In verhalen over de slavernij is de ontsnapping doorgaans het hoogtepunt, maar niemand vluchtte ooit van de plantage in een luchtballon. Washington Black krijgt het wel voor elkaar. Vermoedelijk is hij ook de eerste slaafgemaakte die zijn vluchtroute doortrekt tot op de Noordpool.
In de avonturenserie Washington Black kan het allemaal. Op een plantage in Barbados in 1830 wordt de zwarte jongen Wash onder de hoede genomen van de broer van de eigenaar, een gentleman-uitvinder die hem opleidt en helpt vluchten. Na tussenstops op een piratenschip en op de Noordpool vestigt hij zich op het Canadese Nova Scotia, tot de slavenjagers hem weer opsporen. Via Londen en Amsterdam eindigt hij in Marokko. En het aardige is: in al die verre oorden wordt hij steeds weer herenigd met oude bekenden.
De serie doet denken aan 19de-eeuwse avonturenromans, vooral die van Jules Verne – behalve dat de personages dit keer grotendeels zwart zijn. De serie bevat ook een flinke scheut Verne-achtige science fiction met prachtige uitvindingen als de zeppelin-achtige luchtballon, een stoomtractor, een onderwaterhelm, een aquarium. Ook de weelderige jurken en pakken zijn om te smullen.
Tegelijk is Washington Black een Bildungsroman, zoals slave narratives dat ook vaak zijn: dankzij inventiviteit en educatie bevrijdt de geknechte mens zich uit de ketenen en groeit uit tot een gerespecteerd burger. Canadese schrijver Esi Edugyan, die de oorspronkelijke roman schreef, en Amerikaanse serieleider Selwyn Seyfu Hinds wilden nu eens niet de zwarte man als slachtoffer neerzetten maar vooral diens groei tot uitzonderlijk mens laten zien. Het geweld tegen zwarte mensen uit de roman is in de serie vrijwel afwezig.
Iola Evans en Rupert Graves. Beeld Chris Reardon/Disney/AP
De serie heeft de liefdeslijn uit de roman beter aangekleed, waardoor Tanna, de geliefde van Wash, meer te doen krijgt. Tanna, is aan een andere, rijkere man uitgehuwelijkt. Een weigering zou haar familie ruïneren. Als interessante variatie speelt ras hierin een rol: Tanna’s moeder was zwart, maar dankzij haar lichte huid en Engelse vader kan de dochter in de witte wereld verkeren. Kiest Tanna voor de witte veiligheid of voor haar zwarte roots en de liefde, met alle gevaren van dien?
De twee stijlen – avonturenroman en Bildungsroman – zitten elkaar wel danig in de weg. De avonturen zijn luchtig en vluchtig – we zijn bijvoorbeeld nog lang niet uitgekeken op het kleurrijk aangeklede piratenschip als we alweer in een schuilkelder in Virginia zitten. De serieuze delen, over de gevluchte slaafgemaakte die zich ontwikkelt tot gevierd uitvinder, zijn juist traag en zwaar. Zo wordt de serie nooit echt meeslepend en bereikt ook geen emotionele diepte. Althans, niet in de eerste vier afleveringen die beschikbaar waren voor recensenten. Het ziet er wel prachtig uit.
Zouden de makers van South Park op veilig gaan spelen? Of zouden ze de gekke situatie waarin ze zaten meteen benoemen? Die vraag hing in de lucht vlak voordat het 27ste seizoen van de satirische animatieserie woensdag begon in de VS.
Makers Trey Parker en Matt Stone hadden na moeizame onderhandelingen een overeenkomst gesloten met mediaconglomeraat Paramount Global voor vijftig nieuwe afleveringen en de streamingrechten van de volledige serie die al sinds 1997 loopt. Volgens vakbladen als Variety is er een bedrag van anderhalf miljard dollar voor een periode van vijf jaar met de deal gemoeid. Tegelijkertijd moet een andere satiricus die een contract heeft bij hetzelfde bedrijf, talkshowkomiek en Donald Trump-criticaster Stephen Colbert, binnenkort het veld ruimen. Hij krijgt geen nieuwe deal en zijn talkshow The Late Show moet stoppen op tv-zender CBS, onderdeel van Paramount.
Volgens Paramount moet Colbert weg vanwege de verliesgevendheid van zijn programma. Maar duiders, zoals mediajournalist en talkshowkenner Bill Carter vonden het op zijn minst curieus dat hij weg moet terwijl Paramount aan de vooravond staat van een fusie met productiemaatschappij Skydance. Een samensmelting die inmiddels goedgekeurd is door de FCC, een toezichthouder die wordt geleidt door de door Trump benoemde Brendan Carr.
South Park staat bekend om harde humor waarbij alles en iedereen belachelijk wordt gemaakt. Maar echt spraakmakend of controversieel was de serie over vier grofgebekte kinderen in het dorpje South Park al een tijd niet meer. De serie was vooral in de eerste jaren een popculturele sensatie en beleefde in 1999 een hoogtepunt met de bioscoopfilm, South Park: Bigger, Longer & Uncut.
Net als andere tekenfilmseries als The Simpsons en Family Guy waren er genoeg fans om te blijven bestaan, maar de opwinding leek er al een tijdje af. Parker en Stone konden dankzij een snel productieproces wel altijd blijven verwijzen naar de actualiteit, iets wat vergelijkbare series niet kunnen. En deze keer hebben de twee veel te zeggen over het huidige politieke situatie in de VS.
In bed met Satan
In de nieuwe aflevering, getiteld ‘Sermon on the Mount’, dreigt Donald Trump de inwoners van het stadje South Park voor de rechter te slepen, nadat ze over hem beginnen te klagen. Trump, voor het eerst als president een personage in de serie, wordt vanaf het begin compleet belachelijk gemaakt. Zo zien we hem het bed te delen met Satan, een behandeling die de makers eerder gaven aan de Iraakse dictator Saddam Hussein. Satan vraagt Trump naar zijn band met de zakenman en veroordeeld zedendelinquent Jeffrey Epstein. Staat hij op de zogeheten Epstein-lijst? „Het is raar dat je, telkens als het ter sprake komt, iedereen vertelt dat ze rustig moeten doen.”
Trump probeerde de afgelopen weken de aandacht af te leiden van de Epstein-zaak, terwijl een deel van zijn achterban heilig geloofd in complottheorieën rondom de door zelfmoord overleden Epstein.
Trey Parker en Matt Stone in 2022. Beeld Kevin Mazur/Getty Images
Het ongemak rondom Stephen Colbert en andere gevoelige kwesties rondom Paramount worden in de aflevering expliciet benoemd. Ook komt 60 Minutes ter sprake, het beroemde nieuwsprogramma dat onlangs werd aangeklaagd door Trump omdat het programma een interview met zijn rivaal Kamala Harris in haar voordeel zou hebben bewerkt. Hij had een zwakke zaak, maar Paramount schikte toch voor een bedrag van 16 miljoen dollar. Iets wat Colbert „omkoping” noemde in zijn talkshow. De inwoners van South Park krijgen hierover advies van Jezus, die tegen zijn zin is teruggekeerd op aarde. Jezus zelf vraagt het dorp om ook een schikking te treffen, voordat ze eindigen zoals Colbert.
Het dorp besluit Trump daarom maar te betalen en om propaganda voor de president te maken. Dit resulteert in een door AI-gegeneerd filmpje met een naakte Trump die door de woestijn zwalkt en zijn kleren uittrekt. Een terugkerende grap betreft zijn piepkleine geslachtsdeel.
Het Witte Huis kwam via woordvoerder Taylor Rogers met een reactie: „Deze serie is al meer dan twintig jaar niet meer relevant en hangt aan een zijden draadje, met ongeïnspireerde ideeën in een wanhopige poging om aandacht te krijgen.”
Parker en Stone zelf lijken plezier te hebben met de situatie. Tijdens een panel op de beurs Comic-Con in San Diego boden ze hun excuses aan voor het tonen van de presidentiële penis. „Het spijt ons verschrikkelijk.”
South Park wordt in Nederland uitgezonden op Comedy Central. De nieuwe aflevering is te zien op zaterdag, 20.00 uur. Het seizoen is hier vooralsnog niet te streamen.
In verhalen over de slavernij is de ontsnapping doorgaans het hoogtepunt, maar niemand vluchtte ooit van de plantage in een luchtballon. Washington Black krijgt het wel voor elkaar. Vermoedelijk is hij ook de eerste slaafgemaakte die zijn vluchtroute doortrekt tot op de Noordpool.
In de avonturenserie Washington Black kan het allemaal. Op een plantage in Barbados in 1830 wordt de zwarte jongen Wash onder de hoede genomen van de broer van de eigenaar, een gentleman-uitvinder die hem opleidt en helpt vluchten. Na tussenstops op een piratenschip en op de Noordpool vestigt hij zich op het Canadese Nova Scotia, tot de slavenjagers hem weer opsporen. Via Londen en Amsterdam eindigt hij in Marokko. En het aardige is: in al die verre oorden wordt hij steeds weer herenigd met oude bekenden.
De serie doet denken aan 19de-eeuwse avonturenromans, vooral die van Jules Verne – behalve dat de personages dit keer grotendeels zwart zijn. De serie bevat ook een flinke scheut Verne-achtige science fiction met prachtige uitvindingen als de zeppelin-achtige luchtballon, een stoomtractor, een onderwaterhelm, een aquarium. Ook de weelderige jurken en pakken zijn om te smullen.
Tegelijk is Washington Black een Bildungsroman, zoals slave narratives dat ook vaak zijn: dankzij inventiviteit en educatie bevrijdt de geknechte mens zich uit de ketenen en groeit uit tot een gerespecteerd burger. Canadese schrijver Esi Edugyan, die de oorspronkelijke roman schreef, en Amerikaanse serieleider Selwyn Seyfu Hinds wilden nu eens niet de zwarte man als slachtoffer neerzetten maar vooral diens groei tot uitzonderlijk mens laten zien. Het geweld tegen zwarte mensen uit de roman is in de serie vrijwel afwezig.
Iola Evans en Rupert Graves. Beeld Chris Reardon/Disney/AP
De serie heeft de liefdeslijn uit de roman beter aangekleed, waardoor Tanna, de geliefde van Wash, meer te doen krijgt. Tanna, is aan een andere, rijkere man uitgehuwelijkt. Een weigering zou haar familie ruïneren. Als interessante variatie speelt ras hierin een rol: Tanna’s moeder was zwart, maar dankzij haar lichte huid en Engelse vader kan de dochter in de witte wereld verkeren. Kiest Tanna voor de witte veiligheid of voor haar zwarte roots en de liefde, met alle gevaren van dien?
De twee stijlen – avonturenroman en Bildungsroman – zitten elkaar wel danig in de weg. De avonturen zijn luchtig en vluchtig – we zijn bijvoorbeeld nog lang niet uitgekeken op het kleurrijk aangeklede piratenschip als we alweer in een schuilkelder in Virginia zitten. De serieuze delen, over de gevluchte slaafgemaakte die zich ontwikkelt tot gevierd uitvinder, zijn juist traag en zwaar. Zo wordt de serie nooit echt meeslepend en bereikt ook geen emotionele diepte. Althans, niet in de eerste vier afleveringen die beschikbaar waren voor recensenten. Het ziet er wel prachtig uit.
‘Maak je geen zorgen, we hebben geen sluwe camera shit zoals Coldplay”, zei Liam Gallagher, de altijd uitgesproken frontman van de band Oasis, tijdens hun concert begin deze week. Na de door de zogenoemde Kiss Cam onthulde Coldplay-affaire vorige week, waarbij een tech-CEO met zijn HR-manager op de camera verscheen, waarschuwen artiesten, waaronder Coldplay zelf, nu voor camera’s in het publiek. Maar de Kiss Cam zorgt al langer voor controverse en heeft een ongemakkelijke geschiedenis.
Het ontstaan van de Kiss Cam is te herleiden naar het Amerikaanse honkbal in de jaren tachtig van de vorige eeuw. In dat jaar schafte de Los Angeles Dodgers als eerste honkbalteam in de wereld een kleurenscherm aan voor in het stadion. Beelden op het scherm moesten de pauzes in de lange wedstrijd vullen. Er kwamen herhalingen van hoogtepunten van de wedstrijd in beeld, maar ook het publiek was te zien. Zo werd tijdens het scoren van een goal getoond hoe toeschouwers dit vierde: juichend, springend, dansend en zoenend.
Begin jaren negentig had bijna elk honkbalstadion in Amerika zijn eigen videoscherm. Teams investeerden in apparatuur om de beelden op het videoscherm interactiever te maken. Met draadloze camera’s en grote zoomlenzen, kon de cameraploeg van het stadion steeds meer grappige details uit het publiek opnemen. De Kiss Cam ontstond zo toevallig: zoenende koppels die werden betrapt door de camera. Door dit op het grote scherm te tonen, werd er toen al ingespeeld op publieke schaamte en ongemak. Zo was er ook de Middlefinger Cam (middelvinger camera), al werd die liever vermeden door de cameraploeg, vanwege de beledigende aard.
Aangespoord
De Kiss Cam zoals hij nu bekend is, onder meer uit de film How to Lose a Guy in 10 Days (2003) werd in 1993 geïntroduceerd door het honkbalteam Florida Marlins. Onder begeleiding van een liefdeslied van Frank Sinatra werden koppeltjes in het stadion op het grote scherm gezet, met een hartjesfilter eroverheen. Nu werden ze alleen niet meer betrapt, maar juist aangespoord op camera te zoenen. Langzamerhand pikten meer sportteams het fenomeen op, ook buiten de honkbalcompetitie. Tegenwoordig weet vrijwel iedereen wat er van hen wordt verwacht als ze verschijnen op de Kiss Cam: je deelt een kus met de persoon naast je.
Maar deze verwachting vormt ook het probleem van de Kiss Cam, zei seksuoloog Melissa A. Fabello in 2019 tegen website The Ringer. Het fenomeen is gebaseerd op sociale druk. Iedereen in het stadion kan op het scherm verschijnen, en weigeren mee te doen aan de Kiss Cam is soms nog beschamender dan het publiekelijk delen van een kus. Onder luid gejuich van de duizenden mensen in het stadion worden de kisscammers aangedrongen om aan de verwachting te voldoen, ook als ze elkaar niet kennen of dit niet willen. Niemand wil immers publiekelijk uitgejouwd worden. Zo worden broers en zussen gedwongen om affectie te tonen, worden dates in ongemakkelijkheid gebracht en ontstaan er ruzies tussen koppeltjes.
De Kiss Cam zoekt volgens critici sociale en seksuele grenzen op
Hiermee zoekt de Kiss Cam volgens critici sociale en seksuele grenzen op. Een incident op Syracuse University in 2015, begon op seksuele intimidatie te lijken, toen de vrouw op de camera duidelijk ‘nee’ zei tegen de kus. Toch duwde een, voor haar onbekende, jongeman een kus op haar gezicht. En ook de New York Mets ontvingen klachten nadat (mannelijke) spelers van rivaliserende teams via de Kiss Cam onder druk werden gezet elkaar te zoenen. Fans maakten zich zorgen om de spot die werd gedreven met homoseksuele affectie.
Sociale media
Dit markeert een andere controverse van de Kiss Cam: het originele concept heeft de vooringenomenheid dat alle koppels heteroseksueel zijn. Deze Kiss Cam-ongelijkheid wordt de laatste jaren in de media steeds meer opgemerkt. De NFL lanceerde in 2017 zelfs een campagne met de intentie de Kiss Cam diverser te maken. Er werden in de beginjaren zelden kisscammers van hetzelfde geslacht op het scherm gezet. De eerste niet-ironische homoseksuele Kiss Cam was pas in 2015 te zien bij een wedstrijd van de Dodgers. Sportteams, zoals de New York Mets, proberen homofobie in Kiss Cams nu uit de weg te gaan, door niet meer te spotten met Kiss Cams met hetzelfde geslacht. Toch lijkt er in de Amerikaanse honkbalcompetitie nog geen totale lhbti+-acceptatie te zijn. De Mets ontvingen veel online homo-haat na hun Pride Night dit jaar, omdat de Pride-vlag op het scherm werd getoond tijdens het volkslied. Kiss Cams met hetzelfde geslacht blijven daarom zeldzaam.
Ook de verspreiding van de beelden is de laatste jaren veranderd. Waar Kiss Cams vroeger enkel vermaak waren voor de fans binnen het stadion, hebben sociale media ervoor gezorgd dat de tien seconden op het scherm over het hele internet kunnen worden verspreid. Dit maakt dat ongemakkelijke of beschamende momenten blijvende schade kunnen aanrichten, zoals bij het Coldplay-incident. Maar online zijn veel meer compilatievideo’s te vinden van beschamende Kiss Cam-momenten.
Kiss Cams zijn ingeburgerd in de Amerikaanse stadioncultuur. En het fenomeen vindt ook zijn weg buiten de sportstadions, zoals bij het veelbesproken concert van Coldplay vorige week. Ondanks dat het kussen hier minder een vast element is, kunnen concertgangers ook hier ongewild op het grote scherm worden gezet. Vooraf deelname weigeren is niet mogelijk. Door een ticket te kopen voor het concert ga je automatisch akkoord met het feit dat je gefilmd wordt. Ongemakkelijke Kiss Cam-situaties zijn daarom niet zomaar te ontlopen. Het is volgens critici te betwijfelen of de Kiss Cam nog wel de juiste manier is om interactie te zoeken met het publiek.