Category: Midden-Oosten

Rellen in Israël om arrestatie soldaten die verdacht worden van ernstig seksueel misbruik

Tientallen mensen schudden aan het hek van een Israëlisch detentiecentrum. Ze dragen Israëlische vlaggen. Een soldaat met een keppeltje op probeert uit alle macht het hek dicht te houden voor de woedende menigte. Op videobeelden is te zien dat de demonstranten met soldaten vechten voordat ze gedwongen worden om te vertrekken.

Deze Israëlische rel ontstond afgelopen dagen na de arrestatie van negen soldaten, op verdenking van seksueel misbruik van een Palestijnse gevangene. De arrestatie wekte de woede van extreem-rechtse demonstranten en politici, die het niet aanvaardbaar vinden om mensen te arresteren die het land verdedigen.

Dit was voor hen de aanleiding om het detentiecentrum Sde Teiman in de zuidelijke Negev-woestijn te bestormen en de vrijlating van de soldaten te eisen. In dat niet-officiële centrum houdt Israël gevangenen uit Gaza vast. Later vielen ze ook de gevangenis aan waar de negen soldaten vastgehouden werden.

Een Israëlische militaire rechtbank opende dinsdag een eerste hoorzitting over de negen soldaten. Het onderzoek naar seksueel misbruik heeft spanningen aangewakkerd tussen het leger en de extreem-rechtse coalitiepartners van premier Benjamin Netanyahu. Twee ministers en enkele parlementariërs demonstreerden mee tegen de arrestatie van de soldaten.

Waterboarding

Palestijnse gevangenen in Israël worden op grote schaal mishandeld en gemarteld, blijkt uit een rapport van de OHCHR, het mensenrechtenbureau van de Verenigde Naties, dat woensdag is gepubliceerd. Het gaat onder meer om het onthouden van slaap en voedsel, het toedienen van elektrische schokken en waterboarding, een marteltechniek waarbij gevangenen het gevoel hebben dat ze verdrinken. Het rapport maakt ook melding van seksueel geweld in de Israëlische detentiecentra.

Israëlische politie en soldaten raakten dinsdag slaags met betogers bij legerbasis van Beit Lid, waar de opgepakte soldaten vastgehouden werden.
Foto Oren Ziv/AFP

Sinds oktober 2023 worden duizenden Palestijnen op onduidelijke gronden en zonder mogelijkheid tot contact met de buitenwereld vastgehouden in Israëlische kampen. Sindsdien kwamen ten minste 53 Palestijnen uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever om in Israëlische gevangenschap.

De informatie in het rapport komt vooral uit interviews met ex-gevangenen en andere getuigen. Daarnaast kwam er informatie van mensenrechtenorganisaties, overheden, andere VN-instanties en (sociale) media. Het rapport gaat over de periode oktober 2023 tot juli 2024.

Volker Türk, Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, spreekt in een verklaring van een „flagrante schending van internationale mensenrechten en internationaal humanitair recht”. In de conclusie stellen de onderzoekers dat zowel 0Israël als ‘Palestijnse gewapende groepen’ zich sinds 7 oktober schuldig hebben gemaakt aan ernstige wandaden tijdens detentie, „die kunnen bijdragen aan oorlogsmisdaden”. In mei vroeg de hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof in Den Haag om arrestatiebevelen voor de Israëlische premier Netanyahu en defensieminister Yoav Gallant (Likud) en drie Hamas-leiders, vanwege hun betrokkenheid bij oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid.

Ook meisjes en vrouwen

Eind juni bevonden zich 9.440 zogenoemde ‘veiligheidsgevangenen’ in Israëlische gevangenschap, bijna twee keer zo veel als in september 2023. Het gaat vooral om jongens en mannen, maar er zitten ook meisjes en vrouwen bij. De beschuldigingen gaan veelal niet verder dan ‘betrokkenheid bij Hamas’. Onder de gevangenen bevinden zich ten minste 310 zorgverleners en 40 medewerkers van VN-instantie UNRWA.

Uit de verklaringen blijkt dat de Palestijnse gevangenen werden geblinddoekt en geboeid tijdens het transport van Gaza naar de detentiecentra, waaronder het niet-officiële Sde Teiman-kamp, waar deze week de rellen plaatsvonden. Ze worden opgesloten in ‘kooi-achtige’ voorzieningen, vaak naakt op een luier na.

Met „de zomerkampen en het geduld voor de terroristen” moet het volgens minister Ben-Gvir afgelopen zijn

Een voorbeeld van seksueel geweld uit het rapport is het opeenstapelen van een aantal Palestijnse mannen, naakt en geboeid op de rug. Israëlische soldaten filmden met hun telefoon dat een van hen een stuk groente in de anus van een gevangene stak.

Hoge Commissaris Türk roept op tot onmiddellijke vrijlating van de Israëlische gijzelaars in Gaza en alle Palestijnen die om onduidelijke redenen gedetineerd zijn in Israël. Ook roept hij op tot een onafhankelijk en transparant onderzoek naar de schendingen van het internationaal recht.

Onderzoek naar collega-minister

De rellen bij de detentiecentra hebben in Israël ook politieke gevolgen gekregen. Zo eiste minister Gallant, die de aanval van de demonstranten op de detentielocaties veroordeelde, een onderzoek naar zijn collega-minister Itamar Ben-Gvir (Nationale Veiligheid, Joodse Macht). Volgens Gallant had Ben-Gvir de politiereactie op de rellen verhinderd of vertraagd. In een brief aan Netanyahu riep Gallant op om „hard op te treden tegen de coalitieleden die deelnamen aan de rellen”.

Lees ook

‘We onderzoeken het incident’, zegt Israël keer op keer. Maar wat betekent dat?

Daniel Hagari, woordvoerder van de Israëlische strijdkrachten, vertelt de pers over de Israëlische reactie op een Iraanse aanval, 14 april 2024.

Maandag veroordeelde Ben-Gvir de detentie van de soldaten, die hij „onze beste helden” noemde, als „schandelijk”. Met „de zomerkampen en het geduld voor de terroristen” moet het volgens de minister maar eens afgelopen zijn.

Israël zegt dat zijn troepen handelen binnen het militaire en internationale recht en dat het onafhankelijk onderzoek doet naar vermeende misstanden. Stafchef Herzi Halevi van het Israëlische leger veroordeelde de aanvallen van de demonstranten en zei dat hij het onderzoek van de militaire aanklagers naar het seksueel misbruik volledig steunt. „Juist deze onderzoeken beschermen onze soldaten in Israël en de wereld.” Volgens Halevi zorgen de onderzoeken ervoor dat het leger zijn waarden behoudt.

Het Openbaar Comité tegen Foltering in Israël zei het onderzoek van het leger te verwelkomen, maar stelde vast dat de beschuldigingen gaan over systematisch misbruik in de detentiefaciliteit, en niet slechts over één geval.


De vraag is hoe Hezbollah de aanval op dit kopstuk gaat vergelden

„We willen geen oorlog, de inspanningen van de regering zijn gericht op diplomatie”, aldus de Libanese minister van Informatie Ziad Makary woensdag tijdens het regeringsoverleg in Beiroet. Toch werd deze week voor de zoveelste keer de wens een nieuwe oorlog met Israël af te wenden op de proef gesteld. De Libanese hoofdstad Beiroet is dinsdagavond opnieuw opgeschrikt door een Israëlische aanslag, dit keer op Hezbollah-kopstuk Fuad Shukr. Hij zou een belangrijke militair adviseur zijn geweest van Hezbollah-leider Hassan Nasrallah.

Bij het bombardement in een zuidelijke wijk van Beiroet door Israëlische gevechtsvliegtuigen op dinsdagavond net voor 20 uur lokale tijd, zijn zeker twee vrouwen en twee kinderen gedood, aldus de Libanese autoriteiten. Meer dan tachtig mensen, onder wie kinderen, raakten gewond.

Hezbollah kwam woensdagochtend pas met een verklaring, waarin het bevestigde dat Shukr op het moment van het bombardement in het aangevallen gebouw aanwezig was, maar laat zich vooralsnog niet uit over zijn toestand. Zowel het Israëlische leger als Libanese media die met bronnen dichtbij Hezbollah spraken, meldden echter dat de hooggeplaatste commandant van de groepering is gedood.

Terwijl bewoners in Zuid-Libanon woensdagochtend opnieuw meldingen maakten van overvliegende Israëlische gevechtsvliegtuigen, kwam ook het Libanese kabinet bij elkaar om de verder oplopende spanningen te bespreken. Premier Najib Mikati zei dat de situatie „geëscaleerd is naar een gevaarlijk niveau”, en vroeg de internationale gemeenschap „op te houden slechts toeschouwer te zijn van de overtredingen van Israël”.

Israëlische drones

Het is de tweede keer sinds de Hamas-aanslag in Israël op 7 oktober en de daaropvolgende oorlog in Gaza dat het Israëlische leger een gerichte aanslag uitvoert in hoofdstad Beiroet. Op 2 januari doodden Israëlische drones de nummer twee van Hamas, Saleh al-Aarouri, en zes andere kopstukken in de zuidelijke sjiitische wijk Dahiye, waar Hezbollah zijn machtsbasis heeft.

Sinds oktober zijn Hezbollah, Libanons grootste sjiitische gewapende groep en politieke partij, en Israël verwikkeld in steeds verder escalerende gevechten aan de landgrens. Al bijna vierhonderd Hezbollah-strijders, waaronder meerdere commandanten, zijn sindsdien in Libanon en Syrië gedood.

De vraag is nu hoe Hezbollah gaat terugslaan. De groep zou bijvoorbeeld precisiegeleide raketten kunnen afvuren op een belangrijke militaire Israëlische basis, zodat het uit te leggen is als krachtige reactie maar ook een die de situatie in het Midden-Oosten niet direct verder doet escaleren, denkt oud-journalist en Hezbollah-kenner Nicholas Blanford. Gezien de moordaanslag op Hamas’ politiek leider Ismail Haniyeh in Teheran op woensdagochtend vroeg zullen wraakacties worden afgestemd met Iran.

Lees ook

Vrees voor verdere geweldsescalatie in Midden-Oosten na moord op Hamas-leider Haniyeh in Iran

Hamas-leider Ismail Haniyeh maakt het overwinningsteken tussen Iraanse parlementariërs in Teheran, 30 juli. Vannacht werd hij gedood door een Israëlische luchtaanval.

‘As van verzet’

Met de vermeende dood van Fuad Shukr heeft de Libanese strijdgroep en belangrijkste bondgenoot in de door Iran geleide ‘As van Verzet’ opnieuw een voornaam militair leider verloren. De afgelopen maanden zijn al vaker Hezbollah-commandanten en –leiders gedood in Israëlische aanslagen. Shukr zelf volgde in 2016 toenmalig hoofd externe operaties Mustafa Badreddine op nadat hij vlakbij Damascus werd gedood. De in 2020 door de VS gedoodde Iraanse Generaal Kassem Soleimani zou verantwoordelijk zijn geweest voor die benoeming.

Fuad, die ook bekendstaat als Al-Hajj Mohsen, was lid van het eerste uur toen Hezbollah zich begin jaren 80 begon te vormen uit kleinere sjiitische verzetsbewegingen in Libanon. Volgens de Amerikanen zou hij een rol hebben gespeeld in twee zelfmoordaanslagen op Amerikaanse en Franse militairen in 1983 in Beiroet waarbij 241 Amerikaanse en 58 Franse militairen om het leven kwamen. Officieel worden de aanslagen toegeschreven aan de groepering Islamic Jihad, die wordt gezien als een voorganger van Hezbollah (‘Partij van God’).

Ook zou Fuad een belangrijke rol hebben gespeeld in de militaire campagnes van Hezbollah in de oorlog in Syrië, waarbij de groep loyalisten van president Bashar al-Assad trainde en meevocht tegen oppositiegroepen.

„De boodschap van Israël is duidelijk”, zegt Blanford. „‘Wij kunnen jullie lokaliseren en doden wanneer we maar willen’”. Hij denkt dat de wraakactie op de raketaanval in de Golanhoogten van afgelopen zaterdag, waarbij twaalf druzische kinderen omkwamen en die Israël toeschrijft aan Hezbollah, vooral de zorgen over Hezbollahs veiligheidsapparaat zal doen toenemen. „Israëls inlichtingennetwerk is een mix van technologische methoden en zeer waarschijnlijk bronnen ter plekke. Libanon gaat door een crisis, mensen zijn arm, dus het is aannemelijk dat de Israëlische inlichtingendienst hier mensen kan rekruteren.”

Lees ook

Druzen op de Golan zijn woedend op Hezbollah na de dodelijke aanval op 12 kinderen

Druzische mannen rouwen om de elfjarige Guevara Ibrahim, die zaterdag omkwam bij de aanval op Majdal Shams.

Of het verlies van – opnieuw – een hooggeplaatste militair commandant ook strategische problemen veroorzaakt voor de sjiitische groepering, betwijfelt Blanford. „Numeriek gezien is het verwaarloosbaar. En Hezbollah is een instituut met een militaire structuur, dus er staat altijd een goedopgeleide opvolger klaar.”

Ook is het de vraag of Israël zich op een gegeven moment op Hezbollah-leider Hassan Nasrallah zal gaan richten. Nasrallahs voorganger Abbas Mussa werd dan wel in 1992 geliquideerd door de Mossad, Israëls geheime dienst, maar daar kreeg het een nog sterkere leider voor terug die Hezbollah in de decennia daarna uitbouwde tot de grote speler die het vandaag de dag is, zegt Blanford. „Er is onder de Israëliërs ook een school die zegt: beter de duivel die je kent dan de duivel die je niet kent.”