België is het eerste Europese land dat de volledige verkoop van wegwerpvapes verbiedt. Vanaf 1 januari 2025 geldt een restrictie op elektronische sigaretten, die onderdeel is van een bredere aanpak om het aantal rokende jongeren terug te dringen. Volgens de Belgische overheid is vapen zeer verslavend, en begint de jeugd er steeds eerder aan.
Er lagen Belgische plannen om de verkoop van álle vapes aan banden te leggen, maar de gewone e-sigaretten zullen in het nieuwe jaar nog wel in de schappen liggen. Minister van Volksgezondheid Franck Vandenbroucke zei daarover tegen omroep VRT dat zulke vapes ook kunnen helpen om te stoppen met roken.
Vandenbroucke trekt naar eigen zeggen de scheidslijn bij toevoegingen die de vapes aantrekkelijk maken voor jongeren, zoals lichtjes en fruitsmaken. „Het mag geen product zijn om te leren roken, wel om roken af te leren.”
Lees ook
Vapen slecht voor je? ‘Die klachten komen later wel’, zeggen de jongeren in het park
Wegwerpvapes zijn door de tabaksindustrie geïntroduceerd als aantrekkelijk alternatief voor sigaretten. Dankzij een vape stop je makkelijker met roken, luidde de belofte van veel bedrijven. Maar nu blijkt dat vapes minstens zo verslavend kunnen zijn en dat gebruikers van e-sigaretten een stuk jonger zijn dan reguliere rokers. Ze beginnen aan een vape en stappen later vaak alsnog over op een sigaret.
De langwerpige e-sigaretten beschikken over een mondstuk, verwarmingselement en een vloeistof vermengd met nicotine, dat zorgt voor een verslavende werking. De vapes zijn niet voorzien van tabak; de geur is in tegenstelling tot die van normale sigaretten minder goed publiekelijk waarneembaar en dus makkelijker uit te voeren in het openbaar.
Zorgen uit wetenschap
Binnen de wetenschap heersen al langer serieuze zorgen over de gevolgen van vapen voor jongeren. Sommige vapes bevatten immers meer nicotine dan een pakje sigaretten, dat maakt ze zeer verslavend. Voor jongeren is het volgens deskundigen vooral gevaarlijk omdat een nicotineverslaving kan leiden tot schade bij de hersenontwikkeling. Op de kortere termijn zijn minder concentratie en conditie, keelpijn en veel hoesten de mogelijke gevolgen.
Australië besloot wegens bovengenoemde redenen vorig jaar al om de import van wegwerpvapes te verbieden. Volgens de Australische gezondheidsminister hebben de vapes in het land aan de basis gestaan van „een hele nieuwe generatie aan nicotineverslaafden”. In Australië zijn tegenwoordig alleen nog therapeutische e-sigaretten toegestaan, die bevatten bijvoorbeeld cannabis als medicinale werking.
In Nederland mogen winkels sinds 1 januari 2024 geen vapes meer met smaakjes verkopen. Ook die maatregel is opgelegd om de verslaving onder jongeren terug te dringen. Via de illegale handel zijn zulke vapes echter nog te verkrijgen.
Lees ook
Longpatholoog Danielle Cohen waarschuwt voor de gevaren van vapen: ‘Als roken niet bestond, had ik geen baan’
