In de zoektocht naar een nieuwe bestuursvoorzitter is ABN Amro in Frankrijk uitgekomen. Marguerite Bérard zal per 23 april de nieuwe topvrouw worden, zo maakte de bank vrijdag bekend. Ze wordt daarmee de eerste vrouwelijke bestuursvoorzitter die een van de drie grote Nederlandse banken (ABN Amro, ING, Rabobank) zal leiden. De Europese Centrale Bank moet wel nog groen licht geven voor de benoeming.
De 48-jarige Berárd is in Nederland een grote onbekende. Eerder was ze als bestuurslid bij de Franse bank BNP Paribas verantwoordelijk voor particuliere en zakelijke klanten. Daarvoor was ze bestuurlid bij de Spaanse bank BPCE Group. Bérard studeerde aan de prestigieuze Ecole Nationale d’Administration en was een van de topambtenaren onder voormalig president Nicolas Sarkozy.
Bérard werd in 2023 nog getipt als opvolger van vertrekkend BNP-topman Jean-Laurent Bonnafé maar vertrok in het voorjaar van 2024 onverwachts bij de bank. In een verklaring liet ze weten „nieuwe professionele uitdagingen na te streven”. Volgens Franse media speelden ook achterblijvende resultaten van haar afdeling mee bij het opstappen van Bérard.
Plotseling vertrek Swaak
Paribas is met een balanstotaal van ruim 1.900 miljard euro de op één na grootste bank van Europa. ABN Amro is met 390 miljard euro een stuk kleiner.
De Française zal de opvolger worden van Robert Swaak. Die kondigde afgelopen augustus vrij plotseling zijn vertrek aan. Een jaar eerder was hij nog begonnen aan een nieuwe termijn als topman van ABN Amro, normaliter voor een periode van vier jaar.
Lees ook
Goede resultaten? Bij de presentatie van de kwartaalcijfers van ABN gaat het vooral over het vertrek van topman Swaak
Bérard treedt aan op het moment dat de Nederlandse staat bezig is zijn belang in de bank af te bouwen. ABN Amro werd tijdens de financiële crisis in 2008 genationaliseerd. Sinds afgelopen najaar ligt het belang onder de 50 procent. Waar de bank eerder haar aanwezigheid in het buitenland afbouwde, zou nu weer overwogen worden om de activiteiten buiten Nederland te vergroten.
Eerder schreef het FD nog dat de zoektocht naar een nieuwe bestuursvoorzitter moeizaam verliep. De bank mag geen bonussen uitbetalen, doordat die nog deels in staatshanden is.
NRC onderzoekt de werkwijze van haar Spanje-correspondent naar aanleiding van geconstateerde tekortkomingen in een reportage. Uit intern onderzoek blijkt dat de auteur een van de opgevoerde bronnen in het artikel niet zelf heeft gesproken.
Weblog GeenStijl stelde eerder deze week vragen aan NRC over de totstandkoming van een reportage over datacenters in Spanje. Intern onderzoek van NRC bevestigde donderdag hun conclusie dat de auteur één van de in het artikel opgevoerde bronnen niet zelf heeft gesproken. Dat was voor NRC aanleiding het artikel van een noot te voorzien en een onderzoek in te stellen.
„Onze journalistiek integriteit is van het grootste belang”, zegt plaatsvervangend hoofdredacteur Melle Garschagen in een reactie. „Daarom nemen wij deze bevinding uiterst serieus. Wij stellen nu een onderzoek in en bekijken daarna welke consequenties dat moet hebben.”
Hij is pakweg 40 centimeter. Zwart, rubber, stevige greep. Je draagt hem in een holster aan je riem. En binnenkort zie je ’m mogelijk in de trein. Legaal. Als het ministerie van Justitie en Veiligheid snel toestemming geeft, dragen 75 medewerkers van NS-afdeling Veiligheid & Service (V&S) vanaf oktober een wapenstok.
1 Waarom wil NS dit?
Het bedrijf wil onderzoeken of dragen en gebruiken van de korte wapenstok kan bijdragen aan het werk van NS-beveiligers in de trein en op het station.
NS’ers hebben steeds vaker te maken met geweld en letsel. In 2024 meldde het bedrijf 1.095 ernstige incidenten, 5 procent meer dan in 2023. Cijfers over 2025 heeft NS nog niet, maar een woordvoerder zegt dat het beeld dit jaar niet anders is dan in 2024. Daarbij zegt NS minder dan vroeger te kunnen vertrouwen op snelle hulp van de politie. Die is elders nodig, zie de sluiting van de politiepost op Amsterdam Centraal enkele jaren geleden.
„De toename van incidenten staat op gespannen voet met de middelen en bevoegdheden waarover we beschikken om het werk goed uit te voeren”, aldus Itai Birger, directeur sociale veiligheid bij NS in een verklaring. NS moet „alle middelen toetsen die daaraan kunnen bijdragen”. Tegelijk, zegt Birger, is het confronterend dat wij als treinbedrijf genoodzaakt zijn nu ook de wapenstok te onderzoeken.
2 Twijfelt NS dan over de stok?
Tot nu toe was NS terughoudend over de inzet van geweldsmiddelen. Volgens de woordvoerder denken V&S-medewerkers er verschillend over of een wapenstok bij hun werk hoort.
Aan de ene kant geeft de stok meer afstand tot een persoon die onrust veroorzaakt. Handhavers voelen zich veiliger. Aan de andere kant kan het dragen ook escalerend werken. Het zou het gastvrije imago van de trein ondermijnen. In 2016 stelde NS dat het er geen voorstander van was om het personeel met aanvullende geweldsmiddelen uit te rusten.
3 Als de proef slaagt krijgen dan alle NS’ers zo’n stok?
Nee, het zou dan alleen gaan om de V&S-personeelsleden. Die zijn buitengewoon opsporingsambtenaar (boa) en bovendien ‘geweldsbevoegd’. Wettelijk mogen ze een wapenstok dragen, maar wel pas na toestemming van het ministerie van Justitie.
Veiligheid & Service telt 680 medewerkers. NS heeft hier vijftig vacatures. Die zijn moeilijk in te vullen, vooral in de Randstad.
4 Waarom is dit bijzonder?
Boa’s met een wapenstok zijn niet nieuw. Zo dragen ‘groene’ boa’s van Staatsbosbeheer er al een. In 2021 namen tien gemeenten deel aan een pilot waarin hun handhavers waren uitgerust met een wapenstok.
En in Amsterdam loopt sinds 1 januari 2024 een tweejarige proef. In het centrum dragen 45 boa’s een stok. In juni bracht de gemeente een tussentijdse evaluatie uit: de ondervraagde boa’s zijn positief. Zo voelt de meerderheid zich veiliger door het dragen van een wapenstok. Bijna alle ondervraagde boa’s willen die blijven dragen.
Lees ook
Lees ook: Wat maakt het werken bij NS zo zwaar? NS’ers vertellen hun verhaal
Dit raakt aan de principiële vraag wie geweld mag gebruiken in een samenleving. Wanneer is dat gerechtvaardigd, wat betekent dat voor de uitrusting van opsporingsambtenaren? Politie en leger hebben dit ‘geweldsmonopolie’ – in hoeverre moet je dat uitbreiden tot de pakweg 23.000 boa’s in Nederland? In oktober bepleitte de Wetenschappelijke Adviesraad Politie (WARP) terughoudendheid bij het uitrusten van boa’s met wapenstok: „Geef boa’s bescherming, geen wapens”. Heldere afspraken met de politie zijn cruciaal.
De boa’s in Amsterdam gebruikten de wapenstok vooral preventief en nauwelijks om mee te slaan of te porren. De wapenstok zorgde het vaakst voor de-escalatie van een risicovolle situatie, gevolgd door het winnen van extra tijd totdat assistentie arriveerde.
5 Een wapenstok is toch niet de enige stap om treinen en stations veiliger te maken?
Nee, met name het ministerie van Infrastructuur heeft de laatste weken diverse initiatieven aangekondigd. Demissionair staatssecretaris Thierry Aartsen (Infrastructuur, VVD) noemde bij zijn aantreden de veiligheid in het ov een belangrijke prioriteit.
Eind juni meldde Aartsen dat de boete voor zwartrijden op 1 oktober van 50 naar 70 euro gaat. Hij wil haast maken met bodycams voor NS-personeel. En boa’s krijgen toegang tot het rijbewijzenregister om sneller iemands identiteit te controleren. Aartsen: „Zo maken we het ov stap voor stap veiliger.”
De identiteitscontrole is een heikel punt met veel haken en ogen. De rijbewijscheck is pas op 1 juli 2026 juridisch geregeld. „Wij zijn blij met elke stap”, stelde Hatte van der Woude van brancheorganisatie OV-NL. „Maar dit is slechts een klein onderdeel van wat nodig is om het ov veiliger te maken. De meeste aanhoudingen in het ov worden verricht bij mensen die geen rijbewijs hebben en dus ook niet in dat register staan.”
Het liefst krijgt het ov toegang tot meer persoonsregisters (strafrechtketendatabank, basisvoorziening vreemdelingen), maar dat is niet mogelijk binnen de huidige wettelijke kaders, schreef Aartsen begin juli aan de Tweede Kamer.
6 Hoe zijn de reacties?
Minister David van Weel (Justitie en Veiligheid, VVD), wiens departement de NS-aanvraag voor de wapenstok moet beoordelen, zei tegen het ANP dat hij het goed vindt dat NS „de verantwoordelijkheid neemt voor een veilige taakuitvoering door haar medewerkers”.
Reizigersvereniging Rover toonde begrip maar vindt ook dat NS meer „zachtere maatregelen moet nemen voor de veiligheid op stations en in treinen”. Voorbeelden: betere verlichting op stations, kiosks langer open.
Politiebond ACP, die ook boa’s vertegenwoordigt, vindt het onzin dat zichtbaar dragen van een wapenstok escalerend zou werken. „Je moet boa’s, mensen die een stap naar voren doen bij geweld, beter uitrusten”, zegt een woordvoerder. „Waarom nu pas de wapenstok, kan je beter zeggen.” De bond wil ook debat over pepperspray en tasers voor boa’s.
Van der Woude (OV-NL) is ongeduldig. „Boa’s en vervoerders vragen nu al meer dan drie jaar om maatregelen die hun werk veiliger maken. Niets doen is geen optie meer.”
Het Noord-Iers raptrio Kneecap is niet langer welkom in Hongarije. Een woordvoerder van de radicaal-rechtse Hongaarse regering heeft donderdag bekendgemaakt dat de leden van de groep het land de komende drie jaar niet meer in mogen, omdat de band zich schuldig zou maken aan antisemitisme en het steunen van terroristische organisaties.
Komende maand zou de band optreden op Sziget, een festival in Boedapest dat jaarlijks zo’n vierhonderdduizend bezoekers trekt. De komst van de rapformatie zou een gevaar zijn voor de „nationale veiligheid”, aldus de regeringswoordvoerder. De festivalorganisatie vindt het inreisverbod een „een ongekende stap die wij zowel onnodig als betreurenswaardig vinden”.
Voorbeelden voor zijn beschuldigingen geeft de woordvoerder van de regering niet, maar naar alle waarschijnlijkheid doelt hij op eerdere ophef rondom uitspraken van band. De groep spreekt zich regelmatig in sterke bewoordingen uit tegen conservatieve politici en het genocidale geweld van Israël in Gaza. In mei 2025 dook er een filmpje op van Mo Chara, frontman van de band, waarin hij „Up Hamas, up Hezbollah” lijkt te roepen. Ook riep een bandlid dat „de enige goede conservatief” een „dode conservatief” is.
In verklaringen zei het trio Hamas en Hezbollah niet te steunen en „alle aanvallen op burgers” te veroordelen. Toch besloot de Britste anti-terrorismepolitie een onderzoek te starten naar Mo Chara. Dat onderzoek loopt nog.
Glastonbury
Britse politici, waaronder premier Keir Starmer, zeiden dat de band geweerd zou moeten worden van popfestival Glastonbury, afgelopen juni. Dat optreden ging juni alsnog door, waarna een van de leden op het podium „fuck Starmer” riep. Opnieuw startte de Britse politie een onderzoek. Afgelopen week werd duidelijk dat er niet genoeg grond was voor vervolging.
Kneecap heeft nog niet gereageerd op het inreisverbod van de Hongaarse regering. Eerder gaf de band aan ophef over hun uitlatingen als een vorm van repressie en beperking van artistieke vrijheid te zien. Ook zou de commotie afleiden van het het bloedvergieten in Gaza.
De organisatie van Sziget noemde het inreisverbod in een verklaring „een ongekende stap die wij zowel onnodig als betreurenswaardig vinden (…) De waarden van Sziget betekenen dat we haatzaaiende uitlatingen veroordelen, terwijl we het fundamentele recht op artistieke vrijheid van meningsuiting voor elke artiest willen garanderen. Cancelcultuur en culturele boycots zijn niet de oplossing.”
De steun van Kneecap aan de Palestijnen (en de ophef daarover), lijkt de band ondertussen qua populariteit juist goed te doen, onder andere in Nederland. Vorige maand werd het raptrio vanwege zijn groeiende luistercijfers nog verplaatst naar de main stage van Best Kept Secret. Eind dit jaar staat de band in een uitverkocht Paradiso en in AFAS in Amsterdam.
‘Culturele oorlog’
De betrokkenheid van Kneecap met de Palestijnen komt niet uit de lucht vallen. De band voelt zich naar eigen zeggen verbonden met de Palestijnen vanwege een gedeelde ervaring van „koloniale overheersing”, waarmee ze doelt op de Britse regering. De groep pleit voor een verenigd Ierland, waarvoor Noord-Ierland zich los zou moeten maken van het Verenigd Koninkrijk.
De bandleden proberen, onder andere door in het Iers te rappen, een „culturele oorlog” tegen de „Britse overheerser” voeren. De groep speelt – ironisch, volgens de groep zelf – regelmatig met symboliek van de IRA, de paramilitaire groep die tijdens de Ierse burgeroorlog met veel geweld voor onafhankelijk streed.
Onlangs kondigde een alliantie van popartiesten aan zich te verenigen tegen repressie vanwege steunbetuigingen aan Palestina. Onder andere het Ierse Fontaines D.C. en triphopcollectief Massive Attack zeggen dat ze steeds vaker geconfronteerd worden met „agressieve campagnes” van pro-Israëlische belangenorganisaties nadat ze zich op het podium hebben uitgesproken over Gaza.
Lees ook
De rappers van Kneecap redden de Ierse taal met songs over drugs; de jongens spelen zichzelf in de gelijknamige film
