‘Echo’ is een frisse Marvel-serie over een dove held

In de categorie ‘representatie van gemarginaliseerde groepen’ krijgt Echo zonder meer vijf ballen. De nieuwe Marvel-serie van Marion Dayre en Sydney Freeland draait om sterke vrouwen die het opnemen tegen slechte mannen. Het hoofdpersonage is een dove, Amerikaans-Indiaanse vrouw met een beenprothese, haar Choctaw-achtergrond speelt een belangrijke rol in het verhaal. Actrice Alaqua Cox en een groot deel van de cast is Amerikaans-Indiaans. Dat een Amerikaanse serie een inheemse cultuur authentiek neerzet is al tamelijk zeldzaam, maar dat de dialogen goeddeels in Amerikaanse gebarentaal (ASL) zijn, is echt uniek. Je zou vergeten dat je in een superheldenserie zit.

Echo begint waar de serie Hawkeye (2021) ophield. De New-Yorkse bendeleider Maya Cox was daarin nog een bijfiguur. Nadat zij haar adoptievader, superschurk de Kingpin heeft doodgeschoten, duikt zij onder in haar geboortedorp. Als de Kingpin nog blijkt te leven en haar opspoort, begint het touwtrekken: kiest Maya voor haar adoptievader en de macht, of voor haar biologische familie en haar volk? Hint: haar Choctaw dorpsgenoten spreken met haar gebarentaal, haar witte adoptievader heeft nooit de moeite genomen om dat te leren.

De Choctaw-cultuur is in de serie meer dan achtergrond: het terugvinden van de band met haar voormoeders en de geschiedenis van haar volk is belangrijk voor Maya’s groei. Superkrachten spelen nauwelijks een rol, en als ze langskomen, komen ze voort uit de inheemse mystiek. Het gebruik van gebarentaal is een indicatie van de verhoudingen tussen Maya en haar omgeving: hoe hechter de band, des te beter de beheersing van de ASL. Aardig is dat er ook de uitstervende gebarentaal van de Prairie-indianen (PISL) wordt gesproken. Voordat de Europeanen kwamen was dit de lingua franca van Noord-Amerika waarin inheemse volkeren met elkaar communiceerden.

Marvel Studios

Marvel-films dankten ooit hun enorme populariteit aan het feit dat ze allemaal aan elkaar verbonden waren. Het grote, ingewikkelde verhaal over superhelden die met vereende krachten het universum redden is uit het zicht verdwenen. Echo is een op zichzelf staand verhaal dat zich niet afspeelt in meerdere parallelle universums maar in een dorpje. Ook het bezoek van andere superhelden is beperkt: heel even flitst de blinde Daredevil voorbij om met Maya te knokken – een opzichtige pogingen om Daredevil-fans te vangen en om de kijkers op te warmen voor diens komende serie. Tekenend: de grote epische finale waarmee Marvel altijd uitpakt – in Echo is dat een terroristische aanval op inheems cultuurfestival de Choctaw Powpow – wordt dit keer verijdeld. Wat trouwens ook wel weer jammer is.

Meer experiment

Het gaat niet zo goed met Disney+, zeker niet met submerk Marvel. Ze maken te veel series van te wisselvallige kwaliteit, bedoeld om de streamingdienst op te vullen. Dit leidde de laatste jaren tot algemene superheldenmoeheid. Op zoek naar een heropleving gaf Marvel ruimte aan meer experiment. Dus kregen we inclusieve series die niet alleen een wit publiek aanspraken. En we kregen afgeronde verhalen rond minder bekende Marvel-personages met aandacht voor verdieping van het karakter. Artistiek geslaagde voorbeelden: Wanda Vision, Mrs. Marvel en Hawkeye. Dit type serie krijgt van Disney voortaan het etiket ‘Marvel Spotlight´.

Disney-topman Bob Iger is geen fan van de woke-benadering. Hij zei in november dat de nadruk te zeer op de positieve boodschap lag en te weinig op het vermaak. Hij kondigde aan minder in de streamingdienst en meer in zijn amusementsparken te willen investeren. Van artistieke waardering kan de schoorsteen immers niet roken. Echo zal Igers mening vermoedelijk niet veranderen. De serie komt zeer langzaam op gang, het is lang onduidelijk wat er precies op het spel staat, de norse Maya spreekt niet erg aan. Gebarentaalsprekers leren om expressief met gezicht en lichaam te zijn, maar actrice Alaqua Cox trekt steeds hetzelfde ondoorgrondelijke gezicht.

Daar staat tegenover dat Echo een mooi beeld geeft van de Choctaw-cultuur, en dat het gebruik van gebarentaal een opvallende verrijking is van de filmtaal. Verder zijn de vechtscènes fantastisch. De nadruk ligt niet op superkrachten en ontploffingen maar op het betere gooi- en smijtwerk als in martial-arts-films. Het geweld is extremer dan gebruikelijk bij Marvel, je ziet het bloed uit mensen lopen en je hoort hun nekken breken, waardoor Echo het kijkwijzeradvies 16+ kreeg. In dit geval een aanbeveling.

https://youtu.be/LIBTIrM5xFU?si=Rzr2MmSJdzgS8xm1