N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Ontruiming Duizenden mensen namen afgelopen weekeinde deel aan een illegaal feest in een kwetsbaar natuurgebied. Na de ontruiming, maandagmiddag, zijn de organisatoren, naar verluidt een groep Nederlanders, gearresteerd.
Met duizenden, naar schatting in totaal zelfs tienduizend, waren ze vrijdag naar het voormalige militaire terrein van Brustem in Sint-Truiden gekomen, een gebied van honderden hectaren in de provincie Belgisch Limburg, voor wat al snel ‘de beste free party van Europa’ ging heten – een illegale rave, een technofeest waar de plaatselijke autoriteiten geen vergunning voor hebben afgegeven.
Het hele weekend stond de Belgische politie machteloos toe te kijken hoe duizenden mensen uit hun dak gingen in een kwetsbaar natuurgebied op veertig kilometer van de Nederlandse grens. Pas op zondagochtend werd besloten tot vreedzame ontruiming van het terrein, wat nog tot maandag zou duren. Dat was de beste manier van handelen, zegt Jos Lantmeesters (N-VA), gouverneur van de provincie Limburg, terugblikkend.
Via versleutelde appgroepen werd om tien uur donderdagavond bekendgemaakt waar en wanneer de rave zou zijn, zodat de autoriteiten geen vermoeden zouden krijgen wat er ophanden was.
Het idee was: vrijdag beginnen, het hele weekend feesten, en het liefst tot donderdag doorgaan, aldus Lantmeesters. Of, zoals een aantal feestgangers afgelopen weekend tegen journalisten van De Standaard zei; ‘We blijven zolang we het volhouden’.
Die vrijheid is de kick van een free party, zegt Pieter-Jan Nerinckx, een student aan de KU Leuven die zijn masterthesis schreef over het fenomeen. „Het gaat om feesten waar doorgaans elektronische muziek wordt gespeeld en die voor iedereen gratis toegankelijk zijn.”
Nerinckx legt uit dat ‘de freetechnocultuur’ in België pas in 2007-2008 van de grond kwam. „Tot die tijd was er binnen het wettelijk kader veel mogelijk in ons land, waardoor organisatoren minder geneigd waren hun toevlucht te zoeken tot het illegale circuit. Maar sindsdien is het moeilijker om een vergunning te krijgen voor feesten, waarbij ook vroege sluitingsuren en strenge geluidsnormen zijn gaan gelden.”
Onvrede over hoge entreeprijs
Het is de feestgangers niet te doen om zoveel mogelijk schade te veroorzaken. Raves of ‘free party’s’ worden volgens Nerinckx door heel Europa georganiseerd door een underground netwerk, uit onvrede over de hoge entree- en consumptieprijzen in clubs en op festivals.
„Het bijwonen van clubavonden wordt steeds duurder en uitgaan is een privilege van de gegoede middenklasse geworden”, zegt hij. „Deze organisaties tonen dat je met weinig middelen en een sterke motivatie een feest kan organiseren voor iedereen.”
Toen de politie vrijdagavond na de eerste meldingen van geluidsoverlast bij het terrein ging kijken, waren er naar schatting al zo’n vijfduizend mensen aan het feesten, voornamelijk uit België, Nederland en Frankrijk. Het terrein van Brustem stond vol auto’s, campers en tentjes. Er zouden elf provisorische podia zijn ingericht waar dj’s achter draaitafels stonden te spelen, en waar uit opgestapelde speakers snoeiharde beats klonken. Harddrugs werden open en bloot gebruikt en feestgangers deden hun behoeften in de nabijgelegen bossen. Verspreid over het terrein werd gebarbecued, in een natuurgebied vol kwetsbare diersoorten.
De lokale autoriteiten oordeelden dat ze vrijdag tegen zo’n mensenmassa niets konden uitrichten en moesten de feestgangers laten begaan. „Vijfduizend mensen op een bebost terrein van vierhonderd hectare krijg je niet zomaar weg”, zei Ingrid Kempeneers, burgemeester van Sint-Truiden namens CD&V.
Zaterdagochtend volgde een eerste overleg tussen lokale en federale politiediensten, defensie, parket, en de provincie. „Er is een risicoanalyse gemaakt en beslist om het evenement gecontroleerd te laten uitdoven”, zei de burgemeester toen. „We gaan geen klopjacht houden.” De politie zette wel straten af en vroeg toegestroomde feestvierders het terrein ook weer te verlaten.
Ondertussen bleven de klachten van omwonenden binnenstromen. Mensen deden ’s nachts vanwege de luide muziek geen oog dicht en begrepen niet waarom de politie maar niet ingreep. Als ze dat niet voor hen deden, dan vanwege het beschermde natuurgebied tussen het militaire oefenterrein en het dorpje Kerkom. Dat is dat normaliter verboden terrein, maar werd nu massaal platgestampt.
Dit was totale anarchie, zeiden buurtbewoners. Zuhal Demir, Vlaams minister van Omgeving (N-VA), liet weten dat ze vond dat de federale overheid ‘non-beheer’ valt te verwijten en eiste opheldering in het parlement.
Om tien uur zondagochtend nam gouverneur Jos Landmeesters „de macht” van de burgemeester over, vertelt hij. Lantmeesters riep de veiligheidsregio bijeen en maande iedereen tot kalmte. „We wilden koste wat het kost voorkomen dat dit uit de hand zou lopen. Als je ondoordacht te werk gaat, krijg je te maken met geweld en slachtoffers.”
De gouverneur had de ontruiming van het Brusselse Ter Kamerenbos in april 2021 nog helder voor de geest. Op het fictieve festival La Boum dat via social media was aangekondigd uit onvrede over het coronabeleid, maar achteraf een 1 april-grap bleek, kwamen tweeduizend mensen af. Het ontaardde door de ontruiming in chaos, waarbij tientallen agenten en feestgangers gewond raakten.
„Er zijn veel voorbeelden van free party’s waar de politie voor repressieve maatregelen koos en die slecht afliepen”, zegt Pieter Jan Nerinckx. „Eén van de recentste voorbeelden is de free party in het Franse Redon. Daar verloor één van de feestvierders een hand door de ontploffing van een granaat van de autoriteiten. Bij CzechTek in 2005 overleed zelfs een feestganger.”
Niet straffeloos
Het zou nog tot maandagmiddag duren voor het terrein volledig was ontruimd. Er werden meerdere arrestaties verricht en er werd geluidsapparatuur in beslag genomen. Volgens de gouverneur wordt het terrein nog grondig nagelopen om de schade op te nemen. Die zal worden verhaald op de organisatoren van de rave, naar verluidt een groep Nederlanders. Zij zitten voorlopig vast. „Dit zal niet straffeloos verlopen”, zei Lantmeesters.
Hij blikt „met voldoening” terug op de ontruiming. „Ik heb felicitaties ontvangen uit diverse hoeken omdat deze operatie, een van de moeilijkste van de afgelopen jaren, zonder enig geweld is verlopen. Zo’n grote groep mensen in toom houden zonder chaos is normaal gezien onmogelijk. Maar wij zijn op geen enkel moment de controle kwijtgeraakt. Het is veel beter verlopen dan vooraf gedacht.”
Dat neemt niet weg dat de gouverneur de rave graag had willen voorkomen. „Maar daar hebben we de middelen niet voor. Dit gaat over een tekortkoming aan informatie. Op het gebied van preventie kunnen we nog wel de nodige hulp gebruiken. Daarvoor kijk ik naar de landelijke politiek. Het is te makkelijk om vanuit de zetel te zeggen dat dit anders had gemoeten.”
Dinsdagochtend werd op het terrein in Brustem door het Agentschap Natuur en Bos de schade van een weekend raven opgenomen; beschermde graslanden werden verbrand, dassenburchten, muizenholen en vogelnesten verstoord en velduilen verjaagd. Ook zijn er tientallen zakken met afval verzameld. Het agentschap heeft een klacht ingediend. Tegen wie moet uit onderzoek blijken.
Er is een meme die vaak opduikt in de context van Amerikaans imperialisme en oorlogszucht. Op de tekening zien we een man en een vrouw met een Arabische achtergrond, in een bergachtig gebied. In de lucht hangen drie vliegtuigen met de Amerikaanse vlag erop, die bommen boven het landschap loslaten. De man kijkt met een blik van verwondering naar boven en zegt: „They say the next ones will be sent by a woman!” De vrouw slaat haar ogen neer en antwoordt: „Really makes you feel like you’re part of history.”
Ik moest aan de satirische cartoon denken bij het zien van De mannen van Maria, de theaterbewerking van de gelijknamige roman van Anneloes Timmerije. De voorstelling is een initiatief van actrice Anna Drijver, die tevens de hoofdrol speelt, en werd aangekondigd met dezelfde heldhaftige publiciteitstekst als het boek: „Het waargebeurde verhaal van een vrouw die in een bikkelharde tijd zag wat haar mogelijkheden waren, haar eigen weg koos en deed wat geen enkele vrouw voor haar had gedaan.” Expres of per ongeluk word je als kijker zo op het verkeerde been gezet. Wat hoofdpersonage Maria van Aelst namelijk heeft ‘gedaan’ is, zo blijkt uit de voorstelling: in het begin van de zeventiende eeuw net zo’n gruwelijke kolonisator van het latere Indonesië worden als de mannen om haar heen.
Eenzijdig perspectief
Toneelschrijver Maxine Palit de Jongh traceert in haar bewerking hoe Van Aelst van slachtoffer van het patriarchale systeem zélf tot dader werd. Als meisje wordt ze naar ‘de Oost’ verscheept als ‘volksplanter’: ze wordt op een ‘meisjesmarkt’ geveild aan de hoogste bieder om Batavia met witte kinderen te kunnen bevolken. Als haar eerste echtgenoot overlijdt, zet ze via een zaakwaarnemer een eigen handel in sieraden op, en laat zich in haar huishouden ondersteunen door enkele tot slaaf gemaakte vrouwen. Haar gruwelijkste daden komen voort uit haar seksistische indoctrinatie: omdat haar is ingepeperd dat haar enige bestaansrecht als vrouw voortkomt uit haar rol als moeder, drijft haar kinderloosheid haar tot het ontvoeren van de dochter van een van haar dienstmeisjes.
Hoewel Palit de Jongh twee passages heeft toegevoegd waarin dieren aan het woord zijn, als metaforen voor het land dat de Nederlanders exploiteren, blijft het eenzijdige perspectief van Van Aelst dominant in de voorstelling. Haar gebrek aan introspectie levert voor een hedendaagse theatervoorstelling onoverkomelijke problemen op: ze is in haar slaafse hunkering naar weelde, huwelijk en moederschap een voorspelbaar product van haar opvoeding en omgeving en wordt nooit een interessant individu. De conventionele spelregie van Olivier Diepenhorst biedt ook geen verdieping: het spel van Drijver toont weinig tegenkleur ten opzichte van de emoties die al in de tekst besloten liggen en neigt in haar portrettering van de personages die Van Aelst tegenkomt naar karikatuur.
Vanwege het gebrek aan opvallende regiekeuzes blijft onduidelijk wat Drijver nu precies zo interessant vond aan dit verhaal, en waarom ze het naar het toneel wilde brengen. De spanning tussen proto-feminisme en kolonialisme is te zwak uitgewerkt om te beklijven, waardoor je als kijker lang voor het einde je aandacht verliest.
Nederland was bijna een jaar lang vogelgriepvrij, maar in een biologisch leghennenbedrijf in het Gelderse Putten is het virus weer ontdekt. Om verdere verspreiding te voorkomen gaat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) de circa 23.000 kippen van het bedrijf ruimen. Dat meldt de Rijksoverheid maandag. De laatste uitbraak dateert van vorig jaar december.
Vogelgriep is net als het coronavirus een zoönose, een ziekte die zowel dieren als mensen kan treffen. Overigens worden kippen van het merendeel van de honderd varianten niet meer ziek. Vooral wilde vogels (als zwanen, ganzen en eenden) nemen het virus mee naar Nederland en dragen het virus bijvoorbeeld over via poep of veren. Het eten van eieren van besmette vogels is voor mensen niet gevaarlijk.
De uitbraak komt niet als een verrassing voor BBB-minister Femke Wiersma (Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur). „Dat dit vroeg of laat zou gebeuren, wisten we, maar het blijft ingrijpend”, schrijft ze op haar X-kanaal. „Ik kan mij voorstellen dat dit een zware klap is voor de betrokken pluimveehouder. We nemen passende maatregelen en houden de situatie nauwlettend in de gaten.”
Screening
De NVWA gaat de dertien pluimveebedrijven die in een zone van drie kilometer van de plek van de uitbraak liggen, klinisch screenen. Vervolgens zal de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) de betreffende boerderijen monitoren. Zo worden er bijvoorbeeld monsters van kadavers onderzocht en blijft de dienst contact houden met de bedrijven.
De 58 pluimveebedrijven die in een straal van tien kilometer liggen, mogen van de overheid geen „pluimvee en broed- en consumptie-eieren” vervoeren. Ook mag er geen mest van vogels en gebruikt strooisel worden afgevoerd. Bedrijven die naast vogels ook ander vee hebben, mogen ook niet de mest en het strooisel van andere dieren en dierlijke producten afvoeren.
Lees ook
Een virus dat er nooit echt onder te krijgen is
LTO
De genoemde lokale maatregelen moeten verspreiding van de vogelgriep naar andere delen van het land voorkomen. Verder moet pluimvee in de buurt van Putten worden opgesloten in een hok en moeten hobbykippen worden afgeschermd, om de kans op contact tussen wilde besmette vogels en gehouden vogels te verkleinen. De NVWA gaat ook na of er producten of pluimvee van en naar de Puttense boerderij zijn vervoerd in de periode vóór de melding.
Boerenorganisatie LTO roept op tot een „onmiddellijke” landelijke ophokplicht, zo reageerde de organisatie maandagmiddag na bekendmaking van het nieuws uit Putten. „We zitten vanwege de vogeltrek in een risicovolle periode en zien ook besmettingen in omringende landen.”
Als een vrouw uiterst intelligent en grenzeloos ambitieus is, doet dat zelfs tegenwoordig bij velen de wenkbrauwen fronsen. Laat staan in het China van de 7de eeuw.
In 624 krijgen houthandelaar Wu Shiyue en zijn vrouw een dochter. In die tijd geven Chinezen meisjes geen voornaam. Maar dit kind zou op latere leeftijd zichzelf een naam geven, als ze de eerste – en enige – vrouwelijke keizer van China is.
Hoe het burgermeisje Wu Zetian (wat niet de naam is die ze zichzelf gaf) het tot een van de machtigste vrouwen van haar tijd wist te schoppen, is onderwerp van de tentoonstelling Wu Zetian – De enige vrouwelijke keizer van China in het Princessehof in Leeuwarden.
Het museum neemt de bezoeker mee naar het begin van de Tang-dynastie (618-907). Aan de hand van Wu’s geschiedenis en opmerkelijk goed geconserveerde eeuwenoude objecten schetst de rijke expositie een beeld van deze fascinerende vrouw en het leven in het 7de-eeuwse China.
Mythes
Als Wu veertien is, neemt keizer Taizong het beeldschone meisje op in zijn harem – ze krijgt de bijnaam ‘de betoverende juffrouw Wu’. Als hij sterft, wordt ze naar een klooster gestuurd, maar opmerkelijk genoeg haalt Taizongs zoon, keizer Gaozong, haar terug en geeft haar een positie twee rangen onder de keizerin.
Hoe het Chinese hof er in die tijd uitziet, wordt op de tentoonstelling overtuigend in beeld gebracht met voorwerpen van keramiek maar ook van edelmetaal als zilver en goud, plus reproducties van muur- en zijdeschilderingen op de zaalmuren. Dames aan het hof zijn vaak hele dagen bezig met het verzorgen van hun uiterlijk, maar ze spelen ook spelletjes, musiceren of schrijven poëzie.
Hoe Wu zich een weg omhoog konkelt aan het hof, behoort tot een van de mythes die door de eeuwen heen rond haar zijn ontstaan. Vermoordt ze haar eigen dochter om de keizerin daarvan te kunnen beschuldigen? Tegenwoordig wordt gedacht dat het kindje aan wiegendood stierf – maar er rijzen ook nog beschuldigingen van hekserij aan het adres van de keizerin. Gaozong degradeert zijn echtgenote in 655 tot gewone burger, en kiest Wu als nieuwe keizerin.
Van Wu Zetian zelf zijn geen voorwerpen te zien op de expositie: haar met haar man gedeelde tombe in het Qianling Mausoleum blijft gesloten. Uit het graf van een schoondochter zijn wel fraaie artefacten te zien, zoals een puntgave, drievoetige pot en meerdere ragfijn gedetailleerde ruiterfiguren.
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Hemelse koning, afkomstig uit de tombe van generaal An Pu en zijn vrouw. Sancai aardewerk, China, 709. (113 centimeter hoog). ” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Hemelse koning, afkomstig uit de tombe van generaal An Pu en zijn vrouw. Sancai aardewerk, China, 709. (113 centimeter hoog). ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-1.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/18134251/data124576046-4de56d.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-12.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-10.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-11.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-12.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-13.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/rhtT4ir5ZoNIedhfG8Cm00jsLDI=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/18134251/data124576046-4de56d.jpg 1920w”>Hemelse koning, afkomstig uit de tombe van generaal An Pu en zijn vrouw. Sancai aardewerk, China, 709. (113 centimeter hoog).
Veel van de tentoongestelde aardewerken stukken, vaak mens- of dierfiguren, zijn gemaakt van een speciaal soort keramiek. Sancai – letterlijk driekleurig – is crèmekleurig aardewerk dat vaak met twee of drie maar ook wel met meer heldere kleuren wordt geglazuurd.
De prachtige figuren geven zowel het hoogstaande vakmanschap van de Chinese pottenbakkers weer als de duurzaamheid van keramiek: zijn deze objecten echt al ruim duizend jaar oud? Mooie voorbeelden hiervan zijn een beeld van een ambtenaar waarvan het gezicht niet helemaal gelukt lijkt: hij heeft een scheve mond. Maar juist daardoor lijkt het beeld heel echt. De man kijkt met trotse blik en sardonische glimlach de hedendaagse wereld in. Een beeldje van een vrouw met schoudertas doet bijna modern aan. Net als veel vrouwen nu draagt ze de forse tas niet over de schouder, maar aan de arm, en gezien het formaat sleept ze heel wat spullen mee.
De zaalteksten zijn deels in de eerste persoon enkelvoud, zodat de keizer(in) zelf lijkt te spreken. Ze vertelt dat haar man wegens zijn slechte gezondheid veel staatszaken aan haar overlaat. Ze hervormt de landbouw met lagere belastingen en herverdeling van land, ze laat oorlogen voeren waardoor het Chinese rijk uitdijt. Dat wakkert welvaart en technologische vooruitgang aan.
Tijdens de Tang-dynastie kunnen de Chinezen al wit porselein maken: op de tentoonstelling zijn meerdere porseleinen stukken te zien, zoals een vaas met elegant slanke hals uit 709 – duizend jaar voordat in Europa het eerste porselein wordt gemaakt.
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Soldaten te paard, muurschildering uit een tombe van de Tang-dynastie, Qianling Mausoleum, China, 618-907. ” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Soldaten te paard, muurschildering uit een tombe van de Tang-dynastie, Qianling Mausoleum, China, 618-907. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-4.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/18134302/data124575995-a6bd6e.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-24.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-22.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-23.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-24.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-25.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/6PCKNwa-6SoMuBeXgFVNTSN6a8o=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/18134302/data124575995-a6bd6e.jpg 1920w”>Soldaten te paard, muurschildering uit een tombe van de Tang-dynastie, Qianling Mausoleum, China, 618-907.
<figure aria-labelledby="figcaption-1" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Luoyang Paviljoen, toegeschreven aan Li Zhaodao, China, 675-758. ” data-figure-id=”1″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Luoyang Paviljoen, toegeschreven aan Li Zhaodao, China, 675-758. ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-5.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/18134255/data124576126-141b96.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-28.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-26.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-27.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-28.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-29.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/s9sYd_p3qF3OS5smYXFKCT2BqRE=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/18134255/data124576126-141b96.jpg 1920w”>Luoyang Paviljoen, toegeschreven aan Li Zhaodao, China, 675-758.
Foto’s: Taipei National Palace Museum
Sociale hervormingen
Als Gaozong na een beroerte in 683 overlijdt, heeft Wu al zo’n twintig jaar de werkelijke macht in handen. Die weigert ze op te geven: twee van haar zonen zijn kort keizer, maar ze zet hen af en roept zichzelf in 690 uit tot keizer Wu Zhao. In de vijftien jaar dat ze in eigen naam regeert, voert ze onder meer sociale hervormingen door die meer ruimte geven voor ontwikkeling van gewone burgers. Dat maakt de keizer bij hen populair.
Ook geeft Wu Zhao ruimte aan meerdere religies. Het boeddhisme eert ze met haar bijdrage aan de Longmen-grotten in de provincie Henan: ze voegt, eerst samen met haar man en later zelf, tempels en beelden toe aan het complex. Beroemd is de kolossale zittende boeddha, waarvan het gezicht naar Wu zou zijn gemodelleerd. In de laatste zaal van de expositie wordt een spectaculaire poging gedaan om de grootsheid van dit complex weer te geven: de muren tonen metershoge foto’s van de vele beelden daar.
In 705, als Wu Zhao 81 en ziek is, dwingt een zoon haar afstand te doen van de troon. Hij eert haar wel met de titel Wu Zetian, ‘Wu de weg van de hemel volgend’. Na haar dood, enkele maanden later, wordt dat de naam waarmee ze de geschiedenis in gaat.
Meedogenloos was Wu Zetian ongetwijfeld, dat geldt voor vrijwel elke heerser van haar tijd. Maar dat ze voor de macht over vele lijken ging – inclusief die van familieleden – is waarschijnlijk geroddel van later datum, bedacht door geschiedschrijvers die een machtige vrouw een tegennatuurlijke gruwel vonden. Kwaadsprekerij ontkennen of proberen te nuanceren heeft amper effect, zien we ook nu nog. De enige vrouwelijke Chinese keizer ‘zelf’ haar verhaal laten vertellen en slechts summier aandacht besteden aan alle ongefundeerde mythes, is daarom een uitstekende keuze.
<figure aria-labelledby="figcaption-0" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Aardewerk beeldje van een vrouwelijke polospeler, afkomstig uit Luoyang, China. (36,5×41×13 cm.) ” data-figure-id=”0″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Aardewerk beeldje van een vrouwelijke polospeler, afkomstig uit Luoyang, China. (36,5×41×13 cm.) ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-6.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/18134305/data124576043-df99b0.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-32.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-30.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-31.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-32.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-33.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/zAb8q7n_RMb23IgAqPT1xo20c4Y=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/18134305/data124576043-df99b0.jpg 1920w”>Aardewerk beeldje van een vrouwelijke polospeler, afkomstig uit Luoyang, China. (36,5×41×13 cm.)
<figure aria-labelledby="figcaption-2" class="figure" data-captionposition="below" data-description="Vergulde bronzen draak, afkomstig uit een graftombe uit de Tang-dynastie, 618-907. (21,8×12,8 cm.) ” data-figure-id=”2″ data-variant=”grid”><img alt data-description="Vergulde bronzen draak, afkomstig uit een graftombe uit de Tang-dynastie, 618-907. (21,8×12,8 cm.) ” data-open-in-lightbox=”true” data-src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-8.jpg” data-src-medium=”https://s3.eu-west-1.amazonaws.com/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/18134305/data124576148-05867f.jpg” decoding=”async” src=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-40.jpg” srcset=”http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-38.jpg 160w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-39.jpg 320w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-40.jpg 640w, http://nltoday.news/wp-content/uploads/2024/11/de-enige-vrouw-die-keizer-van-china-werd-wu-zetian-was-machtig-en-meedogenloos-maar-moorddadig-41.jpg 1280w, https://images.nrc.nl/-NtkYz5UkXdT3dgfOZtjkk_nZog=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/wp-content/uploads/2024/11/18134305/data124576148-05867f.jpg 1920w”>Vergulde bronzen draak, afkomstig uit een graftombe uit de Tang-dynastie, 618-907. (21,8×12,8 cm.)
Foto’s: Luoyang Museum, Luoyang City Cultural Relics and Archaeology Research Institute