Al die oranje meuk: waarom dóén supermarkten dat nog?

Posted on June 20, 2024 by admin

Bij Plus kun je sparen voor een Buurthempie, een oranje hesje met de naam van je stad of dorp erop. Jumbo deelt dit EK voetbal Juichspencers uit. Lidl heeft de officiële EK-voetbalplaatjes met de spelers erop. Bij een tientje aan boodschappen krijg je er drie. Albert Heijn geeft tijdens het toernooi Oranje Spelerskaarten weg, vierkante speelkaarten met de Nederlandse voetballers. Twee gratis bij tien euro.

Het zijn gratis of bijna-gratis producten, en dat zie je er wel aan af: ze zijn duidelijk niet gemaakt voor de eeuwigheid. Al zijn de spencer en het ‘hempie’ wel multifunctioneel ontworpen: beide kledingstukken zijn na het EK te transformeren tot een herbruikbare boodschappentas (hemdtasjes, inderdaad). De spelerskaarten van Albert Heijn zijn ook te gebruiken als onderzetters, dus helemaal nutteloos hoeven ze na het EK niet te worden – in theorie. Woordvoerder Marian Verheij van Lidl over de levensduur van de voetbalplaatjes: „We gaan ervan uit dat het album lange tijd bewaard zal worden.”

Grappige items die het nationale voetbalgevoel versterken? Prullaria? Oranje meuk, zou je het misschien ook kunnen noemen. Hoe dan ook draait traditiegetrouw tijdens voetbalkampioenschappen de marketingmachine weer op volle toeren bij alle Nederlandse supermarkten, met uitzondering van Aldi: die keten doet net als voorgaande toernooien niet mee aan de speciale spaaracties en lollige EK-items. „Wij houden van eenvoud, ook tijdens grote evenementen zoals het EK”, volgens woordvoerder Wijnand Simons. Maar dat roept ook de vraag op: waarom doen alle andere supermarkten eigenlijk nog wél mee?

Meer bier en bitterballen

„Onze 500.000 Juichspencers zijn nu al op, en hebben geleid tot een merkbare toeloop in de winkels”, zegt marketingdirecteur Jorieke de Vries van Jumbo. „Dan zie je ook echt dat er veel meer chips, bitterballen en bier worden gekocht.” Deze acties wérken, kortom.

Retailonderzoeker Nick Bombaij van de Universiteit van Amsterdam deed onderzoek naar honderden spaaracties van supermarkten wereldwijd, en ontdekte dat de gemiddelde omzet per klant door spaaracties voor gratis of bijna-gratis items met ongeveer 19 procent steeg. „Ik heb niet specifiek naar EK-acties gekeken, maar ik zou verwachten dat het daarbij zelfs wat hoger ligt omdat het zo’n populair evenement is”, zegt hij. De winst van supermarktketens stijgt door spaaracties met ruim een procent, volgens zijn onderzoek.

Voor de winst en omzet van supermarktketens werken de EK-items dus uitstekend, maar passen ze nog wel bij de steeds ambitieuzere duurzaamheidsdoelstellingen die de supermarkten ook hebben? „Voor Lidl is duurzaamheid een van de belangrijkste voorwaarden voor een succesvolle toekomst”, staat te lezen op de website. Albert Heijn heeft in veel winkels metersgrote affiches hangen met voorbeelden van hoe de winkelketen werk maakt van verduurzaming. Plus schrijft op de website: „We streven ernaar om samen met onze klanten, medewerkers en leveranciers de wereld duurzamer te maken.” „Bij Jumbo willen we de impact op het milieu en het klimaat zoveel mogelijk beperken”, staat op Jumbo.com. Hoe matchen die doelstellingen met weggeefacties van tamelijk nutteloze oranjegekleurde spulletjes?

Enorme milieuvoetafdruk

Jumbo heeft voor de spencers gekozen omdat veel mensen tóch wel iets oranjes aantrekken bij het kijken van wedstrijden. „En je kunt ze lang gebruiken”, zegt marketingdirecteur Jorieke de Vries. „Bij vorige toernooien hadden we bijvoorbeeld de juichcape, en die zie je nog steeds in het straatbeeld.” De half miljoen spencers die de supermarkt dit jaar uitdeelde waren nog over van het vorige grote toernooi. „Die wilden we niet weggooien dus hebben we hem nu weer ingezet.” Ze zijn overigens wel ver weg geproduceerd; in China. En over de kledingindustrie wordt sowieso steeds duidelijker dat die een enorme milieu- en CO₂-voetafdruk heeft.

De Oranje Spelerskaarten van Albert Heijn zijn in Nederland gemaakt van karton dat is geproduceerd met een FSC-keurmerk voor duurzame houtproductie. Ze zijn daarnaast recyclebaar via het oud papier. Ook de voetbalplaatjes van Lidl zijn grotendeels van FSC-papier gemaakt.

Dat is wel een verandering ten opzichte van vroeger, toen er bijvoorbeeld honderdduizenden nutteloze plastic ‘wuppies’ of vuvuzela’s werden weggegeven die na het toernooi meteen in de vuilverbranding belandden. „Supermarkten doen duidelijk meer hun best op de duurzaamheid van de items dan vroeger, maar uiteindelijk mag het ze niet te veel winst kosten”, zegt Nick Bombaij van de UvA. „En het is totaal afhankelijk van wat de consument doet: supermarkten volgen hun gedrag.”

En daar verandert nog niet heel veel in tijdens voetbaltoernooien, signaleert Jorieke de Vries van Jumbo: „Op het moment dat we zien dat de consument er geen behoefte meer aan heeft, dan nemen we dat natuurlijk mee. Maar dat is duidelijk niet het geval.” En dat blijkt ook bij andere ketens. Lidl moest de laatste dagen zelfs dranghekken plaatsen vanwege de grote drukte door de run op hun voetbalplaatjes. Veel klanten vinden oranje meuk gewoon leuk.

Oranjekoorts vertaalt zich in aanloop naar halve finale in de gekte die bij schaarste hoort

admin
July 9, 2024
0

Ed heeft twee stoelen in de aanbieding. Naast elkaar, in het Oranjevak, schrijft hij op Marktplaats. De prijs? „2.100 euro is direct deal.” Verderop in het stadion zijn voor 2.250 euro nog twee stoeltjes te koop. „100% BETROUWBAAR”, schrijft ‘E99’ er voor de zekerheid bij.

De Oranjekoorts uit zich in aanloop naar de halve finale tegen Engeland in de gekte die bij schaarste hoort. Tickets gaan over de kop op doorverkoopwebsites en ook op vervoer naar en overnachtingen in Dortmund is een run ontstaan. De KNVB verwacht op woensdag zo’n 75.000 Oranjefans in de stad.

De officiële tickets waren al lang uitverkocht. Afgelopen december verlootte de KNVB de 8.000 plaatsen die de bond voor de halve finale van de UEFA kreeg. Dat gaat op basis van ‘loyaliteitspunten’: die krijgen supporters voor elke wedstrijd van Oranje die ze bezoeken.

Hoe meer punten, hoe meer kans ze maken op kaarten. „Als je het eindtoernooi wil bijwonen, moet je dus twee jaar van tevoren beginnen met punten sparen”, zegt sportjournalist Jean-Paul Rison. Hij bezocht om die reden zoveel mogelijk kwalificatieduels van Oranje. „Vooral de uitduels”, zegt Rison, „want daar krijg je extra punten voor.” Dus reisde hij het Nederlands elftal achterna, van Dublin tot aan Warschau. „Daar pluk ik nu de vruchten van.” Hij kon iedere Nederlandse EK-wedstrijd bijwonen: 80 euro, in de goedkoopste zone.

Diezelfde tickets leveren nu op de zwarte markt het tienvoudige op. „Logisch”, zegt Rison. „Dortmund is om de hoek, het hele land wil erheen.”

Verleid

Op doorverkoopsites als Viagogo en Stubhub waren dinsdag nog zo’n duizend tickets voor de halve finale beschikbaar. De prijzen beginnen bij 650 euro. Een plekje vlak bij het veld kost al gauw 2.000 euro. Fans worden op de ticketsites verleid om zo snel mogelijk toe te happen. Het verkoopscherm van Viagogo benadrukt in rode letters dat er „veel vraag” is naar het evenement. Wie klikt op een halvefinalekaartje wordt medegedeeld dat duizenden mensen tegelijkertijd naar deze tickets zoeken. Intussen loopt de timer af van de tien minuten waarin de verkoop dient te worden afgerond. „Na dit tijdstip kunnen de prijzen stijgen.”

Wie bieden deze tickets aan? Een man die drie kaartjes voor 1.250 euro per stuk verkoopt, haast zich aan de telefoon te zeggen dat hij er „écht geen winst” op wil maken. Hij zou de tickets gisteren zelf voor die hoge prijs hebben gekocht, maar zou plots zijn verhinderd voor de wedstrijd. „Dus nu probeer ik er weer van af te komen.”

Ongeveer 75.000 Oranjefans zullen afreizen naar Dortmund, terwijl de KNVB van de UEFA 8.000 plaatsen kreeg

Dat is ook het eerste wat Raimon zegt, die 800 euro voor een kaartje vraagt. „Voor dat bedrag had ik hem zelf ook gekocht. Maar mijn vader kan geen vrij krijgen van zijn werk.” Toen hij het kaartje maandag aanbood in een appgroep van Oranjefans die naar Dortmund afreizen, kreeg hij boze reacties. Raimon: „Mensen zijn er niet van gediend dat je zo veel geld vraagt voor een ticket.”

Dat merkte ook een fan die op socialemediaplatform X drie halvefinaletickets verkocht voor 500 euro per stuk. Enkele reacties: „Geldwolf”, „gier”, „rotzak” – en daarnaast ook een hoop biedingen.

Biertjes

Anderen hebben al het hele toernooi een handeltje in tickets. Joost (29), een Amsterdammer die in de financiële sector werkt, zegt dat hij afgelopen winter tijdens de officiële verkoop „grof ingekocht” heeft.

Hij kocht het maximaal toegestane aantal tickets, vier per wedstrijd. Sommige verkocht hij aan vrienden tegen kostprijs, de rest zet hij tijdens het toernooi op Marktplaats. Een kaartje voor Nederland-Polen dat hem 250 euro kostte, wist hij voor het dubbele te slijten. „Ik verdien er geen maandsalaris mee, maar ik kan er het vervoer mee betalen en een paar biertjes.”

In Dortmund kost een hotelovernachting van 90 euro nu opeens 2.500 euro

Ook de KNVB herkent de levendige tickethandel. „De prijzen zijn idioot hoog”, zegt KNVB-woordvoerder Daan Schippers. De handelaren gebruiken een digitale app die de UEFA enkele jaren geleden heeft ingevoerd. Via de app kan het ticket eenvoudig worden overgeschreven op naam van een ander, zodat die koper zeker weet dat hij een origineel ticket te pakken heeft. Dat maakt de zwarthandel minder fraudegevoelig. „Papieren tickets zijn makkelijker te vervalsen”, zegt Schippers.

Die app is echter niet bedoeld voor zwarthandel, maar om de voetbaltickets door te kunnen geven aan familie en vrienden. Alleen, zegt Schippers, hoe controleer je of het vrienden zijn of een wildvreemde waar je de kaartjes aan doorgeeft? „Dat gaat dus niet.”

KNVB

Het enige waar kopers van tweedehands tickets nog voor hoeven te vrezen, is de voetbalbond zelf. „Wij proberen zoveel mogelijk tickets te blokkeren die illegaal worden aangeboden”, zegt Schippers. „Als je bijvoorbeeld je naam op Marktplaats zet, dan ben je erbij.” In de meeste gevallen gebeurt dat echter niet, erkent Schippers. Bij de laatste duels van het Nederlands elftal blokkeerde de bond tussen de twee- en vierhonderd kaarten.

Schaarste leidt ook tot uitdagingen als het om vervoer en overnachtingen gaat. De NS laat weten dat zaterdagavond, direct na het eindsignaal in de kwartfinale, de verkoop van kaartjes richting Dortmund omhoogschoot. Op maandagmiddag, de dag voor de halve finale, zijn bijna geen plekken meer beschikbaar in de trein, tenzij je om 7 uur ’s ochtends of vroeger vertrekt.

Sommige fans nemen daarom het heft in eigen handen. Op de website van de KNVB en in groepsapps worden autoplekken aangeboden („gezellig: met de bus vanaf Klazienaveen”). En via Markplaats bieden taxichauffeurs hun diensten aan voor honderden euro’s of proberen mensen touringcars vol te krijgen.

Zo ook Ruud (37), een telecomondernemer uit Rosmalen, die geen betaalbare overnachting kon vinden in Dortmund. Kamers die daar op een normale woensdagavond 90 euro kosten, gaan nu voor 2.500 euro weg.

En dus regelde Ruud met vier vrienden een touringcar met vijftig plekken, die binnen een paar uur was volgeboekt. De actie noemt hij „non-profit” – een plaats kost zo’n 30 euro per persoon.

Na de wedstrijd rijdt de bus weer terug naar de regio Den Bosch om de dure overnachting te besparen. Ruud vertelt dat hij de scenario’s heeft doorgesproken met de chauffeur. „Hij wacht ook als er penalty’s zijn en, als we winnen, op een klein feestje na de wedstrijd.”

Media in binnen- en buitenland kritisch over spel Oranje na nederlaag

admin
June 26, 2024
0

Nederlandse en buitenlandse media zijn woensdag kritisch op het Nederlands elftal na de nederlaag (3-2) tegen Oostenrijk dinsdagavond. De wedstrijd wordt een thriller genoemd, waarin Oranje er maar bekaaid vanaf kwam.

Het AD opent de krant met een foto waarbij slechts één woord staat: ‘deceptie’. De Telegraaf gaat nog iets verder en schrijft ‘Oranje slaat modderfiguur’ op de voorpagina. Over Joey Veerman, die in de eerste helft al werd gewisseld, schrijft de krant dat hij “alleen maar ruzie met de bal had”.

Ook het Duitse medium Bild besteedt aandacht aan de tranen van Veerman nadat hij van het veld werd gehaald door Ronald Koeman. Maar de bondscoach had volgens Bild geen andere keus dan hem te wisselen. The Guardian voorziet een “mogelijk moeilijkere” knockoutfase voor Oranje. De krant benoemt dat Oostenrijk in de afgelopen zeven wedstrijden zes keer in de eerste tien minuten heeft gescoord. “Je moet ze vanaf het begin bijbenen”, maar dat lukte het team van Koeman niet.

Columnist Steven De Foer van het Belgische De Standaard is ook kritisch. “De Nederlanders rekenen zich (soms te) snel bij de grote jongens.” Volgens hem zou na “de slappe vertoning” tegen Oostenrijk Oranje eerder naar huis gaan dan zelf gedacht.

Nederland kwam al vroeg op achterstand door een eigen doelpunt.

Schelden op een buurland? Op de Balkan normaal, maar van de UEFA krijg je er een boete voor

admin
June 25, 2024
0

Waarom doen voetballers het eigenlijk: hun shirt uittrekken ter viering van een doelpunt? Om het tricot als vlag te gebruiken? Om hun gespierde torso te etaleren? Spelers weten dat het ze op een gele kaart komt te staan.

Niet erg slim dus. Maar in september van het afgelopen jaar was bij de voetballer Mirlind Daku tenminste duidelijk waarom hij het deed. Hij had het tweede, winnende doelpunt gescoord namens Albanië tegen Polen, in een cruciale wedstrijd voor de kwalificatie voor het EK dat op dit moment wordt gespeeld in Duitsland. Op zijn rechterschouder, zo bleek, zat een tattoo. Te zien zijn een steen, een soldatenlaars en een onderbeen, en de tekst: ‘Katana 138.’

Katana is de bijnaam van Agim Ramadani, een held van het Kosovaarse onafhankelijkheidsleger UCK; 138 is het nummer van zijn brigade, ook wel de ‘Cobra-eenheid’ genoemd. In Servië, dat de onafhankelijkheid van Kosovo niet erkent, wordt wijlen Ramadani gezien als terrorist. Kosovo wordt voornamelijk bevolkt door etnische Albanezen, maar heeft ook een kleine Servische minderheid. Albanië erkent Kosovo wel.

Mirlind Daku viert zijn goal tegen Polen zonder shirt, om zijn tattoo te laten zien.

Daku, die is geboren in Kosovo en tot 2023 uitkwam voor het nationale elftal van dat land, vestigde met de tattoo en verklaring zijn naam als serieuze patriot. Vooral in Kosovo, waar spanningen met Servië ook dit jaar weer hoog zijn opgelopen.

Publiek opgejut

Daku mocht maandagavond ook niet meespelen in de verloren wedstrijd tegen Spanje op het EK in Duitsland. Na de wedstrijd van Albanië tegen Kroatië, vijf dagen eerder, had hij het publiek opgejut. Met een megafoon ging hij de fans voor: „Qifsha shkijet! Qifsha maqedont!” Ofwel: neuk de Serven, neuk de Macedoniërs.

Net als destijds na het ontbloten van zijn tattoo eiste de Servische voetbalbond een straf voor Daku de Kosovaar. Afgelopen weekend kwam er een schorsing, conform het verbod van de Europese voetbalbond UEFA op iedere uiting van politieke aard. De Albanese voetbalbond moet ook bijna 50.000 euro boete betalen vanwege „provocatieve boodschappen die niet passen bij een sportevenement”. De UEFA heeft tevens een onderzoek ingesteld naar door Kroaten en Albanezen gebroederlijk gezongen liederen waarin Serviërs de dood in worden gewenst.

In Nederland, in een café in de Amsterdamse Pijp, kijken maandagavond zo’n vijfentwintig Albanezen naar de wedstrijd tegen Spanje. Zeuren doen ze allerminst. Van woede jegens Daku of de UEFA is niets te bespeuren. „Die boete is wel terecht. Hate speech moeten we niet hebben. Maar serieus, schrijf je dáár over?”

Twintiger Ermal Curri is aan het woord, een Albanees die al tien jaar in Nederland woont. „Of we winnen of we verliezen”, zegt hij in de twintigste minuut van de wedstrijd: „Dit toernooi is één groot feest.”

Albanië verliest met 0-1. De aanwezige Albanezen hebben voor de wedstrijd luidkeels het volkslied meegezongen, staand in het café, en na het laatste fluitsignaal juichen en klappen ze langdurig.

Het is de tweede keer dat Albanië zich heeft geplaatst voor een eindronde van een groot toernooi en, even belangrijk, het elftal is niet afgegaan tegen de Spanjaarden. Wel hoorde de wereld weer eens van de spanningen op de Balkan. De overgrote meerderheid van Albanezen neemt dat op de koop toe.

Elton Caushi, een veertiger uit Tirana: „De natie is groter dan het land en de natie voetbalt in Duitsland, met Albanezen uit tientallen landen. Dus dat Kosovaarse gedoe, dat krijg je er gewoon bij. Daar moeten we niet over zeuren.”

Toernooi verlaten

Servië is tevreden over de strafmaatregelen van de UEFA. Het land had eerder gedreigd het toernooi te verlaten als er niet zou worden opgetreden.

Tien jaar geleden werd het land zelf hard gestraft door de UEFA, na ongeregeldheden in het nationale stadion in hoofdstad Belgrado. Die ontstonden nadat een Albanese fan van buiten het stadion een drone over het veld had laten vliegen met een vlag eraan geknoopt. Daarop was een landkaart te zien van een Albanië dat aanzienlijk groter is dan het huidige. Mét Kosovo erin. De chaos die daarop ontstond kostte Servië uiteindelijk deelname aan het EK van 2016.

Een Albanese fan met het shirt van de nummer negentien, Mirlind Daku.

Buurland Kroatië is de straffen van de UEFA inmiddels gewend. De fans bewieroken hun historische nationale helden, fascistische, uit de Tweede Wereldoorlog, en krijgen daar keer op keer boetes voor. Voor een wedstrijd tegen Frankrijk bleken Kroatische fans zelfs eens een metersgroot hakenkruis in het gras te hebben gemaaid.

Albanezen, die de straffen van de UEFA minder gewend zijn, reageren laconiek. Daku’s schorsing houdt de gemoederen niet bezig in de pers, noch op straat. Van de tien Albanezen die voor dit artikel zijn benaderd, kon het niet één echt iets schelen. „Hij heeft zijn excuses aangeboden”, zegt de tv-presentator Lutfi Dervishi vanuit hoofdstad Tirana. „Bovendien is hij de derde keus voor de spitspositie. Dus cruciaal is hij niet.” Hiermee vat Dervishi, een zestiger, het nationale sentiment goed samen.

Na recente oorlogen is het leven nu eenmaal politiek, het nationalisme vers en virulent, zegt Dervishi. „Wie lof zingt van het eigen land, scheldt het buurland uit. Vinden wij hier op de Balkan normaal, krijg je bij de UEFA een boete voor.”