Advocaat Gerard Spong: ‘Als je met slaapspulletjes arriveert bij een wildvreemde man, dan weet je wel waar je aan toe bent’

Martijn N. is de ‘Don Giovanni’ van de gayscene. Zo verdedigde advocaat Gerard Spong woensdag zijn cliënt, de voormalige directeur van cultureel platform Moam. Tegen N. werd maandag, op de tweede zittingsdag, acht jaar celstraf geëist wegens acht verkrachtingen, ontucht met twee minderjarigen en een poging tot zware mishandeling.

In de Mozart-opera, legde Spong uit, is de hoofdpersoon een onverbeterlijke rokkenjager die geen rekening houdt met de duizend vrouwen die hij het hof maakte. Spong maakte de vergelijking: zoals de vrouwen in het muziekstuk wraak nemen op Don Giovanni (ze stuurden hem naar de hel), zo nemen nu tien mannen wraak op zijn cliënt.

Martijn N. (36) verdedigde zich op de laatste zittingsdag in de rechtbank Amsterdam niet anders tegen de beschuldigingen van seksueel geweld dan op de eerdere zittingsdagen. Hij misbruikte jongens niet, hij gebruikte ze: voor seks. Volgens zijn advocaten Gerard Spong en Elizabeth Bijl waren de aangevers ook uit op seks. Spong: „N. dominant? Ja. Hardhandig? Ja. Maar dwang? Nee.”

Presenteerblaadje

De verdediging van Spong begon haar pleidooi met een verwijzing naar het leger. Jongens van 17 jaar worden daarvoor gerekruteerd. En 17-jarigen mogen in Nederland ook zelf beslissen over euthanasie. Als jonge jongens deze keuzes mogen maken, redeneerde de advocaat, dan zijn zij op die leeftijd toch ook oud en ervaren genoeg om met iemand als N. af te spreken en seks met hem te hebben.

De snelle en ruige seks waar zijn cliënt op uit was, zei Spong, reikten de jonge jongens hem op een „presenteerblaadje” aan. Wie in Amsterdam, „het walhalla van de Amsterdamse gayscene”, met een oudere man via een datingapp in zijn woning afspreekt, kan zich toch niet „overrompeld” voelen, zei Spong. „Als je met slaapspulletjes arriveert bij een wildvreemde, dan weet je toch waar je aan toe bent.”

Volgens Spong trok N’s bekendheid als talentenentrepreneur jongens aan. Hij vergeleek zijn cliënt met Kevin Spacey, de Amerikaanse acteur die ook van seksueel geweld beschuldigd werd. Net als bij Spacey, die vrijgesproken werd, impliceren de beroemdheid en faam van N. niet zonder meer psychisch overwicht over de aangevers. Volgens Spong hadden de jongemannen ook ‘nee’ kunnen zeggen.

Rol media

N. zei op de eerste zittingsdag dat hij ruim 1.900 sekspartners heeft gehad. Dat hield hij in een boekje en op zijn telefoon bij. Op de vraag of hij specifiek op jonge jongens valt, alle aangevers zijn aanmerkelijk jonger dan hij, zei N. dat leeftijd hem niet uitmaakt. Mark Rutte vindt hij ook „heel aantrekkelijk en supergeil”.

Dat veel mannen pas na jaren aangifte deden, komt volgens de verdediging door de rol van de media. In 2021 beschuldigden 28 mannen N. van seksueel geweld in gezamenlijke artikelen in NRC en Het Parool. De meeste aangiftes dateren van na de publicaties. Spong verweet de politie woensdag „sturend optreden”. Rechercheurs zouden mannen hebben overgehaald om aangifte tegen N. te doen.

Dat je akkoord gaat met pijpen, wil niet zeggen dat je ook akkoord gaat met neuken

Officier van justitie

Door de tijd zouden de ervaringen van de aangevers weinig betrouwbaar zijn, stelde Spong. Frustratie speelde volgens hem ook een rol: de jongens zouden op meer uit zijn dan alleen seks. Hij zei dat voor nagenoeg alle jongemannen geldt dat zij „seksuele spijtoptanten zijn die vooral de anale seks met N. betreuren”.

‘Feitelijke onjuistheden’

De advocaten van de aangevers wezen op de vele feitelijke onjuistheden in het pleidooi van Spong en Bijl. De officier van justitie verweet de verdediging een „onjuiste voorstelling van zaken te geven, niet gebaseerd op de feiten”. En de losse moraal in de gayscene, die de verdediging eerder noemde, was volgens hem geen verklaring voor het gedrag van de verdachte. „Dat je akkoord gaat met pijpen, wil niet zeggen dat je ook akkoord gaat met neuken”, zei hij.

In zijn laatste woord stond N. voor het eerst stil bij de slachtoffers. Hij zei het „vreselijk” te vinden hoe de mannen het contact met hem hebben ervaren. „Het spijt me oprecht dat ze dat zo hebben beleefd. Daarvoor wil ik mijn excuses aanbieden”, zei hij. Hij noemde zichzelf hardhandig, maar met het hart. „Ik heb de grenzen altijd gerespecteerd. Nee is nee, stop is stop. Ook bij Martijn N., zoals ik tegenwoordig heet. Ik ben te ver gegaan en daar neem ik mijn verantwoordelijkheid voor. De kanker van schaamte vreet elke dag aan mij.”

N. zei dat het mogelijk „goed” is geweest dat dit alles hem is overkomen. Door therapie is hij naar eigen zeggen „een nieuw mens” geworden. Zijn advocaten wezen erop dat een lange straf zijn nog lopende behandeltraject zou verstoren. Ook vroegen zij strafvermindering vanwege de media-aandacht en omdat de rechtszaak te lang op zich heeft laten wachten.

Uitspraak 23 oktober

Op 23 oktober doet de rechtbank uitspraak. De verdediging vroeg woensdag in bijna alle elf zaken om vrijspraak. Bij de ontucht met één van de twee minderjarigen dient volgens Spong bij de strafmaat rekening gehouden te worden met het feit dat de aangever zich ouder voordeed.

De rechters bepalen eind oktober ook of N. schadevergoedingen aan de slachtoffers moet betalen. De aangevers claimen in totaal ruim 50.000 euro. Op de eerste zittingsdag kondigde Spong al hoger beroep aan als het tot een veroordeling komt.


Lees ook

Martijn N. (36) rept in rechtbank niet over verkrachting, maar spreekt over seksvoorkeuren

Rechtbanktekening van Martijn N. (rechts) met zijn advocaat Gerard Spong in de rechtbank van Amsterdam.