Affaire-Epstein leidt tot scheurtjes in MAGA-blok, Elon Musk wrikt ze verder open

Binnen de Make America Great Again-beweging is deze week zeldzame rebellie uitgebroken tegen de regering-Trump, over haar besluit het juridisch dossier rond de veroordeelde zedendelinquent Jeffrey Epstein definitief te sluiten. Trumpistische influencers, die online al jaren wilde samenzweringstheorieën over Epstein uitventen, spreken van een doofpot. Hun vooral via tweets geuite kritiek op de regering wordt op X actief aangewakkerd door platformeigenaar Elon Musk, nu die met een eigen politieke partij wil komen.

De president zit duidelijk niet te wachten op alle kritiek, maar weet die vooralsnog nauwelijks te smoren. Gevraagd naar de affaire reageerde hij dinsdag tijdens een persmoment kribbig: „Er gebeurt zoveel. Waarom hebben mensen het nog steeds over deze gast, deze engerd? Ongelooflijk.”

Inmiddels heeft de affaire het hart van zijn regering bereikt. FBI-directeur Kash Patel en diens onderdirecteur Dan Bongino – beiden voorheen MAGA-influencers, die volop Epstein-complotten verspreidden – zouden met aftreden dreigen als minister Pam Bondi van Justitie niet opstapt. Ook de omstreden uiterst-rechtse twitteraar Laura Loomer – door Trump al meermaals op het Witte Huis uitgenodigd voor advies – roept op tot Bondi’s congé.


Lees ook

Gretig blies Trump de samenzweringstheorie rond Jeffrey Epstein aan, nu concludeert zijn regering: er was geen pedofielencomplot

Justitie in New York maakt in juli 2019 bekend dat Jeffrey Epstein is opgepakt en vastgezet in het huis van bewaring op Manhattan, waar hij op 10 augustus dat jaar dood wordt aangetroffen in zijn cel. Foto Jason Szenes/EPA

Het was Bondi’s departement dat maandag bekendmaakte dat het na „diepgravend onderzoek”, samen met de federale recherche FBI, geen complot had ontdekt rond Epsteins dood. De financier en jetsetfiguur werd in augustus 2019 dood aangetroffen in zijn New Yorkse cel. Daar zat hij toen net vast op verdenking van jarenlang misbruik van meer dan tweehonderd minderjarige ‘masseurs’. Bondi gaf een bijna elf uur durende video vrij van een bewakingscamera uit de gevangenis die moest bewijzen dat niemand Epsteins suïcide in scène had kunnen zetten. Ook waren er geen medeplichtigen die vervolgd konden worden.

Klantenlijst

Trump voerde vorig jaar juist campagne voor het presidentschap met de belofte de klantenlijst van Epstein te openbaren. Net als andere leden van zijn entourage, van zijn running mate JD Vance tot oudste zoon Don jr., gaf hij zo gretig voeding aan de theorie dat Epstein vermoord werd in zijn cel, omdat die de lijst met namen zou willen vrijgeven van machtige mannen voor wie hij minderjarigen regelde om seksueel te misbruiken. Epstein zou hen hebben gefilmd tijdens seksfeestjes in zijn huizen in New York, Florida en een Caraïbisch privé-eiland. De invloedrijke podcaster en ex-FoxNews-ster Tucker Carlson rakelde deze week de verhaallijn op dat Epstein dit allemaal deed als geheim agent van de Israëlische veiligheidsdienst Mossad.

Epstein had bij leven inderdaad vele hooggeplaatste kennissen en vrienden, van Britse royals tot miljardairs, onder wie ook Donald Trump. Die uitstekende connecties zorgden er ook voor dat hij begin deze eeuw uitermate coulant behandeld werd door justitie in Florida toen zijn stelselmatige misbruik daar al eens vervolgd werd.

Binnen het trumpisme werd zijn dood onderdeel van al decennia circulerende radicaal-rechtse en deels antisemitische complotverhalen. Top-Democraten, onder wie de Clintons, zakenlui en Hollywood-sterren vormen hierin een ‘cabal’ (netwerk) van hooggeplaatste pedofielen, duivelaanbidders en babybloeddrinkers.

Boemerang

Nu ook Trump-bewindspersonen hebben moeten erkennen dat een dergelijk complot niet bestaat, keert het MAGA-wantrouwen zich als een boemerang tegen de regering. De authenticiteit van de video van de celdeur wordt in twijfel getrokken (want knullig gemonteerd en met één missende minuut). De vriendin van FBI-directeur Patel werd verdacht gemaakt (want veel jonger, en werkend voor een nieuwswebsite die werd opgezet door een Israëlische ex-spion). Linkse twitteraars wierpen juist de suggestie op dat Trump zelf tot Epsteins klanten behoorde en daarom diens ‘lijst’ zou hebben laten verdwijnen.

Musks politieke ambities

Op X ging het deze week in trumpistische kringen hierdoor over weinig anders dan Epstein. Voor eigenaar Elon Musk biedt de MAGA-revolte kansen. Sinds zijn politieke bondgenootschap met Trump vorige maand op spectaculaire wijze uiteenspatte, heeft hij zich een paar weken kunnen focussen op zijn vele bedrijven, die na zijn tijd in Washington met het nodige achterstallig onderhoud kampten.

Dit laatste bleek deze week opnieuw meermaals. Bijvoorbeeld toen zijn chatbot Grok antisemitische hallucinaties kreeg nadat Musk het AI-protocol om „minder politieke correctheid” had gevraagd. Een dag later vertrok plots de topvrouw van X, waarin Grok is ingebed. Tesla’s aandelenkoers blijft ondertussen onder druk staan door dalende verkopen in vooral Europa. Alleen Musks lievelingsbedrijf SpaceX draait dankzij zijn satellietennetwerk Starlink echt voortvarend, blijkt uit een nieuwe aandelenuitgifte.

Toch wil Musk nu alweer terug naar de politiek. Nadat het Congres vorige week Trumps grote begrotings- en belastingwet aannam, meldde hij een eigen politieke partij op te richten, de America Party. Niet om zelf president te worden (dat mag hij niet als geboren Zuid-Afrikaan), maar om de politiek eindelijk tot meer begrotingsdiscipline en nog techvriendelijker beleid te dwingen.

Musk hoopt met miljoenendonaties aan eigen kandidaten bij de volgende Congresverkiezingen van november 2026 al enkele zetels te veroveren, zowel in het Huis als de Senaat. Omdat Democraten en Republikeinen in die kamers steeds krappere meerderheden winnen, zouden Musks kandidaten een doorslaggevende stem kunnen opeisen.

Heel veel Amerikanen zeggen al heel lang hun twee partijen beu te zijn en dat ze bij verkiezingen vooral de minst slechte optie steunen. Toch weten ‘derde’ partijen of kandidaten door het Amerikaanse kiesstelsel zelden door te dringen tot de macht. Bovendien is het optuigen van een landelijke partij-infrastructuur een grote bureaucratische opgave en zal Musk op juridische tegenwerking van vooral Trumps partij kunnen stuiten. De Republikeinen missen al het geld van de man die hun vorige verkiezingscyclus nog 290 miljoen doneerde, maar moeten nu ook nog vrezen dat deze kiezers bij hen zal weglokken.

Onder Trump-loyalisten gaan al stemmen op om Musks politieke avontuur in de kiem te smoren. Iemand die hier het luidst voor pleit is voormalig spindoctor Steve Bannon. Al toen Musk en Trump nog vrienden waren, bekritiseerde hij de invloed van de techondernemer op de nieuwe regering. Dit liet een richtingenstrijd zien tussen de meer nationaal-populistische vleugel binnen MAGA en het kamp van de techbro’s.

Trumps minister van Justitie Pam Bondi ligt onder vuur omdat ze de complottheorieën rond Epstein ontkent. Foto Ken Cedeno/Reuters

Wraak

Tijdens een trumpistisch jongerenevenement, vrijdag, bepleitte Bannon nogmaals om „de illegale vreemdeling” Musk de Amerikaanse nationaliteit af te pakken en te deporteren naar Zuid-Afrika. Trump zei eerder „dat we hiernaar zouden moeten kijken” en zinspeelde er ook op dat hij zijn voormalige first buddy zou kunnen uitsluiten van overheidsopdrachten, al is ruimtevaartorganisatie NASA sterk afhankelijk van Musks raketbedrijf SpaceX.

Bannon ziet nu echter kansen voor wraak. Zo noemde hij het vrijdag „mijn enige levensdoel om Musk te vernietigen”. Ook riep hij in herinnering dat de miljardair tijdens zijn hoogoplopende ruzie met Trump vorige maand sneerde dat de president ook in het Epstein-dossier zou figureren (een X-bericht dat hij later overigens verwijderde).

Risico’s voor Trump

Sinds Musk het toenmalige Twitter najaar 2022 overnam en omdoopte tot X, is het uitgegroeid tot hét dorpsplein van de MAGA-menigte. Dat juist hier de Epstein-complottenmachine op volle toeren blijft draaien, maakt het voor Trump extra lastig de geest weer in de fles te krijgen. Musks macht over het platform maakt het voor de president ook extra risicovol om de techmiljardair aan te pakken via zijn zakelijke belangen of zijn Amerikaanse paspoort.

Musk houdt de trumpistische onvrede over Epstein met een paar tweets per dag levend. Want, twitterde hij deze week: „Hoe kan je van mensen nog verwachten dat ze Trump vertrouwen, als hij de Epstein-dossiers niet vrijgeeft?”