Arabische landen zoeken steun voor alternatief plan voor wederopbouw Gazastrook

Met vereende krachten proberen Arabische landen een alternatief plan voor de wederopbouw van de Gazastrook van de grond te krijgen, waarbij de Palestijnse bevolking in het eigen gebied kan blijven. Hiermee hopen ze het verrassende plan van president Trump van tafel te krijgen, die begin februari aankondigde de Gazastrook te willen overnemen en na verdrijving van de Palestijnen de ‘Rivièra van het Midden-Oosten’ te willen herscheppen.

Vooral Egypte, waar volgens Trump een deel van de Gazanen naar toe zou moeten, lobbyt hard voor zo’n alternatief Gaza-voorstel. Dit voorziet in de vorming van veilige gebieden, waar de Palestijnse burgers in tijdelijke behuizing zouden moeten afwachten tot bij Israëlische bombardementen verwoeste gebieden elders in de Gazastrook zijn opgebouwd. De wederopbouw zou in drie fasen moeten verlopen, gedurende een periode van maximaal vijf jaar.

Het belangrijkste element in het plan is dat de Palestijnen niet uit hun eigen gebied worden verjaagd. De Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi hamerde hier woensdag ook op tijdens een bezoek aan Madrid. Hij riep de internationale gemeenschap op zijn initiatief te steunen „om de Gazastrook weer op te bouwen zonder de Palestijnen te verdrijven – ik herhaal, zonder de Palestijnen uit hun land te verdrijven”.

De Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi woensdag tijdens een toespraak in Madrid, geflankeerd door de Spaanse minister van Economische Zaken Carlos Cuerpo en de Spaanse koningin Letizia.

Sisi kreeg daarbij steun van zijn Spaanse gastheer, premier Pedro Sánchez. Eerder hadden ook Frankrijk en Duitsland al aangegeven zo’n initiatief te steunen. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio kreeg woensdag bij een bezoek aan Abu Dhabi van de leider van de Verenigde Arabische Emiraten, Mohammed bin Zayed al-Nayan, eveneens te horen dat van verjaging van de Gazanen geen sprake kon zijn.

Geen bestuur van Hamas meer

Een ander kernpunt van het Arabische plan is dat Hamas de Gazastrook niet langer zou besturen. Ook voor de Palestijnse Autoriteit, die de Westelijke Jordaanoever op papier althans deels bestuurt, zou er in de Gazastrook geen plaats zijn. Wie er dan wel de lakens in de Gazastrook moet uitdelen, laten de plannenmakers in het midden. Maar op deze manier zou in elk geval tegemoet worden gekomen aan de wens van de Verenigde Staten en Israël dat Hamas niet langer de dienst mag uitmaken in de Gazastrook.

Hamas heeft laten doorschemeren dat de groep zou kunnen leven met een nationale Palestijnse regering in Gaza

Hamas liet zondag bij monde van woordvoerder Abdul Latif al-Qanou tegenover persbureau AP doorschemeren dat de groep zou kunnen leven met een nationale Palestijnse regering in Gaza, waarin het zelf geen zitting zou hebben, of zelfs met een regering van Palestijnse technocraten. Wat er met de duizenden overgebleven Hamasstrijders zou moeten gebeuren, bleef onduidelijk.

Donderdag zou een aantal leidende Arabische staten het plan nader bespreken in de Saoedische hoofdstad Riad, terwijl dit ook eind volgende week het voornaamste agendapunt vormt op een Arabische top in Caïro. Op beide bijeenkomsten zouden de betrokken landen proberen financiers voor de wederopbouw in eigen kring te vinden, waarbij de hoop vooral gericht is op rijke oliestaten als Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten.

Het Arabische plan maakt echter alleen kans als de huidige wapenstilstand in de Gazastrook tussen Israël en Hamas voortduurt. Het lot daarvan blijft ongewis. De eerste fase van het bestand loopt op 1 maart af. Eigenlijk hadden de onderhandelingen over de invulling van de tweede fase al begonnen moeten zijn, maar Israël heeft nog geen nieuwe delegatie naar Qatar gestuurd.

Jonge kinderen

Wel werd dinsdag bekend dat Hamas komende zaterdag niet drie gijzelaars zal vrijlaten maar zes. Daarnaast worden ook de stoffelijke overschotten van vier andere gijzelaars aan Israël gegeven. Onder die laatste bevinden zich naar wordt aangenomen een moeder, Shiri Bibas, en haar twee jonge kinderen, Kfir en Ariel. Velen in Israël leefden intens met hen mee na hun gijzeling, maar volgens Hamas werden ze al in november 2023 bij een Israëlisch bombardement gedood.

Een poster met een afbeelding van de Israëlische gijzelaar Shiri Bibas hangt woensdag bij een protestkamp van familieleden van gijzelaars, nabij de woning van premier Benjamin Netanyahu in Jeruzalem.

In ruil voor de snellere vrijlating zou Israël alle vrouwelijke gevangenen en jongens onder de negentien jaar, die sinds oktober 2024 zijn opgepakt, vrijlaten. Daarnaast zouden er meer graafmachines en andere zware apparatuur tot de Gazastrook worden toegelaten, voor de wederopbouw.

Volgens Egyptische functionarissen was Hamas pas bereid tot deze snellere ruil onder Egyptische druk. Egypte hoopt hiermee meer goodwill bij de Verenigde Staten te kweken voor het alternatieve plan. Volgens sommige bronnen zou president Trump hiermee ook kunnen leven.

Of het plan ook genade vindt in de ogen van de Israëlische regering en of die zelfs heil ziet in voortzetting van de wapenstilstand, blijft onzeker. Netanyahu’s extreemrechtse coalitiegenoot Bezalel Smotrich heeft herhaaldelijk gedreigd het kabinet ten val te brengen als de Gaza-oorlog na de eerste fase van het bestand niet zou worden hervat.

Familieleden en medestanders van Israëlische gijzelaars demonstreren maandag in Tel Aviv, om vijfhonderd dagen te markeren sinds de aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023.

Delen





Mail de redactie