‘Onder de blote hemel’: soms moet het, je ouders verraden

Recensie Film

Coming of age ‘Onder de blote hemel’ gaat over het moment dat je ouders van hun sokkel vallen: de elfjarige Elvie beseft dat haar moeder zwakbegaafd is. Een emotionele coming-of-agefilm: wat Elvie overkomt, is een heftige uitvergroting van wat alle kinderen overkomt.

Elvie (Ylse Ringeling) beseft als ze elf is dat haar moeder zwakbegaafd is.
Elvie (Ylse Ringeling) beseft als ze elf is dat haar moeder zwakbegaafd is.

Je hebt coming of age voor volwassenen en voor kinderen. Onder de blote hemel is bedoeld voor kinderen. Het gaat over dat moment dat je ouders van hun sokkel vallen, een cruciale stap richting volwassenheid.

Hier is de stap heftig: de elfjarige Elvie beseft dat haar moeder Emma zwakbegaafd is en begint zich daarvoor te schamen. Verbaal kan Emma zich niet langer verweren tegen haar dochter, die beseft dat vriendje Danny haar moeder misbruikt. De situatie wordt op de spits gedreven als de opa die de zaakjes in goede banen leidde, in het ziekenhuis belandt. De familie beheert een camping; er rust nu te veel op Elvie, die zich juist losmaakt en de eerste vlinders in haar buik voelt.

Onder de blote hemel wordt met verve gedragen door de roodharige, frisse en pittige debutante Ylse Ringeling. Rifka Lodeizen overtuigt iets minder als haar zwakbegaafde moeder Emma, een groot kind. Maar dat ligt minder aan haar acteren dan aan actuele gevoeligheden: anno 2023 ervaar je een zeker ongemak als een bekende acteur een verstandelijke of fysieke beperking acteert. Zoals je bij Zomervacht, een andere Nederlandse coming-of-agefilm, stiekem een beetje opgelucht bent dat Joël in ’t Veld, die de verstandelijk beperkte, spastische jongen Lucien speelt, dan wel niet zwakbegaafd is, maar wel ‘echte’ spasmen heeft. Dat legitimeert zijn rol als het ware. Tegelijk is het helder dat een rol als die van Emma lastig, zo niet onmogelijk wordt als je authenticiteit eist.

Los daarvan is Onder de blote hemel een grotendeels geslaagde, emotionele coming-of-agefilm voor jeugdige kijkers: wat Elvie overkomt, is een heftige uitvergroting van wat alle kinderen overkomt. Met een droeve moraal: soms is het een hartverscheurende noodzaak je ouders te verraden.

Hier en daar oogt de film wat gekunsteld: er wordt nogal veel door het bos gehold om kinderlijke onschuld te illustreren en de camping is onder zelfbestuur van warme, ruimdenkende Amsterdammers die Elvie telkens opvangen. Echt onveilig of eenzaam wordt het zo nooit, wat de emotionele impact dempt. Jammer. Kinderen kunnen best wel wat drama velen.

https://www.youtube.com/watch?v=3BLiceP8smU