N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Analyse
Beursjaar 2022 Een oorlog op Europese bodem, inflatierecords in tal van landen en renteverhogingen die vaak nog hoger waren dan verwacht. Het beursjaar 2022 laat zich vangen in zware woorden, zoals erbarmelijk, dramatisch of domweg slecht. Al waren er ook uitzonderingen. NRC vroeg vier beursspecialisten wat hen het meeste is bijgebleven van 2022.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/01/web-0201ecobeurs2.jpg)
Foto Berlinda van Dam/ANP/Hollandse Hoogte
Een oorlog op Europese bodem, inflatierecords in tal van landen, en renteverhogingen die vaak nog hoger waren dan werd verwacht. Het beursjaar 2022 laat zich toch vooral vangen in zware woorden, zoals erbarmelijk, dramatisch of domweg slecht. Al waren er ook uitzonderingen, die in dit nieuwe jaar hopelijk de weg zullen bereiden voor een wederopstanding van de koersen.
Koen Bender | Mercurius Vermogensbeheerder
‘Op sommige gebieden zijn we tientallen jaren teruggezet’
‘Als je een jaar geleden had gezegd dat bedrijven die tanks bouwen en steenkool produceren tot de absolute winnaars zouden behoren, was je voor gek verklaard. Maar het was een jaar waarin we op sommige gebieden wel tientallen jaren zijn teruggezet. In Oekraïne is nu een loopgravenoorlog aan de gang!
De grootste val bij de techfondsen was in januari, nog voor de invasie van Oekraïne. Die daling heeft wel doorgezet, maar dat bedrijven met supersterke balansen, volle orderportefeuilles en veel innovatiekracht zoals ASML zo zwaar en diep gecorrigeerd werden, heeft me het meest verrast.
Maar uiteindelijk gaat het niet om losse fondsen. Het is een estafette: het ene jaar doet ASML het geweldig, het volgende jaar Adyen. Een bedrijf heeft dan weer een doorbraak, dan weer tegenslag. Het gaat erom dat je de grote trends op de langere termijn doorziet en daarin belegt. In welke auto’s rijden we straks? Hoe wordt energie opgewekt? Welke gevolgen heeft het gefaalde Chinese zerocovidbeleid waarmee de regering van Xi Jinping nu toch zijn breekbaarheid heeft getoond?
Er waren dit jaar ook hoopvolle ontwikkelingen. Zoals het opzetten van nieuwe behandelingen tegen kanker met de mRNA-vaccins, waarmee het coronavirus is bestreden. Of de doorbraak in kernfusie-onderzoek. Het lijkt nu nog kinderspel, maar het kan straks zomaar een gamechanger blijken voor de energiesector. Het gaat de basis vormen voor economische ontwikkeling.”
Martine Hafkamp | Fintessa Vermogensbeheer
‘Opvallend dat ASML en DSM het zo slecht deden’
‘Opvallend slecht waren voor mij ASML en DSM. ASML heeft bedrijfsmatig een prachtig jaar achter de rug. De orders blijven binnenstromen, de marges kunnen vergroot worden en de toekomst ziet er weer zonniger uit dan aan het begin van dit jaar. ASML heeft niet voor niets de omzet- én winstverwachting voor zowel 2025 als 2030 verhoogd. Dit vanwege de sterke vraag naar chips en dus chipmachines.
Toch staat het aandeel zo’n 30 procent lager. Puur omdat de waardering tegen de gestegen rente omlaag moest. Erg overtrokken. En ook de daling van [chemiebedrijf] DSM dit jaar met zo’n 40 procent vind ik opmerkelijk. Ook hier is het een waarderingsverhaal, al hebben de ingestorte vitamineprijzen en de hoge energiekosten ook een duit in het zakje gedaan. DSM kondigde een fusie aan met het Zwitserse Firmenich en verkocht de materialentak. Het gaat zo van een erg cyclisch bedrijf naar een meer defensieve onderneming, en daar hoort een hogere waardering bij. Helaas ziet de markt dit nu even anders.
Wat me ook verbaast is dat [verzekeraar] Aegon dit jaar flink hoger staat: 14 procent erbij, terwijl concurrent NN 13 procent lager staat. Dat is vreemd, mogelijk speelt de verkoop van de Nederlandse tak aan ASR een rol, of de gestegen rente. Maar waarom profiteert NN hier niet van? Feit is dat levensverzekeringen steeds minder verkocht worden. Een mogelijke verklaring voor de gestegen koers van Aegon is de gestegen dollar. De VS zijn immers hun grootste markt en ze rapporteren in euro’s.”
Lukas Daalder | BlackRock
‘Het was een bloedbad op de obligatiemarkten’
‘2022 was het jaar waarin een dominante rol was weggelegd voor de kapitaalmarktrente. Door de hoge inflatie en de sterke draai van de centrale banken in het gevoerde monetaire beleid, liep die rente wereldwijd sterk op. Met alle gevolgen van dien voor de financiële markten. Wat betreft de aandelen waren dat vooral de sterke correcties bij de ‘groeiaandelen’: bedrijven die pas over enkele jaren winstgevend hopen te worden. Zie de 35 procent daling van de Nasdaq, waar vooral aandelen van techbedrijven worden verhandeld, terwijl de bredere S&P 500 ‘slechts’ 20 procent in waarde daalde.
Het beursjaar zal door beleggers met name herinnerd worden vanwege het bloedbad op de obligatiemarkt. Door de stijgende kapitaalmarktrente kwam de waarde van de uitstaande obligaties sterk onder druk te liggen. Beleggers in Amerikaanse staatsobligaties leverden dit jaar ruim 12 procent in; in Duitsland en het Verenigd Koninkrijk ging het om respectievelijk 17 en zelfs 25 procent. Het werpt weer eens een ander licht op de term ‘veilige belegging’. Je moet terug naar jaren als 1788 of 1842 om vergelijkbare verliezen te vinden.
Hoewel de consequenties van de oorlog in Oekraïne nog jaren voelbaar zijn, was de impact op financiële markten meer tijdelijk van karakter. Zo stond verhandelde olie en gas aan het einde van het jaar op ongeveer dezelfde niveaus die we begin dit jaar zagen. Dat neemt niet weg dat binnen de aandelenmarkt de energiesector het beste rendement heeft laten zien.”
Corné van Zeijl | Actiam Vermogensbeheer
‘Slecht jaar voor aandelen, maar niet dramatisch’
‘Een slecht jaar? Het valt nog mee, moet ik zeggen. Wereldwijd zijn de aandelen 13 procent naar beneden gegaan. Dat is voor aandelen slecht, maar niet dramatisch. Dat kan niet gezegd worden van de obligaties, dit was zo’n beetje het slechtste jaar ooit voor obligatierendementen.
In de AEX is Philips de grote verliezer en is Shell de grote winnaar. Al heeft Shell het nog relatief slecht gedaan vergeleken met Amerikaanse oliemaatschappijen die in hun thuisland niet te maken krijgen met hogere belastingen of solidariteitsheffingen. ExxonMobil koerst ruim 70 procent hoger. En Occidental Petroleum, waarin beursgoeroe Warren Buffett een fors belang heeft, zelfs ruim 100 procent. De helft van de top tien in de leidende S&P 500-index op Wall Street bestaat uit olieconcerns en andere energiebedrijven. En wat te denken van defensieaandelen: in de Stoxx 600, de index van de grootste Europese beursbedrijven, presteerde de Duitse wapenfabrikant Rheinmetall het allerbeste nu Duitsland zijn defensieuitgaven sterk verhoogt.
Als je olie wilt zoeken, moet je bij bodemonderzoeker Fugro terecht. Dus we mogen dit Nederlandse bedrijf niet vergeten. Vorig jaar had het een dramatisch jaar, maar Fugro had dit jaar eindelijk alles op de rit en is het best presterende aandeel in de AMX, de index van middelgrote ondernemingen. Dit ondanks de koersval van 30 procent na een tv-uitzending van Pointer over de rol van Fugro bij een dodelijke dambreuk in Brazilië in 2019.”
