Bewapende boa’s gebruiken onbevoegd geweld tegen asielzoekers in Hoogeveen

Asielopvang De boa’s fouilleren en boeien asielzoekers zonder wettelijke basis, aldus een onderzoek van de Inspectie Justitie en Veiligheid dat deze woensdag verschijnt.

Overlastgevende asielzoekers worden opgevangen in een apart deel van het azc in Hoogeveen. Foto: Kees van de Veen
Overlastgevende asielzoekers worden opgevangen in een apart deel van het azc in Hoogeveen. Foto: Kees van de Veen

Op een afgesloten asielopvang in Hoogeveen worden al drie jaar in strijd met de wet bewapende boa’s (buitengewone opsporingsambtenaren) ingezet. Zij fouilleren en boeien asielzoekers en passen geweld toe, zonder daartoe bevoegd te zijn. Ook verzuimen de boa’s geweldsincidenten te rapporteren.

Dat concludeert de Inspectie Justitie en Veiligheid. Staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel en Migratie, VVD) is woensdag over de bevindingen geïnformeerd.

In de Hoogeveense opvang verblijven asielzoekers die vanwege overlast uit reguliere opvangcentra zijn gezet. Het was een wens van de Tweede Kamer om deze groep in een extra strenge locatie te plaatsen, met een regime dat sterk lijkt op dat van een gevangenis. Al eerder concludeerde de inspectie dat het personeel van deze zogeheten ‘handhaving- en toezichtslocatie’ (htl) over de schreef gaat, door te hardhandig op te treden tegen bewoners.

Uit het nieuwe onderzoek blijkt nu dat er nog een ander probleem speelt. Naast de ‘gewone’ medewerkers lopen op de htl gewapende boa’s rond. Zij komen van de Dienst Vervoer & Ondersteuning, dat het vervoer van gevangenen regelt. In de htl worden de boa’s ingezet om asielzoekers in toom te houden. Zodra de asielzoekers zich ‘onwenselijk’ of ‘grensoverschrijdend’ gedragen, schrijft de inspectie, treden de boa’s op. Dan wordt de asielzoeker ‘met dwang naar de grond’ gebracht, en ‘zo nodig worden geweldsmiddelen toegepast en handboeien om gedaan’. De boa’s mogen dit echter niet doen, omdat zij hier geen wettelijke bevoegdheid voor hebben en de htl geen gevangenis is. De inspectie roept staatssecretaris Van der Burg in een brief op deze „onrechtmatige situatie te beëindigen en alle vormen van toepassen van geweld te stoppen”.

Daarnaast maakt de inspectie zich „zorgen” over het gebrekkige toezicht op de boa’s. Als zij overgegaan tot geweld, moet dat achteraf gemeld worden. Maar volgens de inspectie hebben de boa’s van de htl sinds 2019 geweldsincidenten „niet of nauwelijks” gemeld bij hun toezichthouder.

Eerder meldde NRC al dat meerdere geweldsincidenten met minderjarige asielzoekers op de htl zijn stilgehouden, terwijl deze gemeld hadden moeten worden. Ook dit noemt de inspectie „zorgelijk”, omdat er hierdoor „geen toezicht heeft kunnen plaatsvinden”. De inspectie adviseert het ministerie van Justitie en Veiligheid en opvangorganisatie COA om de htl opnieuw te bekijken.


Lees ook: Wat gebeurt er achter de muren van het ‘aso-azc’ in Hoogeveen?