Oorlog in Gaza Archives

Ook zonder de PVV blijft het kabinet terughoudend over het menselijk leed in Gaza

admin
July 24, 2025
0

In Gaza sterven elke dag kinderen door uithongering, maar de Tweede Kamer komt er niet voor terug van het zomerreces.

Deze week dienden buitenlandwoordvoerders Kati Piri (GroenLinks-PvdA) en Jan Paternotte (D66) een verzoek in voor een spoeddebat over de Israëlische humanitaire blokkade van de Gazastrook. Alleen SP, Partij voor de Dieren, Volt en Denk stemden voor, regeringspartijen NSC en BBB, de PVV en SGP stemden tegen. Andere partijen, zoals de VVD, het CDA en de ChristenUnie, lieten niets van zich horen.

Oorverdovend stil was het ook van de kant van demissionair premier Dick Schoof. In de afgelopen maand twitterde Schoof over de herdenkingen van MH17 en Srebrenica en over werkbezoeken aan de Botlek en aan de haven van Rotterdam – maar repte hij met geen woord over de genocide op de inwoners van Gaza.

Zelfs onder de PVV-kiezers steunt slechts 23 procent het huidige Israël/Gaza-beleid

Schoofs stilzwijgen staat in contrast met de alarmerende boodschappen van zijn minister van Buitenlandse Zaken, Caspar Veldkamp (NSC). Het was Veldkamp die dit voorjaar het initiatief nam om te laten onderzoeken of Israël in strijd handelt met het EU-associatieverdrag. Toen de Europese Raad voor Buitenlandse Zaken het deze maand na dat onderzoek (conclusie: Israël schendt het humanitair oorlogsrecht) niet eens kon worden over sancties, ondertekenden Veldkamp en andere buitenlandse collega’s een Britse verklaring die Israël opriep de oorlog onmiddellijk te staken. Afgelopen donderdag nog retweette Veldkamp die verklaring. „Israël moet hulp toelaten en zich houden aan het internationaal humanitair recht”, schreef de minister.

Kloof

Maar veel trekt Israël zich niet aan van zulke oproepen, terwijl de situatie in Gaza met de dag verslechtert. Zo groeit de kloof tussen de internationale politieke werkelijkheid en de politieke reacties hier in Nederland.

Onder de diplomaten van het ministerie van Buitenlandse Zaken is er groeiende onvrede over de Nederlandse terughoudendheid over het Israëlische geweld en de slinkende geloofwaardigheid van het Westen.

In de Tweede Kamer maakten Kamerleden zich vorige maand vooral druk over iets anders: een motie van GroenLinks-PvdA om een volledig wapenembargo in te stellen tegen Israël – inclusief eventuele onderdelen voor het raketschild Iron Dome. Nederland produceert daar geen onderdelen voor, zo bleek deze week uit beantwoording van Kamervragen, maar de verontwaardiging op rechts was groot: hoe kon GroenLinks-PvdA de veiligheid van Israëlische burgers op het spel zetten?

Intussen weigert een meerderheid van de Tweede Kamer de druk op Israël op te voeren: zo spreken ze zich niet uit voor bijvoorbeeld economische sancties of hardere diplomatieke maatregelen. PVV-leider Geert Wilders heeft openlijk laten weten dat er wat hem betreft geen plaats is voor het Palestijnse volk. Het feit dat de PVV in het coalitieakkoord akkoord ging met het opnemen van het standpunt dat Nederland nog steeds streeft naar een tweestatenoplossing was een compromis. Maar ook nu de PVV uit het kabinet is gestapt, blijven de drie achtergebleven coalitiepartijen – en een meerderheid van de Kamer – op Israël georiënteerd.

Politieke bliksemafleider

NSC-minister Veldkamp (voormalig ambassadeur in Israël) mag dan proberen stelling te nemen, NSC-buitenlandwoordvoerder Isa Kahraman begint bij debatten over de oorlog in Gaza meteen over mensenrechtenschendingen in Syrië. Dat is een terecht punt, maar ook een politieke bliksemafleider.

BBB-leider Caroline van der Plas en buitenlandwoordvoerder Henk Vermeer voelen zich persoonlijk diep verbonden met Israël – net als de christelijke partijen.

Kamerlid Stephan van Baarle (Denk), in debat met Chris Stoffer (SGP) tijdens een debat over de situatie in Gaza. Foto Bart Maat

De VVD heeft bij politieke besluiten rond Gaza vaak een beslissende stem. Dit voorjaar was het bijvoorbeeld aan de liberalen te danken dat de Kamer instemde met Veldkamps verzoek een onderzoek in te stellen naar de naleving van het Associatieverdrag door Israël.

Binnen de VVD is er onvrede over het harde geluid van fractieleider Dilan Yesilgöz, die onlangs nog zanger Douwe Bob beschuldigde van ‘jodenhaat’ omdat hij weigerde op te treden tijdens een Joods voetbaltoernooi in Amsterdam. De VVD-leider heeft zich de afgelopen maand niet uitgelaten over de kritieke toestand van de inwoners van Gaza. Steeds minder VVD’ers in haar achterban steunen de voorzichtige houding ten aanzien van Israël. Na de Hamas-aanslagen op 7 oktober 2023 stond een meerderheid van de VVD-kiezers achter het kabinetsbeleid, maar die steun is inmiddels gedaald tot 32 procent, volgens onderzoeksbureau Ipsos. Ook zeer opvallend: zelfs onder de PVV-kiezers steunt slechts 23 procent het huidige Israël/Gaza-beleid.

Zo bezien, kleven er voor Yesilgöz weinig electorale risico’s aan een kritischer opstelling ten opzichte van de regering-Netanyahu. Toch lijken nationale sancties – bij het uitblijven van maatregelen op Europees niveau – nog ver weg. Dit voorjaar scherpte Nederland het wapenexportbeleid voor Israël een klein tikje aan – voortaan moeten bedrijven een exportvergunning aanvragen. Tegelijkertijd is de Staat nog altijd in cassatie tegen de uitspraak van het Gerechtshof in Den Haag, dat bepaald heeft dat er geen onderdelen voor Israëlische F-35’s vanuit Nederland mogen worden doorgevoerd naar Israël.

D66-woordvoerder Jan Paternotte reageerde woensdag op X teleurgesteld op het gebrek aan steun voor een spoeddebat in de Tweede Kamer. „Wat een zwaktebod”, twitterde hij. „Alsof Wilders nog in de coalitie zit.”

Verenigde Staten en Israël trekken zich terug uit Gaza-onderhandelingen

admin
July 24, 2025
0

De Amerikaanse en Israëlische delegaties trekken zich terug uit de onderhandelingen in Qatar over een bestand in Gaza, meldt persbureau Reuters. De Amerikaanse gezant Steve Witkoff verwijt Hamas donderdag in een verklaring niet daadwerkelijk geïnteresseerd te zijn in voorstellen voor een staakt-het-vuren.

„We zullen nu alternatieve opties overwegen om de gijzelaars naar huis te halen en te proberen een stabielere omgeving te creëren voor de inwoners van Gaza”, aldus Witkoff. Op welke alternatieven hij doelt, is niet duidelijk.

Ook Israël liep donderdag weg van de onderhandelingstafel. Beide landen lijken te spreken over een tijdelijke opschorting, niet over een definitief einde van de onderhandelingen.

Sinds 6 juli vonden nieuwe onderhandelingen plaats in Qatar over een staakt-het-vuren, de vrijlating van Israëlische gegijzelden en Palestijnse gevangenen, de terugtrekking van Israëlische militairen uit Gaza en humanitaire hulp. Israël en de Palestijnse terreurbeweging bereikten begin dit jaar een bestand, maar dat liep al na zes weken stuk.

Liveblog
Crisis in het Midden-Oosten

Starmer verhardt zijn toon: ‘Lijden in Gaza is onverdedigbaar’

Opinie | Dagelijks word ik geconfronteerd met de gevolgen van mijn medeplichtigheid

admin
July 24, 2025
0

Ik kan het niet meer verdragen. ’s Morgens word ik wakker en dan zijn er weer 67 verhongerde mensen en kinderen doodgeschoten omdat ze in de rij stonden voor voedsel.

De ziekenhuizen waren allang platgebombardeerd, maar blijkbaar zijn het nog steeds broeinesten van Hamas. De schamele resten worden regelmatig onder vuur genomen. En nu zijn de laatste journalisten aan het uitsterven. Geen foto’s en video’s meer. Morgen ben ik dood.

Ik zit hier en kijk naar de planten in mijn tuin. Al maanden voel ik mij volstrekt machteloos. Medeplichtig ben ik, aan het systematisch uitmoorden van een volk. Dagelijks word ik geconfronteerd met de gevolgen van mijn medeplichtigheid. Palestijnse burgers worden medogenloos verjaagd, uitgehongerd, vermoord door onze Israëlische vrienden. Israël, toonbeeld van democratie, temidden van verfoeilijke autocratische regimes, verdient onze niet-aflatende steun.

Wat zijn we eigenlijk aan het doen? We helpen Israëlische burgers hun medemenselijkheid te doden, net zoals we die tot zwijgen brengen in onszelf. Zielloze zombies, in Jeruzalem en in den Haag.

Verlichting? Westerse beschaving? Democratie? Is dit waarvoor wij willen leven en sterven? Vrijheid, gelijkheid en broederschap. Wat is het verschil tussen autocratische en democratische barbarij? De laatste draagt eigenhandig de hoop ten grave. De hoop op een leven in vrede.

Joan Wolffensperger Wageningen

MachteloosheidGa stemmen

De oorlog in Gaza geeft een gevoel van machteloosheid. En dan? Misschien loop je mee in het rodelijn-protest, misschien doneer je aan een goed doel. Maar uiteindelijk gaat ons leven weer door. Want wat kan één mens doen, duizenden kilometers verderop?

Velen realiseren zich niet dat we op 29 oktober daadwerkelijk invloed hebben: de Tweede Kamerverkiezingen bieden dé kans voor een andere koers in het Nederlandse buitenlandbeleid.

Deze campagnetijd lijkt te worden gedomineerd door de thema’s wonen, migratie, zorg en defensie. Daardoor blijft voor veel kiezers onderbelicht dat een stem op met name VVD, PVV, BBB, NSC, JA21 en SGP óók een stem is voor het voortzetten van onvoorwaardelijke steun aan Israël. Concrete nationale maatregelen – zoals handelsrestricties of inperking van de wapenexport – werden door hen steeds tegengehouden. We kunnen kiezen voor een meerderheid van partijen die wél in actie willen komen, zoals de meeste partijen op links, maar ook CDA, D66 en Volt.

Dus voel je je machteloos en wil je iets doen? Dat kan: neem dit mee in jouw stemkeuze en stem voor verandering.

Iris Weerdenburg Amsterdam

LiberalismeVrijheid is geen selectieve waarde

In zijn betoog stelt Shivant Jhagroe dat het dominante westerse liberalisme structureel samenhangt met uitsluiting, kolonialisme en ecologische vernietiging (18/7). Als rechts-liberaal raakte dit mij aanvankelijk in het hart. Maar ik herken de „woedeliefde” die hij beschrijft – zeker wanneer het gaat over de geopolitieke realiteit rond Israël.

Juist een partij als de VVD, waarmee ik mij politiek verbonden voel, zou haar liberale waarden op dit punt moeten laten spreken: niet door weg te kijken of zich te verschuilen achter het standaardargument dat Israël zich mag verdedigen, maar door moreel leiderschap te tonen. Vrijheid mag geen selectieve waarde zijn.

Laten we ons inzetten voor een liberalisme dat de moed heeft om in de spiegel te kijken en onrecht, waar het ook plaatsvindt, serieus te nemen.

Sander Kroll Heemstede

GenocideVerwachten we te veel van de EU?

Zou het kunnen dat we te veel verwachten van de EU in de stellingname ten aanzien van Israël? Het oude continent is pas een jaar of 65 bezig een eenheid te vormen. Zou het kunnen dat we al die verschillende landen, met al hun prioriteiten en ego’s gewoon meer tijd moeten geven? Zijn we misschien te ongeduldig?

Het continent is nog steeds herstellende van een joekel van een genocide, namelijk de Holocaust. Een gebeurtenis waarvan we ons pas in de laatste decennia zijn gaan realiseren dat we die hebben laten gebeuren. Zou het kunnen dat we de genocide die nu wederom onder onze ogen plaats vindt in Gaza, niet zozeer moeten zien als een falen van Europa, maar als leergeld? Zou het kunnen dat we deze tweede genocide nodig hebben om goed te voelen hoe besluiteloos en laf we zijn? Zullen we dan afspreken dat dit de laatste keer is?

Eric Velthuis Amsterdam

Redactioneel commentaarTe zoetgevooisd

Uw redactionele commentaar (23/7) is weer omfloerst en zoetgevooisd.

„De machteloosheid over Gaza verdient en stem” en „Politiek en burger staan mijlenver uit elkaar en dat is gevaarlijk”. Wat bedoeld wordt: de oorlogsmisdaden van Israël worden getolereerd door onze regering en de burger is woedend. Er moeten sancties komen tegen Israël.

Zou het niet eens tijd worden om en oorlogsmisdaad een oorlogsmisdaad te noemen en niet zoals in veel van uw krantenkoppen, een natuurramp?

Ine de Bock Leiden