Category: Tech en Media

De kinderen op de middelbare school zijn minder woke geworden. Deze constatering doet de Amerikaanse leraar Evan Marquez aan het begin van het nieuwe schooljaar. „Het lijkt alsof ze weer volledig gedraaid zijn”, zegt hij tegen collega en beste vriendin Gwen Sanders. „Sommige kinderen laten me AI-porno zien van Oscar Wilde die seks heeft met vrouwen. Hij was gay!” Niet dat de tieners in de klas opeens allemaal conservatieve trollen zijn geworden: Evan is homoseksueel en met zijn geaardheid hebben ze helemaal geen enkel probleem. Ook voor collega’s speelt het geen rol. Hij geeft les in een buitenwijk van Austin, een relatief progressieve stad in de conservatieve staat Texas.

Toch is de homofobie nog niet helemaal uitgeroeid. In de eerste aflevering van de zeer onderhoudende comedyserie English Teacher wordt Evan op het matje geroepen bij de schooldirecteur omdat een rijke moeder heeft geklaagd over het feit dat hij een tijd terug zijn (inmiddels voormalige) vriend een kus gaf op het schoolterrein. De schooldirecteur weet ook wel dat de klacht onzin is, maar energie om zijn medewerker bij te staan heeft hij niet. Aan Marquez de taak om zijn baan te redden door zichzelf met een brief te verdedigen. De ouders doen ook lastig over andere dingen: zo zou The Great Gatsby ongepast zijn en niet behandeld mogen worden in de klas.

Op papier klinkt dit best zwaar, ietwat geforceerd misschien zelfs. Identiteit, seksualiteit, afkomst, het komt allemaal heel snel aan bod. Dat de serie van de 37-jarige bedenker en hoofdrolspeler Brian Jordan Alvarez toch werkt, is dan ook een prestatie.

Virals

Alvarez werd vooral bekend op TikTok en Instagram met grappige filmpjes en aanstekelijke liedjes (luister een keer naar het viral hitje ‘Sitting’ en je krijgt hem niet meer uit je hoofd). Hij weet dus wat er online speelt. Hij weet cultuuroorlogthema’s die in de VS spelen op luchtige en komische wijze te verpakken, zonder alles puur als grap te behandelen.

De leerlingen weten precies hoe ze hun leraren uit de tent moeten lokken. Zo vragen ze uitleg over de term ‘non-binair’. Niet omdat ze niet weten wat het betekend, maar om Marquez te zien stuntelen terwijl hij het probeert uit te leggen. Uiteraard filmen ze alles.

Later komt hij bijna in de problemen wanneer een leerling zegt dat ze het boek Liefde in tijden van cholera niet wil lezen. Waarom? Omdat een boek over ziekte een ‘trigger’ is voor haar. Ze heeft namelijk ontdekt dat ze een (verzonnen) aandoening heeft: asymptomatisch Gilles de la Tourette. Probeer daar maar eens inlevend op te reageren als leraar die de problemen van zijn leerlingen serieus wil nemen.

Alvarez speelt zijn rol van neurotische goedzak subtiel, anders dan de hyperactieve typetjes met gekke accenten die hij doet op de socials. De onderwerpen mogen dan modern zijn, voor de rest is English Teacher een sitcom die juist wat meer tegen de serietrends van het streamingtijdperk ingaat. Hier geen ingewikkelde verhaallijnen die over een heel seizoen uitgesmeerd worden, al vormt de mogelijke verliefdheid op een nieuwe collega wel een bescheiden rode draad. De verhalen worden verder in afleveringen van zo’n 20 minuten afgerond. Veel personages zijn herkenbaar en traditioneel: de lompe gymleraar die stiekem een goedzak blijkt, de eeuwig vermoeide leidinggevende, de grappige beste vriend. Des te knapper dat de serie toch zo fris aanvoelt.

Delen

Mail de redactie

Welkom in deze vernieuwde editie van NRC. De puzzels vindt u voortaan op de Achterpagina, net als de column van Marcel van Roosmalen. De column van Ellen Deckwitz verhuist naar het Levenkatern op dinsdag.

De grootste verandering heeft te maken met onze economiestukken. Die verschijnen voortaan doordeweeks niet meer in een apart katern, maar prominenter tussen het andere nieuws van die dag in het eerste katern.

De krant blijft even dik. En economie is en blijft een van de belangrijkste pijlers van NRC. Ruim vijfentwintig economieredacteuren, elk met hun eigen specialisatie, doen dagelijks verslag van de belangrijke gebeurtenissen op economisch en financieel gebied.

Dat doen ze op papier én online: vanaf deze week maakt de economieredactie twee nieuwsbrieven en een liveblog op nrc.nl (zie ook nrc.nl/economie).

Ook hebben we een nieuwe podcast voor u: Zo simpel is het niet. Daarin bespreken economieredacteuren Marike Stellinga en Maarten Schinkel de vraagstukken van deze tijd: van de energietransitie en beurscrashes tot de woningmarkt, van de veranderende arbeidsmarkt tot crypto, AI en voedselprijzen.

De weekendkrant blijft als vanouds verschijnen met een apart economiekatern.

We zijn benieuwd wat u van deze veranderingen vindt.

Laat het ons weten via [email protected].

Patricia Veldhuis, hoofdredacteur

Delen

Mail de redactie

Is het BNNVARA-medewerkers verboden Kamala Harris af te branden? Left Laser, een marxistisch ophefkanaal rond straatinterviewer Bob Scholte, spuwde op Telegram zijn gal over ‘restricties’ die de omroep hem zou hebben opgelegd bij afspraken rond een Amerika-reis die hij voor de omroep zou maken.

Left Laser kreeg afgelopen jaar bekendheid door twee incidenten waarbij Scholte hardhandig werd aangepakt – eerst door directeur Yoeri Albrecht van De Balie en later door VVD-woordvoerder Kees Berghuis. Scholte is anti-NAVO en uitgesproken anti-Israël. Recentelijk interviewde hij de organisator van een (later afgelaste) bijeenkomst in Rotterdam met leden van het Oekraïense Azov-bataljon. Hij wierp haar voor dat ze Oekraïense neo-nazi’s een podium geeft in de stad die door nazi’s is platgebombardeerd.

‘Niet wenselijk’

Over de botsing met BNNVARA deelde Scholte dinsdag op Telegram een zin uit een mail waarin staat dat het voor de omroep „niet wenselijk [is] om Kamala Harris te gaan lopen afbranden”. Het zou veel zeggen over de „kadertjes” die journalisten van BNNVARA bereid zijn te accepteren, aldus Scholte. Hij vindt zowel de Republikeinse als de Democratische partij „verschrikkelijk“, die laatste om bijvoorbeeld de steun aan de NAVO en Israël.

NRC ontving een deel van de correspondentie, waaruit blijkt dat BNNVARA’s opiniesite Joop in augustus nog enthousiast stond tegenover Scholte’s reportageplannen. Onder meer een trip naar afstammelingen van Nederlandse pioniers in Michigan, met de insteek of Amerikanen uiteindelijk niet gewoon geradicaliseerde Nederlanders zijn. Ook ging hij de Arabische ‘swing vote’ onderzoeken in Wisconsin: kiezers die thuisblijven uit protest tegen Bidens (nu: Harris’) Israël-standpunt.

De vraag rijst waarom bij BNNVARA de vrees ontstond dat Left Laser vier afleveringen lang de nieuwe Democratische kandidaat Harris zou gaan „afbranden”? Volgens Francisco van Jole, hoofdredacteur van Joop, maakt de zin erna duidelijk dat dit een uitnodiging is voor een gesprek. „Er staat letterlijk: ‘Hoe zien jullie dit?’ Daarmee werd bedoeld: de situatie is veranderd, wat gaan we doen?”.

Wel zegt Van Jole dat Harris’ kandidatuur van invloed is geweest. „Gezien de kans dat Trump gaat verliezen, vinden we het dan een beetje sneu om vier afleveringen Trump-stemmers te bashen. Tegelijkertijd, en dat staat er, zien we het ook niet zitten om Harris vier afleveringen te gaan afbranden.” Volgens Van Jole is er geen medium dat „carte blanche” geeft, zoals Scholte beweert te hebben gekregen van BNNVARA. „Wij zijn wel verantwoordelijk.”

Geen plopkap

Van Jole vermoedt dat de weerbarstige NPO-werkelijkheid Left Laser te veel werd. Hoewel de website Joop uit BNNVARA’s verenigingsmiddelen wordt gefinancierd, is de site en alles wat er geproduceerd wordt gehouden aan Mediawet. „Dat heeft gevolgen voor hoe filmpjes gedistribueerd kunnen worden. Hij is een commerciële partij en mag dus geen reclame maken met bijvoorbeeld een Left Laser plopkap op de microfoon.”

Scholte zegt dat hij de stekker eruit trok omdat hij niet wil werken voor een omroep die elk moment kan besluiten om een reportage toch maar niet uit te zenden. De cordiale toon in de laatste mail van Left Laser [„uit de ontvangen correspondentie blijkt – hoe begrijpelijk ook – dat jullie ons deze vrijheid niet kunnen bieden”] en het vooruitzicht om „in de toekomst” samen te werken aan „grotere projecten”, verhoudt zich moeilijk met de harde uithaal op zijn Telegram-kanaal. Scholte: „Daar mag je van vinden wat je wil.” Hij zegt inmiddels met eigen middelen, dankzij donaties, de reportagereis te kunnen financieren.

De Telegraaf beschreef donderdag een link tussen Scholte en de pro-Hamasgroep Samidoun, die verboden is in Duitsland. Dit was BNNVARA niet bekend, aldus een woordvoerder. Van Jole zegt dat „we niet iedereen screenen” en dat het „nu niet meer relevant is” hoe hij dit beoordeelt. Scholte noemt het artikel desgevraagd een „rare vorm van guilt-by-association”.

Mmv Steven Frölke

Delen

Mail de redactie

Het was zo’n leuk idee: een AI die mensen belt in verkiezingstijd. Hij kan er wel duizend bellen in vijf minuten. Technisch werkt het perfect. Maar wat blijkt? Iedereen hangt op zodra de AI zich voorstelt als AI-assistent. Niemand heeft zin in een politieke robocall. Dit verhaal vertelt journalist Sheera Frenkel in de podcast Hard Fork (23 augustus), de techpodcast van The New York Times met techjournalisten Kevin Roose en Casey Newton. Frenkel ontdekte dat campagnes in de VS huiverig zijn om AI in te zetten, omdat dat kiezers kan afschrikken.

Politici willen authentiek overkomen, en AI is voor veel mensen het tegendeel daarvan. Er zijn wel steeds meer bedrijven die AI-tools voor politieke campagnes aanbieden. De populairste zijn toepassingen voor intern gebruik, bijvoorbeeld voor data-analyse, en daarbij wordt vaak afgesproken met het AI-bedrijf dat het gebruik geheim gehouden moet worden. Zulke AI-schaamte is afwezig in Azië, zegt Frenkel, waar kiezers het volgens haar juist cool vinden als politici AI inzetten. Ze noemt ook een bedrijf dat aan de Biden-campagne een AI-versie van Trump had aangeboden waarop Biden zijn debat kon oefenen. Team Biden bedankte er vriendelijk voor. Maar zou het debat van Biden tegen Trump minder rampzalig verlopen zijn als hij het gedaan had? Waarschijnlijk, als hij intensief geoefend had op de AI-versie van Trump, was hij nóg tien jaar ouder geworden, grapt Newton.

Tevens te gast in deze aflevering van Hard Fork is Victor Miller, een bibliothecaris die zich kandidaat stelde voor het burgemeesterschap van Cheyenne, Wyoming, met de belofte dat hij alle politieke beslissingen zou uitbesteden aan ChatGPT. Politici moeten dossiers van honderden pagina’s lezen om een besluit te kunnen nemen, zegt Miller, maar hebben daar helemaal geen tijd voor. Daarom denkt hij dat we politiek beter aan AI kunnen overlaten. Misschien gevaarlijk, maar dat geldt ook voor sommige mensen, denk je dan weer als je het interview met Donald Trump in de Lex Fridman Podcast van deze week beluistert.

Delen

Mail de redactie

Daar zat Raisa Blommestijn weer bij Ongehoord Nieuws alsof ze nooit was weggeweest. In januari werd de presentatrice eruit gewerkt door Arnold Karskens, maar in augustus moest de omroepbaas na een paleisrevolutie zelf vertrekken, waarna Blommestijn kon terugkeren. Donderdagmiddag was haar eerste uitzending onder het nieuwe regime. Zou die nieuwe koers merkbaar zijn aan de inhoud? En zou Blommestijn haar bril opdoen?

Eerst maar die bril. Een van de klachten tegen Karskens was dat hij Blommestijn verbood om een bril te dragen op tv. Hierdoor kon zij de autocue niet lezen. Nu haar plaaggeest is vertrokken, hield ze inderdaad haar bril op. Ik vind de presentatrice altijd wat robotterig overkomen, alsof ze door AI is bedacht, maar de bril maakte haar meteen menselijker. Dat ze hem de hele tijd op en af deed, zorgde bij mij (-4,75) ook voor veel herkenning.

Officieel ging de paleisrevolutie bij ON over vermeend grensoverschrijdend gedag van Karskens, maar in de geopenbaarde correspondentie erover blijkt dat het ook een botsing was tussen de PVV-factie (Karskens) en de FVD-factie (Blommestijn) binnen de omroep, waarbij de laatste won. Zou dat terug te zien zijn in de uitzending?

Links van Blommestijn zaten Forum-sympathisant Sid Lukkassen en Dries Van Langenhove, een activist die in maart in België is veroordeeld voor discriminatie en verboden wapenbezit. Rechts van de presentatrice zat voormalig Forum-senator Paul Cliteur. Alle drie zijn ze vaker te gast geweest in het programma. Ze spraken over omvolking en oversterfte door vaccinaties – ook niet nieuw voor het programma. Vooralsnog dus geen inhoudelijke vernieuwing.

De nieuwe wind bij ON was wel te merken aan enkele sneren naar Geert Wilders. Een van de klachten tegen Karskens was dat hij in het programma geen kritiek op de PVV-leider en zijn kabinet zou hebben geduld. Maar onder het nieuwe bewind werd Wilders meteen weggezet als een softie die om de lieve vrede in de coalitie een beetje afstand had genomen van het woord ‘omvolking’. Lukkassen oordeelde: „Wilders schiet in een deugreflex” en: „Wilders is niet bestendig tegen de lange linkse mars door de instituties.”

Verder kreeg Wilders’ coalitiegenoot, BBB-leider Caroline van der Plas ervan langs. Zij wilde in de Tweede Kamer de ON-verslaggever niet te woord staan omdat ze „verhalen over antisemitisme en racisme op de redactie” had gehoord. Dat vonden de gasten belachelijk ondemocratisch van haar. Vanuit zijn ballingsoord liet Karskens op X echter weten: „Heel verstandig, @Lientje1967. Praat niet met ON!”

Moet Geert Wilders zich zorgen maken nu hij zijn voorpost bij de publiek omroep kwijt is? Als ik hem was, zou ik me meer zorgen maken over wat er woensdagavond bij Vandaag Inside (RTL 4) gebeurde. Dit praatprogramma geeft doorgaans ruimte aan de PVV-sympathieën van Johan Derksen, maar had in een vlaag van verstand Hein de Haas uitgenodigd, hoogleraar migratie en schrijver van het boek Hoe migratie echt werkt.

Zeker twintig minuten lang bleef de socioloog vrijwel ononderbroken aan het woord om een erg boeiend college over migratie te geven. En passant haalde hij hierbij het gedachtegoed van de PVV onderuit. Derksen zat zoet te luisteren en liet zich zelfs tegenspreken door de gast. „Ik heb nog geen mening kunnen geven”, mompelde hij na een tijdje verbaasd. En presentator Wilfred Genee zei verrast: „Meneer De Haas, dit programma heeft nog nooit zoveel diepgang gehad.”

Delen

Mail de redactie

Sony’s nieuwste grote game wijkt af van de vertrouwde formule. Waar het bedrijf normaliter specialiseert in Hollywood-achtige ervaringen op je spelcomputer, is Astro Bot een kleinere, schattige ervaring die vooral doet denken aan Nintendo’s Super Mario.

Het is in de kern een klassiek platformspel. Je reist van planeet naar planeet – levels met ieder een eigen visuele identiteit en een unieke gimmick. Zo kun je op de casino-planeet tijdelijk de tijd vertragen om over rondvliegende fiches te springen en de fruitmachines te manipuleren. In een ander level verklein je jezelf om in muizenhollen rond te lopen, terwijl je in weer een ander tussen wolkenkrabbers springt met een jetpack. Deze variatie houdt Astro Bot fris.

Het is een game die ontzettend veel baat heeft bij zijn presentatie. Levels zien er spectaculair uit, met rondvliegende auto’s, dansende dolfijnen en andersoortige gekkigheid. Al dat wordt visueel fraai in beeld gebracht door de krachtige hardware van de PlayStation, wat het gevoel geeft alsof je rondhopt in een actiescène van een Pixar-animatiefilm.

De game zit ook vol verwijzingen naar Sony’s eigen geschiedenis. Je vliegt van planeet naar planeet op een ruimteschip in de vorm van een PlayStation-controller, de robotjes die je vindt zijn vaak verkleed als helden uit klassieke games die op Sony-hardware verschenen. In een paar levels mag je verkleed als oude held een planeet gebaseerd op diens game verkennen, waardoor je ineens klassiekers als Uncharted, Ape Escape of God of War speelt in de stijl van Astro Bot.

Perfect uitgevoerd springwerk

Met zijn vriendelijke stijltje en kleurrijke levels voelt Astro Bot alsof het gemaakt is voor gamers van alle leeftijden, maar in de praktijk valt dat tegen. Latere levels vereisen perfect uitgevoerd springwerk, waarbij zelfs ervaren gamers een paar keer dood zullen gaan. In genregenoten als Mario Wonder kunnen jonge spelers dan onsterfelijk door een level heen springen, maar zulke functies ontbreken bij Astro Bot. Het is een game ontworpen voor oudere, nostalgische gamers – en wellicht de meest koppige, geduldige kleuters.

Prik je door de visuele pracht en praal van Astro Bot heen, dan blijft er een solide maar ook wat simpele game over. In de kern ben je vooral bezig met simpel heen en weer springen. De gimmicks in ieder level bieden variatie, maar de uitvoering daarvan komt zelden verder dan ‘druk op deze knop om de uitdaging te halen’. Het voelt na een paar levels als een trucje, een manier waarop de game je constant probeert te belonen en een goed gevoel te geven. Dat houdt je vrolijk betrokken, maar het hogere designniveau van de beste games binnen het genre ontbreekt hier.

Daar komt bij dat Astro Bot wat kort is: in een paar avonden heb je het gros van de levels wel gezien. Daarna kun je nog wat tijd besteden om wat optionele extraatjes te ontgrendelen, maar het is geen titel die je vele tientallen uren zal bezighouden. Daar staat tegenover dat de game nooit in herhaling valt: in zijn beperkte tijdsduur voelt ieder level visueel uniek en creatief. Het maakt Astro Bot een prima tussendoortje.

Delen

Mail de redactie

In een gidsje dat gastarbeiders in de jaren zestig kregen, staat: ‘welkom vreemdeling’. Vrijwel alle oude landverhuizers die hun verhaal doen in Vaarwel Vaderland (NPO 2) vertellen dat ze in de jaren vijftig en zestig zo gastvrij werden onthaald in Nederland. Dat is nu niet meer voor te stellen. Terwijl de situatie vergelijkbaar is. Toen zaten de textielindustrie en de mijnen, maar bijvoorbeeld ook de gezondheidszorg, te springen om personeel. Dus kwamen arbeidsmigranten „helpen Nederland op te bouwen”. Ze veranderden het land. De Indisch-Nederlandse Frits zegt: „Ik ben blij dat wij warmte en kleur in Nederland hebben gebracht.”

De zesdelige documentaire vertelt de geschiedenis van de naoorlogse arbeidsmigratie in Nederland aan de hand van archiefbeelden (cursus aardappelschillen, bijvoorbeeld) en interviews met gepensioneerde migranten. Eerst was het schrikken: koud land, alles anders. De Surinaamse Rika laat de winterjas zien die ze van haar tante kreeg toen ze van de boot kwam. Over het Nederlandse eten zijn ze niet te spreken. Toen de Italiaan Luigi voor het eerst een bord erwtensoep voor zijn neus kreeg, zei hij: „Als dat zo doorgaat, ga ik weer weg.” Maar de verhalen zijn overwegend positief. Ze waren het avontuur aangegaan en hadden het goed volbracht. Ze voelden zich gewild in Nederland.

Vaarwel vaderland zit degelijk in elkaar, wat schools zelfs, maar het is een verademing om eens wat nuchters, positiefs over migranten te horen.

Wortels

De verhalen van de migranten deden me denken aan oom Youssef in Verhalen uit de Rif (NPO 2). Die mooie driedelige documentaire van Hassnae Bouazza beleefde vrijdag zijn laatste aflevering, maar is nog te streamen op NPO Start. Hierin reist Samira Dahmani naar het Rifgebergte in Noord-Marokko om kennis te maken met de cultuur van haar ouders. Dahmani, uitbater van een couscousrestaurant, is in de eerste plaats Amsterdammer, maar nu ze ouder wordt, en vooral na de dood van haar vader, voelt ze zich steeds meer aangetrokken tot de bergen waar haar wortels liggen.

Hoog op de rotsen, uitkijkend over de Middellandse Zee, voelt ze zich thuis. Tegelijk blijft ze toerist, ze wil er niet wonen. En ze is niet de enige: in de winter is de Rif uitgestorven, maar in de zomervakantie stroomt het gebied vol met Riffijnen uit de Europese diaspora. Door de klimaatcrisis wordt het gebied steeds droger en minder geschikt voor landbouw. Maar het toerisme brengt bedrijvigheid.

De cultuur van de Imazighen (Berbers) maakt een renaissance door, zo merkt Dahmani. Ze spreekt diverse mensen die zich bezighouden met het bevorderen van die cultuur: een schrijver die een nostalgische tv-soap in Berbertaal maakt, een zangeres die de traditionele volksmuziek izran weer tot leven wekt. Regisseur Bouazza wil ook een ode aan de sterke vrouwen van de Rif brengen. Diverse vrouwen vertellen hoe alfabetisering en emancipatie de vrouwen veel meer vrijheid en zelfstandigheid heeft bezorgd.

Nederland lijkt ver weg. Tot Dahmani haar oom Youssef opzoekt. Die vertelt dat hij naar Nederland migreerde, leerde fietsen, maar meteen flink verdwaalde. Nederland vindt hij saai, hij zou liever het hele jaar in de Rif willen zitten, maar ja, zijn gezin zit in Nederland.

Ze bezoekt ook een andere migrant die wel goede herinneringen aan Nederland heeft: „Die oude Nederlanders hielden van ons. Ze gaven ons respect.” Na zijn pensioen is hij teruggekeerd naar de Rif, hij heeft daar zijn eigen huis gebouwd. Tragisch, hij laat zijn grote huiskamer zien die gevuld is met eindeloze banken. Maar er zit niemand op, want zijn tijdgenoten zijn overleden, en zijn familie zit liever in Nederland.

Delen

Mail de redactie

Mail de redactie

Ziet u een taalfout of een feitelijke onjuistheid?

U kunt ons met dit formulier daarover informeren, dat stellen wij zeer op prijs. Berichten over andere zaken dan taalfouten of feitelijke onjuistheden worden niet gelezen.

Om dit formulier te kunnen verzenden moet Javascript aan staan in uw browser.

Verzenden

Voor Laura H. was de hel allang begonnen voordat ze zich in 2015 met haar gezin in Syrië aansloot bij Islamitische Staat (IS). De zesdelige dramaserie over haar leven zet haar neer als een Surinaams-Nederlands meisje met een zware jeugd.

Ze heeft een doodziek broertje waardoor haar ouders haar niet veel aandacht geven. Als tiener is ze slachtoffer van een groepsverkrachting, wordt vervolgens op school uitgekotst als „slet” en woont in een tehuis voor tienermoeders. Omdat ze zo graag ergens bij wil horen, meet ze zich een nieuwe identiteit aan: die van de geadopteerde moslima Lamyae. Ze trouwt met een orthodoxe gelovige die haar mishandelt.

Alles om haar maar emotionele motieven te geven voor die merkwaardige daad. Die reis naar Syrië blijft onbegrijpelijk, maar dat is niet erg. Het is juist aantrekkelijk, zo’n ambivalent hoofdpersonage dat de hele tijd beslissingen neemt waardoor je tegen het tv-scherm wil schreeuwen: „doe dat nou niet!” Wie toch moeite heeft om met haar mee te gaan, kan altijd nog meeleven met haar vader, die zijn dochter verliest en probeert terug te krijgen.

In 2016 verscheen de Nederlandse vrouw Laura H. uit Leidschendam op de Koerdisch televisie en was meteen een bekendheid. Ze was met haar kinderen bij de grens aangetroffen door een Koerdische militie. Ze zei dat haar man haar had ontvoerd naar het kalifaat, dat ze nu was ontsnapt aan IS. Het Nederlandse OM geloofde haar verhaal niet, dacht dat ze was terugkomen om een aanslag te plegen. In 2017 werd zij veroordeeld voor medeplichtigheid aan IS-terreurdaden. In 2018 schreef journalist Thomas Rueb een boek over haar, waarop deze serie is gebaseerd.

Medeleven voor Syriëganger

Vooraf was er kritiek op de serie, bijvoorbeeld van Johan Derksen en Telegraaf-columnist Bart Nijman . Zij vinden het een schande dat de publieke omroep met zo’n serie medeleven kweekt voor een Syriëganger. Een serie hoeft natuurlijk geen hoofdpersoon van onbesproken gedrag te hebben. Enige tegenstrijdigheid is juist interessant. De serie van Kadir Ferati Balci en Flynn von Kleist is een spannende, gevoelvolle thriller met mooie hoofdrollen van Zoë Love Smith en Mike Reus. Maar de titel en de disclaimer „gebaseerd op waargebeurde feiten” schept wel aanvullende verplichtingen.

De makers gaan klakkeloos mee in Laura’s verhaal terwijl daar allerlei vraagtekens bij te zetten zijn; over haar redenen om zich bij IS aan te sluiten, over haar wonderbaarlijke ontsnapping, over haar gewoonte om te liegen. Hoe kan het dat ze vooraf bijvoorbeeld de onthoofdingsvideo’s van IS heeft genegeerd? Of juichte ze die toe? Politiek en religie komen nauwelijks aan bod in de serie. Ook de onnoemelijke gruweldaden van IS blijven buiten beeld. Laura vindt dat ze niets heeft misdaan, dat ze slachtoffer is. „Iedereen denkt dat ik een terrorist ben” zegt ze verongelijkt.

De makers verdedigden zich vooraf door te stellen dat de serie een onbetrouwbare verteller heeft – een gangbare stijlfiguur in de literatuur, maar lastiger in een serie: wat je laat zien, neemt de kijker als waarheid aan. Tenzij je duidelijk in beeld brengt dat dit een omstreden lezing van de feiten betreft.

Meer over IS, de slachtoffers en de impact van de terreur, en over wat Laura allemaal verzwijgt of wellicht verdraait, had de serie verrijkt. Of gewoon een andere titel nemen en de claim op waargebeurd laten varen, dan kun je verzinnen of overnemen wat je wil.

Delen

Mail de redactie