Animatie Half ‘Apocalypse Now’, half ‘Bambi’, zo verkoopt de Spaanse animatiefilm ‘Unicorn Wars’ zichzelf. De strijd tussen troetelberen en eenhoorns gaat best ver.
Een oneindige oorlog van troetelberen tegen eenhoorns. En nee, dat is geen kinderspel: men beukt schedels in met keien, amputeert met machetes ontstoken ledematen en duwt messen tussen ribben.
Half Apocalypse Now, half Bambi, zo verkoopt de Spaanse animatiefilm Unicorn Wars zichzelf. Dat halfje Bambi slaat op de onschuldige vorm: grote, vochtige anime-ogen botsen pervers op een verknipte nachtmerrie in de jungle, sinistere moorden en een episch bloedbad als finale.
Het mythische uitgangspunt: na de ontdekking van woord en religie werden beren uit het magische woud gejaagd door eenhoorns. Als troetelberen voeren zij sindsdien vanuit een onttoverde wereld een heilige oorlog tegen die bewakers van hun vroegere paradijs – tegen de natuur, zeg maar. Hun samenleving heeft veel gemeen met Franco’s Spanje: patriarchaal militarisme, afgedekt door zalvende priesters.
Hoofdrolpelers zijn de broers Dikkie en Blauwtje, die in een legerkamp worden klaargestoomd voor de strijd. Blauwtje is dankzij een wankel zelfbeeld en trauma een vat vol rancune, frustratie en jaloezie. Hij moet en zal het alfabeertje worden, desnoods over de rug van zijn loyale en empathische broer Dikkie. Als een expeditie van hun peloton in het magische bos ontaardt in een afdaling in de krochten van de ziel – het eten van hallucinerende rupsen helpt niet – slingeren de troeteldarmen al snel aan de boomtakken. Dikkie en Blauwtje staan er alleen voor.
Unicorn Wars gaat best ver, niet alleen qua bloedvergieten, ook qua serieuze psychologische ontleding van troetelberen via flashbacks. Dit is een Kaïn en Abel-verhaal over fascisme, het patriarchaat, kolonialisme en ecologie: de doorsnee intersectionele fabel dus waarin niets deugt van beschaving, mens en man. De film is ook een opzichtige hommage aan de klassieke, genuanceerde anime Princess Mononoke van de Japanse studio Ghibli uit 1997, toen die boodschap nog fris klonk.
Unicorn Wars is harder, heftiger en eenzijdiger, maar weet op interessante manier zowel bizar macaber als curieus aangrijpend te zijn. Stuur er niet per ongeluk uw kinderen heen, mag ik u bidden.
In Beeld Het was de week van de Miljoenennota en de zwartgelakte adviezen van ambtenaren. Die laatsten zijn vooral wat er in de herinnering blijft na twee lange dagen Algemene Politieke Beschouwingen. Premier Schoof haalde de woede van de oppositiepartijen ermee op zijn hals en de verhoudingen in de coalitie werden er nog verder door getest. NRC-fotograaf Bart Maat legde deze week het politiek spektakel vast. Een selectie van zijn beste beelden.
Hier vloekt men niet. Jef Van den Bossche trof een ingelijste afbeelding van de variatie op het zevende bijbelse gebod aan tijdens zijn werk als vastgoedfotograaf; boven het gebod staan het alziende goddelijke oog met aan weerszijden engelen, en de mededeling: ‘God ziet mij.’ Het werd de titel van de serie foto’s die hij maakte van Belgische huizen, pastorieën, cafés en andere gebouwen.
Een serie die bijna terloops begon, vertelt Van den Bossche aan de telefoon. „Als vastgoedfotograaf moet ik de interieurs van gebouwen die te koop staan, zo gunstig mogelijk fotograferen. Dat is vooral een kwestie van techniek. Ter afwisseling ben ik de interieurs die me troffen, op een andere, meer esthetische manier gaan fotograferen. Na enige tijd drong het tot me door dat ik de enige persoon ben die de verlaten en tot verdwijnen gedoemde interieurs nog kan vastleggen. Toen besloot ik er een documentaire serie van te maken.”
De interessantste interieurs komt hij meestal tegen in huizen van overleden oude mensen die zijn leeggehaald. Sommige bewoners hebben tientallen jaren of zelfs meer dan een halve eeuw niets veranderd.
Zo dateert de stijlvaste keuken met de oranje wandtegels ongetwijfeld uit de jaren zeventig van de twintigste eeuw. En op de gaskachel na, lijkt de woonkamer van een pastorie, waar een groot kruisbeeld aan de schoorsteen hangt en een fles met vermoedelijk miswijn naast de schouw staat, na de Tweede Wereldoorlog onveranderd.
Foto’s: Jef Van den Bossche
Vooral keukens en badkamers trekken de aandacht van Van den Bossche. Steevast fotografeert hij die exact frontaal, zodat de keukenkastjes, fornuizen, tegels, keukenbladen, wastafels en koelkasten bijna abstracte De Stijl-achtige composities worden. „Ik verander bijna nooit iets aan de interieurs die ik aantref”, vertelt hij. „De stoelen, tafels, kachels, kruisbeelden, kleden – alles staat, hangt zoals het is achtergelaten door de leeghalers. Alleen heel persoonlijke attributen, zoals familiekiekjes, verwijder ik. Ik wil algemene foto’s maken.”
Kijk uit als je bij De Meern rijdt, op de A12. Dat is de plek waar in Nederland de meeste snelheidsovertredingen worden begaan. Het is ook opletten geblazen op de A4 bij Leiden, waar veel automobilisten uit het niets op de rem stampen: grote kans op ongelukken.
Deze wijsheden komen uit het Driver Safe Assistance-programma van de ANWB: een set algoritmes, gebaseerd op een database van 6,9 miljard autokilometers met gedetailleerd rijgedrag. Die kilometers zijn afgelegd door 250.000 Nederlanders. Ze reden en rijden vrijwillig rond met een trackingsysteem in hun auto, vast gemonteerd in een apart kastje, of als app op hun telefoon. Die tracker registreert G-krachten (die meten hoe hard je rijdt en hoe hard je remt). Houd je die G-krachten beperkt, dan scoor je hoog en rijd je veiliger, en kun je tot 30 procent korting verdienen op de verzekeringspremie.
Dat komt goed uit, want de premies voor autoverzekeringen zijn de afgelopen twee jaar met 30 procent gestegen. Automobilisten in Nederland betaalden gemiddeld 1.186,87 euro per jaar aan premies, berekende vergelijkingssite Independer.
De totale schadelast steeg zo snel omdat moderne voertuigen prijzige technologie aan boord hebben. Bumpers zitten bomvol sensoren en voor de prijs van een paar nieuwe koplampen koop je tegenwoordig bijna een tweedehandsauto. Vandaar dat dieven het ook vaak gemunt hebben op dure led-lichten.
De extra massa van elektrische auto’s leidt ertoe dat ook kleine botsingen flink aantikken. Daarbovenop komt de gebruikelijke economische malaise: inflatie en een gillend gebrek aan monteurs om reparaties uit te voeren. De premies blijven daarom de komende jaren stijgen, verwachten de verzekeraars.
Abrupt op de rem
Een tracking-app bespaart zowel de verzekerde als de verzekeraar geld. Volgens de ANWB, die al tien jaar een ‘Veilig Rijden’-verzekering aanbiedt, is de schadelast van zulke klanten 15 procent lager dan van de reguliere verzekerden. Die besparing wordt teruggegeven aan de gebruikers: zij halen gemiddeld een score van 78 punten (van de maximale 100) en 42 procent krijgt 20 procent korting. Die komt boven op de gebruikelijke korting van schadevrije jaren.
Dit systeem berekent een gemiddelde over tien dagen en ‘coacht’ je om de score te verbeteren. Daardoor kost niet elke onverwachte remactie je meteen je korting; het algoritme zoekt naar de trend.
Lees ook
Hoe bepaalt de verzekeraar hoe veilig jij rijdt?
Naast ANWB bieden ook Univé (Veilig op Weg) en FBTO (Rijstijlverzekering) rijgedrag-korting aan. Maar ze hanteren niet allemaal dezelfde normen: zo deelt Univé, in tegenstelling tot FBTO en ANWB, strafpunten uit als de app registreert dat je aan het rijden bent en tegelijkertijd je telefoon bedient.
Volgens de wet mag je je telefoon aanraken als-ie in een houder zit, net zoals je de autoradio bedient, maar het blijft gevaarlijk om je ogen van de weg te halen. „Wij rekenen telefoongebruik niet mee – voor hetzelfde geld zit de passagier voor dj te spelen”, zegt Martijn Smidt. Hij leidt Drive Safe Assistance, een nieuwe, zelfstandige ANWB-tak, die de Veilig Rijden-methode met de achterliggende algoritmes aanbiedt aan andere verzekeraars. Er is interesse voor deze ANWB-techniek, verzekert hij. Het voordeel: als meerdere verzekeraars dezelfde systematiek hanteren, kunnen veilige rijders hun rijgedrag ‘meenemen’ als ze overstappen naar een andere verzekering. Net zoals je nu schadevrije jaren meeneemt, als bewijs van goed gedrag.
Wat is veilig rijden?
ANWB’s tracking-app is gebaseerd op Britse software, de algoritmes en scores zijn aangepast aan de Nederlandse wegen en Nederlandse testkilometers. Zo werd het bochtenwerk aangepast: vergeleken met het Verenigd Koninkrijk zijn de wegen in Nederland beter en de auto’s nieuwer, waardoor je sneller en toch veilig een afslag of een rotonde kunt nemen.
Smidt en zijn collega’s probeerden ook een algoritme te trainen dat de gevaarlijkste manoeuvre herkent: een automobilist die keert op een honderdkilometer-weg. Pogingen om dat (verboden) gedrag na te bootsen op een verlaten parkeerterrein en in een AI-model te vangen, zijn tot nu toe echter mislukt.
Het systeem van schadevrije jaren is niet eerlijk en niet fijnmazig genoeg, vindt Smidt van de ANWB. „Jongeren beginnen met nul procent korting, ook al rijden sommigen wel degelijk veilig. Er is geen manier om je te onderscheiden van je ‘statistische lotgenoten’.”
Het lukte nog niet het algoritme te trainen op de gevaarlijkste manoeuvre: keren op een 100-km-weg
Een gewone verzekering kost jongeren al snel meer dan 200 euro per maand, en all-risk is helemaal onbetaalbaar. Voor oudere bestuurders kruipt de premie vaak vanzelf omhoog, omdat mensen op hogere leeftijd vaak slechter gaan anticiperen en dus abrupter gaan remmen. Die doelgroep hoopt de ANWB, via de meting van het rijgedrag, te gaan ‘trainen’ om ze veiliger aan het verkeer te laten deelnemen.
Momenteel doen er 60.000 automobilisten mee aan de Veilig Rijden-app. Dat aantal schommelde de afgelopen jaren, het waren er ook wel eens 90.000 – blijkbaar is het geen wondermiddel dat voor iedereen werkt.
Bij elkaar hebben er 250.000 bestuurders bijgedragen aan de database. Al haalt bijna niemand de perfecte score, de statistiek wijst wel uit dat de veiligste rijders in een Kia Niro, een Kia Venga of in een Dacia Logan zitten. Aan de onderkant van de lijst bungelen – je verwacht het niet – bestuurders van een BMW of een Audi.
De data die ANWB verzamelt, worden geanonimiseerd gebruikt om gevaarlijke verkeerssituaties op te lossen door de conclusies te delen met wegbeheerders. Op basis van bijna 7 miljard testkilometers blijkt ook dat Noord-Brabant slecht scoort, qua veiligheid. Ook de Nederlandse politie constateert in die provincie de meeste verkeersovertredingen.
Maar of het dankzij de tracking-apps daadwerkelijk veiliger wordt op de weg, valt te betwijfelen: notoire onbenullen zullen nooit een veilig-rijden-app installeren en blijven ‘sportief’ rijden tot het niet meer kan.
U nadert een optie
ANWB belooft de gegevens die de tracking-app verzamelt, niet door te spelen naar anderen. Automakers zijn soms minder terughoudend. Ze leveren hun ‘connected car’ met een app die waardevolle data verzamelt en die ze kunnen doorverkopen. De New York Timesberichtte over Amerikaanse automobilisten die opeens hun premiekosten zagen stijgen: auto-apps van Ford, GM, Hyundai en Kia hadden hun remacties via datahandelaren als LexisNexis doorgespeeld naar de verzekeraar. Ongevraagd? Niet helemaal. De ‘optie’ bleek verstopt in de kleine lettertjes van de privacyvoorwaarden. Uitkijken dus – als je op de A12 bij De Meern rijdt, maar ook als je op ‘OK’ klikt.