Demonstreren in het Zuiderpark: ‘Jammer dat er weinig boeren zijn’

Het heeft iets weg van een festival in het Zuiderpark. De geur van kibbeling en friet waait over het grasveld. Er zijn kraampjes met drankjes (géén bier), met merchandise (de krant Gezond Verstand), er staan lange rijen bij de dixies en de muntjes, en er wordt door de duizenden demonstranten in de zon gedanst.

Niet dat het een en al gemoedelijkheid is bij de boerendemonstratie deze zaterdag. De burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen, heeft eerder in de week een beperking aan de demonstratie opgelegd. Er mogen maar twee tractoren komen, niet de vijfduizend die Farmers Defence Force oorspronkelijk wilde meenemen.

Als in de vroege ochtend blijkt dat er tóch meer dan twee trekkers onderweg zijn naar het Zuiderpark, vaardigt Van Zanen een noodbevel uit. Tractoren en andere zware voertuigen worden aan de stadsgrens tegengehouden, zo staan er in de loop van de dag wat tractoren op het strand van Wassenaar.

Met trucks van defensie wordt de binnenstad afgesloten. Maar het voorkomt niet dat een aantal vrachtwagens toch het Zuiderpark bereiken. De politie meldt dat met een shovel een afzetting wordt omvergereden, en de vrachtwagens zo toch het park in kunnen. De shovelchauffeur is aangehouden, twee agenten raakten gewond.

Hartjes en gele paraplu’s

Vanaf het podium klinken de teksten ook minder gemoedelijk. Er wordt gesproken over omvolking, over het – niet correcte – naziverleden van de ouders van kabinets- en Kamerleden. Er wordt verwezen naar de ‘Great Reset’, het kartel dat Nederland regeert, en een globalistisch complot.

Dan wordt er voor het podium hard gejuicht. Daar staan veel mensen die, getuige de stickers op hun kleding, de hartjes en de gele paraplus, ook aanwezig waren bij demonstraties tegen de coronamaatregelen. Bijna niemand wil met NRC praten.

Af en toe wordt er gegrapt over de klimaatactivisten die op vijf kilometer afstand aan het demonstreren zijn. De spreekstalmeester zegt op een gegeven moment dat „de waterkanonnen op weg zijn.” Hij laat een stilte vallen. „Naar de A12.” Er wordt gelachen. Die snelweg is door Exctinction Rebellion geblokkeerd.

Lees ook over Extinction Rebellion deze reportage

Tuinders

Aan de zijkant van het veld staan twee tuinders toe te kijken. Erik van Schie uit Bleiswijk en Kees Haket uit Delftgouw zeggen tegen elkaar dat ze wel wat meer boeren hadden verwacht.

Die zijn er wel – vooral jonge loonwerkers. Ook zij willen vaak niet praten, of met hun naam in de krant. „Onze woorden worden toch verdraaid”, zegt er een uit Alphen aan den Rijn. De loonwerkers komen uit Bunnik, Waddinxveen, Kloosterhaar. Er lopen jongens met jacks van Lely, dat landbouwmachines maakt. Van een grondverzetbedrijf Wijk en Aalburg.

Je herkent hen aan hun stevige werkschoenen en waterdichte jassen, de anti-overheidsdemonstranten hebben eerder gympen aan, en de hartjesballonnen die Forum voor Democratie uitdeelt bij zich. Omgekeerde vlaggen zijn bij beide groepen te zien.

Kees Haket zegt het „jammer” te vinden dat er niet zo veel boeren zijn. Misschien, suggereert Erik van Schie, staan die nog vast. De A12 is immers geblokkeerd door klimaatactivisten, en elders staat het verkeer stil doordat de tractoren worden vastgehouden. Zij zijn beiden met het ov gekomen.

Haket vindt het belangrijk hier te zijn: „De landbouw ligt onder schot.” Hij is zelf duurzaam bezig, vertelt hij. Hij gebruikt geen gas – zijn hele familie is al sinds 1928 ‘koud tuinder’, hun kas wordt niet verwarmd. „En andere tuinders zullen echt geen gas gaan verspillen.” Hij zegt: „Boeren willen geen vervuiler zijn, maar het heeft tijd nodig om te innoveren.”

Ze gaan beiden stemmen. Misschien BBB, misschien PVV. Van de eerste partij zijn er geen politici in het Zuiderpark, dat leidt tot boegeroep. Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging zou spreken. Maar zij heeft aangegeven dat ze zich niet veilig voelt op een grote, onoverzichtelijke bijeenkomst. Ze wordt al enige tijd bedreigd. Net als de mededeling dat de SGP er ook niet is. Alleen PVV, BVNL van Wybren van Haga en Forum voor Democratie zijn er.

Politici

PVV-leider Geert Wilders is er wel. Hij is de eerste politicus die spreekt, en spreekt zijn steun uit voor boeren en vissers. Hij vraagt de aanwezigen of ze „meer of minder Rutte en Kaag willen”. Minder, wordt er gescandeerd. Wilder zegt: „Dan gaan we dat regelen.” Het is een verwijzing naar uitspraken die hij in 2014 deed over Marokkanen.

Dan komen er boeren op het podium, een visser, een Poolse boer en twee Canadezen die een podcast hebben die volgens de spreekstalmeester „ergens tussen [Robert] Jensen en die ene met het knotje inzit”, Arnold Karskens van Ongehoord Nederland vertelt wat.

De laatsten op het podium zijn Thierry Baudet en Gideon van Meijeren van Forum voor Democratie. Ze hebben het over „de stikstofleugen” en de transformatie van de samenleving die het kabinet zou nastreven. En over de peilingen die niet de waarheid zouden zeggen: volgens Baudet staat de partij op net zoveel winst als vier jaar geleden, toen FVD de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen was.

FVD is overal op het terrein aanwezig. Niet alleen met ballonnen en stickers, maar ook met aanhang in witte jasjes die folders uitdelen. Die belanden snel op de grond, net als blikjes en bakjes. Aan het einde heeft de gastheer van de demonstratie nog een huishoudelijke mededeling: of iedereen alles in de vuilnisbakken wil doen. „Anders zijn we nog twintig uur aan het opruimen.” Er lijkt, zo is op een foto bij Omroep West te zien, gehoor aan gegeven.