Delta, het journalistieke platform van de Technische Universiteit Delft, heeft een artikel over sociale onveiligheid op een universiteitsafdeling maandagavond „onder protest” offline gehaald. Dat gebeurde na een sommatie van de juridische afdeling van de universiteit, meldt Delta op zijn eigen website.
Delta haalde het artikel offline nadat de universiteit had gedreigd de hoofdredacteur „persoonlijk aansprakelijk” te stellen voor „eventuele schade die de TU zou lijden”, zo meldt het platform. Naar eigen zeggen maakte de universiteit bezwaar tegen citeren uit interne vertrouwelijke stukken, iets wat journalisten van Delta als werknemers van de universiteit niet zouden mogen.
In het offline gehaalde artikel staat beschreven dat het college van bestuur op straffe van „arbeidsrechtelijke maatregelen” vijftien medewerkers het zwijgen had opgelegd, nadat zij bij een externe vertrouwenspersoon melding hadden gemaakt van problemen met de directeur van een universiteitsafdeling. Hierdoor, en door de maandenlange onverklaarde afwezigheid van deze directeur, ontstond op die afdeling grote onrust. Ook de advocaat van de betrokken directeur had intrekking van het artikel geëist.
Bronnen van Delta, dat met twaalf betrokkenen sprak, meldden dat de gang van zaken tot een vertrouwensbreuk had geleid tussen een deel van de afdeling en het college van bestuur.
Op zijn site schrijft Delta: „We staan achter elk woord in het artikel. Hoewel het indruist tegen onze beroepseer, hebben wij er toch voor gekozen om het stuk – onder protest – offline te halen. Niet omdat wij buigen voor deze juridische intimidaties, maar omdat wij menen dat de TU haar geld en tijd beter kan besteden dan aan het voeren van rechtszaken tegen haar eigen medewerkers.”
Onafhankelijkheid
De onafhankelijkheid van hogeschool- en universiteitsmedia staat volgens de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) al langer onder druk. De NVJ sprak vorige maand nog van een „zorgelijke trend van censuur”, naar aanleiding van een reeks eerdere incidenten. Zo ging de website van het Eindhovense universiteitsblad Cursor vorig jaar oktober korte tijd op zwart, nadat de redactieraad een artikel over mogelijke belangenverstrengeling van een hoge bestuurder tegenhield.
Delta noemt de verwijdering van het artikel „een bevestiging van de situatie waarin de TU zich volgens de Onderwijsinspectie bevindt”. De inspectie concludeerde begin maart na langdurig onderzoek dat de top van de TU Delft de zorg voor de sociale veiligheid van medewerkers „in ernstige mate verwaarloosd” had. De inspectie heeft „grote zorg” over de sociale veiligheid van medewerkers, en concludeerde daarom dat bij de TU Delft sprake is van „wanbeheer”.
„Ik maak nu mee wat er in het rapport van de Onderwijsinspectie beschreven is”, zegt hoofdredacteur Saskia Bonger van Delta. Over de details van het offline halen van het artikel zegt Bonger niet te kunnen praten.
Voorafgaand aan publicatie van het artikel had Delta uitgebreid contact met de redactieraad, die toezicht houdt op de journalistieke inhoud bij het blad. „We hebben besproken of er genoeg bronnen waren, of er voldoende ruimte was geboden voor wederhoor. Alles was zorgvuldig gedaan”, zegt redactieraadvoorzitter Irene de Bel.
De redactieraad schrok toen de universiteit Delta maandagmiddag sommeerde het stuk offline te halen, zegt De Bel. „Meteen een sommatie van de juridische afdeling, dat is heftig.” Na overleg met de NVJ werd besloten het artikel offline te halen. Het gebruik van vertrouwelijke documenten was volgens de vakbond weliswaar in het maatschappelijk belang, maar omdat de redacteuren van Delta formeel in dienst zijn bij de TU Delft, staan zij arbeidsrechtelijk kwetsbaar bij het naar buiten brengen van interne informatie. De Bel: „Delta is een onafhankelijk medium, maar dit blijkt nu wel een probleem.”
Tegenaanval
Ook na de publicatie van het Inspectierapport, afgelopen maart, ging de universiteit vol in de tegenaanval. Het universiteitsbestuur zette het inspectierapport zelf online, een paar dagen voor de publicatiedatum die de Inspectie had gepland. Het college van bestuur en de raad van toezicht stuurden een reactie mee van 172 pagina’s, langer dan het inspectierapport zelf. Volgens de universiteitsbestuurders was het onderzoek van de inspectie „ondeugdelijk” en bevatte het rapport „onjuiste, incomplete en niet of slecht onderbouwde verwijten”. Volgens de universiteit leverde het rapport van de inspectie „zelf geen constructieve bijdrage aan verbetering” van de sociale veiligheid. De universiteit dreigde ook de inspectie voor de rechter te slepen.
Deze defensieve reactie leidde tot zoveel kritiek van eigen medewerkers dat het bestuur dit voornemen al snel introk. Het beloofde werk te maken van een plan van aanpak voor verbetering van de sociale veiligheid. Dat plan moet 1 juni klaar zijn.
Vorige week verzette het college van bestuur zich ook tegen de berichtgeving van het eigen universiteitsmedium. Tijdens een vergadering van de ondernemingsraad bekritiseerden collegevoorzitter en rector magnificus Tim van der Hagen en zijn medebestuurder Marien van der Meer een journalist van Delta over de manier waarop het platform over de nasleep van het inspectierapport schrijft. Het blad zou te veel „alle ballen op het college” richten. Hoofdredacteur Saskia Bonger noemde deze interventie op LinkedIn „ongepast”.
Bonger: „Als er dingen op de universiteit niet goed gaan, is het onze taak erin te duiken. Wij geven het college uitgebreid de kans om daarop te reageren. Er zijn mensen in wanhoop naar ons gekomen omdat er niet naar ze werd geluisterd. In plaats van die mensen te horen, wordt nu de boodschapper aangevallen. Dat gebeurt vaker binnen de TU.”
Bij verschillende bijeenkomsten over de sociale veiligheid, vertelt Bonger tegenover NRC, mogen haar redacteuren óf niet aanwezig zijn, óf mensen niet citeren.
De woordvoerder van de TU Delft reageerde dinsdagochtend nog niet op vragen van NRC.