Dit jaar wordt het jaar van de biceps, voorspelt de podcast De Lesbische Liga in februari. Presentator Annefleur Schipper zag de gespierde armen bij rapper Babs Schutte in Wie is de Mol? en bij Miley Cyrus tijdens The Grammy’s. En dan moet Love Lies Bleeding nog in première gaan. Die film, over een biseksuele vrouwelijke bodybuilder, „is hi-ha-hot”, zegt Schipper.
„Ik verwar die film de hele tijd met Drive-Away Dolls”, zegt co-presentator Vera Siemons over de lesbische roadmovie die dan ook nog uit moet komen. „We zijn gewend dat er geen lesbische films zijn, en nu zijn het er opeens twee.”
Siemons geeft het jaar alvast vijf L’en, Schipper drie, want „laat het eerst maar zien, 2024”.
Er gaat geen lesbische film, serie of popartiest voorbij of Schipper (32) en Siemons (31) bespreken het in hun podcast. Ondertussen geven ze date-advies aan luisteraars en bellen ze met bekende queer vrouwen in de rubriek ‘Lesbi aan de lijn’. In het ‘LOS-journaal’ komt lhbti+-nieuws voorbij, in ‘Lesbiaans lexicon’ verklaren ze termen als ‘tomboy’ en ‘sassy bottom energy’. Dat alles met een flinke dosis zelfspot.
Ze trekken inmiddels zo’n 25.000 luisteraars per aflevering, vooral tussen de 18 en 35 jaar. Maar meer nog dan een podcast willen ze een ‘lesbisch clubhuis’ zijn. Ze organiseren straatfeesten tijdens de Pride in Amsterdam en verkopen paars-gele voetbalsjaaltjes met hun logo. Luisteraars zijn meme-accounts en chatgroepen gestart. Mensen die elkaar hebben ontmoet bij evenementen zijn relaties begonnen.
Het jaarlijkse hoogtepunt is de liveshow in TivoliVredenburg in Utrecht. Eerdere jaren kwamen daar bekende lesbiennes als cabaretière Claudia de Breij en topmodel Rianne van Rompaey langs. Voor de editie van dit jaar, op vrijdag 6 september, waren de 1.100 kaarten in enkele minuten uitverkocht.
Het afgelopen halfjaar bezocht NRC evenementen van De Lesbische Liga om te zien hoe dat ‘clubhuis’ eruitziet.
20 maart
„Het programma duurt nog maar acht uur!”, grapt Annefleur Schipper tegen een lange rij meisjes die wachten op hun welkomstdrankje. Vera Siemons en zij presenteren deze woensdag in maart in de Filmhallen in Amsterdam de Nederlandse première van Love Lies Bleeding, en de cocktails, die nog in de bioscoopzaal moeten worden gemixt, vertragen de boel nogal.
Voor in de zaal zit de 26-jarige Brana uit Rijswijk. Ze is alleen gekomen, want het was zo snel uitverkocht dat ze geen tijd had om andere mensen mee te vragen. Ze vindt het spannend. „Ik ben makkelijk starstruck.” De Lesbische Liga geeft Brana „een bevestiging van mijn lesbische identiteit”, zegt ze, net zoals haar familie dat doet met haar Indische identiteit. „Het is allemaal zo herkenbaar.” Als het in de podcast bijvoorbeeld gaat over ‘de lesbische blik’, dan weet zij direct wat daarmee wordt bedoeld.
De daaropvolgende twee uur klinkt regelmatig gejoel en gefluit uit het publiek: als Lou (Kristen Stewart) in de sportschool uitgebreid de gespierde Jackie (Katy O’Brian) uitcheckt. Als Jacky even later een man neerslaat. Als Lou tegen Jackie zegt: „Je bent toch niet zo’n hetero meisje dat wil experimenteren?” Als de twee vrouwen al na één nacht samen willen wonen, een lesbisch stereotype, gíért de zaal het uit.
Na de film hebben Schipper en Siemons nog een verrassing: ze hebben, als enige Nederlandse medium, Kristen Stewart en regisseur Rose Glass mogen interviewen in Berlijn. Het gesprek van acht minuten is vanaf dat moment te zien op YouTube. De zaal juicht.
Lees ook
Het interview van NRC met Kristen Stewart en Rose Glass over Love Lies Bleeding
„De Lesbische Liga heeft het woord ‘lesbisch’ een nieuwe betekenis gegeven”, zegt Nola Zagers (22) uit Tilburg na afloop in de foyer, waar gretig gebruik wordt gemaakt van de fitnessapparaten en fotobooth. „Je wil er nu bij horen.” In de podcast wordt luchtig gedaan over lesbisch zijn, vult Zarah Catarina (21) uit Haarlem aan. „Het is nu normaal om erover te praten.” De serie Anne+ (BNNVARA, 2018-2020), over een lesbisch meisje en haar relaties in Amsterdam, hielp daar ook al bij, zegt ze.
Presentatoren Vera Siemons (achter de dj-tafel) en Annefleur Schipper (met bord) op het podium tijdens hun Pride-straatfeest in Amsterdam.
Foto’s Simon Lenskens
De podcast fungeert daarnaast als een soort gids, zegt Catarina: „Zo van: dit moet je allemaal weten als je lesbisch bent.” Dat beaamt Joey (26) uit Haarlem, even later: „Ik zou niet weten waar ik anders moet horen van de nieuwe films of series.” Net als anderen wil ze vanwege privacy liever niet haar achternaam in de krant. Haar goede vriendin Lisanne (26) ziet dat er gelukkig veel meer representatie is dan toen zij jonger waren. „Toen ik opgroeide, moest ik het doen met wat kruimels.”
„Het is alsof je luistert naar je oudere zus”, zegt de 20-jarige Amara aan een tafeltje. „Eentje die al wat meer heeft meegemaakt.” Haar studie- en leeftijdsgenoot Juliette: „Het queer-zijn wordt gevierd, als iets om trots op te zijn.” Tegenover hen gaan twee vrouwen tongzoenend op de foto, omstanders klappen.
Schipper en Siemons bedachten De Lesbische Liga vlak voor de coronapandemie in 2020 uitbrak. „Het ging toen in de media nauwelijks over lesbische en queer vrouwen, en zo wel, dan in negatieve zin”, zegt Schipper. Berucht zijn de vele lesbische kostuumdrama’s, waar zij ook Paul Verhoevens nonnenfilm Benedetta (2021) onder rekenen, waarin liefde tussen vrouwen in een ver verleden, en daarom heimelijk, plaatsvindt. „Dat was heel anders bij gay mannen, die hadden bijvoorbeeld Will & Grace of Geer en Goor.” Films met homoseksuele hoofdpersonen als Moonlight (2016) en Call Me By Your Name (2017) wonnen Oscars.
Het eerste seizoen van de podcast ging nog louter over The L Word, een serie uit 2004 over een groep lesbiennes in Los Angeles, waarvan in 2019 een remake kwam. Inmiddels bespreken ze ook films, muziek en internetcultuur. Dat kan, omdat er een heuse „lesbian renaissance” heeft plaatsgevonden, zeggen ze.
20 april
„Ik had niet durven dromen dat het zo’n ultiem lesbisch jaar zou worden”, zegt Annefleur Schipper in de aflevering over ‘Gay pop’. „Alles lijkt erop te wijzen dat 2024 het meest lesbische jaar in de geschiedenis wordt.”
Na de lesbische Hollywood-films Love Lies Bleeding en Drive-Away Dolls is nu ook het Amerikaanse popfestival Coachella, dat op dat moment bezig is, „mokerlesbisch”, aldus Vera Siemons, die ook dj is bij 3FM. Billie Eilish, Reneé Rapp en Chappell Roan maakten er hun opwachting, popartiesten die uitgesproken queer zijn. Het nummer ‘Good Luck, Babe!’, waarin Roan haar relatie met een vrouw beschrijft die haar seksualiteit wegdrukt, bestormt op dat moment de hitlijsten.
Lees ook
Dit profiel over Chappell Roan, de grootste doorbraakartiest van 2024
23 mei
Schipper en Siemons zeulen een Lesbische Liga-banner over een verlaten parkeerplaats achter het HAN Theater in Nijmegen. „Dit is showbizz”, zegt Schipper.
Ze zijn er voor een live podcastopname tijdens de Roze Week op de campus van de Nijmeegse universiteit en hogeschool. Binnen blijkt de organisatie het podium al te hebben versierd met lesbische clichés als bergschoenen en houthakkersoverhemden.
In de podcast komen veel van die clichés voorbij, zegt Christien (19) op de tweede rij, voorafgaand aan de show. Maar het zorgt ook voor meer zelfacceptatie, zegt ze. „Ze dragen de boodschap uit dat het positief is om lesbisch te zijn.”
Een stoel verder zit Jean-Pierre (26), een van de weinige mannen in de zaal. „Op bepaalde punten identificeer ik me meer met de lesbische dan met de gay cultuur”, zegt hij. „Lesbiennes communiceren beter, bijvoorbeeld over emoties. En ze weten van aanpakken; voor een verhuizing trommel je zo vijf lesbiennes op.”
„Wees niet te veel geïntimideerd door de biceps van Annefleur”, begint Vera Siemons tegen zo’n tweehonderd aanwezige studenten. Schipper komt flexend op: „Iemand stuurde me filmpjes van hoe je biceps kunt contouren.” Ofwel: hoe je ze groter kunt laten lijken.
Als ze eenmaal plaats hebben genomen op twee fauteuils bespreken ze de eerste publieksvraag: of het nummer ‘Oceaan’ van Racoon lesbisch is (volgens De Lesbische Liga kunnen ook spullen en andere dingen lesbisch zijn). „Neeee”, roept Schipper uit. „Racoon is de meest heteroseksuele band na Suzan & Freek! En ik heb eerder geroepen dat de zee heteroseksueel is. ‘Een oceaan om in te huilen’? Dat doen wij gewoon in de armen van onze ex, toch?”
Siemons vertelt hoe het is om als 3FM-dj de huidige megahit ‘Lunch’ van Billie Eilish te draaien, die onlangs uitkwam. ‘I could eat that girl for lunch’, zingt Eilish op die plaat, een weinig subtiele verwijzing naar beffen. „Dan zeg ik tegen de luisteraars: ‘Hebben jullie nog lekker geluncht vandaaggg?’ Iconisch. Als dit nummer vroeger langs was gekomen op de radio, met het gezin in de auto, had het me uit de kast gedúwd.”
Ze bespreken een vraag van een meisje dat niet in een jurk naar het eindexamengala wil maar het ook spannend vindt om af te wijken van de rest. En na hoeveel dates het niet meer moreel te verantwoorden is met iemand anders naar bed te gaan. De zaal komt uit op een gemiddelde van 4,5. Dat vindt Schipper veel. „Dit zijn wel lesbische dates, hè?”
Een paar weken later stuurt het meisje met het eindexamengala Schipper en Siemons een foto van haar outfit. Een pak. „Bedankt voor de confidence boost”, staat erbij.
27 mei
„Zoals alles bij lesbiennes duurt ook onze speech lang”, zegt Schipper op het podium van de grote zaal van het Amsterdamse theater ITA. Ze hebben net een Winq Diversity Award in ontvangst genomen, een prijs voor mensen die zich inzetten voor de ‘regenbooggemeenschap’. Schipper en Siemons dragen hem op aan iedereen die De Lesbische Liga tot „clubhuis” heeft gemaakt.
De podcast betekent ook veel voor henzelf, zeggen ze even later. „Vroeger moffelde ik mijn seksualiteit een beetje weg”, zegt Siemons. „Dan zei ik dat ik een ‘partner’ had. Nu zeg ik: ik maak de Lesbische Liga.” Ze maakt zich groot op het woord ‘lesbische’.
„Ik heb lang veel schaamte gevoeld”, zegt Schipper. „Mijn beeld was: als je lesbisch bent, ben je ongelukkig, lelijk en saai. De Liga heeft mij, onder meer door bijna zestig mensen te interviewen, enorm verrijkt. Zo zei schrijfster Maartje Wortel: als ik iemand wil versieren ga ik er altijd vanuit dat die gay is, en dan moeten ze maar tegen mij zeggen dat ze hetero zijn. Dat vond ik zo’n eyeopener!”
22 juni
Annefleur Schipper loopt met presentator Splinter Chabot door het centrum van Groningen, terug naar hun hotel na afloop van een optreden, als een jongen hen uitscheldt voor kankerhomo en kankerpot. Nota bene tijdens Roze Zaterdag in Groningen. Zij roepen terug. Hij stapt van zijn fiets, slaat een bierflesje kapot en bedreigt hen daarmee. Daarna met een kettingslot. Er ontstaat een worsteling. Chabot houdt er een dikke lip aan over.
Het voorval haalt de podcast niet, vertelt Schipper even later. Ze hadden het er wel over gehad tijdens de opname, maar knipten het er erna toch uit. Ze willen niet te veel negatieve verhalen over queer-zijn de wereld in helpen. „En we wilden eerst aangifte doen, en dan kan je aan de politie vragen wat handig is om erover te zeggen.”
2 augustus
Davine Perik staat zenuwachtig backstage. Als cabaretier is ze wel gewend voor een publiek te staan, en op TikTok is ze met haar typetjes een kleine beroemdheid, maar dit wordt de eerste keer dat ze gaat zingen voor publiek. En wel tijdens het straatfeest van De Lesbische Liga tijdens de Pride in Amsterdam.
Nog maar een paar weken eerder had ze plotseling een hit op TikTok, ‘Laura’. „Ik zing op TikTok wel vaker heel hard iets voor de grap, en toen had iemand daar een remix van gemaakt. Dat werd best een lekker nummer. Toen is het helemaal ontploft.”
Schipper en Siemons hadden haar direct ge-dm’d of ze ’m wilde komen doen op het straatfeest. „Ik dacht toen één seconde: ik kan niet zingen. En daarna: nou, dat komt wel goed. Haha!”
Even later zingt het hele plein: „Laura-aaa, wil met je trouwa-aaa”. Veel hoofden zijn al rood aangelopen door de zon en de opwinding.
„We proberen altijd een beetje te polsen wat er speelt”, zegt Annefleur Schipper achter het podium. „Vorig jaar kwam Roxy Dekker bij ons voor ze heel bekend werd.”
Later die avond volgen de inmiddels traditionele ingrediënten van een Liga-feest, zoals een optreden van Elise van der Horst (EliZe), die bekend werd met ‘Het tietenlied’ (1996) bij Kinderen voor Kinderen, en Tess met ‘Stupid’, dat ze op het Junior Songfestival van 2005 zong. Vera Siemons: „Zij zijn voor veel mensen een gay awakening geweest. Zo van: toen realiseerde ik me dat ik op vrouwen viel.”
Vera Siemons spreekt het publiek toe. Annefleur Schipper voert de eerste rij Salmari-likeur.
Foto’s Simon Lenskens
„Onze line-up is volledig vrouwelijk”, zegt Schipper. „Dat doen we bewust; bij andere straatfeesten is dat vaak het tegenovergestelde.” Ze vullen een enorm gat op, vindt ze. Het werd vorig jaar zo druk dat de muziek even uit moest. Daarom weken ze dit jaar uit naar het plein voor het stadhuis. „Historisch gezien worden vrouwen onderschat als publiek. Met name queer vrouwen. Terwijl: het barst uit z’n voegen.”