Factcheckers hebben hun handen vol aan de verzonnen en schromelijk overdreven aannames in Donald Trumps eerste toespraak voor het Congres sinds hij weer president is. De speech dreef op zijn gebruikelijke retoriek dat alles wat hij in de afgelopen zes weken heeft gedaan „groter en beter is dan wat we ooit gezien hebben in de geschiedenis van ons land” en op sneren naar de Democraten.
Trump presenteerde in de toespraak van een uur en veertig minuten, de langste ooit, de waslijst aan decreten waarmee hij de wereld schokte en zijn achterban behaagde: van het terugtrekken uit internationale organisaties en klimaatplannen tot het ontslaan van ambtenaren en het weren van transmeisjes in vrouwensport.
De — betwiste — fraude die Elon Musks officieuze ministerie van Overheidsefficiëntie al zou hebben gevonden en het terugdringen van migratie stonden centraal. Vreemdelingen hoorden „mijn woorden en besloten niet te komen. „De media en onze Democratische vrienden bleven maar zeggen dat we nieuwe wetgeving nodig hadden om de grens te beveiligen”, zei Trump. „Maar het bleek dat we alleen een nieuwe president nodig hadden.”
Economie
De timing van de jaarlijkse speech was ronduit slecht voor een president die zichzelf ziet als de redder van de Amerikaanse economie. En dat kon Trump niemand anders kwalijk nemen dan zichzelf.
Hij besloot zelf om Mexico en Canada deze week alsnog importheffingen van 25 procent op te leggen. Onmiddellijk daarna daalden de aandelenbeurzen dusdanig, dat alle winsten die sinds Trumps inauguratie werden geboekt, verdampt waren. Handelsminister Howard Lutnick hintte er dinsdag op dat de tarieven mogelijk woensdag al weer verlaagd zouden worden.
Trump repte daar in zijn toespraak niet over en noemde importheffingen nodig „om de ziel van onze natie te beschermen. Tarieven zijn om Amerika weer rijk en weer geweldig te maken. Dat zal gebeuren en het zal vrij snel gebeuren. Er zal wat onrust zijn, maar dat vinden we oké.” Daarvoor kreeg hij, zoals voor alles, een staande ovatie van Republikeinen, die lang niet allemaal voorstander zijn van tarieven en handelsoorlogen. Op dit moment wordt voorspeld dat de Amerikaanse economie dit jaar met 2,8 procent kan krimpen, na jaren van gestage groei.
Trump spendeerde veel van zijn tijd aan het snauwen naar de Democraten in de zaal. Zestien keer noemde hij zijn voorganger Joe Biden en de „catastrofe” en „nachtmerrie” die hij had nagelaten. Daarnaast voorspelde hij de oppositiepartij dat „niemand meer” op hen zou stemmen als ze niet zouden meewerken aan het uitvoeren van zijn belastingplannen. Trump heeft Democraten nodig om te voorkomen dat de overheid eind volgende week op slot gaat in een zogeheten shutdown. Ook het geld dat hij nodig heeft om migranten op te sluiten en uit te zetten krijgt hij niet zonder het Congres.
Democraten hadden al meerdere stoelen leeggelaten en gedurende de toespraak verlieten nog meer leden van die partij de zaal. Niet allemaal vrijwillig. Afgevaardigde Al Green uit Texas werd uit de zaal verwijderd toen hij Trump in de eerste minuten van zijn toespraak probeerde te overschreeuwen. Verder protesteerden ze tegen Trump met zwart-witte bordjes waar ze ‘leugen’, ‘Musk steelt’ en ‘red Medicaid’ (de federale zorgverzekering voor arme Amerikanen) op hadden gedrukt. Sommige vrouwen droegen roze, in het kader van vrouwenrechten, anderen het blauw-geel van Oekraïne.
Oppositie
Trump ging de confrontatie met de oppositie van harte aan, mogelijk heeft hij liever dat de analyses achteraf daarover gaan dan over de importheffingen, economische perspectieven en de relatie met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Uit peilingen blijkt dat zijn populariteit onder water staat: die is lager dan die van elke recente president behalve hijzelf in zijn eerste termijn.
Trump wil Biden en het Democratisch beleid de schuld blijven geven van de hoge kosten van levensonderhoud, van huren tot eieren. Maar sinds hij weer aan de macht is zijn de prijzen met 3 procent gestegen, meldde CNN, en er lijkt geen einde te komen aan de inflatie.
Lees ook
Trump belooft VS ‘gouden eeuw’ en de Stars and Stripes op Mars
De toespraak bood geen nieuw beleid. Trump toonde een decreet waarmee hij een natuurrreservaatje in Texas vernoemde naar een meisje dat werd vermoord door illegale immigranten. Ook vertelde hij vlak voor zijn toespraak een brief te hebben ontvangen van Zelensky. De Oekraïense president, die vrijdag met ruzie het Witte Huis werd uitgezet, zou hebben geschreven dat hij „klaar is om onder de leiding van president Trump aan vrede te werken” en de afgeketste bodemschattendeal alsnog te tekenen. Trump zei de brief te „waarderen”, maar het is onduidelijk of Zelensky genoeg dankbaarheid en nederigheid heeft getoond om de Amerikaanse president te apaiseren.
Trump eindigde zijn toespraak zoals hij zijn inauguratiespeech begon: „de gouden eeuw van de Verenigde Staten is nog maar net begonnen”. Maar het lijkt alsof Amerikanen daar nog even geduld voor moeten hebben.
