Het eerste Nederlandse woord dat Elifsu (16) en Efe (17) allebei leerden: ‘boterham’. Ze kennen elkaar, zitten op dezelfde school, maar dit wisten ze nog niet. Door de telefoon klinkt gelach. Allebei hadden ze met de taalapp Duolingo wat Nederlandse woorden geleerd, vertellen ze, voordat ze vanuit Istanbul (Efe) en Ankara (Elifsu) naar Nederland kwamen. Boterham was het eerste waar Duolingo mee kwam.
Efe en Elifsu zijn leerlingen van de Internationale Schakelklas Zaanstad, waar kinderen (12-18 jaar) die nieuw zijn in Nederland de taal leren. Ze zijn twee van de 138 leerlingen van deze school die Sandra Minten (57) portretteerde voor haar fotoproject: Alleen de stilte spreek ik vloeiend. Minten is docent en fotograaf: drie dagen per week staat ze op de ISK Zaanstad voor de groep ‘analfabeten 16+’, twee dagen per week besteedt ze aan fotografie.
De portretten zijn tot kerst te zien op de buitenmuren van het Museum of Humanity in Zaanstad, de leerlingen mochten hun portretposter zelf opplakken. Binnen hangen tien portretten met verhalen in tekst en geluid: de kinderen schreven op wat taal voor hen betekent en via luidsprekers zijn ze in verschillende talen te horen (sound design door Selle Sellink).
Elifsu (16) uit TurkijkeSimphiwe (15) uit ZimbabweGhazal (12) uit SyriëMais (16) uit Syrië Ayham (12) uit SyriëKamila (15) uit Oekraïne
Foto’s: Sandra Minten
Zes talen
„Als het over taal gaat in relatie tot migranten, hoor je vaak: die spreekt nog stééds geen Nederlands”, zegt Minten. Ze werkte 25 jaar in het basisonderwijs, nu ze op de ISK Zaanstad lesgeeft, ziet ze hoe moeilijk het kan zijn om een nieuwe taal te leren. „Deze kinderen zijn soms in hun uppie gevlucht, getraumatiseerd, die weten niet altijd hoe ze stil op een stoel moeten zitten, of dat ze moeten luisteren als iemand anders praat. Dan duurt het een tijd voor ze überhaupt kunnen begínnen met leren. Het is heel makkelijk om te zeggen: die is hier al zoveel jaar, en spreekt nog de taal niet.”
Met haar project wil Minten het perspectief verschuiven: het gaat er niet om of iemand (nog) geen perfect Nederlands spreekt, ze wil laten zien dat meertaligheid „een kracht” is. „Sommige kinderen hier spreken zes talen!” Dat zijn zes talen waarin ze contact kunnen maken, zegt Minten. Deze boodschap heeft ze ook voor haar leerlingen. En ze vertelt hun: de taal van het land waar je vandaan komt is als je huid. Die hoort bij jou.
Voor Efe en Elifsu is het doodnormaal om van de ene naar de andere taal te springen. Nederlands in de klas, Engels in de pauze, Turks als ze thuis zijn. Efe spreekt ook een beetje Japans en Duits, vertelt hij. Elifsu probeert Russisch te leren, omdat ze graag Russische boeken leest. „Ik vind het moeilijker dan Nederlands.”
Praten met mederleerlingen met wie je geen taal deelt? Geen probleem, zeggen ze. Elifsu: „Je leert gewoon een paar woorden in de taal van die ander. Hoe gaat het? Dan voelt die ander zich snel op zijn gemak, omdat je je best doet.”
In de klas van Sandra Minten is het de bedoeling dat iedereen Nederlands spreekt, maar leerlingen mogen elkaar wel helpen. „Het woord ‘shu’ hoor ik veel”, ‘wat’ in het Arabisch. „Ze vinden het ook heel leuk als ik vraag: hoe zeg je dat in jouw taal? Natuurlijk spreek ik dat dan niet goed uit, dan word ik verbeterd.”
Minten heeft de portretten gemaakt met een analoge camera, in zwart-wit. De leerlingen mochten helpen. „Scherpstellen, het reflectiescherm bedienen, tolken.” Een klas pubers is een klas pubers, zegt Minten, maakt niet uit waar ze vandaan komen. „Met je vingertje wijzen werkt niet. Ik probeer ze te inspireren. En dit vonden ze heel leuk. Omdat het echt was, denk ik. Niet in een leerboek of een rollenspel. Nee, ik had echt hulp nodig van iemand die farsi spreekt.”
Calum (14) uit Zuid-AfrikaMartha (13) uit EritreaJane (16) uit ChinaDotun (15) uit NigeriaDotun (15) uit Nigeria
‘Het is koud, en wanneer het enorme metalen dak ratelend openschuift wordt het nog kouder. Ik bibber, ondanks mijn dikke jas, handschoenen en de sjaal van mijn zus. […] Er is steeds meer te zien van de nachtelijke hemel. Dan stopt het geratel en keert de stilte terug, op een uil in de verte na. De grond onder mij begint te bewegen. De 100-inch telescoop draait langzaam, totdat zijn objectief naar de open koepel wijst.”
Deze – oorspronkelijk Engelstalige – tekst komt uit Blinking Myself Awake, het intrigerende nieuwe boek van de Belgische fotograaf Bieke Depoorter. Daarin zijn teksten – dagboekaantekeningen en verhalen over de geschiedenis van de astronomie – net zo belangrijk als de foto’s: sterrenkijkers in actie, landschappen, de nachtelijke hemel, glasplaten met afbeeldingen van de maan. De koepel die ze beschrijft is die van de Mount Wilson Observatory, een sterrenwacht op ruim 1.700 meter hoogte in Californië. Ze kijkt daar in de herfst van 2023 door een van de oudste en grootste telescopen ter wereld naar het Andromedastelsel, naaste buur van de Melkweg, zo’n 2,5 miljoen lichtjaar verwijderd van de aarde.
De afgelopen jaren tuurde ze door vele telescopen, sommige in achtertuintjes van fanatieke amateurs, sommige in ’s werelds beste observatoria, samen met ’s werelds beste astronomen. Maar, zo schrijft ze over deze dag op Mount Wilson: „Nog steeds voel ik me niet getroost door de kosmos. Ik geniet er niet van om diep in het verleden te kijken, zoals astronomen dat doen.”
Zachary in Gold Canyon, Arizona, 2023. Foto Bieke Depoorter / Magnum Photos
Bieke Depoorter (38), verbonden aan fotocollectief Magnum Photos, had nooit een bijzondere interesse in astronomie, vertelt ze in een Zoom-gesprek, maar raakte de laatste jaren geobsedeerd door mensen die het heelal observeren. Ze ontmoette sterrenkijkers en bezocht observatoria. Ze bestudeerde de geschiedenis van de astronomie: de verhalen van mannen als Galileo Galilei en William Herschel. En van de vrouwen die hen ondersteunden en die een belangrijke rol speelden in een aantal ontdekkingen, zoals Herschels zus Caroline en The Harvard Computers, een groep vrouwen – onder anderen Williamina Fleming, Annie Jump Cannon en Antonia Maury – die eind negentiende eeuw de data van astronoom Edward Charles Pickering vastlegde.
Depoorter begon te beseffen dat haar nieuwe obsessie verband hield met herinneringen uit haar kindertijd, die door trauma verloren waren gegaan. In het boek wordt dat trauma alleen aangestipt. Depoorter: „Ik hou het subtiel. Voor mij gaat het vooral over de fragiliteit van herinneringen. Wat doe je als je geen heldere herinneringen hebt van iets? Wat doe je als je omgeving je misschien niet gelooft? Geloof je jezelf? Hoe ga je daarmee om?”
Tim in de 3towers Observatory bij zijn huis in Tucson, Arizona, 2023. Mount Wilson Observatory, Californië, 2023. Sterrenkijken met de 100-inch Hooker-telescoop.
Foto’s: Bieke Depoorter / Magnum Photos
In Blinked Myself Awake onderzoekt ze in een persoonlijk verhaal de kwetsbaarheid van het geheugen, en vond in het kijken naar de sterren een parallel: „Naar de sterren kijken is als kijken naar het verleden. Het licht dat wij zien, kan al duizenden lichtjaren geleden vertrokken zijn. We zien een ster die misschien al verdwenen is. Wat me fascineert is hoe astronomen zochten naar bewijsmateriaal voor hun bevindingen. Voor de fotografie werd uitgevonden, werd het heelal weergegeven in tekeningen en notities. Toen fotografie ook door de wetenschap gebruikt werd, konden astronomen sterren op beeld vastleggen. Het ultieme bewijs dat wat ze zagen er ook echt was. Maar hoe betrouwbaar is dat dan? Legt fotografie de waarheid vast?”
Gevoel van controle
Waar ze eigenlijk naar op zoek was, zegt ze, is hoe je je dingen op een correcte manier kunt herinneren. In het boek schrijft ze over haar jarenlange gewoonte om gesprekken op te nemen. „Ik pak mijn telefoon en laat hem [haar vriend, red] de ongeorganiseerde folder met audio-opnamen zien die ik heimelijk in mijn dagelijkse leven maak. Het is een lange lijst, honderden bestanden van de afgelopen jaren met titels als ‘Psycholoog’, ‘Gesprek met Tom’, ‘Gesprek met moeder’, ‘Kerstavond’ […]. Terwijl ik scroll en de folder door zijn ogen zie, realiseer ik me hoe vreemd deze gewoonte eigenlijk is, mogelijk ook onethisch. Ik voel me blootgesteld en schaam me. […]” Inmiddels is ze hiermee gestopt, vertelt ze, maar de opnames gaven haar lange tijd een gevoel van zekerheid. Ze begon ermee tijdens een ongemakkelijk gesprek met ____ (zo omschrijft ze een persoon in haar boek, die met haar trauma verweven is), zonder precies te weten waarom. „Ik denk dat het me een gevoel van controle gaf.”
Haar aandacht verschoof geleidelijk van het observeren van de mensen die de sterren observeren naar het zélf kijken naar het heelal. „Ik denk dat ik steeds meer het gevoel kreeg dat ik mijn trauma durfde aan te kijken, en dat daarmee de herinneringen terugkwamen. Ik kon het verleden zien voor wat het was.”
Sterrenkijken in het Teide National Park, Tenerife, 2023.Foto Bieke Depoorter / Magnum Photos
De fotoredactie van NRC selecteert elke week de indrukwekkendste, mooiste en beste nieuwsfoto’s die binnenkomen op de redactie. In de week dat verkrachtingsslachtoffer én feministisch icoon Gisèle Pelicot zich voor het laatst uitsprak in de rechtszaal, speelde tennisser Rafael Nadal zijn laatste wedstrijd, barstte er voor de zevende keer in een jaar tijd een vulkaan uit op het IJslandse schiereiland Reykjanes en keerde het 14e-eeuwse beeld De maagd van Parijs weer terug naar de Notre-Dame.
De Pier op Scheveningen. Vraag er een Hagenaar of Hagenees naar, en de kans is groot dat hij er de afgelopen jaren zelden is geweest, maar wél een mening over heeft. De Pier is immers het boegbeeld van de stad – een voorloper werd in 1901 gebouwd, de huidige pier stamt uit 1961.
Foto Elvira SmitFoto Elvira Smit
Maar de Pier is ook, zoals het in ambtelijke taal heet „aan het einde van zijn economische en technische levensduur”. Opnieuw, net zoals in de jaren zestig, tachtig en tien, is er discussie over wat er dán moet gebeuren met het strandhoofd.
„Hij hangt letterlijk op plekken met ducttape aan elkaar”, zegt fotograaf Elvira Smit. Ze fotografeert vooral stedelijke landschappen, en is al jaren gefascineerd door plekken die mensen niet opmerken of „expliciet lelijk zijn”. Als parttime Hagenaar maakte ze regelmatig foto’s van de Pier: „Het contrast tussen een gebouw dat is gebouwd voor zonnige dagen en het gebrek aan doelmatigheid in de winter, vind ik interessant.”
Sommige gedeeltes dreigen onveilig te worden, schreef Re:Born aan de gemeenteraad. En hoewel het reuzenrad en de zipline populair zijn, is de Pier niet rendabel. De eigenaar wil een viersterrenhotel, een familiehotel, een spa en een ruimte voor conferenties toevoegen. De komende maanden zullen het Haagse college en de gemeenteraad een besluit nemen over de plannen.
Over wat er met het wandelhoofd moet gebeuren, spreekt Smit zich niet uit. Al vindt ze de allereerste pier uit 1901, het houten wandelhoofd dat toen nog in het verlengde van het Kurhaus lag, wel de allermooiste versie van de Pier.
Smit wil met haar foto’s mensen vooral aan het denken zetten over de houdbaarheid van de gebouwde ruimte: „Iets wordt neergezet met een idee, de architect heeft een ideaal. Maar past dat een paar decennia later nog? Wat is de aantrekkingskracht van zo’n plek?”
Zonder katapult de straat op. Het was lang ongebruikelijk in het Thaise Lop Buri, een toeristische trekpleister ten noorden van Bangkok. Inwoners gebruikten hun katapult om makaken af te schrikken die agressief waren omdat ze eten wilden. Het waren er duizenden.
Een meisje in Lop Buri met een katapult, voordat een grootschalige sterilisatieoperatie van makaken begon. Een man confronteert een makaak terwijl hij zijn auto parkeert in de buurt van de Phra Prang Sam Yot-tempel.Een makaak valt een vrouw op straat aan.Een bewoner van Lop Buri op zijn balkon dat hij heeft gebarricadeerd om makaken te weren.
Foto’s: Chalinee Thirasupa/Reuters
De inwoners hadden een haat-liefde verhouding met de makaken. Hun aanwezigheid bij de Khmer-tempels was voor toeristen onderdeel van de Lop Buri-ervaring. Jaarlijks werd een speciaal diner voor de dieren georganiseerd, bestaande uit groente en fruit en cakejes toe. Maar als de makaken geen eten kregen, kwamen ze het halen. Desnoods met geweld. Bewoners en winkeliers barricadeerden hun huizen en winkels.
Een man sprayt alcohol in de richting van makaken om ze af te schrikken. Foto Chalinee Thirasupa/ReutersLangstaartmakaken eten fruit tijdens het jaarlijke feest ter ere van de apen, voordat ze op grote schaal werden gevangen en gesteriliseerd. Foto Chalinee Thirasupa/ReutersToeristen nemen selfies met makaken bij de Phra Prang Sam Yot tempel. Foto Chalinee Thirasupa/ReutersOmdat de apen de vuilnisbakken leegaten is geprobeerd ze ‚makaakproof’ te maken. Foto Chalinee Thirasupa/Reuters
Voor de sterilisatie van makaken begon, waren er speciale gebiedjes aangewezen waar de apen gevoerd mochten worden. Foto Chalinee Thirasupa/ReutersEen 38-jarige eigenaar van een winkel in Lop Buri knuffelt haar lievelingsmakaak voordat de vangst en sterilisatie van grote aantallen makaken van start ging. Foto Chalinee Thirasupa/ReutersEen makaak op straat in Lop BuriFoto Chalinee Thirasupa/Reuters
Verschillende sterilisatieprogramma’s sinds de coronapandemie hadden niet het gewenste effect, de populatie bleef groeien, tot meer dan 2.500 apen. Als ze over voldoende voedsel beschikken, kunnen de vrouwtjes tot twee keer per jaar zwanger worden. Nadat in mei een intensief sterilisatie- en opvangprogramma is gestart, leven nu 1.600 makaken in opvangcentra in de omgeving. Bewoners halen opgelucht adem, en vergeten hun katapulten thuis. Dierenbeschermers begrijpen de wens om de makaken te steriliseren maar vinden hun opsluiting niet diervriendelijk. De hokken zouden te klein zijn waardoor de dieren geen natuurlijk gedrag kunnen vertonen.
Verdoofde makaak tijdens het sterilisatieproces. Foto Chalinee Thirasupa/Reuters
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Veterinarians from the Department of National Parks, Wildlife and Plant Conservation carry out sterilisation procedures on long-tailed macaques, due to the increase of the macaque population in the urban areas and tourist spots of the city, after officials captured the monkeys in Lopburi, Thailand, May 24, 2024. In May, local authorities stepped up the push against unruly monkeys, including boosting sterilisation efforts that began during the pandemic. "Our goal is to neuter all the monkeys, 100 percent of them," local veterinarian Patarapol Maneeorn from the government wildlife department said in September. The monkeys would then be put into a designated area where they will be looked after, he said. Five months after the start of the government's campaign, Lopburi's primate pandemonium has finally come under control, with around 1,600 monkeys in captivity.? REUTERS/Chalinee Thirasupa SEARCH "THIRASUPA THAILAND MONKEYS" FOR THIS STORY. SEARCH "WIDER IMAGE" FOR ALL STORIES.<img alt data-description="Veterinarians from the Department of National Parks, Wildlife and Plant Conservation carry out sterilisation procedures on long-tailed macaques, due to the increase of the macaque population in the urban areas and tourist spots of the city, after officials captured the monkeys in Lopburi, Thailand, May 24, 2024. In May, local authorities stepped up the push against unruly monkeys, including boosting sterilisation efforts that began during the pandemic. "Our goal is to neuter all the monkeys, 100 percent of them," local veterinarian Patarapol Maneeorn from the government wildlife department said in September. The monkeys would then be put into a designated area where they will be looked after, he said. Five months after the start of the government's campaign, Lopburi's primate pandemonium has finally come under control, with around 1,600 monkeys in captivity.? REUTERS/Chalinee Thirasupa SEARCH "THIRASUPA THAILAND MONKEYS" FOR THIS STORY. SEARCH "WIDER IMAGE" FOR ALL STORIES.
Dierenartsen met gevangen makaken van wie ook het gebit en de gezondheid wordt geïnspecteerd.
Foto’s: Chalinee Thirasupa/Reuters
Zondag ontsnapten meer dan 200 apen uit hun hok. De constructie bleek niet bestand tegen de kracht van de apen. Grote aantallen apen trokken het naastgelegen politiestation binnen, meldt de Bangkok Post. Van de 200 apen kwamen er veertig terug de kooi in toen daar eten werd aangeboden.
1.600 makaken zijn sinds mei in Lop Buri gevangen en worden na sterilisatie in gevangenschap gehouden. Het doel is volgens een dierenarts van het project om ,,100 procent” van de makaken in de stad te steriliseren.
In 2010 plaatste het Amsterdamse fotomuseum FOAM, heel eervol, al een deel van die foto’s in FOAM Magazine. Eind dit jaar wordt in FOAM haar fotoboek Julian & Jonathan gelanceerd.
Herman is altijd al gefascineerd geweest door broers en zussen, vertelt ze. „Misschien omdat ik als enig kind ben opgegroeid. Ik idealiseerde broers en zussen. Ik fantaseerde erover.” Ze woonde als kind bij haar moeder en ging om het weekend naar haar vader. „Mijn ouders zijn nooit getrouwd geweest en ze waren al min of meer uit elkaar toen ik kwam, al zijn ze nog steeds goed bevriend.”
En toen kreeg ze, toen ze net het huis uit was, alsnog een broertje: een halfbroertje, zoon van haar vader en zijn nieuwe vriendin. Herman ging dat jaar naar de Kunstacademie in Den Haag en begon vrijwel meteen met het fotograferen van Julian en Jonathan. „In mijn vergeefse pogingen om dichterbij te komen”, zegt ze. Dicht bij haar halfbroer komen vindt ze al ruim twintig jaar niet eenvoudig. „Hij zegt nu zelf ook dat het moeilijk is om dicht bij hem te komen.”
Foto’s: Sarah Mei Herman
Tussen Jonathans zesde en twaalfde fotografeerde ze de twee het meest. Jonathans ouders waren toen net uit elkaar en Herman deed een masteropleiding fotografie in Londen. „In de vakanties ging ik hen fotograferen. Jonathan vond dat toen soms moeilijk. Soms zei hij: je mag maar drie foto’s nemen. Maar hij heeft nooit nee gezegd.”
In die tijd waren Julian en Jonathan heel close. „Zij deelden iets waar ik geen onderdeel van uitmaakte. Ik voelde me soms een buitenstaander in hun mannenwereld. Maar als fotograaf plaatste ik mij er zelf ook buiten.”
Het maakt dat er een hoopvol verlangen uit haar foto’s lijkt te spreken. Maar vrolijk zijn ze niet. Er wordt bijvoorbeeld niet op gelachen. „Ik fotografeer mensen nooit lachend”, zegt ze daarover. „Ik vang ook geen momenten. Er wordt een moment gecreëerd doordat ik die foto maak. Mensen die in zichzelf keren, stilte – daar zoek ik naar. Lachen zou dan onnatuurlijk zijn.”
Uiteindelijk zijn de fotoshoots „een belangrijk onderdeel geworden van wat we samen hebben”, zegt Herman. Ze fotografeert haar vader en broer nog steeds. „Ik stop eigenlijk nooit met fotoprojecten.” Eerder maakte ze in een artist residence in Xiamen, Zuid-China, een fotoboek over de Chinese lhbti-gemeenschap, en ook die mensen volgt ze nog steeds. „Het gaat mij om intieme relaties en het verstrijken van de tijd daarbinnen. Het feit dat we de ander heel erg nodig hebben terwijl je eigenlijk toch alleen bent en de ander nooit helemáál kunt begrijpen – dat is het uitgangspunt in al mijn werk.”
Foto’s: Sarah Mei Herman
Herman is trouwens niet zelf (half) Chinees: „Mijn vader wilde dat ik Sarah ging heten en mijn moeder vond dat die naam zo vaak voorkwam, dat ze er iets aan vast wilde. Dat werd Mei, een naam die ze in een boek had gelezen.”
1858 Slavernij: Abraham Lincoln vs Stephen Douglas
Zeven debatten voerden de Republikein Abraham Lincoln en Democraat Stephen Douglas maar liefst in de aanloop naar de senaatsverkiezingen voor Illinois van 1858. Daarmee waren ze de voorlopers van de traditie van presidentiële debatten, die door hen een belangrijke plaats kregen in de verkiezingscampagne. Deze debatten kregen ongekend veel belangstelling van de kranten, die stenografen naar de evenementen stuurden om zo precies mogelijk verslag te doen. Met het nog betrekkelijk jonge medium fotografie werden de sprekers vastgelegd.
Weergave van het debat tussen Lincoln en Douglas in Charleston, Illinois op 18 september 1858. Lincoln (staand) is aan het woord, Douglas zit links vooraan naast hem.Foto Alamy/Imageselect
Stephen Douglas en Abraham Lincoln in de jaren 1850.
Foto’s Library of Congress
Belangrijkste thema’s: de slavernij (waar de Democraten de voorvechters van waren) en de uitbreiding van de Verenigde Staten met nieuwe gebieden. De thema’s waren verknoopt omdat de belangrijkste vraag bij de toelating van nieuwe staten luidde: mogen de inwoners van die gebieden wel of niet zélf beslissen of ze een ‘slavenstaat’ willen zijn of niet. Lincoln, herinnerd als een van de meest begaafde sprekers uit de Amerikaanse geschiedenis, verloor de Senaatsrace van Douglas, maar in de debatten had hij zichzelf wel ‘op de kaart gezet’. In 1860 won hij de presidentsverkiezingen.
Campagnevlag uit 1860 voor Lincoln en zijn running mate Hannibal Hamlin. Foto Universal History Archive/Getty images
1872 Eerste vrouwelijke kandidaat: Victoria Woodhull
Op 2 april 1870 stond er een historische boodschap in de New York Herald – op pagina 5. Victoria Woodhull, bekend als oprichter van de Woodhull & Claflin’s Weekly, de eerste Amerikaanse krant die het Communistisch Manifest van Karl Marx afdrukte, als feministisch activiste en als de eerste vrouwelijke effectenmakelaar, kondigde in een korte brief aan dat zij zich kandidaat stelde voor het presidentschap. ,,Ik ben me er terdege van bewust dat ik in eerste instantie meer hoongelach dan enthousiasme zal ontmoeten.”
Victoria Claflin Woodhull, circa 1870.Foto Mathew Brady Belva Ann Bennett Lockwood, circa 1880.Foto Benjamin Joseph Falk/National Portrait Gallery
Ze was kandidaat namens de Equal Rights Party, die vlak voor de verkiezingen van 1872 werd opgericht. Op dat moment hadden vrouwen nog geen actief kiesrecht en als ze daadwerkelijk de meeste stemmen in het kiescollege zou hebben gekregen, was haar aantreden ongetwijfeld onmogelijk gemaakt door haar (grondwettelijk te) jonge leeftijd van 34 jaar.
In de campagne van 1884 kreeg ze concurrentie van Belva Ann Lockwood, de eerste vrouwelijke advocaat die ten overstaan van het Hooggerechtshof mocht pleiten, en die de presidentsrace in ging met een vrouwelijke running mate.
1916 Wilson en de Eerste Wereldoorlog
,,Vrouwen, of het nu komt door hun aard of de omstandigheden, trekken hun conclusies over maatschappelijke thema’s op grond van logica, terwijl stevige en verstandige conclusies in dit soort zaken alleen kunnen worden getrokken op basis van ervaring – ervaring in de wereld – en die hebben vrouwen nooit gehad, en ook niet kúnnen hebben, tenzij ze helemaal naar open terrein worden getrokken, waar ze helemaal niet meer veilig zijn. Getrouwde vrouwen kunnen de benodigde ervaring helemaal niet krijgen, tenzij de huidige situatie met het gezin als hoeksteen en de huidige verdeling van taken tussen man en vrouw compleet worden veranderd.
Vrouwelijke trompetters op een campagnewagen voor Woodrow Wilson 12 oktober 1916.Foto Bettmann/Getty Images
Women, whether by nature or circumstance, draw their conclusions about public affairs from logical reason, whereas safe and wise conclusions in such affairs can be drawn only from experience – experience of the world – such as women have not had and cannot have unless drawn entirely into the open and safe-guarded in no way. Married women could never get the necessary experience unless the present constitution of the family and the present division of duties between husband and wife is to be absolutely altered.
Dit is wat Woodrow Wilson, president van 1913-1921, aan een vriend schreef over vrouwen – en waarom ze geen kiesrecht moesten krijgen. Dat was in 1908.
In de campagne van 1916 ging Wilson voor zijn herverkiezing op pad met twee beloftes: hij zou de Verenigde Staten buiten de oorlog houden die vanaf 1914 in Europa woedde. En hij zou zich sterk maken voor het vrouwenkiesrecht. Reden waarom vrouwelijke trompetters op de campagnewagens meereden. De eerste belofte zou hij breken; de VS verklaarden enkele maanden na de aanvang van Wilsons tweede termijn, de oorlog aan Duitsland. En wat het vrouwenkiesrecht betrof, dat zou Wilson lange tijd uitstellen. In 1919 werd het in de VS ingevoerd.
1932 In de crisisjaren: Franklin Delano Roosevelt vs Herbert Hoover
Geen man leek beter voorbereid op het presidentschap dan Herbert Hoover. Hij was een ondernemer, in onder meer mijnbouw, die zich met enorm succes op ingewikkelde maatschappelijke problemen had gericht. Zo was hij verantwoordelijk voor de voedselvoorziening in het totaal verwoeste België na de Eerste Wereldoorlog. Hij had progressieve plannen, zoals het afschaffen van kinderarbeid en de invoering van een minimumloon. Na enkele jaren minister te zijn geweest, won hij met overmacht de verkiezingen van 1928. Een jaar later crashte de beurs op Wall Street en raakte het land, en de wereld, in een grote crisis.
Franklin D. Roosevelt ontmoet enkele boeren tijdens een campagnebezoek op het platteland van Georgia op 24 oktober 1932.Foto Getty ImagesHerbert Hoover was president ten tijde van de beurskrach van 1929.Foto Corbis/Getty Images
In 1932 was van Hoovers reputatie weinig over. Het land kraakte onder de werkloosheid en armoede. De New Yorkse gouverneur Franklin Delano Roosevelt begon maar aan zijn eigen steunprogramma, bij gebrek aan nationale actie. In de toespraak bij zijn nominatie als de Democratische presidentskandidaat beloofde Roosevelt een new deal for the American people.
In de campagne tegen Hoover maakte Roosevelt als eerste gebruik van het relatief nieuwe medium radio. Op zijn campagnebijeenkomsten, waarvan soms delen werden uitgezonden, klonk steevast het liedje Happy days are here again, een herkenbare tune voor Roosevelts optimisme in donkere dagen. Als president zou hij de bevolking regelmatig via de radio toespreken in de zogenoemde fireside chats.
Roosevelt in 1933 tijdens een van zijn vele radiouitzendingen. Deze ‘fireside chats’ zou hij tot zijn dood in 1944 blijven uitzenden.Foto National Archives and Records Administration
1956 Eerste tv-debat: Eleanor Roosevelt vs Margaret Chase Smith
Het eerste debat dat op televisie werd uitgezonden ging in 1956 niet tussen de twee presidentskandidaten – de zittende president Eisenhower en de Democraat Adlai Stevenson – maar tussen twee zogenoemde surrogates, twee vrouwelijke plaatsvervangers. Voor de Democraten stapte partij-icoon, voormalig First lady Eleanor Roosevelt op het podium. De Republikeinen werden vertegenwoordigd door Margaret Chase Smith, Senator voor Maine, die onder meer naam had gemaakt toen zij het opnam tegen haar partijgenoot, communistenjager Joe McCarthy.
Eleanor Roosevelt en Margaret Chase Smith bij Face the Nation in Washington DC op 11 november 1956.Foto National Archives and Records Administration
Het debat werd uitgezonden in het kader van het tv-programma Face the Nation dat toen nog maar twee jaar bestond (het bestaat nog altijd). De dertien jaar jongere Chase Smith, die achteraf zei dat ze zich beslist had voorgenomen om bescheiden en op rustige toon te debatteren, viel de grootmoederlijke Roosevelt hard aan, ,,in een krengerig staccato”, zou ze in haar autobiografie schrijven. De reacties waren gemengd. En Eisenhower werd herkozen als president.
1960 Hét tv-debat: Richard Nixon vs John Kennedy
De eerste twee presidentskandidaten die op televisie met elkaar in debat gingen, waren de zittende vicepresident en Republikeinse kandidaat Richard M. Nixon en de Democratische senator John F. Kennedy. En hun tv-debat was niet alleen het eerste in de geschiedenis, volgens de Amerikaanse mythologie was de live-uitzending ook doorslaggevend voor de uiteindelijke overwinning van de onervaren Kennedy.
Het eerste op televisie uitgezonden debat tussen twee presidentskandidaten. John F. Kennedy (staand links) en Richard Nixon (uiterst rechts) onder leiding van debatvoorzitter Howard K. Smith op 25 september 1960.Foto CBS Photo Archive/Getty Images
Viermaal zouden de kandidaten met elkaar in debat gaan, maar de eerste is de geschiedenis in gegaan. Enquêtes zouden achteraf uitwijzen dat de kiezers die naar de radio hadden geluisterd, in meerderheid Nixon als winnaar aanwezen, terwijl degenen die op televisie hadden gekeken, in meerderheid vonden dat Kennedy had gewonnen. Was Kennedy domweg aantrekkelijker? Hij was in elk geval beter uitgerust dan Nixon, beter opgemaakt, veegde minder vaak het zweet van zijn voorhoofd en keek niet steeds nerveus naar de klok, zoals Nixon.
Kennedy en Nixon tijdens het laatste van hun vier televisiedebatten in 1960.
Foto’s Getty Images
Tv werd meteen een belangrijk instrument in de campagne. Kennedy maakte speelse filmpjes met vrolijke deuntjes (Kennedy Kennedy Ke-Ne-dyyy), Nixon liet zichzelf liever filmen achter een bureau om zijn ervaring en ernst te accentueren. De uitslag was heel close: Kennedy kreeg uiteindelijk 120.000 stemmen meer dan Nixon, op een totaal van 68,8 miljoen stemmen.
1980 ‘There you go again‘: Jimmy Carter vs Ronald Reagan
,,There you go again.” Ronald Reagan was weliswaar al heel lang politicus van conservatief-Republikeinse snit, maar hij was eerst en vooral een great communicator. Als acteur met een lange staat van dienst in Hollywood had hij timing geleerd en een goed gevoel voor de one-liner (,,Mr. Gorbachov, tear down this wall”). In debat met de zittende president Carter, toch al impopulair door de matige economie en de vernedering van de langdurige gijzeling van Amerikanen door het nieuwe bewind in Teheran, was Reagan het zonnige optimisme zelve. Toen Carter hem aanviel op zijn standpunt over ziektekostenverzekering, antwoordde Reagan met een lachje en ‘there you go again’ (doe je het wéér), waarmee hij Carter goedmoedig neerzette als leugenaar.
President Jimmy Carter en zijn uitdager, gouverneur van Californië Ronald Reagan, tijdens een verkiezingsdebat in Cleveland 28 oktober 1980. Foto Bettmann/Getty Images
1992 Drie kandidaten: George H.W. Bush vs Bill Clinton vs Ross Perot
Drie serieuze kandidaten – dat hebben de VS zelden gehad, maar in 1992 waren ze alledrie serieus genoeg om gedrieën in één en hetzelfde tv-debat tegen elkaar in het krijt te mogen treden. Zittend president George H.W. Bush voor de Republikeinen, gouverneur Bill Clinton voor de Democraten en zakenman Henry Ross Perot voor zichzelf. Het idée reçu is dat Perot de babyboomer Clinton destijds de overwinning bezorgde door vooral stemmen af te snoepen van Bush. Bij de exit polls bleek dat wel en niet het geval te zijn: verdeeld over het hele land (de zogenaamde popular vote) waren er inderdaad evenveel Ross Perot-kiezers die anders voor Bush dan wel voor Clinton zouden hebben gestemd. Maar door het systeem van kiesmannen bleek dat de aanwezigheid van Ross Perot op het stembiljet Clinton waarschijnlijk de staten Montana en Nevada heeft helpen veroveren.
President Bush, Ross Perott en Bill Clinton tijdens een debat in 1992.Foto Wally McNamee/Corbis/Getty Images
Wat Bush in elk geval niet hielp, was dat hij, juist toen een vrouw uit het publiek het woord kreeg om een vraag te stellen, eventjes op zijn horloge keek. Zo wekte hij daarmee de schijn dat het debat, of de vraagstelster, hem niet bijster interesseerde – een suggestie die kleefkracht kreeg doordat Bush toch al niet bekend stond als een heel betrokken of warme politicus. Maar de echte nagel aan zijn doodskist had Bush zelf al eerder geslagen, in de campagne voor de verkiezingen van 1988, die hij won. ,,Read my lips„, zei hij toen, ,,er komen geen nieuwe belastingen.” Toen hij als president de belastingen toch moest verhogen, was dat een inkoppertje voor de Clinton-campagne.
2008 Eerste zwarte president: Barack Obama vs John McCain
Toen de Republikeinse presidentskandidaat John McCain bij een campagnebijeenkomst van een van zijn kiezers hoorde dat zij Obama niet kon vertrouwen, omdat hij… en daar werd ze vager, ze liet het woord ‘Arabier’ vallen, en de implicatie was duidelijk: was de zwarte Democraat met de wonderlijke naam wel een echte Amerikaan? Was hij wel een christen, en niet stiekem een moslim? McCain schudde zijn hoofd, nam de microfoon over en zei: ‘Mevrouw, ik kan u verzekeren, Barack Obama is een fatsoenlijke man en een goede Amerikaan. Ik verschil alleen van mening met hem.’
Twee mannen in Miami kijken naar de uitzending van het debat tussen John McCain en Barack Obama op 26 september 2008Foto Joe Raedle/Getty ImagesPresidentskandidaten Joe Biden, Barack Obama en Hillary Clinton voorafgaand aan een debat bij de Democratische voorverkiezingen op 26 april 2007 in Orangeburg.Foto Win McNamee/Getty ImagesBezoekers van een sportschool in San Francisco kijken tijdens het trainen naar een debat tussen John McCain en Barack Obama op 15 oktober 2008.Justin Sullivan/Getty Images
O, de zoete tijd van 2008. Toen politici racisme beteugelden in plaats van aanwakkerden. Toen de tegenstander in de race een rivaal was, geen vijand. Populisme was wel al een serieuze kracht in die campagne. De keurige senator McCain had zich genoodzaakt gevoeld de populistische gouverneur van Alaska, Sarah Palin, als running mate aan te wijzen. En er woedden al samenzweringstheorieën over het geboortebewijs van de in de staat Hawaii geboren Obama; was hij niet eigenlijk een Keniaan? McCain en Obama gingen drie keer met elkaar in debat. De begaafde redenaar Obama had weinig moeite om cool over te komen naast de driftiger McCain. De verkiezing ging inderdaad over verandering – kernwoord in Obama’s campagne. Na acht jaar een Republikein in het Witte Huis waren de Amerikaanse kiezer klaar voor een historische stap: de eerste zwarte president.
De Democratische presidentskandidaat Barack Obama (rechts) schudt de hand van de Republikeinse kandidaat John McCain voorafgaand aan hun debat op 26 september 2008 aan de Universiteit van Mississippi. Foto Scott Olson/Getty Images
2016 De stalker: Donald Trump vs Hillary Clinton
Hillary Clinton was in 2016 de eerste vrouwelijke kandidaat voor een van de twee grote partijen. Ze had een mensenleven aan ervaring in de nationale politiek: first lady, senator, minister van Buitenlandse Zaken. Ze was ook een geliefde kop-van-jut voor de Republikeinen. In het Congres hadden ze onderzoek na onderzoek ingesteld na een aanval op de Amerikaanse ambassade in Benghazi, Libië. Ze had het bovendien verdomd moeilijk in de campagne om de Democratische nominatie, waar de toen nog relatief onbekende Bernie Sanders tot het bittere einde een geduchte concurrent bleek – wiens aanhangers na afloop in verrassend grote getale liever op Trump dan op Clinton bleken te stemmen.
Telkens als Hillary Clinton aan het woord was tijdens het debat op de Washington University op 9 oktober 2016, zorgde Donald Trump ervoor dat hij achter haar in beeld verscheen.Foto Rick Wilking-Pool/Getty Images
Donald Trump had ondanks felle tegenstand van de Republikeinse Partij de nominatie veroverd. Als kandidaat introduceerde hij een nieuwe stijl in de campagne: hij was grof in de mond, hij leek geweld aan te moedigen (‘ik zou hem in zijn gezicht willen stompen’, zei hij toen iemand op een van zijn campagnebijeenkomstenkwam protesteren) en hij schoot met scherp op Hillary Clinton. ‘Sluit haar op’, werd op al zijn rally’s gescandeerd, onder verwijzing naar het FBI-onderzoek naar haar gebruik van een privé-server voor staatszaken.
Bij het tweede tv-debat tussen de rivalen werd Clinton letterlijk op het podium achtervolgd door Trump. Als het haar beurt was om te spreken, ging hij vlak achter haar staan. De kijkers zagen Clinton dan spreken over gezondheidszorg of buitenlands beleid, en achter haar deinde Trump in beeld en bleef daar staan. Tot op de avond van de verkiezingen voorspelden peilingbureaus en media een overwinning voor Clinton. Zij kreeg inderdaad de meeste stemmen in het land, maar Trump won de meeste kiesmannen en werd president.
2024 Een kandidatuur-dodend debat: Biden vs Trump, dan Harris
Joe Biden was oud. Hij was 78 jaar toen hij de verkiezingen won in 2020 en toen hij drie jaar later aankondigde dat hij campagne wilde voeren voor een tweede termijn, ging er zoiets als een collectieve kreet op onder progressieve Amerikanen. Broze Biden, die zich door persconferenties heen stamelde, die zijn keel moest schoonhoesten voor hij een vraag kon beantwoorden, die verward om zich heen keek bij openbare gelegenheden en voor wie een vliegtuigtrap een gevaarlijke kermisattractie was – moest hij het nou echt opnieuw opnemen tegen Donald Trump?
President Joe Biden tijdens zijn ‘bad night’ in het CNN-debat met Donald Trump op 27 juni 2024.Foto Andrew Caballero-Reynolds/AFP
In juli 2024 traden ze tegen elkaar aan voor een tv-debat. Trump hoefde nauwelijks iets te doen. Biden staarde zwijgend voor zich uit, de mond half open. Hij gaf warrige antwoorden, waarvan het warrigste uitliep in de zin: ‘We hebben eindelijk ons ziekenzorgsysteem verslagen.’ De president en zijn team noemden het een bad night, maar zijn partijgenoten zagen het anders. Ze voerden de druk op Biden op om zich terug te trekken en na een paar weken deed hij dat ook, maar niet voordat hij zijn opvolger naar voren had geschoven: vicepresident Kamala Harris. Zij werd bij acclamatie aangewezen als de Democratische kandidaat.
Nu was Trump ineens de oudste presidentskandidaat ooit. En zo soeverein als hij was geweest in het debat met Biden, zo warrig was híj nu in een debat met Harris. Na een paar provocaties van haar (‘mensen lopen weg bij zijn rally’s’) barstte Trump uit met een internetgerucht over Haïtiaanse migranten in Ohio die ‘honden, katten, huisdieren’ zouden eten. Overigens bleef dit voor hem, anders dan voor Biden, zonder consequenties. Zijn running mate en zijn partijgenoten bleven volhouden dat Haïtianen inderdaad huisdieren aten, hoeveel journalisten ook in het genoemde dorpje optekenden dat er geen spoor van bewijs voor was. En in de peilingen veranderde ook niets. Trump en Harris stormen nek aan nek op 5 november af.
Bezoekers van Bar Tabac in New York kijken naar het debat tussen Donald Trump en Kamala Harris op 10 september 2024.Foto Robert Nickelsberg/Getty Images
Voormalig president Barack Obama bij een verkiezingsbijeenkomst van de Democratische presidentskandidaat Kamala Harris op 24 oktober in Atlanta.Foto Kevin Lamarque/ REUTERSDe Republikeinse kandidaat en oud-president Donald Trump overhandigt een bestelling aan een klant bij een McDrive in Feasterville-Trevose op 20 oktober. Foto Evan Vucci/AP
Bij het ‘ganzenrijden’, in de polderdorpen ten noorden van Antwerpen, proberen ruiters op galopperende boerenpaarden de kop van een dode gans te trekken. Het is een traditie die „enorm leeft en zo goed als alle inwoners op de been brengt”, vertelt fotograaf Jef Van den Bossche (1993). Elke week wordt wel ergens in België een traditie hoog gehouden of een volksfeest gevierd en sinds 2019 legt Van den Bossche zoveel mogelijk lokale evenementen vast. La vie est Belge noemt hij zijn project. Ruim twintig evenementen bezocht hij, en hij is nog lang niet klaar: „Wanneer ik tijd heb probeer ik ergens een dorpsfeest mee te pikken.”
Die feesten zijn vaak verbonden aan mythes, religieuze gebeurtenissen of landbouwseizoenen. Van den Bossche legde „verbijsterende rituelen”, zoals hij het zelf noemt, vast. Hij noemt het ‘ganzenrijden’ maar ook „de indrukwekkende reuzenomelet” die gebakken wordt op het centrale plein van Malmedy. „Een evenement dat symbool staat voor solidariteit, overvloed en gastvrijheid en een vreugdevol moment van samenzijn, waarbij de omelet gratis wordt uitgedeeld aan alle aanwezigen.”
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Blankenberge viert elk jaar de folkloristische Havenfeesten.” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Blankenberge viert elk jaar de folkloristische Havenfeesten.” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162816/data121637248-e4eb73.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-13.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-11.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-12.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-13.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-14.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/rrNWaMCTSx3yHFnZRdTc7_JpyPY=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162816/data121637248-e4eb73.jpg 1920w”>Blankenberge viert elk jaar de folkloristische Havenfeesten.
<figure aria-labelledby="figcaption-1" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Het populaire carnaval in Aalst trok vorig jaar meer dan 100.000 bezoekers.” data-figure-id=”1″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Het populaire carnaval in Aalst trok vorig jaar meer dan 100.000 bezoekers.” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-1.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162808/data121637308-d99bf4.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-17.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-15.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-16.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-17.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-18.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/tMdb97rEKuKFAmAyBFIDuAzIjJs=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162808/data121637308-d99bf4.jpg 1920w”>Het populaire carnaval in Aalst trok vorig jaar meer dan 100.000 bezoekers.
<figure aria-labelledby="figcaption-2" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Op de zondag voor Hemelvaart wordt in Mechelen de Hanswijkprocessie gelopen.” data-figure-id=”2″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Op de zondag voor Hemelvaart wordt in Mechelen de Hanswijkprocessie gelopen.” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-2.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162810/data121637377-802a90.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-21.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-19.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-20.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-21.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-22.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/DvgJqwD7ZxOy8_UkXnejRQ1F4F8=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162810/data121637377-802a90.jpg 1920w”>Op de zondag voor Hemelvaart wordt in Mechelen de Hanswijkprocessie gelopen.
Foto’s: Jeff van den Bossche
Elk feest is uniek maar „alle feesten hebben wel één ding gemeen: het aanhalen van de band tussen buren en het versterken van het gemeenschapsgevoel”. Volksfeesten zijn dan ook meer dan alleen maar vermaak: „Voor de inwoners zijn ze een aanleiding om samen te komen, herinneringen op te halen en hun identiteit uit te dragen. Ze spelen een cruciale rol in het behoud van culturele tradities en bevorderen het gevoel van samenhorigheid en solidariteit.”
In zijn foto’s legt Van den Bossche de festiviteiten vast maar hij focust vooral op hoe de deelnemers hun traditie beleven. „Sommige mensen kijken hier een heel jaar naar uit”, vertelt hij. „Het is altijd een heel vrolijke en sociale bedoening.” Al kan het er ook emotioneel aan toe gaan, zoals bij ‘Ros Beiaard’ in Dendermonde: „Dat wordt maar één keer in de tien jaar gevierd. Toen het paard met de vier heemskinderen aan het einde van de viering in de kazerne verdween, stonden sommige oudere mensen met tranen in hun ogen. Het zou immers wel eens de laatste keer kunnen zijn geweest dat ze het Ros Beiaard in actie konden zien.”
Elke tien jaar trekt een reusachtig houten Ros Beiaard door Dendermonde, de ‘heemskinderen’ op zijn rug worden door vier broers gespeeld.
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Elk jaar op pinkstermaandag trekt de bloemenstoet door Ternat. ” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Elk jaar op pinkstermaandag trekt de bloemenstoet door Ternat. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-4.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162826/data121637371-bd5614.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-28.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-26.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-27.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-28.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-29.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/XONY19Nne0CZGxiKDihIzoEaB-I=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162826/data121637371-bd5614.jpg 1920w”>Elk jaar op pinkstermaandag trekt de bloemenstoet door Ternat.
<figure aria-labelledby="figcaption-1" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Aan het eind van de paardenprocessie in Hakendover galopperen de paarden drie maal om de bedevaarders heen. ” data-figure-id=”1″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Aan het eind van de paardenprocessie in Hakendover galopperen de paarden drie maal om de bedevaarders heen. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-5.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162822/data121637382-b46ee0.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-32.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-30.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-31.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-32.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-33.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/dPDRRNOQMkVSvz2vjNHHWXFoBjI=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162822/data121637382-b46ee0.jpg 1920w”>Aan het eind van de paardenprocessie in Hakendover galopperen de paarden drie maal om de bedevaarders heen.
<figure aria-labelledby="figcaption-2" class="figure" data-captionposition="below" data-description="De Palmprocessie in Hoegaarden. ” data-figure-id=”2″ data-variant=”grid”><img alt data-description="De Palmprocessie in Hoegaarden. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-6.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162819/data121637386-1f36fe.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-36.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-34.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-35.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-36.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-37.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/1MdsxyqEHWnIkJS2NQlf5rmrwKg=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162819/data121637386-1f36fe.jpg 1920w”>De Palmprocessie in Hoegaarden.
<figure aria-labelledby="figcaption-3" class="figure" data-captionposition="below" data-description="In Malmedy bakt men op Maria Hemelvaart (15 augustus) een reuzenomelet van tienduizend eieren.” data-figure-id=”3″ data-variant=”grid”><img alt data-description="In Malmedy bakt men op Maria Hemelvaart (15 augustus) een reuzenomelet van tienduizend eieren.” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-7.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162812/data121637374-1b0db5.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-40.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-38.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-39.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-40.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-41.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/LrG6XJKEZ56hoG1Its6b78PBtIM=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162812/data121637374-1b0db5.jpg 1920w”>In Malmedy bakt men op Maria Hemelvaart (15 augustus) een reuzenomelet van tienduizend eieren.
Foto’s: Jeff van den Bossche
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Mensen vieren carnaval in een café in La Louvière. ” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Mensen vieren carnaval in een café in La Louvière. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-8.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162842/data121637227-4b279c.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-44.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-42.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-43.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-44.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-45.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/HrUF6mVrn3_-hxoOfgitNneaEt4=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162842/data121637227-4b279c.jpg 1920w”>Mensen vieren carnaval in een café in La Louvière.
<figure aria-labelledby="figcaption-1" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Een ruiter toont zijn vangst bij het ‘ganzenrijden’ in Zandvliet. ” data-figure-id=”1″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Een ruiter toont zijn vangst bij het ‘ganzenrijden’ in Zandvliet. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-9.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162838/data121637287-f2fd9f.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-48.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-46.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-47.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-48.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/10/geen-week-zonder-volksfeest-in-belgie-49.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/2YaUNRSxlPVqu-rvZzPVgpmwDug=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/10/22162838/data121637287-f2fd9f.jpg 1920w”>Een ruiter toont zijn vangst bij het ‘ganzenrijden’ in Zandvliet.
Foto’s: Jeff van den Bossche
Het carnaval in Vilvoorde. Foto Jeff van den Bossche
Strepen daglicht van bovenaf geven een spookachtig effect op de bodem van de watertank. Toeristen zijn welkom in de grote bak met 59 enorme betonnen pilaren, tenzij er water op komst is. Want het ‘kathedraalcomplex’ in Kasukabe, een voorstad van Tokio, is bedoeld om de laaggelegen stad tegen wateroverlast te beschermen. Bij een tyfoon, of ‘gewoon’ langdurige regenval, loopt het reservoir vol via schachten die langs een snelweg langs de stad liggen.
Het Metropolitan Outer Area Underground Discharge Channel, zoals het complex officieel heet, heeft een inhoud van 670.000 kubieke meter. Het heeft 5 schachten, van 65 meter hoog en 32 meter doorsnede. Ze zijn onderling verbonden door 6,4 kilometer aan tunnels, op 50 meter diepte, en monden uit in de watertank van 25 meter hoog, 177 meter lang en 78 meter breed. Van daaruit spuien 78 pompen het water richting de Edo-rivier die ten westen van de Kasukabe loopt.
Met een gigantische tunnelboor worden nieuwe tunnels geboord. Omdat een toename in zogenaamde ‘guerrilla-regen’ wordt verwacht, wordt het complex uitgebreid.Met een grote tunnelboor wordt de opslagcapaciteit uitgebreid. Reuters / Issei KatoEen volle Nakarivier door hevige regenval rond tyfoon Shanshan, op 31 augustus 2024. Zonder ondergrondse wateropslag zou het waterpeil in de rivier verder stijgen. Foto Issei Kato / Reuters
Guerrilla-regen
Eind augustus stond het hier nog vol, en afgelopen juni is het complex vier keer volgelopen. Dat is meer dan in heel 2023 nodig was. ‘Guerrilla-regen’, noemt het betrokken ministerie het type regenval waarbij de berging gebruikt wordt. Het complex werd tussen 1993 en 2006 gebouwd (kosten: 1,5 miljard euro), en nu is er uitbreiding op handen. Want door klimaatverandering wordt verwacht dat er vaker en meer guerrilla-regen zal vallen.
Ook elders rond Tokio zijn er ondergrondse waterwerken, 27 complexen in totaal. En er wordt bijgebouwd. De bestaande reservoirs onder de voorsteden Nakano en Nerima worden met elkaar verbonden, waardoor ze met een inhoud van 1,4 miljoen kubieke meter het grootste reservoir ter wereld zullen vormen. Sinds 2022 wordt vanaf de kant van Nakano richting Nerima geboord, de planning is dat het in 2025 af is. Dit project is onderdeel van het bredere ‘Tokio Resilience Project’, een groot project dat Tokio beter moet beschermen tegen natuurrampen zoals aardbevingen en overstromingen.
Schacht nummer 1, met water op de bodem. Op dit moment zijn er 5 schachten waarlangs water het ondergrondse complex in kan lopen. Foto Issei Kato / Reuters Strepen zonlicht komen van bovenaf de opslagtank binnen. De lichtval en de 59 enorme pilaren maakten dat de tank al gauw de bijnaam ‘De Kathedraal’ kreeg. Foto Issei Kato/ ReutersHet waterbergingscomplex wordt uitgebreid met onder meer enkele nieuwe tunnels. Foto Issei Kato / Reuters Vanuit een controlekamer worden de schachten en tunnels gemonitord.Foto Issei Kato / Reuters
Florida maakte donderdag de schade op van orkaan Milton, die woensdagnacht over de Amerikaanse staat trok en daarna, veel minder van kracht, donderdag weer over de Atlantische Oceaan verder trok. Het rampscenario waar begin deze week nog voor gevreesd werd – een huizenhoge vloedgolf die de dichtbevolkte Baai van Tampa zou verzwelgen – is niet uitgekomen. Vlak voordat Milton als categorie-3-storm aan land kwam, boog hij iets af richting het zuidelijkere Sarasota. Tampa ontsprong daardoor nipt de dans.
Volgens de eerste berichten donderdagavond zijn er wel zeker tien doden gevallen door tornado’s die her en der in de staat ontstonden rond het stormsysteem. Omdat het water op sommige plaatsen nog hoog stond donderdagavond, was niet meteen duidelijk of er ook mensen zijn omgekomen door vloedgolven en hoog water. De orkaan deed op sommige plekken langs de kustlijn een vloedgolf van twee meter hoog over de kust slaan, elders ontstonden plotselinge overstromingen door hevige regenval. Op sommige plekken zal het water eerst moeten zakken, voordat vastgesteld kan worden of er mensen verdronken zijn. De federale rampenbestrijdingsdienst FEMA heeft 2.200 mensen ingezet voor een zoek-en-reddingsactie.
Orkaan Milton veroorzaakte vloedgolven op zee en stortvloeden met overstromingen tot gevolg. Bewoners in Clearwater worden uit hun appartement gered. Het gebied aan de westkust van Florida werd twee weken geleden ook geraakt door een flinke storm. Foto AFP/Bryan R. SmithDe luxe landgoederen van Binks Estates Community in Wellington, Palm Beach waren evenmin veilig voor de storm, die daken van huizen rukte. Foto Reuters
De schade in Venice, Florida, aan de golf van Mexico. Drie miljoen mensen in Florida zitten door orkaan Milton zonder stroom. Foto Marco Bello/ReutersEen man kijkt naar de schade die orkaan Milton heeft veroorzaakt in Bradenton, aan de westkust van Florida, vlakbij de grote stad Tampa.Foto Cristobal Herrera-Ulashkevich/EPA
Woensdag zijn in heel Florida 45 tornado’s gemeld, maar gouverneur Ron DeSantis zegt dat het ergste scenario gelukkig niet is uitgekomen – ook al voegde hij daar in één adem aan toe dat de materiële schade nog steeds aanzienlijk is. Van veel gebouwen zijn de daken afgerukt en zeker drie miljoen inwoners en bedrijven zaten donderdag zonder stroom. Er is een legertje van tienduizenden kabelwerkers opgetrommeld om de stroomkabels te repareren.
Een bouwkraan viel op een kantoorgebouw waarin het hoofdkantoor van de Tampa Bay Times is gevestigd. Foto AP
Schade aan nieuwbouw in woningbouwproject The Preserve in Florida. Foto Greg Lovett/ReutersOok aan de oostkust is de schade groot. Zo werd het dak van stadion Tropicana Field van de honkbalclub Tampa Bay Rays in St. Petersburg opengereten. Foto Bryan R. Smith/AFPEen ontwortelde boom in Bradenton, ten zuiden van Tampa, waar orkaan Milton aan land kwam. Foto Cristobal Herrera Ulashkevich/epaEen kreek in Clearwater overstroomde waardoor inwoners uit hun appartementen gered moesten worden. Onder andere in Clearwater is er gewaarschuwd voor verdere stortregens.Foto Bryan R. Smith/AFPAan de westkust nabij het het Siesta Key-gebied kwam orkaan Milton aan land, als orkaan met catagorie drie. Punta Gorda staat onder water. Eenmaal aan land nam de orkaan aan sterkte af. Foto Getty Images/AFPDe voorkant van een huis in Palmetto Beach is kapotgeblazen door de orkaan Milton, in de grote stad Tampa.Foto Jefferee Woo/AP