De BoerBurgerBeweging en Nieuw Sociaal Contract worden onderdeel van de fractie van christendemocraten in het Europees Parlement. Nadat het CDA dinsdag officieel akkoord ging, stemde de fractie van de zogeheten Europese Volkspartij (EVP) in met hun toetreding. Daarmee komen de twee nieuwe Nederlandse partijen nu in de grootste Europese groep in het Europarlement terecht.
BBB kreeg bij de afgelopen Europese verkiezingen twee zetels, NSC één. Door zich aan te sluiten bij een Europese fractie vergroten de partijen hun invloed en maken ze ook aanspraak op meer spreektijd en ondersteuning en betere functies. Naast de twee nieuwe Nederlandse partijen, breidt de EVP ook uit met de nieuwe Hongaarse oppositiepartij Tisza en een Duitse, Sloveense en Deense partij. Daarmee groeit de EVP-fractie naar 190 zetels van het totaal van 720 zetels en is ze met enige afstand de grootste.
Dat laatste is niet onbelangrijk. Het betekent dat de christendemocraten hun invloed verder kunnen vergroten en in het Europarlement nog belangrijker zijn geworden voor het bereiken van meerderheden. Maandag bleek tijdens een topontmoeting van regeringsleiders bovendien dat de EVP met de gunstige verkiezingsuitslag in de hand aanspraak wil maken op een groter aandeel in de verdeling van de Europese topbanen. Of dat gaat lukken moet nog blijken: volgende week hakken regeringsleiders daarover een knoop door.
Kritiek op Green Deal
Als zittend EVP-lid kreeg het CDA de afgelopen weken regie over de toetreding van de twee nieuwe Nederlandse partijen. Vanzelfsprekend was die niet: vooral over toetreding van BBB liet CDA-lijsttrekker Tom Berendsen liet zich de afgelopen tijd in de media kritisch uit. In de Europese campagne zou de partij zich volgens het CDA te kritisch hebben opgesteld over onder meer zittend Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en haar ambitieuze klimaatplan, de Green Deal.
De EVP-fractie groeit naar 190 zetels van het totaal van 720 en is met enige afstand de grootste
Maar na een, volgens een verklaring van het CDA, „stevig gesprek” kan de partij toch akkoord gaan, met zowel NSC als BBB. Het CDA onderstreept daarbij wel dat beide partijen zich hebben gecommitteerd aan het politieke partijprogramma van de EVP, waarin onder meer de steun voor Oekraïne en de klimaatdoelen van Parijs vastgelegd staan.
„Alle leden van de EVP-familie zijn anders, maar je moet wel aan dezelfde kant van het touw trekken als het gaat om veiligheid, de rechtstaat of migratie”, aldus CDA-lijsttrekker Tom Berendsen in een verklaring. „Zowel NSC als BBB hebben aangegeven samen te willen werken in het belang van Nederland.”
Lees ook
Euro-kritische BBB en NSC willen nu bij de grootste fractie in Brussel – en dat lijkt ondanks CDA-kritiek te lukken
Het dodental in de Amerikaanse staat Texas als gevolg van overstromingen loopt nog altijd op. Er zijn zeker vijftig mensen om het leven gekomen, onder wie meerdere kinderen. Daarnaast zijn er honderden gewonden en nog veel mensen vermist. De meeste slachtoffers zijn omgekomen in Kerr County, in de buurt van San Antonio.
Naar bijna dertig meisjes, die op een christelijk zomerkamp waren, wordt nog gezocht. Dat kamp ligt langs de Guadalupe-rivier. In de nacht van donderdag op vrijdag steeg het water in deze rivier binnen drie kwartier met acht meter. Volgens de sheriff verbleven er 750 kinderen in het kamp.
De gouverneur van Texas, Greg Abbott, bezocht het kamp en schreef zaterdagnacht (lokale tijd) op X dat er verwoesting is „op een manier die ik niet eerder heb meegemaakt bij een natuurramp”. Volgens hem reikte het water tot aan de nok van de hutten. „We zullen niet stoppen tot we elk meisje hebben gevonden in die hutten”, aldus de gouverneur.
Op beelden is grote schade te zien: woningen en straten zijn verwoest, voertuigen hangen in bomen, en op sommige foto’s is slechts het dak van enkele huizen zichtbaar
Lees ook
Zeker 24 doden en tientallen meisjes vermist door overstromingen in Texas
Vijfenveertig minuten geduld, één bevlieging met twee subtiele kapbewegingen en een strak schot in de verre hoek. Op slag van rust gooide Vivianne Miedema met een schitterend doelpunt de openingswedstrijd van het EK tegen Wales van het slot. Een bevrijdende goal die de Oranjevrouwen inspiratie gaven voor een veel trefzekerder tweede helft.
En ook: een memorabel moment voor de 28-jarige spits zelf. In haar 126ste interland maakte de 28-jarige Miedema haar honderdste doelpunt. Een bevestiging van haar wereldklasse en van definitief vormherstel na een moeizaam seizoen bij haar club Manchester City en bij Oranje. Ze was vaak langdurig geblesseerd.
De openingsscore van Miedema in de extra tijd kwam op het juiste moment: na een eerste helft waarbij Nederland weliswaar goed voetbal speelde en beslist domineerde maar zelden echt dreigend was. In een vrijwel uitverkochte Allmend Stadion in Luzern (ruim 14.000 toeschouwers) wist Wales lang strijdend stand te houden, gesteund door grote schare van luid zingende meegereisde supporters.
Meer kansen in tweede helft
Aan het begin van de tweede helft was Oranje aanzienlijk effectiever. Miedema had het team vleugels gegeven. Binnen een kwartier stond het al 3-0 – doelpunten van rechtsbuiten Victoria Pelova en de opkomende linksback Esmee Brugts. Er volgden nog veel meer grote kansen, schoten op de lat, een afgekeurd doelpunt – het bleef 3-0.
Een knappe zege die ook bondscoach Andries Jonker bevrijding heeft bezorgd – en opluchting. In aanloop naar het toernooi in Zwitserland heeft de Amsterdammer grote druk op zijn team gelegd. Toen hij in januari van de KNVB-directie te horen kreeg dat zijn contract na het EK tegen zijn zin in niet wordt verlengd schroefde hij de ambitie op. „We gaan voor de titel.”
Om dat te bereiken moest en zou de openingswedstrijd worden gewonnen. In poule D is Wales op papier de zwakste tegenstander; de volgende wedstrijden zullen aanzienlijk lastiger worden. Woensdag volgt titelhouder Engeland in Zürich, volgende week zondag Frankrijk in Bazel.
Lees ook
Jonge meiden haken af bij voetbal: ‘Dat is toch een jongenssport?’
In een lastig te volgen redenering zorgde Jonker aan de vooravond van het openingsduel voor veel verwarring. Waar hij maandenlang de kwestie rond zijn onvrijwillige vertrek had willen laten rusten, vertelde hij vrijdag in een lang interview met de NOS dat hij door dat gebrek aan vertrouwen had overwogen om nog vóór het EK op te stappen. Zelfs nog recent, toen Oranje eind mei en begin juni twee matige wedstrijden in de Nations League had gespeeld (4-0 verlies tegen Duitsland, 1-1- tegen Schotland).
Het leidde bij de volgers van Oranje, en vermoedelijk ook bij de selectie, tot gefronste wenkbrauwen. Waarom rakelde hij de kwestie weer op, terwijl het toernooi al begonnen is? Op een persconferentie op vrijdag zei Jonker dat hij dat heel bewust heeft gedaan, om de spelers op scherp te zetten en „tot op het bot te motiveren” voor de wedstrijd tegen Wales. „Het is een van de dingen die ik heb bedacht om de ploeg bereid te laten zijn om voor elkaar en met elkaar door de muur te laten gaan tijdens dit toernooi.”
Stemverheffing als Van Gaal
Op vragen over zijn uitspraken antwoordde Jonker geïrriteerd. Hij oogde minder ontspannen dan gebruikelijk en bleek overgevoelig voor kritiek. Tegen een journalist die hem verweet „een poppenkast” op te voeren, viel hij als zijn oude leermeester Louis van Gaal persoonlijk en met stemverheffing uit.
Dat zijn speelsters een dag later inderdaad hebben laten zien wat hij van ze vraagt – met aantrekkelijk voetbal een klinkende overwinning boeken – zal Jonker hebben gesterkt in zijn geloof dat hij binnen het team niet voor ruis, maar juist voor eenheid heeft gezorgd. Hij is er nog altijd van overtuigd dat Nederland er ook de kwaliteiten voor heeft – als iedereen fit is.
Ook op dat punt kan Jonker hoop putten uit de eerste wedstrijd. Dat matchwinner Miedema het langer dan een uur volhield – ze werd in de 70ste minuut gewisseld – was bemoedigend. Sinds haar blessureleed had ze niet langer dan een uur gespeeld. Na afloop van de wedstrijd zei de topscorer van Oranje geëmotioneerd dat ze bang was geweest opnieuw een groot toernooi te moeten missen. Twee jaar geleden haakte ze door een kruisbandblessure af voor het WK in Australië en Nieuw-Zeeland. Dit jaar was het weer „heel spannend” geweest, vertelde ze, of ze op tijd fit genoeg was om mee te gaan naar Zwitserland. Om haar herstel te bespoedigen had ze vorige maand zelfs een fysiotherapeut mee naar haar vakantiebestemming genomen.
Medisch gezien was deelname aan het EK voor haar vervanger in het veld nog veel spannender. Lineth Beerensteyn maakte voor het eerste sinds eind april weer speelminuten. Sinds ze een blessure opliep kwam de spits van Vfl Wolfsburg niet meer in actie. Ze trainde afgelopen dagen al wel mee met de groep maar was kennelijk nog niet geheel hersteld om in de basis te beginnen, laat staan een gehele wedstrijd te spelen. Beerensteyn was direct gevaarlijk in de punt van de aanval. Ze raakte eenmaal het zijnet en schoot ook een keer raak – maar stond toen buitenspel.
Bondscoach Jonker toonde zich na afloop „heel tevreden” met de eerste overwinning van het Nederlandse elftal. Hoewel hij wel wat meer doelpunten had willen zien – „maar de lat en de paal zaten niet mee” – zei hij dat zijn team precies heeft gedaan wat hij met ze had afgesproken. „Wat ze vandaag hebben laten zien, is wat we willen laten zien.”
Lees ook
Technischer, tactischer en accurater: het vrouwenvoetbal lijkt in weinig meer op het spel van tien jaar terug
Er waren high fives bij de Nederlandse ploeg Visma-Lease a Bike (LAB), er werd gevloekt bij het Belgische Soudal Quick-Step, en titelverdediger Tadej Pogacar verzuchtte dat hij blij was dat de dag voorbij was.
De eerste etappe van de Tour de France zou een dag worden voor de sprinters, en er kwam met de Belg Jasper Philipsen van Alpecin-Deceuninck ook een sprinter als winnaar. Maar verder ging het zaterdagmiddag na afloop bij de teambussen op de Façade de l’Esplanade in Lille over alles behalve de sprinters.
Geheel tegen de verwachtingen in maakten de klassementsrenners er met behulp van de wind die over de Noord-Franse platteland joeg gelijk een veldslag van. De conclusie na bijna vier uur fietsen: voor podiumkandidaten Remco Evenepoel (Soudal Quick-Step) en Primoz Roglic (Red Bull-Bora-Hansgrohe) kan na een dag de achtervolging al beginnen.
Vooraf werd vooral gevreesd voor grote valpartijen. Voor het eerst sinds 2020 lag er voor de eerste Tour-etappe een vlak parcours klaar waarmee sprinters en hun ploegen uit de voeten konden. Met de beloning van de gele trui in het verschiet was de verwachting dat het kleunen en duwen zou worden in het peloton in gevecht om de beste positionering voor de massasprint richting de finish. In het verleden leidde dat vrijwel altijd tot massale crashes.
Dit keer viel het mee, al was er wel een pijnlijke botsing tussen de Fransen Benjamin Thomas en Mattéo Vercher, die tot het gaatje gingen in hun strijd om de eerste bergtrui. In een uiterste poging een puntje te pakken op de met kasseien betegelde klim naar Mont Cassel drukte Thomas zijn fiets schuin over de streep, verloor controle over zijn achterwiel en kegelde daarmee niet alleen zichzelf, maar ook Vercher onderuit. Die laatste kon alleen maar zijn handen heffen in stomme verbazing. Thomas pakte de bergtrui.
De kasseien in de buurt van Mont Cassel. Foto Marco Bertorello/AFP
Waaiers
Daarna begon het spel met de wind, die met windkracht 4 vanuit het noordwesten waaide. Richting gehuchten met namen als Steenvoorde, Méteren en Nieppe kreeg de wind op brede, rechte wegen alle ruimte om het peloton in stukken te scheuren. Een aantal keer leken er waaiers te ontstaan, maar de renners leken elkaar niet uit het oog te willen verliezen. Zo maakte iedereen zich op voor een massasprint.
Dat was buiten Visma-LAB gerekend. De ploeg met de Deense kopman Jonas Vingegaard, die dit jaar zonder Nederlanders rondrijdt in Frankrijk, zette op de laatste rechte strook asfalt nog maar eens aan, en ineens was er een gat. Pogacar was alert en zat bij de voorste groep van ruim dertig man, net als Philipsen en zijn teamgenoot Mathieu van der Poel. Daarachter liep het verschil met de rest van het peloton snel op tot een halve minuut. Op de streep was de schade voor Evenepoel en Roglic 39 seconden.
„Dit was het plan, aanvallen op twintig kilometer voor de finish”, zei Matteo Jorgenson van Visma-LAB tevreden terwijl hij bij de teambus uitfietste op de rollerbank. „Daar kwamen we tussen de gebouwen vandaag en kregen we te maken met zijwind, en het lukte ons bij elkaar te zitten en samen te versnellen.”
Het peloton tijdens de eerste etappe. Foto Christophe Petit Tesson/EPA
De ploeg had op vrijdag de laatste zestig kilometer van de etappe verkend en gerealiseerd dat als er ergens in de finale nog waaiers zouden kunnen ontstaan, dat het op dat punt van het parcours zou zijn. „Dan kun je beter zelf het initiatief nemen dan dat iemand anders dat doet”, zei ploegleider Grischa Niermann.
Kopman Jonas Vingegaard – 1,75 meter groot, 58 kilo zwaar – verschool zich niet achter zijn ploeggenoten en draaide een aantal keer vol in de wind een kopbeurt mee. „Het voornaamste doel was om uit de problemen te blijven, en dan is het helemaal mooi als je zelf problemen voor anderen kunt creëren. Daar zijn we in geslaagd.”
‘Stomme seconden’
Zelfs de ploegen die wel meezaten, waren verrast door de actie van de Nederlandse ploeg. „We verwachtten het niet meer”, zei Kaden Groves, teamgenoot van winnaar Jasper Philipsen. „Maar uiteindelijk pakte het in ons voordeel uit.” Door de splitsing in het peloton was Philipsen in een klap verlost van zijn voornaamste concurrenten Tim Merlier en Jonathan Milan, die niet meezaten met de kopgroep. Hij sprintte daarna onbedreigd naar de zege.
Lees ook
Uniek: de Ronde van Frankrijk begint dit keer in Frankrijk en blíjft volledig in Frankrijk
De verliezers van de dag gaven zichzelf de schuld. „We hebben ons in slaap laten sussen. Dit was een collectieve fout van het team en we verliezen stomme seconden”, zei Evenepoel tegen het Franse persbureau AFP. De Belg ontsnapte aan ergere schade toen hij de berm instuurde en ternauwernood een val kon voorkomen. Roglic verdween na afloop snel in de teambus en liet zich niet meer zien.
Titelverdediger Tadej Pogacar van UAE Team Emirates-XRG zat wel mee en noemde het een hectische dag. „Net toen we dachten dat het niet meer ging gebeuren, moesten we toch nog aan de bak”, hijgde de Sloveen uit. „Het wordt nog een belangrijke week tot de eerste rustdag.”
De komende dagen staan de renners zeker vier etappes te wachten met veel steile klimmetjes, ideaal voor puncheurs als Mathieu van der Poel en Wout van Aert. Maar klassementsrenners als Pogacar en Evenepoel kunnen dit ook, en nu de strijd om het geel al is begonnen, belooft het een onvoorspelbare week te worden. „De eerste slag is gewonnen,” zei Jorgenson van Visma-LAB, „maar de oorlog is nog lang niet beslist.”