Air France-KLM-topman Benjamin Smith had het bij de presentatie van de jaarcijfers al laten doorschemeren. De Olympische Spelen zijn voor het luchtvaartconcern niet de cash cow die sommigen verwachten. Maandag sprak Air France-KLM de verwachting uit vanwege de Spelen in Parijs tussen juni en augustus 160 tot 180 miljoen euro aan omzet mis te lopen. Het cijfer geldt voor Air France en dochteronderneming Transavia France en dus niet voor KLM. Op de beurs verloor het aandeel Air France-KLM 1,56 procent.
Het lijkt contra-intuïtief, maar de luchtvaartsector profiteert in de regel niet enorm van de organisatie van de Olympische Spelen. Er komen weliswaar veel mensen op de Spelen af, maar tegelijkertijd blijven ook veel mensen juist thuis om de Spelen mee te maken; stellen ze hun vakantie of zakenreis uit en maken alternatieve reisplannen. Daarnaast komen er heel veel mensen niet of later, omdat ze de drukte, en de prijzige hotels en vluchten willen vermijden.
Effect van hubfunctie
Bij Air France-KLM speelt mee dat Charles de Gaulle Airport een belangrijke hubfunctie vervult in het internationale vliegverkeer. Passagiers worden, vaak in kleine toestellen op relatief korte vluchten, naar Parijs gevlogen, om daarna in grotere toestellen op een intercontinentale vlucht te stappen. Overstappers zijn lucratief voor luchtvaartmaatschappijen. Ze zitten langer in het vliegtuig, betalen meer en je hebt minder faciliteiten voor ze nodig op een vliegveld.
Nu er deze zomer meer directe verbindingen met Parijs als eindbestemming nodig zijn, moet Air France-KLM het roer tijdelijk omgooien, zo legde topman Benjamin Smith eerder al uit. De hele infrastructuur moet worden aangepast van overstappers naar klanten met Parijs als bestemming. „Dat legt veel meer druk op bagagesystemen en incheckfaciliteiten”, aldus Smith. Air France-KLM is sponsor van de Spelen en nam extra personeel aan, onder meer om het inchecken niet alleen op het vliegveld, maar ook in de stad mogelijk te maken.
Eerdere Olympische Spelen tonen aan dat de organisatie van het sportevenement niet per se goed nieuws is voor de luchtvaartindustrie van het organiserende land. Als het goed gaat is het eerder de reputatie die groeit dan de portemonnee. In de zomer van 2008 vlogen aanzienlijk minder passagiers naar Beijing, onder meer vanwege de strenge veiligheidsmaatregelen in de Chinese hoofdstad. En ook Londen, vier jaar later, had rond de Spelen te maken met een dip in het vliegverkeer. Rio de Janeiro, dat de Spelen van 2016 organiseerde, zag wel tijdelijk meer passagiers komen. Bij de Olympische Spelen van Tokio in 2021 waren internationale toeschouwers vanwege de coronapandemie niet welkom.
Op de achtergrond speelt de bredere vraag wat de organisatie van een evenement als de Olympische Spelen de organiserende stad en het land oplevert. De kosten voor de organisatie van de Olympische Spelen rezen de afgelopen decennia de pan uit. Terwijl de Spelen in Atlanta in 1996 nog 1,7 miljard dollar kostten, hing er aan de Spelen van Tokio in 2021 een prijskaartje van 12,9 miljard dollar, 20 procent meer dan begroot.
Forse stijging van verkoop tickets bij Eurostar vanaf Amsterdam en Brussel
Organisatoren hopen door mooie plaatjes in huiskamers en op smartphones te verspreiden, toeristen hun kant op te lokken. Een toenemend aantal economen is sceptisch over de economische voordelen van de Spelen, die organiserende landen vaak met grote schulden en onderhoudskosten voor faciliteiten opzadelen.
Eurostar profiteert wél
Er zijn ook partijen die nu al kunnen zeggen dat ze, in tegenstelling tot Air France-KLM, wél weten te profiteren van de Olympische Spelen. Eurostar, voorheen Thalys, kondigde afgelopen week aan dat de verkoop van tickets vanuit Nederland met 13 procent is gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. Tussen België en Parijs ligt is dat 20 procent. Het spoorbedrijf zette meer treinen in en verwacht deze zomer zo’n twee miljoen mensen te vervoeren. Onder hen zijn de Nederlandse olympische equipe en ook de paralympische sporters. Ook de Britse, Duitse en Belgische olympiërs gaan met de trein naar Parijs.
De Spelen zijn van 26 juli tot 11 augustus, de Paralympische Spelen van 28 augustus tot 8 september, maar Air France-KLM verwacht niet dat dit veel kleinere evenement eenzelfde impact heeft. Vanaf eind augustus is de vraag naar vliegtickets weer „bemoedigend”.