Ook twee grote Nederlandse beleggers, Robeco en Achmea Investment Management, gaan tegen de herbenoeming van ExxonMobil-baas Darren Woods stemmen, mede uit protest tegen de omstreden rechtszaak die het Amerikaanse oliebedrijf is begonnen tegen twee activistische ‘groene’ aandeelhouders. Dat blijkt uit navraag bij deze vermogensbeheerders.
Het internationale beleggersverzet tegen de rechtszaak krijgt daarmee ook in Nederland vorm. Vorige week bleek al dat de Amerikaanse pensioengigant Calpers overweegt tegen te stemmen. Calpers heeft ongeveer 0,2 procent van de aandelen van Exxon (ter waarde van zo’n 1 miljard dollar) in bezit. Twee kleinere Amerikaanse aandeelhouders Wespath en Mercy gaan dat sowieso doen, zeggen zij, net als het Britse Brunel. Hoe groot hun belangen zijn, is niet bekend.
Robeco en Achmea delen de kritiek van de andere beleggers dat de rechtszaak neerkomt op een poging van het fossiele energiebedrijf om de kritische aandeelhouders, het Nederlandse Follow This en de Amerikaanse vermogensbeheerder Arjuna Capital, de mond te snoeren. Een woordvoerder van Robeco verwijst naar een document dat het fonds onlangs heeft gepubliceerd, en dat tot nu onopgemerkt is gebleven. Daarin ontvouwt Robeco zijn stemplannen voor de komende aandeelhoudersvergadering van Exxon, op 29 mei.
„Wat de uitkomst van de zaak ook zal zijn, […] naar de rechter stappen maakt dat aandeelhouders gaan aarzelen om hun rechten uit te oefenen. Dat getuigt naar onze mening van slecht bestuur”, aldus het document. Volgens Robeco gaat Exxon met de procedure opnieuw „een stap verder” in zijn reeds „krachtige verzet tegen klimaatmaatactie”. Van alle westerse oliebedrijven houdt ExxonMobil het fanatiekst vast aan fossiele energie. Robeco spreekt van „cumulatief falen” van het Exxon-bestuur, omdat het bedrijfsrisico’s door klimaatverandering ook veelal zou negeren.
Annette van der Krogt, hoofd Maatschappelijk Verantwoord Beleggen bij Achmea Investment Management, zegt in schriftelijke reactie „ernstig bezwaar te maken” tegen de rechtszaak van Exxon. Die is volgens haar „een inbreuk op de rechten van aandeelhouders”. Achmea stuurde in februari nog een brief aan Exxon-baas Woods waarin het aandrong om de zaak te laten vallen, zegt ze.
Van der Krogt benadrukt dat het algehele vergroeningsbeleid van Exxon de voornaamste reden is om tegen herbenoeming van Woods te stemmen. Dat beleid noemt zij „zeer onder de maat”. Hoe groot het belang van Achmea in Exxon precies is, wil de vermogensbeheerder niet zeggen, maar op het totaal aantal uitstaande Exxon-aandelen is het „beperkt”. Ook Robeco maakt de omvang van zijn belang niet bekend. Uit cijfers van databureau Refinitiv blijkt echter dat ook Robeco’s belang beperkt is: ongeveer 155 miljoen dollar (ofwel 0,02 à 0,03 procent). Achmea heeft volgens Refinitiv ‘slechts’ 0,009 procent van alle aandelen-Exxon in handen.
Internationaal omstreden
Exxon baarde drieënhalve maand geleden internationaal opzien door een rechtszaak aan te kondigen tegen Follow This en Arjuna Capital, die op vergroening aandringen bij het Amerikaanse oliebedrijf. De twee beleggers wilden dat doen door een speciale ‘klimaatresolutie’ op de aandeelhoudersvergadering in stemming te laten brengen onder alle beleggers.
Maar volgens Exxon maakten Follow This en Arjuna Capital „misbruik” van het agenderingsrecht. De resolutie komt volgens Exxon neer op „micromanagement” van het ondernemingsbestuur, en is bovendien eerdere jaren al verworpen door de meerderheid van de beleggers. Daardoor zou die niet opnieuw in stemming mogen worden gebracht. Follow This dient al een aantal jaar soortgelijke resoluties in bij Exxon en andere westerse oliebedrijven – en verwierf daarmee de reputatie van luis in de pels van de fossiele industrie.
Volgens Exxon streven Follow This en Arjuna Capital echter een „extreme agenda” na. Als deze ‘groene’ beleggers hun zin krijgen, bestaat Exxon straks niet meer, claimt het oliebedrijf, omdat met groene energie niet genoeg te verdienen zou zijn. Met de rechtszaak vocht een groot oliebedrijf voor het eerst juridisch terug tegen de groeiende vergroeningsdruk.
Om een kostbare rechtsgang – en een eventueel juridisch precedent – te voorkomen trokken Follow This en Arjuna hun resolutie kort na de aankondiging van de zaak overigens alweer in. Maar Exxon wil de procedure toch doorzetten, zegt het. Naar eigen zeggen omdat het oliebedrijf „duidelijkheid” wil voor de toekomst over de precieze spelregels voor klimaatresoluties. Met een afrekening zou het niets te maken hebben. Follow This en Arjuna zien echter een poging van Exxon om kritische aandeelhouders permanent onschadelijk te maken.
Bij andere grote internationale beleggers leidde de aankondiging van de rechtszaak ook tot onrust, en verontwaardiging. De baas van het Noorse staatsinvesteringsfonds Norges Bank Investment Management (NBIM), een van de grootste beleggers ter wereld, sprak van een „agressieve” stap van Exxon en zei „bezorgd” te zijn over „de gevolgen voor de rechten van aandeelhouders”. NBIM is een van de tien grootste aandeelhouders van Exxon. Een woordvoerder laat desgevraagd weten nog niet te kunnen zeggen of NBIM ook tegen de herbenoeming van Woods gaat stemmen. NBIM publiceert zijn stemplannen doorgaans pas vijf dagen voor de aandeelhoudersvergaderingen. NBIM steunde eerder wel de klimaatresoluties van Follow This.
Druk opvoeren
Met hun tegenstemmen voeren Robeco en Achmea de druk op Exxon verder op om af te zien van de rechtszaak. Beide zijn bekende beleggers wier stellingname in de gaten wordt gehouden door andere aandeelhouders. De mededeling van de Amerikaanse pensioengigant Calpers vorige week is een nog serieuzer signaal. Calpers had eind maart een belang van 0,2 procent in Exxon.
„Exxon is veel verder gegaan dan enig ander bedrijf waarvan wij weten, als het gaat om het aanklagen van aandeelhouders die proberen een voorstel naar voren te brengen”, aldus het hoofd beleggingen Michael Cohen van Calpers in de Britse zakenkrant de Financial Times. „Zelfs nu de resolutie van tafel is, wil Exxon de zaak toch voortzetten. Er lijkt hier geen andere agenda te zijn dan de boodschap verspreiden dat de mogelijkheden ingeperkt worden voor aandeelhouders om zich te uiten.”
Om de herbenoeming van Woods te blokkeren, is een absolute meerderheid van stemmen nodig. Daar komen de beleggers die zich nu hebben uitgesproken niet bij in de buurt. Het is twijfelachtig of met andere kritische aandeelhouders straks wel zo’n meerderheid te vormen valt. Er zijn ook veel aandeelhouders die geen moeite met de stap van Exxon hebben en die het klimaatbeleid van het bedrijf voldoende vinden. Een significant percentage dat tegen zijn herbenoeming stemt, zal niettemin pijnlijk zijn voor Woods, en Exxon.
Oprichter Mark van Baal van Follow This laat in een telefonische reactie weten blij te zijn met de steun van Robeco en Achmea. „Dat is een hart onder de riem, en het laat zien dat de claim van Exxon, dat wij een stelletje activisten zijn die erop uit zijn om hun bedrijf failliet te laten gaan, niet gedeeld wordt door andere beleggers. Ook die zijn duidelijk bezorgd over de gevolgen van het uitblijven van goed klimaatbeleid bij Exxon voor hun beleggingen en de wereldeconomie.”
Van Baal verwacht zelf niet dat Woods naar huis zal worden gestuurd. Maar als meerdere grote beleggers hun verontwaardiging in een tegenstem laten klinken, is dat toch „een belangrijk signaal”, zegt hij.
Exxon was ondanks verschillende pogingen maandag niet bereikbaar voor commentaar.
Over het verdere verloop van de rechtszaak is nog veel onduidelijk. Follow This en Arjuna Capital hebben de rechtbank in Texas na het intrekken van hun resolutie verzocht om de zaak niet-ontvankelijk te laten verklaren, omdat er geen grond voor de procedure meer zou zijn. Volgens Van Baal van Follow This is de rechtbank zich nu aan het beraden op dat verzoek. Wanneer de rechtbank een beslissing neemt, zegt hij niet te weten. Die mag daar onbeperkt de tijd voor nemen, zegt hij. Een eventuele inhoudelijke behandeling begint sowieso daarna pas.
Lees ook
De juridische strijd om het klimaat verhardt
