Terwijl na de zware overstroming in Texas, die tot nu toe aan 68 mensen het leven heeft gekost, de zoektocht naar ten minste elf meisjes onverminderd doorgaat, geven de autoriteiten elkaar de schuld van de ramp.
De National Weather Service (NWS) zou niet op tijd hebben gewaarschuwd. De regering-Trump zou het drama in de hand hebben gewerkt met forse bezuinigingen bij de NWS, waar de afgelopen maanden meer dan vijfhonderd weerexperts zijn ontslagen – de dienst probeert inmiddels met tijdelijke contracten en de terugkeer van gepensioneerden het tekort aan mensen op te vangen. Volgens de NWS zelf is er wel degelijk gewaarschuwd, maar hebben lokale autoriteiten die waarschuwingen niet serieus genomen.
Intussen wordt koortsachtig verder gezocht naar vermisten. Volgens The Washington Post zijn ten minste 850 mensen gered. Hoeveel er nog zoek zijn – behalve de 27 kinderen van zomerkamp Camp Mystic – is volgens de hulpdiensten niet precies te zeggen. De hoop is dat sommigen zichzelf in een boom of op een hoger gelegen plek in veiligheid hebben kunnen brengen, maar naarmate het zoeken langer duurt, neemt de kans af dat vermisten het er levend hebben afgebracht.
Op de website van Camp Mystic, die zondagmiddag nog geen melding maakte van de ramp, staan veel foto’s van vrolijke, kanoënde, zwemmende, dansende veelal jonge meiden. Wanhopige ouders van wie een kind op dit christelijke zomerkamp was, zijn naar het gebied gekomen in afwachting van informatie over hun kinderen. Hulpdiensten waarschuwen dat mensen niet zelf moeten gaan zoeken in het nog steeds zeer gevaarlijke gebied.
Verzadigde bodem
In sommige delen van Kerr County wordt opnieuw veel regen verwacht. Meteoroloog Jason Runyen van de lokale afdeling van de NWS waarschuwde in The New York Times dat de bodem inmiddels zo verzadigd is, dat ook een kleine hoeveelheid extra regenval nieuwe overstromingen zal veroorzaken. Runyen verwacht dat het gevaar en de kans op zware regenval zeker tot dinsdag aanhoudt.
De overstroming vond plaats in de nacht van donderdag op vrijdag. Binnen enkele uren viel in Kerr County tientallen centimeters regen, meer dan er gewoonlijk in een aantal maanden valt. De bodem in het heuvelachtige gebied is droog en hard, waardoor die weinig water kan opnemen. Door die bijzondere geografie wordt volgens de website AccuWeather een brede strook die loopt van San Antonio in het zuiden, via Austin naar Dallas in het noorden ook wel ‘Flash Flood Alley’ genoemd.
In de omgeving van Kerrville, waar ook het Mystic zomerkamp ligt, stroomde het regenwater donderdagnacht in snel tempo naar de rivier Guadalupe. In het gebied waar de meeste slachtoffers zijn lijken te gevallen krijgt de rivier ook nog water uit twee zijrivieren. Het gevolg is dat de Guadalupe daar gemakkelijk buiten zijn oevers kan treden. Een grafiek op de website van het NOAA, het Amerikaanse weer- en klimaatinstituut, laat zien hoe snel het waterpeil in de rivier in die fatale uren steeg, van ongeveer een halve meter naar ruim zeven meter boven het gemiddelde, in minder dan een uur.
De rivier Guadalupe stroomt over een brug in Kerville. Foto Dustin Safranek/EPA
Toename extreme buien
Klimaatwetenschappers verwachten dat de kans op dit soort extreme buien in Texas, en in de hele VS, door de opwarming zal toenemen. De atmosfeer bevat meer vocht dat op onverwachte momenten een soort waterbommen veroorzaakt. Het gebeurde eerder in 2021 in Duitsland, België en Zuid-Nederland (in totaal ongeveer 220 doden), in 2023 in Libië (vele duizenden doden) en vorig jaar in Valencia (230 doden).
Donderdagmiddag om achttien minuten over één heeft het bureau van de NWS in Austin/San Antonio formeel gewaarschuwd voor „een vochtige tropische luchtmassa in combinatie met een langzaam bewegend stormsysteem [dat] zal zorgen voor verspreide tot wijdverspreide buien en stormen, met mogelijk zware regenval”. Zeker tot vrijdagochtend is waakzaamheid geboden, aldus het bericht. In overstromingsgevoelige gebieden moeten mensen zich volgens de waarschuwing voorbereiden om zo nodig „actie te ondernemen”.
Het is onduidelijk waarom de zomerkampen, de campings langs de rivier en inwoners van gebied die waarschuwingen hebben genegeerd. Een rechter uit Kerr County zegt dat er onvoldoende aanleiding was voor een evacuatie. „We hebben hier altijd last van overstromingen”, zei hij tegen de nieuwswebsite Wired. „Als het regent, krijgen we water. We hadden geen reden om aan te nemen dat het ook maar enigszins zou lijken op wat er nu is gebeurd.”
Lees ook
Bekijk ook deze fotoserie over de overstromingen in Texas
„Een adembenemend uitgangspunt voor een boek”, noemde NRC het plot van bestseller The Salt Path in 2020. „Zeker als je weet dat het niet verzonnen is maar de werkelijke, hopeloze situatie”. Het „waargebeurde” verhaal van twee vijftigers die hun huis in Wales kwijtraken, nadat ze door een goede vriend worden bedrogen, ging in boekvorm wereldwijd al twee miljoen keer over de toonbank en bleek simpelweg te goed om niet te verfilmen. Sinds het najaar van 2024 is de film te zien.
Van de ene op de andere dag belanden Raynor Winn en haar man Moth, beiden in de herfst van hun leven, op straat. Een jeugdvriend van Moth heeft het stel overtuigd in zijn bedrijf te investeren. Als dat bedrijf failliet gaat, en de jeugdvriend Moth vervolgens aansprakelijk weet te stellen in de rechtbank, raken Raynor en hij hun huis kwijt. Met geen rooie cent op zak, besluiten ze een wandeltocht af te leggen langs de ruige Britse kust, waarbij ze op hun tentje zijn aangewezen. En dat allemaal terwijl Moth terminaal ziek is. Tijdens het wandelen hervindt het stel de verbinding met elkaar en met de natuur, en verandert Moth van een geslagen hond met een terminale ziekte weer in de vitale, vindingrijke man die hij voor die pech ooit was. Niet gek dat ook de film, met Gillian Anderson en Jason Isaacs, lovende recensies kreeg.
Maar het blijkt allemaal toch te mooi om waar te zijn, ontdekte het Britse weekblad The Observer, in een zondag verschenen artikel. De omstandigheden waaronder de twee in de financiële problemen komen, liggen in werkelijkheid namelijk heel anders dan in boek en film wordt voorgesteld. Het blad interviewde acht mensen met kennis van de financiële problemen van auteur Sally Walker, zoals Raynor Winn eigenlijk blijkt te heten, en haar man Tim.
‘64.000 pond gestolen’
Volgens The Observer ontfutselde Walker in de jaren 2000 zo’n 64.000 Britse pond van het bedrijf waar ze als boekhouder werkte. Als er aangifte wordt gedaan, slaat ze onder een valse naam op de vlucht en leent ze geld van verre familie. Ze biedt het bedrijf aan al het geld terug te betalen en de juridische kosten te dekken, als het bedrijf geen rechtszaak zou beginnen en de eigenaar een geheimhoudingsovereenkomst tekent. De in 2012 overleden eigenaar van het bedrijf ging daar uiteindelijk mee akkoord, vertelt zijn vrouw nu aan The Observer.
Als het bedrijf van het familielid van wie het stel geld leende failliet gaat, kloppen de schuldeisers aan. De rechter besluit dat als het geld niet betaald wordt, er beslag wordt gelegd op het huis. Zowel Sally als haar man Tim heeft op dat moment geen werk. De twee richten een uitgeverij op. Wie het enige door hen uitgegeven boek direct van de uitgeverij koopt, mag meedoen met een loting met een bijzondere prijs: het huis van het stel in Wales, waarop binnen enkele maanden beslag zal worden gelegd, maar dat laatste vertellen ze er niet bij. Wat met het geld dat de twee hiermee verdienen is gebeurd, is volgens The Observer onduidelijk.
Dit alles laat onverlet dat het tragisch is als een stel vijftigers op straat belandt en gedwongen wordt te wildkamperen. Maar ook dat is niet de hele waarheid. Sinds 2007 bezit het stel een stuk land met een oud vervallen stenen huis in Frankrijk, waar de twee regelmatig in een caravan verbleven, ontdekte The Observer.
Twijfels over ziekte
En de terminale ziekte van Tim Walker (Moth)? Hij zou al achttien jaar leven met Corticobasale degeneratie (CBD), een zeldzame aandoening waarbij delen van de hersenen beschadigen en afsterven, enigszins vergelijkbaar met Parkinson. Vaak verliezen patiënten de controle over ledematen, hun spraak en krijgen ze uiteindelijk dementie. Bij diagnose is de levensverwachting zes tot acht jaar. Walker lijkt geen zichtbare symptomen te ondervinden. Negen neurologen en onderzoekers die The Observer sprak, zijn ook over dit deel van het verhaal daarom sceptisch.
De lange wandelingen lans de Britse kust zouden de symptomen doen verdwijnen. Wonderbaarlijk, erkent ook Sally Walker in de boeken. Neurologen zeggen dat er aan het in de boeken en interviews met het stel beschreven ziektebeeld „een luchtje zit”, al zijn medische wonderen niet onmogelijk. Een goed doel dat zich richt op de ziekte haalde na vragen van The Observer een filmpje met Tim Walker offline.
<dmt-util-bar article="4899495" data-paywall-belowarticle headline="Bestseller The Salt Path blijkt deels gebaseerd op onwaarheden” url=”https://www.nrc.nl/nieuws/2025/07/06/bestseller-the-salt-path-blijkt-deels-gebaseerd-op-onwaarheden-a4899495″>
Met de klinkende overwinning in het eerste EK-duel tegen Wales (3-0) heeft het Nederlandse elftal niet alleen gedaan wat het moest doen – winnen van de zwakste tegenstander in een sterke poule – maar ook het vertrouwen in bondscoach Andries Jonker hersteld.
In aanloop naar die eerste wedstrijd, zaterdagavond in Luzern, waren er meerdere onzekerheden rond Oranje, waarvan die rond de opstelling niet eens de spannendste was. Door zijn eigen toedoen had bondscoach Jonker aan de vooravond zijn eigen positie ter discussie gesteld.
Voor wat de selectie betreft was het lange tijd onzeker of het ideale aanvalsduo aan de wedstrijd zou kunnen beginnen, of überhaupt zou kunnen meedoen. Zowel Vivianne Miedema als Lineth Beerensteyn waren afgelopen seizoen langdurig geblesseerd en hebben hard moeten werken aan herstel. Miedema kon uiteindelijk spelen – en hoe. Op slag van rust maakte ze met een Van Bastiaanse actie haar honderdste doelpunt als international. Het brak de wedstrijd open en gaf haar teamgenoten de energie en inspiratie om de winst in de tweede helft snel veilig te stellen.
Beerensteyn, die sinds de aankomst vorige week in het basiskamp van Oranje aan de Thunersee pas een paar dagen weer volledig kon meetrainen, bleek in staat om de laatste twintig minuten in te vallen. In die slotfase liet ze de ruim 14.000 toeschouwers in het Allmend Stadion zien dat ze inderdaad een superspits is: fel in de duels, snel in de sprint, behendig aan de bal. Ze was twee keer heel dichtbij, maar doelpunten bleven nog eventjes uit.
Als Beerensteyn en Miedema voorspoedig van hun inspanningen herstellen zou het zo maar kunnen dat bondscoach Jonker bij de twee zwaarste klussen in de groepsfase – woensdag tegen titelhouder Engeland, zondagavond tegen Frankrijk – zijn gevaarlijkste voorhoede kan opstellen.
In het onderlinge duel tussen deze twee favorieten won Frankrijk zaterdag met 2-1 van Engeland. Dat kan om twee redenen gunstig zijn voor Nederland. Engeland zal komende woensdag meer risico moeten nemen, waardoor Oranje wellicht meer speelruimte krijgt. De Fransen zouden zich al in hun tweede duel, woensdag tegen Wales, kunnen plaatsen voor de kwartfinales. Dan heeft Nederland het volgende week in Bazel wellicht wat gemakkelijker in de laatste en beslissende groepswedstrijd.
KNVB gaf nooit opheldering
Buíten het veld speelde een andere kwestie die het Nederlands elftal op dit EK parten kan spelen: het gezag van bondscoach Andries Jonker. Dat kreeg in januari een flinke knauw toen de KNVB naar buiten bracht ná dit toernooi niet meer met hem verder te willen. Jonker en zijn speelsters kregen pas in februari de kans daarop te reageren. Op een persconferentie in Zeist liet de bondscoach toen blijken not amused te zijn maar wel netjes zijn contract uit te dienen.
De speelsters die er al iets over wilden zeggen – aanvoerder Sherida Spitse bijvoorbeeld – zeiden de bondscoach te blijven steunen. Jonker bleef maar zeggen dat de groep op het trainingsveld en in de wedstrijden voor hem en voor elkaar door het vuur bleven gaan. Dus de kwestie had volgens hem géén invloed op het team. Hij schroefde de ambitie op om op het EK voor de titel te gaan.
Het aanstaande vertrek en de manier waarop de KNVB dat besluit naar buiten had gebracht bleef niettemin vragen oproepen. Waarom precies de bond niet verder wil met Jonker, heeft verantwoordelijk KNVB-directeur Nigel de Jong nooit willen toelichten. Geruchten zwollen aan dat bepalende speelsters bij technisch directeur De Jong hebben geklaagd over de werkwijze van Jonker.
Het enige wat De Jong er zelf over zei: „We willen een nieuwe weg in slaan”. Al in april presenteerde hij de opvolger van Jonker: de 38-jarige Arjan Veurink – de huidige assistent van Sarina Wiegman, de bondscoach van Engeland.
Lees ook
Met haar honderdste doelpunt geeft Vivianne Miedema vleugels aan Oranje op dit EK
Merkwaardig genoeg was het Jonker zelf die op donderdag zijn onvrijwillige vertrek weer oprakelde. In een uitgebreid gesprek met de NOS Voetbalpodcast had hij gezegd wel degelijk te hebben overwogen om nog voor het EK op te stappen, zelfs nog vrij recent na een paar slechte wedstrijden in de Nations League eind mei, begin juni. Hij zei ook: ,,Als het contract van een trainer niet wordt verlengd, dan is de autoriteit van die trainer een andere.”
Vrijdagavond volgde een merkwaardige persconferentie in het stadion van Luzern, waarin Jonker woedend uithaalde naar een journalist die zijn verhaal in twijfel trok. En hij legde uit dat hij zijn uitspraken bij de NOS bewust had gedaan om zijn team op scherp te zetten en er een eenheid van te maken. Dat had hij intern ook al gedaan door kort voor het EK alle spelers en stafleden hun handtekening op een oranje shirt te laten zetten, als blijk van vertrouwen in de missie van het team: het EK winnen. Wie niet tekende, legde Jonker uit, kon naar huis.
Bliksemafleider of bluf?
Bij de volgende persconferentie, zaterdagavond na de wedstrijd, had Jonker zelf ook een iets andere lezing van het interview bij de NOS. Nee, het was geen vooropgezet plan maar toen hem eenmaal de vraag was gesteld over het vertrouwen in zijn eigen positie, „had ik hem maar ingekopt”. En vervolgens bedacht: ik kan dit bij de voorbespreking op de eerste wedstrijd inzetten om eenheid in het team te creëren. Hoe dan precies, wist hij ook zaterdagavond niet goed uit te leggen.
Wat Jonker nou precies bewogen heeft om zijn aanstaande vertrek weer onderwerp van speculatie te maken blijft vooralsnog onduidelijk. Wilde hij een bliksemafleider zijn om zijn speelsters uit de wind te houden? Of was het een ongelukkige slip of the tongue die hij vervolgens niet goed wist uit te leggen? In zijn eigen Amsterdams: heeft hij zichzelf klem geluld?
Of was het een staaltje bluf, om de indruk te wekken dat hij als bondscoach overal een uitgekiend plan voor heeft? In dat geval heeft Jonker bepaald een risico genomen. Want als Nederland tegen Wales nou niet goed had gespeeld en niet drie punten had gepakt, dan was niet alleen de uitgangspositie in de poule bijzonder zwak geweest maar ook – zoals Jonker het zelf al formuleerde – „de autoriteit” van de trainer.
Haar man vergat soms dat ze geen papieren hadden. Dan was hij aan het klussen en nam hij ze mee naar de bouwmarkt en daarna naar een dorpsfeest. „Ik piepte dan: doe voorzichtig! Niemand mag weten dat ze bij ons zijn! Er waren engerikken aan mijn weggetje die wel heel erg stonden te turen als ik langs reed met een auto vol zwartharige jongens.”
Ze vielen op, natuurlijk vielen ze op: Afghaanse jongens op het platteland van Östergötland bij het Vätternmeer. Op het dorpsfeest was een oudere vrouw naar hen toe gekomen. „Horen die bij jullie?”, had ze gevraagd. „Ja, och, nou ja”, had Törnqvist ontwijkend gemompeld. De vrouw had zich fluisterend voorover gebogen: „Ik heb er ook twee. En hij daar ook!” Törnqvist lacht aan de telefoon vanuit Zweden. „Er bleken in dat brave dorp allemaal vluchtelingen te zijn verstopt.”
Gelauwerd illustrator en kinderboekenauteur Marit Törnqvist (61) woont een deel van het jaar aan de gracht in Amsterdam, een deel van het jaar in het zuiden van Zweden. In 2015 vluchtten 163.000 mensen naar Zweden, veelal uit Syrië en Afghanistan. Het jaar erna schafte de overheid het ruimhartige beleid af en kondigde aan tienduizenden Afghaanse vluchtelingen te zullen terugsturen. De paniek was immens. Törnqvist en haar man, die dit voorjaar overleed, kregen vanaf dat moment af en aan Afghaanse jongens te logeren, acht in totaal. Zelf zou ze het woord logeren niet gebruiken, „We waren een onderduikadres.”
Törnqvist kan beide landen vergelijken. Zweden kent al een paar jaar een zeer restrictief asielregime dat illegaal verblijf strafbaar stelt. Hulp aan ongedocumenteerden is in Zweden nog niet verboden, wel bereidt de overheid een ‘klikwet’ voor die ambtenaren, leerkrachten en zorgverleners verplicht om contact met een ongedocumenteerde te melden.
„Veel politici hebben geen idee”, schreef Törnqvist vrijdag in een scherp betoog op Facebook, nadat de Tweede Kamer had ingestemd met strenge asielwetten. „Het gaat niet om de soep, mevrouw Van Vroonhoven, het gaat om mensenlevens.”
U schreef dat u een T-shirt van uw dochter kreeg met de tekst: ‘Verstop een vluchteling. Als het onwettig wordt, verstop er twee.’ Is dat uw advies aan Nederland?
„Ha, dat shirt. Ja. Mijn kinderen zagen me steeds gekkere dingen doen. Je rekt jezelf uit. Het gaat niet om een kop soep, hè. Ik heb honderden pagina’s voor de immigratiedienst geschreven, huizen geregeld, artsen gebeld, jongens uit detentie gekregen. Ik heb mensen voor zelfmoord behoed, ik ben keihard weggereden voor politiecontroles, met joelende jongens achterin. Dat was dan wel weer erg grappig.”
„Ik heb mensen voor zelfmoord behoed, ik ben keihard weggereden voor politiecontroles, met joelende jongens achterin”
„Mijn kinderen vonden het lastig dat ik veel stress had, maar steunden ons. Ze hadden het zelf vaak gezellig: nachtenlang kaarten met die jongens, met de waterpijp bij het meer hangen. Maar ik werd steeds kwaaier en mijn band met hen steeds sterker. Ik weet zeker dat sommigen van hen zouden worden vermoord als ze terug zouden worden gestuurd. Eén was zo getraumatiseerd dat-ie niet te stoppen huilbuien kreeg. Twee van de acht deden een suïcidepoging. Ze leefden in voortdurende doodsangst, in je broek plassen als je langs een politiecontrole moet. Het verblijf in Zweden richtte vaak nog meer schade aan dan hun hele leven daarvoor.”
Wat staat ongedocumenteerden in Nederland te wachten?
„Een klikmaatschappij waarin een groep mensen kapot gaat aan leven in angst en onzekerheid. Het begint met de strafbaarstelling. Als je illegaal verblijf strafbaar stelt, valt er ook wat te klikken. Geloof me, in Nederland is er een groep die daar heel veel plezier uit zal halen. Kijk naar de mensen die zelf grenscontroles gaan uitvoeren. Als je ook hulp aan ongedocumenteerden strafbaar maakt, valt er nog meer te klikken.”
Was u bang verklikt te worden?
„Ja, ook zonder klikwet al. De eerste jongen die we hielpen zat in een asielzoekerscentrum. De grenspolitie zou hem komen halen om hem uit te zetten als hij niet op kwam dagen bij zijn ‘terugkeergesprek’. Wij hebben hem daar gauw weggehaald, want hij kon beslist niet terug. Toen is de grenspolitie in het azc rondgegaan met zijn foto en de vraag welke mensen hem hielpen. Doodeng. Hij kon niet bij ons wonen, we hebben hem gauw met onze dochter naar een eiland in de Oostzee gestuurd waar zij woonde. Ik heb meegemaakt dat de grenspolitie heel gericht jonge mensen oppakte in bowlingbanen, in bioscopen. Kun je je voorstellen.”
Zweden heeft de duur van verblijfsvergunningen ingekort en een tweestatusstelsel ingevoerd. Wie voor oorlog vlucht, moet terug als de oorlog voorbij is. Nederland krijgt dit ook.
„Dat levert ongelooflijke angst en permanente onzekerheid op. Ik weet van een jonge vader die na zes jaar terug moest, kind achterlatend. Moeder stort in, kind uit huis geplaatst, narigheid voor iedereen. Mensen willen niet langer de taal leren, waarom zouden ze? Alles is onzeker. Mensen zullen artsen en psychiaters mijden, kinderen uit school houden. Hun kinderen hebben geen toekomst, ze worden prooi voor criminelen. De maatschappelijke gevolgen zijn niet te overzien.”
„Er staat Nederland een klikmaatschappij te wachten waarin een groep mensen kapot gaat aan leven in angst en onzekerheid”
Hoe is het nu met de jongens?
„Ik heb nog met iedereen contact, we hadden vorig jaar een kleine reünie op de Leliegracht. We hebben ze, op één na, Zweden uit zien vluchten. Ze zijn nu in België, Nederland, Frankrijk, Italië, Duitsland. Ze hebben allemaal status, Zweden had ze onterecht afgewezen. Sommigen doen het supergoed, anderen hebben het zwaar. Eén is getrouwd en verwacht zijn eerste kind. Eén kan denk ik nooit meer zonder medicatie slapen, de stress zit nog steeds in zijn lijf.
„Ik krijg altijd fotootjes als iets is gelukt, van een rijbewijs, een appartement. Ik heb ze op de bodem van hun bestaan gezien en nu willen ze aan mij laten zien dat ze normale mensen zijn. Dat zag ik toen natuurlijk ook al.”
Velen zullen het als succes zien dat ze uit Zweden zijn vertrokken.
„Tja. Maar dan vergeten ze dat hun maatschappij langzaam maar zeker afbrokkelt. Dat medemenselijkheid één van de allerbelangrijkste fundamenten is van een goed functionerend land.
Natúúrlijk gaan we door met mensen helpen. Natúúrlijk gaan we niemand dood laten vriezen op straat. Want dan zijn we geen mens meer. En als we allemaal blijven helpen hoeven we niets te vrezen. Er is helemaal geen plek in de Nederlandse cellen voor al die leraren en ambtenaren en vrijwilligers en artsen die medemenselijkheid boven de wet stellen.”
De meeste slachtoffers van de natuurramp in Texas kwamen om in Kerr County, in de buurt van San Antonio. Er wordt nog naar veel mensen gezocht, waaronder naar bijna dertig meisjes die een christelijk zomerkamp bezochten. Alhoewel de regenval naar verwachting op zondag zal afnemen, worden miljoenen inwoners van Texas gewaarschuwd voor nieuwe overstromingen.
Hulpverleners bij de Guadalupe-rivier na hevige overstromingen in Kerr County, Texas op 4 juli 2025.
Foto ABC/Reuters
Twee inwoners kijken naar het hoge water veroorzaakt door hevige regenbuien.
Foto Eric Vryn/Getty Images/AFP
In sommige delen van de staat steeg het water tot wel acht meter in minder dan een uur.
Foto Eric Gay/AP
Inwoners staan tussen de ravage. Het water sleurde mensen, bomen en auto’s mee.
Foto Ronaldo Schemidt/AFP
Een huis staat in het midden van de weg nadat de hevige stroming het losrukte van zijn plaats.
Foto Patrick Keely/Reuters
Gevonden lichamen worden gedragen door lokale hulpverleners en handhavers. Het dodental is al opgelopen tot zeker 50 mensen.
Foto Eric Vryn/Getty Images/AFP
Het water trok ook door een zomerkamp.
Foto Julio Cortez/AP
Nog velen zijn vermist, waaronder zo’n dertig meisjes die het kamp bezochten.
Foto Ronaldo Schemidt/AFP
Een moeder en haar kind omhelzen elkaar nadat meisjes uit een ander zomerkamp herenigd werden met hun families.
Foto Jason Fochtman/AP
Vrijwilligers en handhavers zoeken nog naar mensen die worden vermist.
Foto Ronaldo Schemidt/AFP
Ook honden worden ingezet bij het zomerkamp in Kerr County in de hoop om de dertig meisjes te vinden.
Foto Sergio Flores/Reuters
Een bewoner van een trailerpark bekijkt de ravage aan zijn camper die werd meegesleurd.
Foto Christopher Lee/The San Antonio Express-News via AP
Een andere man spoelt met een hogedrukspuit de modder weg die het water met zich meebracht.
Foto Sergio Flores/Reuters
Langzaam wordt het puin van de overstromingen opgeruimd.
Foto Rodolfo Gonzalez/AP
Een vrouw valt terwijl ze met haar kinderen over het puin loopt.
Foto Julio Cortez/AP
Mensen klimmen over een grote boom die ontworteld is door de stroming.
Foto Jim Vondruska/Getty Images/AFP
Een man zit op boomresten aan de oever van de Guadalupe rivier.
Foto Jim Vondruska/Getty Images/AFP
Lees ook
Dodental na overstromingen in Texas loopt op tot zeker 50
Het begon op dit rommelige kruispunt, pal voor de rode halal foodtruck van Hassan Akhatar. Een paar dagen na de verkiezing van Donald Trump in november verscheen de jonge, onbekende, lokale politicus Zohran Mamdani (33) hier in Queens met een camera en een grote zwarte microfoon. Om van kiezers te horen waarom dit stadsdeel van New York in veel grotere getale dan voorheen op Trump had gestemd. En om zijn eigen campagne te lanceren om burgemeester van de stad te worden.
Het wantrouwen in het politieke systeem, cynisme over de Democratische Partij, woede over Gaza en vooral de onbetaalbaarheid van het leven in de rijkste stad van de wereld maakten New Yorkers ontevreden. „Mensen hebben twee, drie banen. De huur is te hoog. De prijs van eten en de rekeningen lopen op”, vatte een voorbijganger de malaise samen. Het journalistiekachtige filmpje dat Mamdani online zette ging viraal, net als de tientallen campagnevideo’s die hij sindsdien maakte: bijna altijd in pak, meestal in gesprek met kiezers, vaak grappig, soms in een taal die hij nauwelijks machtig is.
Tegen alle peilingen en verwachtingen in versloeg de zelfbenoemde socialist eind juni ruimschoots de bekende oud-gouverneur Andrew Cuomo (67) in de Democratische voorverkiezingen voor het burgemeesterschap. Deels dankzij links-populistische voorstellen rond dezelfde economische frustraties waar Trump mee won, maar geen beleid op maakt. Met zijn charisma en een uitgekiende sociale media-campagne weet hij een nieuwe, jonge, etnisch diverse kiezerscoalitie te smeden. De gevestigde orde binnen zijn Democratische Partij heeft geen idee wat ze met Mamdani-mania aan moet. Sommigen zien hem als een nieuwe Barack Obama en zijn overwinning als teken dat de partij linksaf moet. De partijleiding in Washington ziet het vooral als bevestiging dat New York anders is dan de rest van het land en houdt afstand.
Zohran Mamdani in de metro. De tekst op het T-shirt verwijst naar zijn verkiezingsbelofte dat hij huurprijzen wil bevriezen. Foto Derek French/Shutterstock
Trump dreigt ondertussen de „communistische gek” te arresteren. Republikeinen roepen de president op Mamdani, een moslim met Indiase roots die op zijn zevende met zijn ouders vanuit Oeganda naar de VS kwam, te denaturaliseren en te deporteren. Of hij in november daadwerkelijk burgemeester wordt is nog onzeker. Maar zijn voorverkiezing alleen al is een shock voor het politieke establishment.
Sissend vlees
Akhatar (43) heeft Mamdani een paar keer ontmoet. „Hij komt hier eten als hij in de buurt is, meestal kip met rijst.” En hij is fan. „Ik ben het eens met alles wat hij zegt: over de hoge huren, inflatie, hoe zwaar het momenteel is voor kleine ondernemers, voor immigranten. We lijden allemaal hier. Hij bevoordeelt niemand en geeft op niemand af. Hij vecht voor ons. Dat heb ik nog nooit een politicus zien doen.”
De van oorsprong Marokkaanse fastfoodverkoper veegt zijn rechterhand af aan zijn zwarte schort en stapt uit zijn foodtruck om zich beter verstaanbaar te maken tussen het lawaai van sissend vlees en chaotisch verkeer. Daar wordt hij bijna van zijn sokken gereden door een fout parkerende auto. Hillside Avenue is een drukke winkelstraat vol Aziatische, Arabische, Latijns-Amerikaanse en Afro-Amerikaanse bedrijfjes, eettentjes en straatverkopers. De skyline en rijkdom van Manhattan zijn ver weg. Het uitgebreide metronetwerk van New York gaat maar één halte verder oostwaarts en houdt dan op in de woonwijk met kleine rijtjeshuizen en lage, verouderde flatgebouwen.
Maar grootstedelijke problemen als opgestapeld afval op straat, daklozen en autoinbraken geven bewoners een onveilig gevoel, vertellen ze. Daarnaast komen ze nauwelijks rond. Akhatar verdient zo’n 15 dollar per uur, zegt hij, terwijl het appartement met één slaapkamer waar hij met zijn vrouw en twee kinderen woont 1.800 dollar per maand kost.
Kiezers als Akhatar zijn gevoelig voor voorstellen om kinderopvang en bussen gratis te maken, huisbazen te dwingen hun huurprijzen te bevriezen en een miljardairsbelasting in te voeren. De burgemeester gaat niet over belastingen, noch over het openbaar vervoer.
Witte progressieven
Mamdani scoorde overal in New York boven verwachting. Alleen onder de allerrijksten, onder Joodse en onder Afro-Amerikaanse New Yorkers deed Cuomo het beter. In Queens won Mamdani ook witte progressieven in veryuppende buurten als Ridgewood voor zich. Daar vertelt software-ontwikkelaar Amanda Abelson (35) vanachter haar zonnebril met turquoise glazen hoe zij en haar vrienden zich „zorgen maken dat we het ons niet kunnen veroorloven om in deze stad kinderen te krijgen”.
Mamdani scoorde ook onder Aziatische en latino kiezers in Astoria, de rap duurder wordende arbeiderswijk waar hij zelf woont. Daar vertelt studente Victoria Hernandez (19), die in een strapless zwarte jurk achter haar laptop in het Mexicaanse restaurant van haar ouders zit, dat ze vreest dat ze „hier nooit op mezelf zal kunnen wonen, een betaalbare woning vinden is vrijwel onmogelijk”.
Het is verfrissend om een Democraat te zien die praat over de waarden waar hij voor staat in plaats van alleen maar over waar hij tegen is
Hun stem op Mamdani, zeggen beiden, was niet alleen uit pessimisme over de omstandigheden in New York, maar ook uit optimisme over een mogelijke nieuwe richting voor de Democratische Partij. „Ik ben blij dat er Democraten zijn die nu extreemrechts in Washington alle macht heeft daar ideologisch echt tegen in te gaan”, zegt Hernandez. „We hebben vers bloed nodig en een meer progressieve koers.” Abelson: „Ik aarzelde over Mamdani omdat hij zo onervaren is, maar het is verfrissend om een Democraat te zien die praat over de waarden waar hij voor staat in plaats van alleen maar over waar hij tegen is.”
Democratische kiezers hebben het nauwelijks over hoe hun stem op Mamdani een stem is tegen president Trump. Veel meer ventileren ze onvrede over politici in hun eigen kamp. Over de corruptie van de huidige burgemeester Eric Adams, die een pact sloot met Trump en als onafhankelijke kandidaat opgaat voor een tweede termijn. Over Andrew Cuomo, die heel populair werd tijdens de coronapandemie, maar onder druk van beschuldigingen van seksueel wangedrag aftrad als gouverneur en veel geld stak in een negatieve campagne om Mamdani van antisemitisme te beschuldigen. En over Joe Biden en Kamala Harris, wier campagne ver af stond van de dagelijkse zorgen van gewone mensen en veel te veel gericht was op niemand tegen de haren instrijken. Over leden van het Congres die onvoldoende oppositie voeren. Ze snakken naar een nieuwe generatie. „Ik heb nog nooit zoveel jonge mensen enthousiast gezien over een politicus als over Mamdani. Iedereen van mijn leeftijd heeft op hem gestemd”, aldus Hernandez.
Leren van campagne
De vraag is of Mamdani die energie nationaal kan verspreiden in zijn gehavende partij, of dat deze verder verdeeld raakt. Misschien dat zijn standpunten niet allemaal aanslaan in Wisconsin of North-Carolina, maar de partij kan in ieder geval veel leren van hoe hij campagne heeft gevoerd. De invloedrijke New York Times-columnist en podcaster Ezra Klein heeft geopperd dat Democraten moeten stoppen met kandidaten selecteren die het meeste geld kunnen binnenhalen met fondsenwerving onder rijke donateurs, zoals Harris deed, en zich moeten richten op kandidaten die de meeste aandacht kunnen trekken, zoals Mamdani – en Trump. „En dingen tot stand kunnen brengen die passen bij de plek waar ze (aan verkiezingen) deelnemen.”
Zohran Mamdani (m) en Brad Lander (r), een van de twee andere Democratische kandidaten. Mamdani won op 24 juni de Democratische voorverkiezing. Op 4 november kiest New York een nieuwe burgemeester. Foto Michael M. Santiago/Getty Images/AFP
Amit Singh Bagga (39), voormalig ambtenaar en informeel adviseur van Mamdani, ziet de recente, lokale voorverkiezing als „eerst en vooral een wake-up call” voor de Democraten. „Kiezers geven hier een duidelijk signaal af dat ze stemmen op degene die hun persoonlijke zorgen serieus neemt. Mamdani slaagt erin letterlijk en figuurlijk de taal te spreken van de kiezers die zich niet vertegenwoordigd voelen. Hij luistert, is benaderbaar”, zegt Bagga. Dat betekent niet per se dat de toekomst van de partij zo links is als Mamdani die schetst, maar wel dat de selectie van kandidaten en het campagnevoeren radicaal anders moet. „Als de partij daar niet van leert, zal die blijven verliezen en wordt ze met uitsterven bedreigd.”
Radicale luchtkastelen
Mamdani heeft nieuwe, jonge kiezers gewonnen in New York, maar de Democraten zijn er de afgelopen jaren veel kwijtgeraakt die niet zomaar terugkomen. In een park vlakbij de foodtruck van Hassan Akhatar zit James Fornaro (67), met een zonneklep van de New York Yankees op, op een bankje. Hij is „opgegroeid met het idee dat Democraten betere mensen zijn”, maar stemde jarenlang niet en afgelopen november op Trump. „Door die radicale luchtkastelen van Mamdani voel ik me nu gedwongen op Adams te stemmen”, de huidige burgemeester. „Die is misschien corrupt, maar niet op een manier waar gewone mensen last van hebben, net als Trump.” (Adams is beschuldigd van het aannemen van Turkse steekpenningen.)
Ik heb nog nooit zoveel jonge mensen enthousiast gezien over een politicus als over Mamdani. Iedereen van mijn leeftijd heeft op hem gestemd
Toch heeft Mamdani ook nog stemmen te winnen van mensen die niet als Democraat geregistreerd staan of in de voorverkiezingen thuisbleven. Zoals Akhatar. Hij mag sinds een paar jaar stemmen in de VS, maar heeft dat nog nooit gedaan. Ook niet op de politicus die wel eens eten bij hem bestelt. Maar de ochtend na Mamdani’s overwinning werd Akhatar gebeld door meerdere familieleden in Marokko: „‘Hassan, heb je op deze man gestemd, hij is geweldig’, zeiden ze. Ze hadden zijn filmpjes gezien.” Hij heeft het thuisfront beloofd dat hij in november alsnog te gaan stemmen, op Mamdani. „Misschien is hij de zoveelste politicus die wat belooft, maar niets waarmaakt. Maar we moeten in ieder geval proberen iets aan onze eigen situatie te veranderen.”
Het dodental in de Amerikaanse staat Texas als gevolg van overstromingen loopt nog altijd op. Er zijn zeker vijftig mensen om het leven gekomen, onder wie meerdere kinderen. Daarnaast zijn er honderden gewonden en nog veel mensen vermist. De meeste slachtoffers zijn omgekomen in Kerr County, in de buurt van San Antonio.
Naar bijna dertig meisjes, die op een christelijk zomerkamp waren, wordt nog gezocht. Dat kamp ligt langs de Guadalupe-rivier. In de nacht van donderdag op vrijdag steeg het water in deze rivier binnen drie kwartier met acht meter. Volgens de sheriff verbleven er 750 kinderen in het kamp.
De gouverneur van Texas, Greg Abbott, bezocht het kamp en schreef zaterdagnacht (lokale tijd) op X dat er verwoesting is „op een manier die ik niet eerder heb meegemaakt bij een natuurramp”. Volgens hem reikte het water tot aan de nok van de hutten. „We zullen niet stoppen tot we elk meisje hebben gevonden in die hutten”, aldus de gouverneur.
Op beelden is grote schade te zien: woningen en straten zijn verwoest, voertuigen hangen in bomen, en op sommige foto’s is slechts het dak van enkele huizen zichtbaar
Lees ook
Zeker 24 doden en tientallen meisjes vermist door overstromingen in Texas
Vijfenveertig minuten geduld, één bevlieging met twee subtiele kapbewegingen en een strak schot in de verre hoek. Op slag van rust gooide Vivianne Miedema met een schitterend doelpunt de openingswedstrijd van het EK tegen Wales van het slot. Een bevrijdende goal die de Oranjevrouwen inspiratie gaven voor een veel trefzekerder tweede helft.
En ook: een memorabel moment voor de 28-jarige spits zelf. In haar 126ste interland maakte de 28-jarige Miedema haar honderdste doelpunt. Een bevestiging van haar wereldklasse en van definitief vormherstel na een moeizaam seizoen bij haar club Manchester City en bij Oranje. Ze was vaak langdurig geblesseerd.
De openingsscore van Miedema in de extra tijd kwam op het juiste moment: na een eerste helft waarbij Nederland weliswaar goed voetbal speelde en beslist domineerde maar zelden echt dreigend was. In een vrijwel uitverkochte Allmend Stadion in Luzern (ruim 14.000 toeschouwers) wist Wales lang strijdend stand te houden, gesteund door grote schare van luid zingende meegereisde supporters.
Meer kansen in tweede helft
Aan het begin van de tweede helft was Oranje aanzienlijk effectiever. Miedema had het team vleugels gegeven. Binnen een kwartier stond het al 3-0 – doelpunten van rechtsbuiten Victoria Pelova en de opkomende linksback Esmee Brugts. Er volgden nog veel meer grote kansen, schoten op de lat, een afgekeurd doelpunt – het bleef 3-0.
Een knappe zege die ook bondscoach Andries Jonker bevrijding heeft bezorgd – en opluchting. In aanloop naar het toernooi in Zwitserland heeft de Amsterdammer grote druk op zijn team gelegd. Toen hij in januari van de KNVB-directie te horen kreeg dat zijn contract na het EK tegen zijn zin in niet wordt verlengd schroefde hij de ambitie op. „We gaan voor de titel.”
Om dat te bereiken moest en zou de openingswedstrijd worden gewonnen. In poule D is Wales op papier de zwakste tegenstander; de volgende wedstrijden zullen aanzienlijk lastiger worden. Woensdag volgt titelhouder Engeland in Zürich, volgende week zondag Frankrijk in Bazel.
Lees ook
Jonge meiden haken af bij voetbal: ‘Dat is toch een jongenssport?’
In een lastig te volgen redenering zorgde Jonker aan de vooravond van het openingsduel voor veel verwarring. Waar hij maandenlang de kwestie rond zijn onvrijwillige vertrek had willen laten rusten, vertelde hij vrijdag in een lang interview met de NOS dat hij door dat gebrek aan vertrouwen had overwogen om nog vóór het EK op te stappen. Zelfs nog recent, toen Oranje eind mei en begin juni twee matige wedstrijden in de Nations League had gespeeld (4-0 verlies tegen Duitsland, 1-1- tegen Schotland).
Het leidde bij de volgers van Oranje, en vermoedelijk ook bij de selectie, tot gefronste wenkbrauwen. Waarom rakelde hij de kwestie weer op, terwijl het toernooi al begonnen is? Op een persconferentie op vrijdag zei Jonker dat hij dat heel bewust heeft gedaan, om de spelers op scherp te zetten en „tot op het bot te motiveren” voor de wedstrijd tegen Wales. „Het is een van de dingen die ik heb bedacht om de ploeg bereid te laten zijn om voor elkaar en met elkaar door de muur te laten gaan tijdens dit toernooi.”
Stemverheffing als Van Gaal
Op vragen over zijn uitspraken antwoordde Jonker geïrriteerd. Hij oogde minder ontspannen dan gebruikelijk en bleek overgevoelig voor kritiek. Tegen een journalist die hem verweet „een poppenkast” op te voeren, viel hij als zijn oude leermeester Louis van Gaal persoonlijk en met stemverheffing uit.
Dat zijn speelsters een dag later inderdaad hebben laten zien wat hij van ze vraagt – met aantrekkelijk voetbal een klinkende overwinning boeken – zal Jonker hebben gesterkt in zijn geloof dat hij binnen het team niet voor ruis, maar juist voor eenheid heeft gezorgd. Hij is er nog altijd van overtuigd dat Nederland er ook de kwaliteiten voor heeft – als iedereen fit is.
Ook op dat punt kan Jonker hoop putten uit de eerste wedstrijd. Dat matchwinner Miedema het langer dan een uur volhield – ze werd in de 70ste minuut gewisseld – was bemoedigend. Sinds haar blessureleed had ze niet langer dan een uur gespeeld. Na afloop van de wedstrijd zei de topscorer van Oranje geëmotioneerd dat ze bang was geweest opnieuw een groot toernooi te moeten missen. Twee jaar geleden haakte ze door een kruisbandblessure af voor het WK in Australië en Nieuw-Zeeland. Dit jaar was het weer „heel spannend” geweest, vertelde ze, of ze op tijd fit genoeg was om mee te gaan naar Zwitserland. Om haar herstel te bespoedigen had ze vorige maand zelfs een fysiotherapeut mee naar haar vakantiebestemming genomen.
Medisch gezien was deelname aan het EK voor haar vervanger in het veld nog veel spannender. Lineth Beerensteyn maakte voor het eerste sinds eind april weer speelminuten. Sinds ze een blessure opliep kwam de spits van Vfl Wolfsburg niet meer in actie. Ze trainde afgelopen dagen al wel mee met de groep maar was kennelijk nog niet geheel hersteld om in de basis te beginnen, laat staan een gehele wedstrijd te spelen. Beerensteyn was direct gevaarlijk in de punt van de aanval. Ze raakte eenmaal het zijnet en schoot ook een keer raak – maar stond toen buitenspel.
Bondscoach Jonker toonde zich na afloop „heel tevreden” met de eerste overwinning van het Nederlandse elftal. Hoewel hij wel wat meer doelpunten had willen zien – „maar de lat en de paal zaten niet mee” – zei hij dat zijn team precies heeft gedaan wat hij met ze had afgesproken. „Wat ze vandaag hebben laten zien, is wat we willen laten zien.”
Lees ook
Technischer, tactischer en accurater: het vrouwenvoetbal lijkt in weinig meer op het spel van tien jaar terug
Er waren high fives bij de Nederlandse ploeg Visma-Lease a Bike (LAB), er werd gevloekt bij het Belgische Soudal Quick-Step, en titelverdediger Tadej Pogacar verzuchtte dat hij blij was dat de dag voorbij was.
De eerste etappe van de Tour de France zou een dag worden voor de sprinters, en er kwam met de Belg Jasper Philipsen van Alpecin-Deceuninck ook een sprinter als winnaar. Maar verder ging het zaterdagmiddag na afloop bij de teambussen op de Façade de l’Esplanade in Lille over alles behalve de sprinters.
Geheel tegen de verwachtingen in maakten de klassementsrenners er met behulp van de wind die over de Noord-Franse platteland joeg gelijk een veldslag van. De conclusie na bijna vier uur fietsen: voor podiumkandidaten Remco Evenepoel (Soudal Quick-Step) en Primoz Roglic (Red Bull-Bora-Hansgrohe) kan na een dag de achtervolging al beginnen.
Vooraf werd vooral gevreesd voor grote valpartijen. Voor het eerst sinds 2020 lag er voor de eerste Tour-etappe een vlak parcours klaar waarmee sprinters en hun ploegen uit de voeten konden. Met de beloning van de gele trui in het verschiet was de verwachting dat het kleunen en duwen zou worden in het peloton in gevecht om de beste positionering voor de massasprint richting de finish. In het verleden leidde dat vrijwel altijd tot massale crashes.
Dit keer viel het mee, al was er wel een pijnlijke botsing tussen de Fransen Benjamin Thomas en Mattéo Vercher, die tot het gaatje gingen in hun strijd om de eerste bergtrui. In een uiterste poging een puntje te pakken op de met kasseien betegelde klim naar Mont Cassel drukte Thomas zijn fiets schuin over de streep, verloor controle over zijn achterwiel en kegelde daarmee niet alleen zichzelf, maar ook Vercher onderuit. Die laatste kon alleen maar zijn handen heffen in stomme verbazing. Thomas pakte de bergtrui.
De kasseien in de buurt van Mont Cassel. Foto Marco Bertorello/AFP
Waaiers
Daarna begon het spel met de wind, die met windkracht 4 vanuit het noordwesten waaide. Richting gehuchten met namen als Steenvoorde, Méteren en Nieppe kreeg de wind op brede, rechte wegen alle ruimte om het peloton in stukken te scheuren. Een aantal keer leken er waaiers te ontstaan, maar de renners leken elkaar niet uit het oog te willen verliezen. Zo maakte iedereen zich op voor een massasprint.
Dat was buiten Visma-LAB gerekend. De ploeg met de Deense kopman Jonas Vingegaard, die dit jaar zonder Nederlanders rondrijdt in Frankrijk, zette op de laatste rechte strook asfalt nog maar eens aan, en ineens was er een gat. Pogacar was alert en zat bij de voorste groep van ruim dertig man, net als Philipsen en zijn teamgenoot Mathieu van der Poel. Daarachter liep het verschil met de rest van het peloton snel op tot een halve minuut. Op de streep was de schade voor Evenepoel en Roglic 39 seconden.
„Dit was het plan, aanvallen op twintig kilometer voor de finish”, zei Matteo Jorgenson van Visma-LAB tevreden terwijl hij bij de teambus uitfietste op de rollerbank. „Daar kwamen we tussen de gebouwen vandaag en kregen we te maken met zijwind, en het lukte ons bij elkaar te zitten en samen te versnellen.”
Het peloton tijdens de eerste etappe. Foto Christophe Petit Tesson/EPA
De ploeg had op vrijdag de laatste zestig kilometer van de etappe verkend en gerealiseerd dat als er ergens in de finale nog waaiers zouden kunnen ontstaan, dat het op dat punt van het parcours zou zijn. „Dan kun je beter zelf het initiatief nemen dan dat iemand anders dat doet”, zei ploegleider Grischa Niermann.
Kopman Jonas Vingegaard – 1,75 meter groot, 58 kilo zwaar – verschool zich niet achter zijn ploeggenoten en draaide een aantal keer vol in de wind een kopbeurt mee. „Het voornaamste doel was om uit de problemen te blijven, en dan is het helemaal mooi als je zelf problemen voor anderen kunt creëren. Daar zijn we in geslaagd.”
‘Stomme seconden’
Zelfs de ploegen die wel meezaten, waren verrast door de actie van de Nederlandse ploeg. „We verwachtten het niet meer”, zei Kaden Groves, teamgenoot van winnaar Jasper Philipsen. „Maar uiteindelijk pakte het in ons voordeel uit.” Door de splitsing in het peloton was Philipsen in een klap verlost van zijn voornaamste concurrenten Tim Merlier en Jonathan Milan, die niet meezaten met de kopgroep. Hij sprintte daarna onbedreigd naar de zege.
Lees ook
Uniek: de Ronde van Frankrijk begint dit keer in Frankrijk en blíjft volledig in Frankrijk
De verliezers van de dag gaven zichzelf de schuld. „We hebben ons in slaap laten sussen. Dit was een collectieve fout van het team en we verliezen stomme seconden”, zei Evenepoel tegen het Franse persbureau AFP. De Belg ontsnapte aan ergere schade toen hij de berm instuurde en ternauwernood een val kon voorkomen. Roglic verdween na afloop snel in de teambus en liet zich niet meer zien.
Titelverdediger Tadej Pogacar van UAE Team Emirates-XRG zat wel mee en noemde het een hectische dag. „Net toen we dachten dat het niet meer ging gebeuren, moesten we toch nog aan de bak”, hijgde de Sloveen uit. „Het wordt nog een belangrijke week tot de eerste rustdag.”
De komende dagen staan de renners zeker vier etappes te wachten met veel steile klimmetjes, ideaal voor puncheurs als Mathieu van der Poel en Wout van Aert. Maar klassementsrenners als Pogacar en Evenepoel kunnen dit ook, en nu de strijd om het geel al is begonnen, belooft het een onvoorspelbare week te worden. „De eerste slag is gewonnen,” zei Jorgenson van Visma-LAB, „maar de oorlog is nog lang niet beslist.”
In Turkije zijn opnieuw drie burgemeesters gearresteerd, allen behorend tot de belangrijkste oppositiepartij CHP. Het gaat om de vorig jaar democratisch gekozen burgemeesters van de grote zuidelijke steden Adana, Antalya en Adiyaman.
In maart van dit jaar leidde de arrestatie van de populaire burgemeester van Istanbul, Ekrem Imamoglu, ook een CHP’er, al tot de grootste protestdemonstraties in Turkije in meer dan tien jaar. Imamoglu werd algemeen gezien als president Erdogans grootste rivaal. Sinds maart zit hij gevangen in afwachting van zijn proces.
De Turkse justitie beschuldigt alle gearresteerde burgemeesters van betrokkenheid bij corruptie maar overtuigende bewijzen hiervoor ontbreken tot dusverre. In het geval van Imamoglu werd alleen een anonieme getuige opgevoerd. Volgens de CHP maar ook volgens veel waarnemers in het buitenland zijn de arrestaties politiek gemotiveerd.
Hoewel president Erdogan volhoudt dat de Turkse justitie onafhankelijk is, is het een publiek geheim dat rechters in zijn land uitsluitend in functie kunnen blijven als ze precies doen wat de regering wenst. Zo niet, dan wacht ontslag of overplaatsing naar een onaantrekkelijke buitenpost.
De burgemeesters van Adana en Adiyana zouden lokale zakenlieden hebben proberen af te persen en ook de burgemeester van Antalya zou bij corrupte praktijken betrokken zijn geweest. Eerder deze week werden in Izmir, de derde stad van Turkije, ook al 137 mensen gearresteerd, ook weer overwegend CHP’ers. Een van hen was een voormalige burgemeester van Izmir.
Dynamische leider
Dat de autoriteiten het speciaal op de CHP hebben gemunt, die oorspronkelijk door vader des vaderlands Atatürk werd opgericht, blijkt ook uit een andere rechtszaak, die de openbare aanklager is begonnen. In 2023 zou de verkiezing van de nieuwe CHP-voorzitter Özgür Özel niet reglementair zijn verlopen. Mogelijk zal hij op gezag van een Turkse rechter alsnog uit zijn functie worden gezet. Een zitting hierover is deze week tot september uitgesteld.
Özel heeft zich sinds de arrestatie van Imamoglu ontpopt als een dynamische leider. Veel dynamischer dan zijn 76-jarige voorganger Kemal Kilicdaroglu, die door Erdogan bij de presidentsverkiezingen van 2023 werd verslagen. Bij een gedwongen vertrek van Özel zou de weinig charismatische Kilicdaroglu mogelijk terugkeren als partijvoorzitter, wat Erdogan niet slecht zou uitkomen.
Een van de weinige prominente CHP-burgemeesters die nog niet zijn gearresteerd, Mansur Yavas in Ankara, hekelde op X het feit dat er uitsluitend figuren uit zijn partij worden gearresteerd en niemand uit de AK-partij van Erdogan. Yavas: „In een systeem waar de wet wordt gebogen en verdraaid in overeenstemming met politieke noden, waar het recht op één groep wordt toegepast en wordt weggekeken bij een ander, hoeft niemand te verwachten dat we nog vertrouwen hebben in de rechtsstaat en justitie.”
Lees ook
Turken worden pijnlijk herinnerd aan Erdogans controle over de rechterlijke macht. ‘Rechters zelf schenden nu het recht’
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134611763-725424.jpg|https://images.nrc.nl/fZwm-H7TS16I2kJroxrOwXZPT8A=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134611763-725424.jpg|https://images.nrc.nl/yU8Qf8pzC1At3BQl1M0sxPBXAAI=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134611763-725424.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134577089-67bdb0.jpg|https://images.nrc.nl/1HZxTsBxIPNikPab_Fkj0Kp7Ng8=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134577089-67bdb0.jpg|https://images.nrc.nl/S6O6skCqp_XTHElvWNbBgfFEsh4=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134577089-67bdb0.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134577005-d801a2.jpg|https://images.nrc.nl/9Hq60nWdAGLeGJEygko1zo0i5w0=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134577005-d801a2.jpg|https://images.nrc.nl/x2aX3xfxAEJByTRII-42QTptRiM=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134577005-d801a2.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134576489-a07b51.jpg|https://images.nrc.nl/t4MlT6B1PNhE7hCyl5jk4ANa9kY=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134576489-a07b51.jpg|https://images.nrc.nl/_d1KmV0MBt32fJ8wthUoDH8zjso=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134576489-a07b51.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134576486-9ff854.jpg|https://images.nrc.nl/SYLKg23sv2cjN9j0nRviID2otis=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134576486-9ff854.jpg|https://images.nrc.nl/jS7BeV8lAdFT2VM28l_gKaRgi28=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134576486-9ff854.jpg)
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134576543-d41f1a.jpg|https://images.nrc.nl/knfNgumIcKIpbejX6cVCITgIah4=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134576543-d41f1a.jpg|https://images.nrc.nl/Ew_t5IqUykk9z5uJ7vCNrTYBVrE=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134576543-d41f1a.jpg)
