:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data105773975-0c0764.jpg)
Caleb Landry Jones als de mishandelde Douglas, die honden meer vertrouwt dan mensen in ‘Dogan’.
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Interview
Luc Besson De carrière van de Franse sterregisseur raakte in het slop door het floppen van een peperdure scifi-film en een beschuldiging van verkrachting. Zorgt drama ‘Dogman’ voor een ommekeer?
Dogman moet de comeback worden van de Franse regisseur Luc Besson (64). De film gaat over puber Douglas die door zijn familie gruwelijk wordt mishandeld en in een kooi opgesloten; alleen zijn band met honden houdt hem overeind. Op latere leeftijd vertrouwt Douglas (Caleb Landry Jones), die door zijn vader in een rolstoel is beland, viervoeters meer dan mensen.
De film haalde afgelopen september de hoofdcompetitie van het filmfestival van Venetië. Die selectie was niet onomstreden: Besson werd in 2018 beschuldigd van verkrachting, maar wegens gebrek aan bewijs afgelopen juni vrijgesproken. De neergang van de Franse filmmogul had zich echter al eerder ingezet.
Autodidact Besson brak in 1988 door dankzij zijn commercieel enorm succesvolle duikdrama Le Grand Bleu; hij gold als voorman van de Franse ‘cinéma du look’, die koos voor stijl en spektakel. Hij floreerde in de jaren die volgden met spectaculaire én gewelddadige thrillers zoals Nikita (1990), met de eerste van vele vrouwelijke actiehelden in Bessons oeuvre. En hij bracht Hollywoodallure naar de Franse cinema, met name in scifi-epos The Fifth Element (1997) geïnspireerd door de strips van Moebius die hij als kind las.
Ondanks enkele megahits daarna, zoals scifi-thriller Lucy met Scarlett Johansson (2014), veranderde niet alles wat de regisseur aanraakte in goud. Zo flopte zijn extreem dure passieproject Valerian and the City of a Thousand Planets in 2017 catastrofaal. Zijn Parijse filmstudio EuropaCorp – die Hollywood naar de kroon stak met actie-series als Taken – moest in 2020 worden gered door Amerikaanse investeerders.
Ommekeer
De vraag is of Dogman voor een ommekeer voor Besson zal zorgen. Een dag na de première in Venetië strooien journalisten die aan tafel aanschuiven voor een gesprek met de regisseur met superlatieven, maar veel recensies zijn ronduit vernietigend. Zo noemde The Guardian Dogman „De meest belachelijke film die je dit jaar zult zien, misschien zelfs ooit” – met name vanwege het vergezochte plot: Douglas’ honden gaan met welhaast telepathische krachten voor hem op strooptocht in luxueuze villla’s. En voor Douglas is het dragen van vrouwenkleding een manier om „te ontsnappen” aan zijn trauma’s: hij treedt op als Marilyn Monroe of Edith Piaf.
Besson ziet er vermoeid uit, maar reageert beleefd en zakelijk op vragen tijdens het gesprek in Venetië. Wat zijn inspiratie was voor het hoofdpersonage van Dogman? „Al sinds mijn zestiende schrijf ik iedere ochtend en als ik schrijf ben ik vrij, het maakt mij dan niet uit of ik er later geld voor krijg of niet.” Toen de regisseur een artikel las over een Franse familie die hun kind van vijf in een kooi had gestopt, werd hij geraakt. Besson: „Vervolgens ging ik nadenken over wat er van zo’n kind kan worden als het opgroeit. En voor je het weet heb je een script waarin Marilyn Monroe in een rolstoel zit en een Mexicaanse bende bevecht met honden. Je denkt dan: ‘Dit is misschien wat te veel van het goede’ en legt het script weg. Maar dan bedenk je, net als bij het koken: als ik wat mosterd toevoeg of wat suiker? Je proeft opnieuw en beseft: dit is niet zo slecht.”
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/09/data104889916-70acd2.jpg)
Dogman is geen sciencefiction zoals enkele van Bessons grote successen, maar eerder een poging tot psychologisch drama. De film lijkt duisterder dan Bessons eerdere werk; hij vroeg zich ooit af waarom de meeste sci-fi zo dystopisch is en zette daar zijn kleurrijke rococo-futurisme tegenover. Besson zelf vindt Dogman niet duister: „In een bloemenveld zie je de individuele bloemen niet. Terwijl als er op een betonnen vlakte plots een kleurig sprietje opduikt, je roept: ‘Mijn god, een bloempje’. Voor mij is dit personage zo’n bloempje op een snelweg, een lichtstraal in de duisternis.”
Besson wist jarenlang met zijn extravagante, vaak grappige en prachtig vormgegeven films iets los te maken bij de jeugd: miljoenen Fransen gingen naar zijn films. Bij Dogman vraag je je soms af of hij nog helemaal de vinger aan de pols van de tijdsgeest heeft. Zo wordt het samenbrengen van mentale problemen en travestie, zoals ooit in The Silence of The Lambs, nu door velen als een schadelijk stereotype gezien. Besson: „Douglas is een acteur en gehandicapt. Het enige wat hij kan is acteren en creëren, hij kan een bloem spelen, een boom, een vrouw, een zangeres. Willen we hem zijn ontsnappingsroute afnemen?”
Hij sluit zijn antwoord af met een opmerking die ook over zichzelf lijkt te gaan. „Laat de kunstenaar gewoon kunstenaar zijn, oké? We doden er niemand mee.”
