Category: In Beeld

De foto’s van vliegtuigen die een knalroze substantie boven Los Angeles loslaten zijn spectaculair. Het resultaat oogt bizar: barbieroze straten, huizen en auto’s. Het roze spul is brandvertrager. De kleur – afkomstig van ijzeroxide – is gekozen omdat die goed werkt als signaalkleur. Zowel vanaf de grond als vanuit de lucht is direct duidelijk welke stukken al onder handen genomen zijn.

De roze deken is niet bedoeld om brand te blussen. Juist (nog) niet door vuur aangetaste gebouwen en het omliggende land kleuren roze om te voorkomen dat ze vlam vatten. Het roze laagje heeft een koelend effect en het ammoniumfosfaat (een type zout) dat erin zit gaat een reactie aan met de cellulose in hout, waardoor het minder goed brandt. Het maakt een brand minder intens, en vertraagt de verspreiding van het vuur.

Het spul heet Phos-Chek en wordt gemaakt door het bedrijf Perimeter. De US Forest Service werkt al decennia met brandvertragers als deze, al waren ze eerder veelal roodgekleurd. Deze versie van de brandvertrager – genaamd MVP-Fx – is verdikt met gom, zo is te lezen op de site van Perimeter. Het helpt om de brandvertrager zo precies mogelijk uit te strooien, in poedervorm verwaait het te veel.

Dat het al decennia gebruikt wordt en dat ammoniumfosfaat op de site van Perimeter geruststellend een ‘veelgebruikte meststof’ wordt genoemd, maakt niet dat er geen milieuzorgen zijn.

Het ammoniumfosfaat verandert de zuurgraad van de ondergrond waarin het terecht komt. Zorgen zijn er onder meer over ecologische gevolgen voor meren en rivieren en het leven daarin. Kwetsbare plekken worden daarom zo veel mogelijk vermeden. En dit jaar is in de gehele Verenigde Staten overgestapt op de MVP-Fx-variant, schrijft de NPR. Die zou minder schadelijk zijn dan de Phos-Chek-variant die eerder werd gebruikt.

In Nederland worden brandvertragers als deze niet ingezet voor natuurbranden, „omdat er stoffen in zitten die we liever niet in de natuur willen gebruiken”, zegt een woordvoerder van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid. In plaats daarvan wordt vooral ingezet op het handmatig maken van stoplijnen, oftewel het weghalen van de brandstof waarmee een vuur zich voedt.

De roze kleur zou overigens onder invloed van zonlicht na een paar dagen moeten vervagen. Huiseigenaren in Los Angeles wordt aangeraden zodra het gevaar geweken is het spul met warm water en een spons te verwijderen.

Delen

Mail de redactie

In Beeld Honderdduizenden Gazanen, die door de oorlog tussen Israël en Hamas toch al een leven vol ontberingen leden, kregen de afgelopen paar weken ook nog eens met een koudegolf en overstromingen in hun tentenkampen te maken. De internationale gemeenschap is, mede door tegenwerking van Israël, nauwelijks in staat de Palestijnen de helpende hand te bieden.

Syrië na Assad Na meer dan vijf decennia heerschappij van de Assad-familie en dertien jaar burgeroorlog viel vorige maand het Syrische regime. Voor zowel de rebellen – nu de machthebbers – als voor het Syrische volk breekt een nieuwe tijd aan. Beelden van een land in verandering.

In Beeld De zege van Sifan Hassan bij de Olympische marathon. Het machtsvertoon van Mathieu van der Poel in het wielervoorjaar. Het winnende schot van Worthy de Jong bij het 3×3 basketbal op de Spelen. Aan epische Hollandse sportmomenten geen gebrek in 2024. Op de Olympische Spelen in Parijs behaalt Nederland in augustus een recordaantal van 15 gouden medailles, bij de paralympische spelen worden de meeste medailles gehaald sinds 1976. In november wordt Max Verstappen voor de vierde keer op rij wereldkampioen in de Formule 1. Als het Nederlands Elftal op het EK voetbal niet in de halve finale was uitgeschakeld door Engeland, was de nationale sporteuforie compleet geweest. Hoewel te betwijfelen valt of het wisselvallige Oranje in de finale partij had kunnen bieden aan het superieure Spanje. 

In beeld Hoe zag het jaar 2024 eruit in beelden? Milieurampen en gewapende conflicten kostten mensen het leven. Hevige gevechten in Oekraïne, escalatie in het Midden-Oosten en een overstroming rond Valencia. De Olympische Spelen waren een lichtpuntje binnen alle ontwikkelingen. Deze fototerugblik toont een aantal van de indrukwekkendste nieuwsgebeurtenissen vanuit de lucht.

In Beeld De fotoredactie van NRC selecteert elke week de indrukwekkendste, mooiste en beste nieuwsfoto’s die binnenkomen op de redactie. In de week dat in Syrië feest werd gevierd na de val van Bashar al-Assad, kwamen in Den Haag zes mensen om het leven bij een explosie, werd de gerestaureerde kathedraal Notre-Dame in Parijs officieel heropend en demonstreerden boeren in de Franse stad Dijon tegen het Mercosur-akkoord.

Je was ze bij wijze van spreken bijna gaan missen, de grenscontroles die sinds het vrije verkeer van goederen en personen binnen de zogenoemde Schengenzone, bijna dertig jaar geleden, waren verdwenen. Je was het bijna gaan missen; het nerveuze zoeken naar paspoorten bij het naderen van een grens, de opluchting als je mocht doorrijden, de tevredenheid dat je kennelijk braaf genoeg was om na slechts één blik in het voertuig een rit ongestoord te vervolgen, het vreemde land in. En je werd je van dat licht melancholische gevoel pas weer bewust toen je als automobilist, sinds afgelopen maandag, niet meer met vredig welbehagen kon kijken naar verlaten kantoortjes van strenge douaniers die er niet meer waren. Maar jezelf ineens, net als lang geleden, weer moest gaan beschouwen als iemand die niet alleen een nuttige zakenreis of een gezellige vakantiereis maakt, maar ook als iemand die wellicht kwaad in de zin heeft. Die onderworpen kan worden aan controles door douaniers die met stugge gelaatsuitdrukking een blik in je kofferbak werpen, en hinderlijk routineus om je paspoort vragen.

Delen

Mail de redactie

Het eerste Nederlandse woord dat Elifsu (16) en Efe (17) allebei leerden: ‘boterham’. Ze kennen elkaar, zitten op dezelfde school, maar dit wisten ze nog niet. Door de telefoon klinkt gelach. Allebei hadden ze met de taalapp Duolingo wat Nederlandse woorden geleerd, vertellen ze, voordat ze vanuit Istanbul (Efe) en Ankara (Elifsu) naar Nederland kwamen. Boterham was het eerste waar Duolingo mee kwam.

Efe en Elifsu zijn leerlingen van de Internationale Schakelklas Zaanstad, waar kinderen (12-18 jaar) die nieuw zijn in Nederland de taal leren. Ze zijn twee van de 138 leerlingen van deze school die Sandra Minten (57) portretteerde voor haar fotoproject: Alleen de stilte spreek ik vloeiend. Minten is docent en fotograaf: drie dagen per week staat ze op de ISK Zaanstad voor de groep ‘analfabeten 16+’, twee dagen per week besteedt ze aan fotografie.

De portretten zijn tot kerst te zien op de buitenmuren van het Museum of Humanity in Zaanstad, de leerlingen mochten hun portretposter zelf opplakken. Binnen hangen tien portretten met verhalen in tekst en geluid: de kinderen schreven op wat taal voor hen betekent en via luidsprekers zijn ze in verschillende talen te horen (sound design door Selle Sellink).

Foto’s: Sandra Minten

Zes talen

„Als het over taal gaat in relatie tot migranten, hoor je vaak: die spreekt nog stééds geen Nederlands”, zegt Minten. Ze werkte 25 jaar in het basisonderwijs, nu ze op de ISK Zaanstad lesgeeft, ziet ze hoe moeilijk het kan zijn om een nieuwe taal te leren. „Deze kinderen zijn soms in hun uppie gevlucht, getraumatiseerd, die weten niet altijd hoe ze stil op een stoel moeten zitten, of dat ze moeten luisteren als iemand anders praat. Dan duurt het een tijd voor ze überhaupt kunnen begínnen met leren. Het is heel makkelijk om te zeggen: die is hier al zoveel jaar, en spreekt nog de taal niet.”

Met haar project wil Minten het perspectief verschuiven: het gaat er niet om of iemand (nog) geen perfect Nederlands spreekt, ze wil laten zien dat meertaligheid „een kracht” is. „Sommige kinderen hier spreken zes talen!” Dat zijn zes talen waarin ze contact kunnen maken, zegt Minten. Deze boodschap heeft ze ook voor haar leerlingen. En ze vertelt hun: de taal van het land waar je vandaan komt is als je huid. Die hoort bij jou.

Voor Efe en Elifsu is het doodnormaal om van de ene naar de andere taal te springen. Nederlands in de klas, Engels in de pauze, Turks als ze thuis zijn. Efe spreekt ook een beetje Japans en Duits, vertelt hij. Elifsu probeert Russisch te leren, omdat ze graag Russische boeken leest. „Ik vind het moeilijker dan Nederlands.”

Praten met mederleerlingen met wie je geen taal deelt? Geen probleem, zeggen ze. Elifsu: „Je leert gewoon een paar woorden in de taal van die ander. Hoe gaat het? Dan voelt die ander zich snel op zijn gemak, omdat je je best doet.”

In de klas van Sandra Minten is het de bedoeling dat iedereen Nederlands spreekt, maar leerlingen mogen elkaar wel helpen. „Het woord ‘shu’ hoor ik veel”, ‘wat’ in het Arabisch. „Ze vinden het ook heel leuk als ik vraag: hoe zeg je dat in jouw taal? Natuurlijk spreek ik dat dan niet goed uit, dan word ik verbeterd.”

Minten heeft de portretten gemaakt met een analoge camera, in zwart-wit. De leerlingen mochten helpen. „Scherpstellen, het reflectiescherm bedienen, tolken.” Een klas pubers is een klas pubers, zegt Minten, maakt niet uit waar ze vandaan komen. „Met je vingertje wijzen werkt niet. Ik probeer ze te inspireren. En dit vonden ze heel leuk. Omdat het echt was, denk ik. Niet in een leerboek of een rollenspel. Nee, ik had echt hulp nodig van iemand die farsi spreekt.”

Foto’s: Sandra Minten

Delen

Mail de redactie

‘Het is koud, en wanneer het enorme metalen dak ratelend openschuift wordt het nog kouder. Ik bibber, ondanks mijn dikke jas, handschoenen en de sjaal van mijn zus. […] Er is steeds meer te zien van de nachtelijke hemel. Dan stopt het geratel en keert de stilte terug, op een uil in de verte na. De grond onder mij begint te bewegen. De 100-inch telescoop draait langzaam, totdat zijn objectief naar de open koepel wijst.”

Deze – oorspronkelijk Engelstalige – tekst komt uit Blinking Myself Awake, het intrigerende nieuwe boek van de Belgische fotograaf Bieke Depoorter. Daarin zijn teksten – dagboekaantekeningen en verhalen over de geschiedenis van de astronomie – net zo belangrijk als de foto’s: sterrenkijkers in actie, landschappen, de nachtelijke hemel, glasplaten met afbeeldingen van de maan. De koepel die ze beschrijft is die van de Mount Wilson Observatory, een sterrenwacht op ruim 1.700 meter hoogte in Californië. Ze kijkt daar in de herfst van 2023 door een van de oudste en grootste telescopen ter wereld naar het Andromedastelsel, naaste buur van de Melkweg, zo’n 2,5 miljoen lichtjaar verwijderd van de aarde.

De afgelopen jaren tuurde ze door vele telescopen, sommige in achtertuintjes van fanatieke amateurs, sommige in ’s werelds beste observatoria, samen met ’s werelds beste astronomen. Maar, zo schrijft ze over deze dag op Mount Wilson: „Nog steeds voel ik me niet getroost door de kosmos. Ik geniet er niet van om diep in het verleden te kijken, zoals astronomen dat doen.”

Bieke Depoorter (38), verbonden aan fotocollectief Magnum Photos, had nooit een bijzondere interesse in astronomie, vertelt ze in een Zoom-gesprek, maar raakte de laatste jaren geobsedeerd door mensen die het heelal observeren. Ze ontmoette sterrenkijkers en bezocht observatoria. Ze bestudeerde de geschiedenis van de astronomie: de verhalen van mannen als Galileo Galilei en William Herschel. En van de vrouwen die hen ondersteunden en die een belangrijke rol speelden in een aantal ontdekkingen, zoals Herschels zus Caroline en The Harvard Computers, een groep vrouwen – onder anderen Williamina Fleming, Annie Jump Cannon en Antonia Maury – die eind negentiende eeuw de data van astronoom Edward Charles Pickering vastlegde.

Depoorter begon te beseffen dat haar nieuwe obsessie verband hield met herinneringen uit haar kindertijd, die door trauma verloren waren gegaan. In het boek wordt dat trauma alleen aangestipt. Depoorter: „Ik hou het subtiel. Voor mij gaat het vooral over de fragiliteit van herinneringen. Wat doe je als je geen heldere herinneringen hebt van iets? Wat doe je als je omgeving je misschien niet gelooft? Geloof je jezelf? Hoe ga je daarmee om?”

Foto’s: Bieke Depoorter / Magnum Photos

In Blinked Myself Awake onderzoekt ze in een persoonlijk verhaal de kwetsbaarheid van het geheugen, en vond in het kijken naar de sterren een parallel: „Naar de sterren kijken is als kijken naar het verleden. Het licht dat wij zien, kan al duizenden lichtjaren geleden vertrokken zijn. We zien een ster die misschien al verdwenen is. Wat me fascineert is hoe astronomen zochten naar bewijsmateriaal voor hun bevindingen. Voor de fotografie werd uitgevonden, werd het heelal weergegeven in tekeningen en notities. Toen fotografie ook door de wetenschap gebruikt werd, konden astronomen sterren op beeld vastleggen. Het ultieme bewijs dat wat ze zagen er ook echt was. Maar hoe betrouwbaar is dat dan? Legt fotografie de waarheid vast?”

Gevoel van controle

Waar ze eigenlijk naar op zoek was, zegt ze, is hoe je je dingen op een correcte manier kunt herinneren. In het boek schrijft ze over haar jarenlange gewoonte om gesprekken op te nemen. „Ik pak mijn telefoon en laat hem [haar vriend, red] de ongeorganiseerde folder met audio-opnamen zien die ik heimelijk in mijn dagelijkse leven maak. Het is een lange lijst, honderden bestanden van de afgelopen jaren met titels als ‘Psycholoog’, ‘Gesprek met Tom’, ‘Gesprek met moeder’, ‘Kerstavond’ […]. Terwijl ik scroll en de folder door zijn ogen zie, realiseer ik me hoe vreemd deze gewoonte eigenlijk is, mogelijk ook onethisch. Ik voel me blootgesteld en schaam me. […]” Inmiddels is ze hiermee gestopt, vertelt ze, maar de opnames gaven haar lange tijd een gevoel van zekerheid. Ze begon ermee tijdens een ongemakkelijk gesprek met ____ (zo omschrijft ze een persoon in haar boek, die met haar trauma verweven is), zonder precies te weten waarom. „Ik denk dat het me een gevoel van controle gaf.”

Haar aandacht verschoof geleidelijk van het observeren van de mensen die de sterren observeren naar het zélf kijken naar het heelal. „Ik denk dat ik steeds meer het gevoel kreeg dat ik mijn trauma durfde aan te kijken, en dat daarmee de herinneringen terugkwamen. Ik kon het verleden zien voor wat het was.”

Delen

Mail de redactie

De fotoredactie van NRC selecteert elke week de indrukwekkendste, mooiste en beste nieuwsfoto’s die binnenkomen op de redactie. In de week dat verkrachtingsslachtoffer én feministisch icoon Gisèle Pelicot zich voor het laatst uitsprak in de rechtszaal, speelde tennisser Rafael Nadal zijn laatste wedstrijd, barstte er voor de zevende keer in een jaar tijd een vulkaan uit op het IJslandse schiereiland Reykjanes en keerde het 14e-eeuwse beeld De maagd van Parijs weer terug naar de Notre-Dame.