Bijna vierentwintig uur na een botsing van twee schepen op de Noordzee zijn geen uitslaande vlammen meer zichtbaar en de zwarte rookwolken zijn opgetrokken. Eén van de schepen heeft een gapend gat in de romp, zo ongeveer midscheeps, waar zeewater in en uit klotst.
Maandag voer de Solong, een containerschip onder Portugese vlag, in op een Amerikaanse tanker die voor anker lag voor de oostkust van Engeland, bij de drukke haven van Hull. Beide schepen hadden ontvlambare en gevaarlijke stoffen aan boord. Aanvankelijk meldden veel media dat de -Solong containers met het giftige natriumcyanide aan boord had. Maar de eigenaar meldde dinsdag dat het om lege containers ging, waar eerder de gevaarlijke stof inzat. De Stena Immaculate was geladen met scheepsdiesel en de vliegbrandstof kerosine. De tanker voer in opdracht van de Amerikaanse marine.
Van de 37 opvarenden is bijna iedereen veilig aan wal gekomen. Eén bemanningslid van het Portugese schip is nog vermist, de zoektocht naar hem is maandagavond laat gestaakt. Drie vragen over de aanvaring.
1Hoe kon dit gebeuren?
Over de oorzaak is nog weinig definitiefs bekend. De Marine Accident Investigation Branch, een onafhankelijke onderzoeksinstelling van het Britse ministerie van Transport, is begonnen met informatie te verzamelen. Inspecteurs kunnen bijvoorbeeld opnames uit de stuurhutten afluisteren en kapiteins en bemanningsleden van beide schepen ondervragen.
„Bij dit soort maritieme ongelukken spelen vaak menselijke factoren een rol”, zei Matthew Schanck, oprichter van een internationale organisatie voor reddingsoperaties op zee, dinsdag tegen de BBC. Het was mistig maandagochtend, dat kan hebben uitgemaakt. En schepen varen ook vaak op de automatische piloot, waarbij ze soms honderden kilometers lang rechtdoor varen en niet van hun koers afwijken. Volgens bemanningsleden van het Amerikaanse schip „leek het alsof niemand aanwezig was op de brug van de Solong” op het moment van de botsing.
Eerste voorlopige onderzoeken zouden niet hebben uitgewezen dat sprake was van „kwade opzet”, maar helemaal uitgesloten wordt het ook nog niet, zei een anonieme overheidsbron tegen The Daily Telegraph. De tanker die werd geraakt was één van een vloot van tien bevoorradingsschepen die wereldwijd de Amerikaanse strijdkrachten van brandstof voorzien.
2Heeft de botsing gevolgen voor de Amerikaanse slagkracht van de Amerikaanse leger?
De Stena Immaculate was volgens het logistieke agentschap van het Amerikaanse ministerie van Defensie volop in bedrijf en zou na een levering in Engeland met een nieuwe lading doorvaren naar de Middellandse Zee. Het uitvallen van dit schip heeft dus zeker praktische gevolgen voor de logistieke militaire keten van de VS.
Dit gebeurde terwijl er „grotere zorgen bestaan over het vermogen van de VS om hun troepen over zee te bevoorraden”, schreef de Amerikaanse militaire nieuwssite The War Zone maandag na de aanvaring. In vergelijking met rivaal China hebben de VS maar een bescheiden aantal bevoorradingsschepen tot hun beschikking. Chinese scheepsbouwers werken in hoog tempo om de nationale vloot te laten groeien. Tegelijk is opschaling voor de Amerikanen zeker mogelijk, volgens The War Zone „tot meer dan vierhonderd schepen in tijden van nood”, door meer commerciële schepen in te zetten.
3Hoe zit het met de ecologische schade?
Hier maken milieuorganisaties zich grote zorgen over. De botsing gebeurde op slechts zo’n 20 kilometer uit de kust. En dit – beschermde – deel van de Engelse kust vormt een belangrijke broedplaats voor allerlei soorten zeevogels, van jan-van-genten tot papegaaiduikers en alken. Ook in het water is de biodiversiteit groot en lopen zeehonden, dolfijnen en bruinvissen risico.
Een deel van de brandbare stoffen aan boord van de schepen is duidelijk in rook opgegaan. Maar hoeveel er in zee is terechtgekomen, is afwachten. Vliegtuigbrandstof is lichter dan water, dus het zou op het wateroppervlak blijven drijven en als dieren ervan drinken is dat fataal voor hen.
Risico’s voor de publieke gezondheid aan de kust zijn volgens de Britse autoriteiten „zeer laag”. Maar dieren en natuur is hoe dan ook schade toegedaan, al wordt de omvang daarvan waarschijnlijk pas over een paar weken of maanden duidelijk. De olie die beide schepen zelf als brandstof gebruikt zullen hebben, vormt ook nog een risico: dat is meestal plakkerig spul dat dieren kan verstikken en heel moeilijk is te verwijderen. De Solong is nog op drift en zinkt waarschijnlijk binnenkort ergens in de Noordzee.
