en een meer progressieve koers.” Abelson: „Ik aarzelde over Mamdani omdat hij zo onervaren is, maar het is verfrissend om een Democraat te zien die praat over de waarden waar hij voor staat in plaats van alleen maar over waar hij tegen is.”

Democratische kiezers hebben het nauwelijks over hoe hun stem op Mamdani een stem is tegen president Trump. Veel meer ventileren ze onvrede over politici in hun eigen kamp. Over de corruptie van de huidige burgemeester Eric Adams, die een pact sloot met Trump en als onafhankelijke kandidaat opgaat voor een tweede termijn. Over Andrew Cuomo, die heel populair werd tijdens de coronapandemie, maar onder druk van beschuldigingen van seksueel wangedrag aftrad als gouverneur en veel geld stak in een negatieve campagne om Mamdani van antisemitisme te beschuldigen. En over Joe Biden en Kamala Harris, wier campagne ver af stond van de dagelijkse zorgen van gewone mensen en veel te veel gericht was op niemand tegen de haren instrijken. Over leden van het Congres die onvoldoende oppositie voeren. Ze snakken naar een nieuwe generatie. „Ik heb nog nooit zoveel jonge mensen enthousiast gezien over een politicus als over Mamdani. Iedereen van mijn leeftijd heeft op hem gestemd”, aldus Hernandez.

Leren van campagne

De vraag is of Mamdani die energie nationaal kan verspreiden in zijn gehavende partij, of dat deze verder verdeeld raakt. Misschien dat zijn standpunten niet allemaal aanslaan in Wisconsin of North-Carolina, maar de partij kan in ieder geval veel leren van hoe hij campagne heeft gevoerd. De invloedrijke New York Times-columnist en podcaster Ezra Klein heeft geopperd dat Democraten moeten stoppen met kandidaten selecteren die het meeste geld kunnen binnenhalen met fondsenwerving onder rijke donateurs, zoals Harris deed, en zich moeten richten op kandidaten die de meeste aandacht kunnen trekken, zoals Mamdani – en Trump. „En dingen tot stand kunnen brengen die passen bij de plek waar ze (aan verkiezingen) deelnemen.”

Zohran Mamdani (m) en Brad Lander (r), een van de twee andere Democratische kandidaten. Mamdani won op 24 juni de Democratische voorverkiezing. Op 4 november kiest New York een nieuwe burgemeester. Foto Michael M. Santiago/Getty Images/AFP

Amit Singh Bagga (39), voormalig ambtenaar en informeel adviseur van Mamdani, ziet de recente, lokale voorverkiezing als „eerst en vooral een wake-up call” voor de Democraten. „Kiezers geven hier een duidelijk signaal af dat ze stemmen op degene die hun persoonlijke zorgen serieus neemt. Mamdani slaagt erin letterlijk en figuurlijk de taal te spreken van de kiezers die zich niet vertegenwoordigd voelen. Hij luistert, is benaderbaar”, zegt Bagga. Dat betekent niet per se dat de toekomst van de partij zo links is als Mamdani die schetst, maar wel dat de selectie van kandidaten en het campagnevoeren radicaal anders moet. „Als de partij daar niet van leert, zal die blijven verliezen en wordt ze met uitsterven bedreigd.”

Radicale luchtkastelen

Mamdani heeft nieuwe, jonge kiezers gewonnen in New York, maar de Democraten zijn er de afgelopen jaren veel kwijtgeraakt die niet zomaar terugkomen. In een park vlakbij de foodtruck van Hassan Akhatar zit James Fornaro (67), met een zonneklep van de New York Yankees op, op een bankje. Hij is „opgegroeid met het idee dat Democraten betere mensen zijn”, maar stemde jarenlang niet en afgelopen november op Trump. „Door die radicale luchtkastelen van Mamdani voel ik me nu gedwongen op Adams te stemmen”, de huidige burgemeester. „Die is misschien corrupt, maar niet op een manier waar gewone mensen last van hebben, net als Trump.” (Adams is beschuldigd van het aannemen van Turkse steekpenningen.)

Ik heb nog nooit zoveel jonge mensen enthousiast gezien over een politicus als over Mamdani. Iedereen van mijn leeftijd heeft op hem gestemd

Victoria Hernandez
studente

Toch heeft Mamdani ook nog stemmen te winnen van mensen die niet als Democraat geregistreerd staan of in de voorverkiezingen thuisbleven. Zoals Akhatar. Hij mag sinds een paar jaar stemmen in de VS, maar heeft dat nog nooit gedaan. Ook niet op de politicus die wel eens eten bij hem bestelt. Maar de ochtend na Mamdani’s overwinning werd Akhatar gebeld door meerdere familieleden in Marokko: „‘Hassan, heb je op deze man gestemd, hij is geweldig’, zeiden ze. Ze hadden zijn filmpjes gezien.” Hij heeft het thuisfront beloofd dat hij in november alsnog te gaan stemmen, op Mamdani. „Misschien is hij de zoveelste politicus die wat belooft, maar niets waarmaakt. Maar we moeten in ieder geval proberen iets aan onze eigen situatie te veranderen.”


Dodental na overstromingen in Texas loopt op tot zeker 50

Het dodental in de Amerikaanse staat Texas als gevolg van overstromingen loopt nog altijd op. Er zijn zeker vijftig mensen om het leven gekomen, onder wie meerdere kinderen. Daarnaast zijn er honderden gewonden en nog veel mensen vermist. De meeste slachtoffers zijn omgekomen in Kerr County, in de buurt van San Antonio.

Naar bijna dertig meisjes, die op een christelijk zomerkamp waren, wordt nog gezocht. Dat kamp ligt langs de Guadalupe-rivier. In de nacht van donderdag op vrijdag steeg het water in deze rivier binnen drie kwartier met acht meter. Volgens de sheriff verbleven er 750 kinderen in het kamp.

De gouverneur van Texas, Greg Abbott, bezocht het kamp en schreef zaterdagnacht (lokale tijd) op X dat er verwoesting is „op een manier die ik niet eerder heb meegemaakt bij een natuurramp”. Volgens hem reikte het water tot aan de nok van de hutten. „We zullen niet stoppen tot we elk meisje hebben gevonden in die hutten”, aldus de gouverneur.

Op beelden is grote schade te zien: woningen en straten zijn verwoest, voertuigen hangen in bomen, en op sommige foto’s is slechts het dak van enkele huizen zichtbaar

Lees ook

Zeker 24 doden en tientallen meisjes vermist door overstromingen in Texas

Hulpdiensten bij de Guadalupe-rivier in de Amerikaanse staat Texas.


Met haar honderdste doelpunt geeft Vivianne Miedema vleugels aan Oranje op dit EK

Vijfenveertig minuten geduld, één bevlieging met twee subtiele kapbewegingen en een strak schot in de verre hoek. Op slag van rust gooide Vivianne Miedema met een schitterend doelpunt de openingswedstrijd van het EK tegen Wales van het slot. Een bevrijdende goal die de Oranjevrouwen inspiratie gaven voor een veel trefzekerder tweede helft.

En ook: een memorabel moment voor de 28-jarige spits zelf. In haar 126ste interland maakte de 28-jarige Miedema haar honderdste doelpunt. Een bevestiging van haar wereldklasse en van definitief vormherstel na een moeizaam seizoen bij haar club Manchester City en bij Oranje. Ze was vaak langdurig geblesseerd.

De openingsscore van Miedema in de extra tijd kwam op het juiste moment: na een eerste helft waarbij Nederland weliswaar goed voetbal speelde en beslist domineerde maar zelden echt dreigend was. In een vrijwel uitverkochte Allmend Stadion in Luzern (ruim 14.000 toeschouwers) wist Wales lang strijdend stand te houden, gesteund door grote schare van luid zingende meegereisde supporters.

Meer kansen in tweede helft

Aan het begin van de tweede helft was Oranje aanzienlijk effectiever. Miedema had het team vleugels gegeven. Binnen een kwartier stond het al 3-0 – doelpunten van rechtsbuiten Victoria Pelova en de opkomende linksback Esmee Brugts. Er volgden nog veel meer grote kansen, schoten op de lat, een afgekeurd doelpunt – het bleef 3-0.

Een knappe zege die ook bondscoach Andries Jonker bevrijding heeft bezorgd – en opluchting. In aanloop naar het toernooi in Zwitserland heeft de Amsterdammer grote druk op zijn team gelegd. Toen hij in januari van de KNVB-directie te horen kreeg dat zijn contract na het EK tegen zijn zin in niet wordt verlengd schroefde hij de ambitie op. „We gaan voor de titel.”

Om dat te bereiken moest en zou de openingswedstrijd worden gewonnen. In poule D is Wales op papier de zwakste tegenstander; de volgende wedstrijden zullen aanzienlijk lastiger worden. Woensdag volgt titelhouder Engeland in Zürich, volgende week zondag Frankrijk in Bazel.

Lees ook

Jonge meiden haken af bij voetbal: ‘Dat is toch een jongenssport?’

De Vrouwen 1 van v.v. Elspeet, dat op zoek is naar nieuwe speelsters. Foto Dieuwertje Bravenboer

In een lastig te volgen redenering zorgde Jonker aan de vooravond van het openingsduel voor veel verwarring. Waar hij maandenlang de kwestie rond zijn onvrijwillige vertrek had willen laten rusten, vertelde hij vrijdag in een lang interview met de NOS dat hij door dat gebrek aan vertrouwen had overwogen om nog vóór het EK op te stappen. Zelfs nog recent, toen Oranje eind mei en begin juni twee matige wedstrijden in de Nations League had gespeeld (4-0 verlies tegen Duitsland, 1-1- tegen Schotland).

Het leidde bij de volgers van Oranje, en vermoedelijk ook bij de selectie, tot gefronste wenkbrauwen. Waarom rakelde hij de kwestie weer op, terwijl het toernooi al begonnen is? Op een persconferentie op vrijdag zei Jonker dat hij dat heel bewust heeft gedaan, om de spelers op scherp te zetten en „tot op het bot te motiveren” voor de wedstrijd tegen Wales. „Het is een van de dingen die ik heb bedacht om de ploeg bereid te laten zijn om voor elkaar en met elkaar door de muur te laten gaan tijdens dit toernooi.”

Stemverheffing als Van Gaal

Op vragen over zijn uitspraken antwoordde Jonker geïrriteerd. Hij oogde minder ontspannen dan gebruikelijk en bleek overgevoelig voor kritiek. Tegen een journalist die hem verweet „een poppenkast” op te voeren, viel hij als zijn oude leermeester Louis van Gaal persoonlijk en met stemverheffing uit.

Dat zijn speelsters een dag later inderdaad hebben laten zien wat hij van ze vraagt – met aantrekkelijk voetbal een klinkende overwinning boeken – zal Jonker hebben gesterkt in zijn geloof dat hij binnen het team niet voor ruis, maar juist voor eenheid heeft gezorgd. Hij is er nog altijd van overtuigd dat Nederland er ook de kwaliteiten voor heeft – als iedereen fit is.

Ook op dat punt kan Jonker hoop putten uit de eerste wedstrijd. Dat matchwinner Miedema het langer dan een uur volhield – ze werd in de 70ste minuut gewisseld – was bemoedigend. Sinds haar blessureleed had ze niet langer dan een uur gespeeld. Na afloop van de wedstrijd zei de topscorer van Oranje geëmotioneerd dat ze bang was geweest opnieuw een groot toernooi te moeten missen. Twee jaar geleden haakte ze door een kruisbandblessure af voor het WK in Australië en Nieuw-Zeeland. Dit jaar was het weer „heel spannend” geweest, vertelde ze, of ze op tijd fit genoeg was om mee te gaan naar Zwitserland. Om haar herstel te bespoedigen had ze vorige maand zelfs een fysiotherapeut mee naar haar vakantiebestemming genomen.

Medisch gezien was deelname aan het EK voor haar vervanger in het veld nog veel spannender. Lineth Beerensteyn maakte voor het eerste sinds eind april weer speelminuten. Sinds ze een blessure opliep kwam de spits van Vfl Wolfsburg niet meer in actie. Ze trainde afgelopen dagen al wel mee met de groep maar was kennelijk nog niet geheel hersteld om in de basis te beginnen, laat staan een gehele wedstrijd te spelen. Beerensteyn was direct gevaarlijk in de punt van de aanval. Ze raakte eenmaal het zijnet en schoot ook een keer raak – maar stond toen buitenspel.

Bondscoach Jonker toonde zich na afloop „heel tevreden” met de eerste overwinning van het Nederlandse elftal. Hoewel hij wel wat meer doelpunten had willen zien – „maar de lat en de paal zaten niet mee” – zei hij dat zijn team precies heeft gedaan wat hij met ze had afgesproken. „Wat ze vandaag hebben laten zien, is wat we willen laten zien.”

Lees ook

Technischer, tactischer en accurater: het vrouwenvoetbal lijkt in weinig meer op het spel van tien jaar terug

Vivianne Miedema scoort op aangeven van Daniëlle van de Donk de 1-0 in de oefenwedstrijd voor het EK tussen Nederland en Finland in Leeuwarden, op 26 juni 2025.


De Tour is begonnen, en meteen werd het hele peloton verrast. ‘Blij dat deze rit voorbij is’, aldus topfavoriet Pogacar

Er waren high fives bij de Nederlandse ploeg Visma-Lease a Bike (LAB), er werd gevloekt bij het Belgische Soudal Quick-Step, en titelverdediger Tadej Pogacar verzuchtte dat hij blij was dat de dag voorbij was.

De eerste etappe van de Tour de France zou een dag worden voor de sprinters, en er kwam met de Belg Jasper Philipsen van Alpecin-Deceuninck ook een sprinter als winnaar. Maar verder ging het zaterdagmiddag na afloop bij de teambussen op de Façade de l’Esplanade in Lille over alles behalve de sprinters.

Geheel tegen de verwachtingen in maakten de klassementsrenners er met behulp van de wind die over de Noord-Franse platteland joeg gelijk een veldslag van. De conclusie na bijna vier uur fietsen: voor podiumkandidaten Remco Evenepoel (Soudal Quick-Step) en Primoz Roglic (Red Bull-Bora-Hansgrohe) kan na een dag de achtervolging al beginnen.

Vooraf werd vooral gevreesd voor grote valpartijen. Voor het eerst sinds 2020 lag er voor de eerste Tour-etappe een vlak parcours klaar waarmee sprinters en hun ploegen uit de voeten konden. Met de beloning van de gele trui in het verschiet was de verwachting dat het kleunen en duwen zou worden in het peloton in gevecht om de beste positionering voor de massasprint richting de finish. In het verleden leidde dat vrijwel altijd tot massale crashes.

Dit keer viel het mee, al was er wel een pijnlijke botsing tussen de Fransen Benjamin Thomas en Mattéo Vercher, die tot het gaatje gingen in hun strijd om de eerste bergtrui. In een uiterste poging een puntje te pakken op de met kasseien betegelde klim naar Mont Cassel drukte Thomas zijn fiets schuin over de streep, verloor controle over zijn achterwiel en kegelde daarmee niet alleen zichzelf, maar ook Vercher onderuit. Die laatste kon alleen maar zijn handen heffen in stomme verbazing. Thomas pakte de bergtrui.

De kasseien in de buurt van Mont Cassel. Foto Marco Bertorello/AFP

Waaiers

Daarna begon het spel met de wind, die met windkracht 4 vanuit het noordwesten waaide. Richting gehuchten met namen als Steenvoorde, Méteren en Nieppe kreeg de wind op brede, rechte wegen alle ruimte om het peloton in stukken te scheuren. Een aantal keer leken er waaiers te ontstaan, maar de renners leken elkaar niet uit het oog te willen verliezen. Zo maakte iedereen zich op voor een massasprint.

Dat was buiten Visma-LAB gerekend. De ploeg met de Deense kopman Jonas Vingegaard, die dit jaar zonder Nederlanders rondrijdt in Frankrijk, zette op de laatste rechte strook asfalt nog maar eens aan, en ineens was er een gat. Pogacar was alert en zat bij de voorste groep van ruim dertig man, net als Philipsen en zijn teamgenoot Mathieu van der Poel. Daarachter liep het verschil met de rest van het peloton snel op tot een halve minuut. Op de streep was de schade voor Evenepoel en Roglic 39 seconden.

„Dit was het plan, aanvallen op twintig kilometer voor de finish”, zei Matteo Jorgenson van Visma-LAB tevreden terwijl hij bij de teambus uitfietste op de rollerbank. „Daar kwamen we tussen de gebouwen vandaag en kregen we te maken met zijwind, en het lukte ons bij elkaar te zitten en samen te versnellen.”

Het peloton tijdens de eerste etappe. Foto Christophe Petit Tesson/EPA

De ploeg had op vrijdag de laatste zestig kilometer van de etappe verkend en gerealiseerd dat als er ergens in de finale nog waaiers zouden kunnen ontstaan, dat het op dat punt van het parcours zou zijn. „Dan kun je beter zelf het initiatief nemen dan dat iemand anders dat doet”, zei ploegleider Grischa Niermann.

Kopman Jonas Vingegaard – 1,75 meter groot, 58 kilo zwaar – verschool zich niet achter zijn ploeggenoten en draaide een aantal keer vol in de wind een kopbeurt mee. „Het voornaamste doel was om uit de problemen te blijven, en dan is het helemaal mooi als je zelf problemen voor anderen kunt creëren. Daar zijn we in geslaagd.”

‘Stomme seconden’

Zelfs de ploegen die wel meezaten, waren verrast door de actie van de Nederlandse ploeg. „We verwachtten het niet meer”, zei Kaden Groves, teamgenoot van winnaar Jasper Philipsen. „Maar uiteindelijk pakte het in ons voordeel uit.” Door de splitsing in het peloton was Philipsen in een klap verlost van zijn voornaamste concurrenten Tim Merlier en Jonathan Milan, die niet meezaten met de kopgroep. Hij sprintte daarna onbedreigd naar de zege.

Lees ook

Uniek: de Ronde van Frankrijk begint dit keer in Frankrijk en blíjft volledig in Frankrijk

Ploegenpresentatie voor de 112de Tour, donderdag in Lille. Foto Anne-Christine Poujoulat / AFP

De verliezers van de dag gaven zichzelf de schuld. „We hebben ons in slaap laten sussen. Dit was een collectieve fout van het team en we verliezen stomme seconden”, zei Evenepoel tegen het Franse persbureau AFP. De Belg ontsnapte aan ergere schade toen hij de berm instuurde en ternauwernood een val kon voorkomen. Roglic verdween na afloop snel in de teambus en liet zich niet meer zien.

Titelverdediger Tadej Pogacar van UAE Team Emirates-XRG zat wel mee en noemde het een hectische dag. „Net toen we dachten dat het niet meer ging gebeuren, moesten we toch nog aan de bak”, hijgde de Sloveen uit. „Het wordt nog een belangrijke week tot de eerste rustdag.”

De komende dagen staan de renners zeker vier etappes te wachten met veel steile klimmetjes, ideaal voor puncheurs als Mathieu van der Poel en Wout van Aert. Maar klassementsrenners als Pogacar en Evenepoel kunnen dit ook, en nu de strijd om het geel al is begonnen, belooft het een onvoorspelbare week te worden. „De eerste slag is gewonnen,” zei Jorgenson van Visma-LAB, „maar de oorlog is nog lang niet beslist.”

Foto Marco Bertorello/AFP


Nog drie burgemeesters van de belangrijkste Turkse oppositiepartij gearresteerd

In Turkije zijn opnieuw drie burgemeesters gearresteerd, allen behorend tot de belangrijkste oppositiepartij CHP. Het gaat om de vorig jaar democratisch gekozen burgemeesters van de grote zuidelijke steden Adana, Antalya en Adiyaman.

In maart van dit jaar leidde de arrestatie van de populaire burgemeester van Istanbul, Ekrem Imamoglu, ook een CHP’er, al tot de grootste protestdemonstraties in Turkije in meer dan tien jaar. Imamoglu werd algemeen gezien als president Erdogans grootste rivaal. Sinds maart zit hij gevangen in afwachting van zijn proces.

De Turkse justitie beschuldigt alle gearresteerde burgemeesters van betrokkenheid bij corruptie maar overtuigende bewijzen hiervoor ontbreken tot dusverre. In het geval van Imamoglu werd alleen een anonieme getuige opgevoerd. Volgens de CHP maar ook volgens veel waarnemers in het buitenland zijn de arrestaties politiek gemotiveerd.

Hoewel president Erdogan volhoudt dat de Turkse justitie onafhankelijk is, is het een publiek geheim dat rechters in zijn land uitsluitend in functie kunnen blijven als ze precies doen wat de regering wenst. Zo niet, dan wacht ontslag of overplaatsing naar een onaantrekkelijke buitenpost.

De burgemeesters van Adana en Adiyana zouden lokale zakenlieden hebben proberen af te persen en ook de burgemeester van Antalya zou bij corrupte praktijken betrokken zijn geweest. Eerder deze week werden in Izmir, de derde stad van Turkije, ook al 137 mensen gearresteerd, ook weer overwegend CHP’ers. Een van hen was een voormalige burgemeester van Izmir.

Dynamische leider

Dat de autoriteiten het speciaal op de CHP hebben gemunt, die oorspronkelijk door vader des vaderlands Atatürk werd opgericht, blijkt ook uit een andere rechtszaak, die de openbare aanklager is begonnen. In 2023 zou de verkiezing van de nieuwe CHP-voorzitter Özgür Özel niet reglementair zijn verlopen. Mogelijk zal hij op gezag van een Turkse rechter alsnog uit zijn functie worden gezet. Een zitting hierover is deze week tot september uitgesteld.

Özel heeft zich sinds de arrestatie van Imamoglu ontpopt als een dynamische leider. Veel dynamischer dan zijn 76-jarige voorganger Kemal Kilicdaroglu, die door Erdogan bij de presidentsverkiezingen van 2023 werd verslagen. Bij een gedwongen vertrek van Özel zou de weinig charismatische Kilicdaroglu mogelijk terugkeren als partijvoorzitter, wat Erdogan niet slecht zou uitkomen.

Een van de weinige prominente CHP-burgemeesters die nog niet zijn gearresteerd, Mansur Yavas in Ankara, hekelde op X het feit dat er uitsluitend figuren uit zijn partij worden gearresteerd en niemand uit de AK-partij van Erdogan. Yavas: „In een systeem waar de wet wordt gebogen en verdraaid in overeenstemming met politieke noden, waar het recht op één groep wordt toegepast en wordt weggekeken bij een ander, hoeft niemand te verwachten dat we nog vertrouwen hebben in de rechtsstaat en justitie.”

Lees ook

Turken worden pijnlijk herinnerd aan Erdogans controle over de rechterlijke macht. ‘Rechters zelf schenden nu het recht’

Oproerpolitie verhinderde op 22 maart van dit jaar advocaten die het gerechtsgebouw van Istanbul wilden binnengaan om vrijwillig de verdediging op zich te nemen van de gearresteerde burgemeester van Istanbul, Ekrem Imamoglu. Foto Sercan Ozkurnazli/DIA Images/ABACAPRESS.COM


‘Nieuwe wet bedreigt huisvesting statushouders en verergert woningnood’

Een modderstroom uit Den Haag, zo omschrijft Paul Tang, wethouder in Almere, de wetgeving rond asiel en migratie waar de Tweede Kamer na een chaotische week donderdagavond laat mee instemde. Hij maakt zich als verantwoordelijk wethouder voor volkshuisvesting zorgen over een amendement bij de nieuwe volkshuisvestingswet: „Als dit wet wordt, kunnen wij straks de rotzooi opruimen. Alleen weet niemand hoe.”

Het gaat allemaal om een aangenomen amendement dat PVV-Kamerlid Jeremy Mooiman afgelopen dinsdag per motie indiende op de nieuwe volkshuisvestingswet. Daarin staat dat gemeenten bij het toewijzen van sociale huurwoningen geen voorrang meer mogen geven aan statushouders, asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen en in Nederland mogen blijven.

Het klinkt misschien logisch dat statushouders net als andere Nederlanders moeten wachten op een sociale huurwoning. Die zijn nou eenmaal schaars op dit moment, weet ook Tang. „Maar als ook de Eerste Kamer instemt met deze wetgeving, worden gemeenten opgezadeld met verplichtingen uit Den Haag die haaks op elkaar staan”, aldus Tang.

Dat zit zo. Volgens wetgeving van diezelfde rijksoverheid krijgen gemeenten twee keer per jaar te horen hoeveel statushouders ze moeten huisvesten. Op die manier probeert de Rijksoverheid ruimte te maken in asielzoekerscentra en doorstroomlocaties, speciaal ingericht voor statushouders.

De ruimte in die tijdelijke opvanglocaties is namelijk beperkt, en dat ligt aan de rijksoverheid zelf, aldus de Algemene Rekenkamer. Een analyse uit 2023 leert dat het tekort aan tijdelijke opvang voor asielzoekers een gevolg van een structurele onderschatting van de kosten. Het is een probleem dat al zeker twintig jaar speelt.

Paul Tang is wethouder in Almere en onder andere verantwoordelijk voor volkshuisvesting. Foto Jonas Roosens/ANP

Afspraken met partners

Om de gevolgen daarvan op te vangen moeten gemeenten voor de huisvesting van statushouders afspraken maken, met woningbouwcorporaties bijvoorbeeld. „De provincies houden toezicht op de gemeenten om te zorgen dat we die aantallen halen”, vertelt Tang. „De huidige wetgeving staat ons toe om een deel van de sociale woningvoorraad toe te wijzen aan statushouders.”

Maar dat mag dus niet meer als de nieuwe volkshuisvestingswet met het PVV-amendement daadwerkelijk wordt ingevoerd. En dat leidt tot grote problemen, stelt ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten die afgelopen woensdag een brandbrief stuurde aan de Tweede Kamer. Volgens de VNG creëert de nieuwe wet ongelijkheid tussen woningzoekers en is deze niet juridisch getoetst.

Los van mogelijke juridische problemen blijft de verplichting om statushouders te huisvesten bestaan.

Huisvesting is voor heel veel Nederlanders een urgent probleem, erkent Tang. Maar hij ziet dat statushouders de meest kwetsbare positie hebben op de woningmarkt. „Zij hebben in tegenstelling tot de meeste andere woningzoekenden geen netwerk of steun van familie en vrienden. Daarom is het voor hen heel moeilijk om een woning te vinden zonder hulp van de overheid.”

In Almere gaat op dit moment 30 procent van de voorraad sociale huurwoningen naar statushouders en de andere 70 procent naar andere woningzoekenden”, aldus Tang. „Zo lukt het om aan de huisvestingsverplichting voor statushouders te voldoen en kunnen we ook andere mensen in soms schrijnende situaties helpen.”

Als ook de Eerste Kamer instemt , worden gemeenten opgezadeld met verplichtingen uit Den Haag die haaks op elkaar staan

Paul Tang
Wethouder Almere

Nieuwe problemen

Maar als het aan een meerderheid in de Tweede Kamer ligt, mag dit straks niet meer. „Hoe moeten wij in die nieuwe situatie omgaan met de plicht om statushouders te huisvesten?”, vraagt Tang zich af. „Vandaar de term modderstroom.”

De wethouder legt uit waarom hij zulke grote woorden gebruikt. „Als we de sociale woningvoorraad niet meer kunnen gebruiken voor de huisvesting van statushouders, moeten we dan een aparte categorie woningen gaan bouwen voor de huisvesting van statushouders? „Dat leidt tot vertraging met nog meer tekorten. Het gevolg is meer dakloosheid met alle problemen die daaraan vastzitten.”

En volgens Tang is de bouw van aparte woningen voor statushouders ook om andere redenen onwenselijk. „Iedereen wil dat nieuwe Nederlanders integreren, stelt Tang. „Maar hoe krijg je dat voor elkaar als je een aparte categorie woningen moet gaan bouwen? Dan creëer je buurten of wijken waar verder niemand anders woont. Dat moet je niet willen omdat het een voedingsbodem is voor tal van andere problemen.”


Italië kreunt onder de hitte met urenlange stroomuitval, het land lijkt niet klaar voor een heel hete zomer

Begin juli, en in Rome klimt het kwik al vlot boven de veertig graden. De hitte die vorige week losbrak in Europa, en in het zuiden ook aanhoudt, heeft in Italië snel tot ernstige praktische hinder geleid. Onder meer in de stadscentra van Rome, Florence en Bergamo lag het elektriciteitsnet plat. De stroomuitval duurde in sommige wijken van Rome wel tot 28 uur, en behalve zonder stroom zaten sommige buurten ook urenlang zonder water, omdat de elektrische pomp niet langer kon worden bediend.

Geen stroom in huis betekent geen airconditioning, maar ook geen koelkast en vriezer. In de Noord-Italiaanse stad Bergamo raakten ettelijke bewoners geblokkeerd in de lift. De Italianen bereiden zich voor op nog meer stroomproblemen deze zomer. „Iedereen vraagt hetzelfde: zaklampen en powerbanks”, zegt de uitbaatster van een Chinese buurtwinkel in de wijk San Giovanni in Rome. De Italiaanse overheid raadt burgers ook aan zulke spullen te kopen en een noodpakket samen te stellen, om voorbereid te zijn op noodsituaties door extreem weer.

Want de oorzaak van de frequente elektriciteitsproblemen is er nog steeds: door een piek in elektriciteitsverbruik, vooral door airconditioningsystemen die urenlang draaien, warmen de kabels op. Door de hitte is ook het asfalt bloedheet, waardoor de kabels niet kunnen afkoelen en schade kunnen oplopen.

Volgens Alberto Berizzi, professor elektrische systemen voor energievoorziening aan de Polytechnische Universiteit van Milaan, zouden de energieleveranciers de oudste kabels moeten vervangen. „Maar op zo’n grote schaal is dat niet vanzelfsprekend. We spreken over miljoenen kilometers kabel”, zegt Berizzi tegen de krant La Stampa. „Bovendien zouden wij deze extra kosten op onze energierekening zien.”

Winkel in het centrum van Florence is gesloten vanwege stroomstoring.

FOTO Claudio Giovannini/EPA

Hete lucht zorgt voor spiegelingen op het wegdek op de Via della Conciliazione in Rome.

Foto Tiziana Fabi/AFP

Stroomgeneratoren

Een oplossing op korte termijn ligt niet voor de hand. In de getroffen wijken van Rome staan dagen later nog steeds grote vrachtwagens met stroomgeneratoren, onder meer gehuurd van de filmindustrie, om elektriciteit aan bewoners en winkels te leveren.

Voor de rest van de zomer gelden in zeker dertien Italiaanse regio’s speciale maatregelen om de hitte het hoofd te bieden. In principe mag er op de heetste dagen, tussen half één en vier uur, niet buiten worden gewerkt. Het gaat vooral om de landbouw- en bouwsector. Bedrijven kunnen voor de uren dat hun arbeiders het werk moeten neerleggen, een financiële compensatie vragen. Daarnaast wordt sterk aanbevolen om personeel van voldoende water en lichte werkkledij te voorzien.

Maar de ‘riders’, de koeriers van maaltijdleveranciers als Glovo en Deliveroo, werken tijdens de heetste uren haast in heel Italië (met uitzondering van noordelijk Piëmont, waar ook voor de riders een verbod geldt) wél gewoon door.

Niet werken tijdens de lunchuren zou betekenen dat ze die dag maar de helft verdienen. „Ik heb het geld te hard nodig”, zegt Mohammed Talha, uit Pakistan, die om half drie ’s middags en bij 42 graden Celsius bij een fastfoodrestaurant in Rome een bestelling ophaalt. Talha studeert psychologie aan een privé-universiteit in Rome en betaalt jaarlijks 4.000 euro studiegeld. Hij beschermt zich tegen de zon met een zwart petje en probeert genoeg water te drinken. „Zoals Glovo ons in een mail ook op het hart heeft gedrukt.”

<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-description="Wegwerker pauzeert in Milaan.

Foto Luca Bruno/AP

” data-figure-id=”0″ data-variant=”row” readability=”1″><img alt data-description="Wegwerker pauzeert in Milaan.

Foto Luca Bruno/AP

” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-2.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/07/05172014/data134577467-040e96.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-14.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-12.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-13.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-14.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-15.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/odMKcc9aaXp1wasGuDmR9JpO5xs=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/07/05172014/data134577467-040e96.jpg 1920w”>

Wegwerker pauzeert in Milaan. Foto Luca Bruno/AP

<figure aria-labelledby="figcaption-1" class="figure" data-description="Stratenmaker werkt in de schaduw van een parasol op Piazza Mazzini in Rome.

Foto Tiziana Fabi/AFP

” data-figure-id=”1″ data-variant=”row” readability=”1″><img alt data-description="Stratenmaker werkt in de schaduw van een parasol op Piazza Mazzini in Rome.

Foto Tiziana Fabi/AFP

” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-3.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/07/05172015/data134577509-0e6fa9.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-18.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-16.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-17.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-18.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2025/07/italie-kreunt-onder-de-hitte-met-urenlange-stroomuitval-het-land-lijkt-niet-klaar-voor-een-heel-hete-zomer-19.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/b2NFzo0isXJooCdXjacjndRniGk=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2025/07/05172015/data134577509-0e6fa9.jpg 1920w”>

Stratenmaker werkt in de schaduw van een parasol op Piazza Mazzini in Rome. Foto Tiziana Fabi/AFP

Omstreden hittebonus

Het bezorgbedrijf belandde deze week in Italië in een polemiek, nadat het had aangekondigd een hittebonus te betalen aan koeriers die bij zeer hete temperaturen toch op pad gaan. De bonus zou slechts neerkomen op een paar cent extra per levering, en leidde tot hevige kritiek van de vakbond Cgil. De linkse vakbond verweet het bedrijf een gezondheidsrisico te willen omvormen tot een economische prikkel.

Glovo reageerde haastig dat de hittebonus als een compensatie was bedoeld. Elke koerier, aldus het bedrijf, krijgt de maximale vrijheid om te bepalen hoe en wanneer hij of zij werkt, ook in moeilijke weersomstandigheden. Maar omdat de storm niet ging liggen trok Glovo de hittebonus toch maar weer in.

Aswin sri kumar Kalava, een Glovo-koerier uit India, had toch al niet op de hittebonus gerekend. „Als ze het al van plan waren, hadden ze ons misschien op de middaguren iets meer gegeven, om het op de avonduren dan weer in te houden”, zegt hij met een flauwe glimlach. „Je moet inderdaad voor jezelf zorgen. Ik werk nu nog tweemaal vier uur per dag, tijdens de hete middaguren en ’s avonds, maar als het nog heter wordt, dan doe ik de middagshift niet meer”, zegt Kalava, badend in het zweet op zijn elektrische fiets bij een Romeins restaurant.

In het beste geval verdient hij met zijn bestellingen acht euro per uur, waarover hij nog 5 procent belasting betaalt. Dat is het middagtarief. „Maar ’s avonds zijn er veel meer riders op pad, en verdien ik maar 5 euro per uur.” Glovo heeft zijn koeriers laten weten dat er verdeelpunten zijn waar zij gratis waterflessen kunnen halen. Maar Kalava moet om zo’n verdeelpunt te bereiken eerst de metro nemen. „Ik vul mijn waterflessen wel aan de talrijke fonteintjes in Rome. Lekker makkelijk en ook gratis”, zegt de koerier, en hij springt weer op de fiets.

Jongen houdt zijn hoofd koel bij de Spaanse Trappen in Rome.

Foto ANTONIO DENTI/ reuters

Lees ook

Bekijk ook deze fotoserie over hitte in Europa

Een man gebruikt een paraplu tegen de zon aan de rivier de Garonne in Toulouse, Frankrijk.


Adviesbureau BCG onder vuur na onthullingen over Gaza-project

Het gerenommeerde Amerikaans adviesbureau Boston Consulting Group is in opspraak geraakt na onthullingen over betrokkenheid bij een omstreden hulpproject in de Gazastrook. Dat meldt de Britse krant Financial Times vrijdag op basis van eigen onderzoek. BCG werkte niet alleen mee aan de oprichting van een Amerikaans-Israëlische hulporganisatie, maar maakte ook calculaties voor scenario’s waarin honderdduizenden Palestijnen Gaza zouden verlaten.

1
Wat is er aan de hand?

Het adviesbureau Boston Consulting Group (BCG) werkte maandenlang aan een kostenberekening voor het hervestigen van honderdduizenden Palestijnen uit de Gazastrook. Ook sloot het bureau een miljoenencontract af om te helpen bij het opzetten van de omstreden Amerikaans-Israëlische Gaza Humanitarian Foundation (GHF).

Volgens een scenario dat BCG in een intern model uitwerkte, zouden meer dan vijfhonderdduizend inwoners van Gaza het gebied kunnen verlaten met een zogenoemd ‘verhuispakket’ van 9.000 dollar (circa 7.642 euro) per persoon — in totaal zo’n 5 miljard dollar. BCG spreekt daarbij van „vrijwillige hervestiging”, maar het grootschalig verplaatsen van bevolkingsgroepen onder dwang of nood geldt als een vorm van etnische zuivering.

Het werk aan GHF en een betrokken beveiligingsbedrijf duurde zeven maanden en leverde BCG ruim 4 miljoen dollar op, aldus anonieme bronnen binnen het bedrijf tegenover de Financial Times. De rol van BCG was volgens de krant aanzienlijk groter dan het bedrijf zelf tot nu toe heeft erkend.

BCG heeft inmiddels afstand genomen van het project. In een verklaring meldt BCG dat een Amerikaans team onder leiding van twee managing directors/partners in oktober 2024 hebben geholpen om de hulporganisatie op te zetten. Hun werkzaamheden waren „ongeautoriseerd”. BCG wil „hiervan leren en waarborgen dat het niet nog een keer gebeurt”. Een extern advocatenkantoor onderzoekt de gang van zaken.

2
Waarom is de Gaza Humanitarian Foundation omstreden?

De Gaza Humanitarian Foundation (GHF) is een door de VS en Israël gesteund hulpproject dat sinds mei actief is in Gaza. De vier distributiepunten van GHF worden bewaakt door Israëlische militairen en Amerikaanse particuliere beveiligers. Sinds de oprichting zijn volgens gezondheidsinstanties en VN-bronnen meer dan vijfhonderd Palestijnen omgekomen terwijl zij probeerden voedsel te bemachtigen bij deze punten; duizenden anderen raakten gewond.

Meer dan honderddertig ngo’s, waaronder Amnesty International, Save the Children en Oxfam, eisen in een gezamenlijke verklaring de sluiting van GHF. De VN noemen het project een „militair instrument” dat fundamentele humanitaire principes schendt.

3
Wat is Boston Consulting Group?

Boston Consulting Group (BCG) is een van de invloedrijkste strategische adviesbureaus ter wereld en vormt samen met McKinsey & Company en Bain & Company de zogeheten ‘Big Three’. Het Amerikaanse bedrijf werd opgericht in 1963 en groeide uit tot een dominante speler in het internationale managementadvies. BCG telt ruim 36.000 medewerkers, is actief in 45 landen en behaalde in 2024 een omzet van circa 12 miljard dollar (ruim 10 miljard euro).

BCG verwierf bekendheid als pionier in bedrijfsstrategie. Oprichter Bruce Henderson introduceerde in de jaren zestig het model van de ‘growth share matrix’, Iedereen die ooit een marketingboek heeft bestudeerd, is de BCG-matrix tegengekomen. Consultants bedachten dit schema met vier vlakken om bedrijven te helpen beslissen hoe ze het geld over activiteiten moeten verdelen, waarin bedrijfsactiviteiten worden onderverdeeld in categorieën als ‘cash cow’ en ‘question mark’.

Tegenwoordig adviseert BCG overheden, bedrijven en internationale organisaties op terreinen als digitale transformatie, fusies, duurzaamheid en geopolitieke risico’s. In veel gevallen nemen consultants tijdelijk een sleutelrol in binnen een organisatie: zij doen onderzoek, rekenen scenario’s door of helpen bij het opzetten van nieuwe structuren, zoals GHF in Gaza.

4
Waarom huren overheden adviesbureaus als BCG in?

Overheden doen in toenemende mate een beroep op externe consultants, mede omdat zij interne expertise hebben wegbezuinigd. Dat maakt ministeries afhankelijk van commerciële partijen als BCG, Deloitte en McKinsey, zelfs voor fundamenteel beleid.

De Italiaans-Amerikaanse hoogleraar Mariana Mazzucato waarschuwt in haar boek The Big Con voor de afhankelijkheid van overheden van consultants. Ze sprak eerder in NRC van „uitgeholde, risicoaverse en geïnfantiliseerde” staten die fundamentele beleidskennis hebben afgestoten – en daardoor nu structureel externe bureaus inhuren voor taken die ooit in huis werden uitgevoerd. Volgens de Financial Times kiezen overheden desondanks bewust voor adviesbureaus, omdat die zouden beschikken over „een groter bereik” dan de eigen ambtelijke dienst, die vaak slechts uit enkele tientallen medewerkers bestaat.

Adviesbureaus zijn ook invloedrijk achter de schermen van de politiek. Bekende Nederlandse bestuurders als Wopke Hoekstra (CDA, voormalig minister van Financiën en nu Eurocommissaris) en Wiebe Draijer (voormalig topman van Rabobank) begonnen hun loopbaan bij McKinsey.

5
Zijn adviesbureaus eerder in opspraak geraakt?

Ja, adviesbureaus zijn vaker onderwerp van controverse geweest. Zo gaf BCG in 2024 toe dat medewerkers op het Lisbona-kantoor steekpenningen hadden betaald om opdrachten binnen te halen in Angola. Het bedrijf meldde dit zelf bij het Amerikaanse ministerie van Justitie en schikte voor 14,4 miljoen dollar.

Een ander bekend voorbeeld is McKinsey, dat een centrale rol speelde in de Amerikaanse opioïdencrisis. Het bureau adviseerde farmaceutische bedrijven – waaronder Purdue Pharma, de producent van OxyContin – over hoe zij de verkoop van verslavende pijnstillers konden verhogen. Die strategieën droegen bij aan een volksgezondheidscrisis die honderdduizenden Amerikanen het leven kostte. McKinsey schikte uiteindelijk voor meer dan 800 miljoen dollar (zo’n 679 miljoen euro) met Amerikaanse autoriteiten.

Daarnaast kwam het bureau in opspraak omdat het in Australië meeschreef aan klimaatbeleid, terwijl het tegelijkertijd tientallen vervuilende bedrijven in de olie- en mijnbouwsector als klant had. In het Verenigd Koninkrijk werkten consultants van KPMG aan belastingregels, waar ze later reclame mee maakten.


Protest tegen massatoerisme en gentrificatie in Mexico-Stad eindigt in vandalisme

Een protest tegen massatoerisme en gentrificatie in Mexico-Stad, dat vreedzaam begon, eindigde vrijdagavond met vernielingen. Dat schrijven persbureau AP en Mexicaanse media. Honderden mensen verzamelden zich in de buurten Condesa en Roma, waar veel toeristen komen, en scandeerden leuzen als „We willen je hier niet, gringo”, schrijft de Mexicaanse krant El Universal.

Gemaskerde demonstranten gooiden ruiten kapot, plunderden winkels en intimideerden toeristen die er rondliepen door naar ze te schreeuwen, schrijft AP. Met spuitbussen werd „ga weg uit Mexico” op ruiten gespoten. Op beelden van het protest is te zien hoe onder meer een Starbucks in Condesa beklad werd.

Het protest eindigde buiten de Amerikaanse ambassade in de stad, in het stadsdeel Cuauhtémoc. Het zijn voornamelijk Amerikaanse toeristen tegen wie de demonstranten zich keerden. Sinds de coronapandemie zijn steeds meer Amerikanen, digital nomads, in Mexico-Stad komen wonen, waardoor de huurprijzen sterk gestegen zijn.

Ook in Europese steden zijn er protesten tegen massatoerisme geweest, al werden die niet gewelddadig. Twee weken geleden spoten demonstranten in Barcelona met waterpistolen water op toeristen. In dezelfde week besloten medewerkers van het Louvre in Parijs te demonstreren vanwege „onhoudbare” arbeidsomstandigheden door de hoeveelheden toeristen. In het Italiaanse Genua werd een protest georganiseerd waarbij demonstranten luidruchtig met rolkoffers door de straten liepen.

Demonstranten in Mexico-Stad spuiten graffiti en richten vernielingen aan op een terras

Foto Silvana Flores/AP; Aurea Del Rosario/AP


Zeker dertien doden en tientallen meisjes vermist door overstromingen in Texas

In de Amerikaanse staat Texas zijn zeker dertien mensen om het leven gekomen door overstromingen als gevolg van hevige regenval, melden lokale autoriteiten vrijdag. Ook worden er nog 23 meisjes vermist die op kamp waren langs de Guadalupe-rivier. Het waterpeil in die rivier steeg in de nacht van donderdag op vrijdag binnen 45 minuten met acht meter.

„Er worden op dit moment nog meerdere mensen vermist, maar we zijn hard aan het zoeken en daar gaan we mee door”, zei sheriff Larry. L. Leitha van Kerr County vrijdag op een persconferentie. „Dat gaat waarschijnlijk een kwestie van dagen worden.” Leitha verwacht dat het aantal dodelijke slachtoffers nog zal oplopen.

Vicegouverneur Dan Patrick van Texas zei op dezelfde persconferentie dat er in totaal zo’n vijfhonderd mensen aan het zoeken zijn en dat er ook veertien helikopters en twaalf drones zijn ingezet. Hij beloofde de families van de vermiste meisjes „dat ze alles doen wat menselijkerwijs mogelijk is om uw dochter te vinden.”

The National Weather Service had donderdagmiddag al wel gewaarschuwd voor mogelijke overstromingen, maar volgens de lokale autoriteiten ging alles zo onverwacht snel dat er niet op geanticipeerd kon worden.

Er wordt de komende 48 uur nog meer regen verwacht in het gebied en daarmee blijft er risico op nieuwe overstromingen.