Op doorgaans sprookjesachtig Down the Rabbit Hole was Gaza onontkoombaar

Slecht nieuws voor zorgeloze konijnen. Down The Rabbit Hole gold altijd als de feeëriekste van alle festivals, een driedaags feest in sprookjesachtige sfeer aan een prachtig, door bossen omringd meer waar je al je zonden van je kon laten afspoelen en tussendoor (minder massaal dan op Lowlands) goede muziek kon ontdekken.

Ook dit jaar viel er bij de stoffige, geel geschroeide Groene Heuvels van Beuningen genoeg te genieten of je nu wilde beuken bij danceveteranen van Underworld, wegzwijmelen bij Portishead-zangeres Beth Gibbons of worden betoverd door avant-gardediva FKA twigs.

Geen muziek? Ook goed! Dan gaan we lekker racen op de skelterbaan, paaldansen in The Croque Madame, kleien (of modderbadderen) op het Idyllische Veldje of uitblazen in de Chill Milll, een ultratrage hangmatzweefmolen. Wat wil je nog meer? Misschien nog even lekker dansen bij het hoofdpodium?

Fout gedacht. Want toen werd het vrijdagnacht en ging het pittoreske sprookjesbos tegen de vlakte. Met een overweldigende bommendeken van beelden en beats versplinterden de Britse houthakkers van Massive Attack alle feestvreugde tot er van Down The Rabbit Hole weinig meer overbleef dan een smeulende krater van narigheid en ellende. Wie was gekomen om de boze buitenwereld even te vergeten, kreeg ’m genadeloos door de strot geduwd.

Flits. Zó zag Gaza eruit voordat het werd verkruimeld. Flits. Een wapenfabriek in Oklahoma waar de bommen van de lopende band rollen. Flits. Weer Gaza, maar nu als rokende puinhoop. Ondertussen liep de teller mee: ziehier het aantal doden, ontheemden, verhongerden, onder vuur genomen hulpverleners, nieuwe illegale nederzettingen, bloeddollars aan westerse steun.

Het optreden van S10 zou in een opblaasbare roze kerk plaatsvinden, dat ging wegens te harde wind niet door. Foto Andreas Terlaak

Konijnen in de modder. Foto Andreas Terlaak

Down the Rabbit Hole is ook: racen op de skelterbaan. Foto Andreas Terlaak

De niet mis te verstane boodschap werd er met een sloophamer ingeramd: we hebben er met zijn allen een teringzooi van gemaakt. Niet alleen de bekende boevenbende Netanyahu, Poetin, Trump en Xi kreeg een afranseling, óók het publiek zelf. Flits! Een Congolees jongetje krijgt op zijn falie omdat hij niet snel genoeg zware zakken kobalt sjouwt. Flits! De wervelende tekst: „WELCOME TO CYBERSPACE!” Flits! Talloze kansloze clickbaitkoppen en tijdslurpende doomscroll-content waarmee ook alle konijntjes op het veld hun tijd verdoen en waarom dat arme ventje dus niet naar school gaat, maar zogenaamd onmisbare metalen moet binnensleuren.

Publiek bevriezen

En wéér was een voorzichtige poging tot meedansen in de kiem gesmoord. Hoe onweerstaanbaar triphophits als ‘Angel’ en ‘Save from Harm’ ook klonken, je voelde de meute ineenkrimpen.

Het publiek bevriezen, dat is weer eens wat anders dan ze ‘Death to the IDF’ te laten scanderen (waarmee punkrappers Bob Vylan vorige week het Britse festival Glastonbury ontregelden). Dat de geest ook in Beuningen uit de fles is, bleek vrijdagmiddag al bij S10 waar een Palestijnse vlag op het podium wapperde, al was die op het laatste momentgeleend van een fan in ruil voor een handtekening.

Meteen daarna tetterde de hyperactieve Amy Taylor van de Australische punkband Amyl and the Sniffers dat alle recente (f)ophef over activistische muzikanten slechts dient als bliksemafleider voor het echte probleem. „Iedereen ziet dat er in Gaza wordt gemoord. Regeringen die ons proberen te censureren kunnen onze lullen zuigen.”

Dat je ook met gebalde vuisten in de lucht de liefde kunt prediken bewees punkicoon Patti Smith (78), die zó warm werd onthaald dat ze het zelf niet kon geloven. Met overslaande stem schreeuwde ze waar het leven volgens haar om draait: „FEEL YOUR FUCKING FREEDOM!” Grijnzend van oor tot oor paradeerde ze voortdurend langs de uiterste rand van het podium om nog eens goed te kijken of er écht zoveel mensen naar haar stonden te kijken. Alsof het haar eerste optreden ooit was, bleef ze zwaaien, buigen, kushandjes uitdelen tot ze uiteindelijk een traantje wegpinkte en zo uitgroeide tot ieders lievelingsoma.

Opa Pop

Opa was er gelukkig ook. Iggy Pop (ook 78) mag dan na een lang leven van zelfdestructie, middelenmisbruik en mislukte stagedives soms ogen als strompelende mummie, als hij met zijn vuisten op zijn ontblote bovenlijf van taai leer roffelt, is het nog steeds menens. Hij blijft de „streetwalking cheetah with a heart full of napalm” en „runaway son of a nuclear A-bomb”, blafte hij tijdens de klassieker ‘Search and Destroy’. Pop blies er overtuigend zijn legendarische Stooges-oeuvre doorheen en werd daarbij zowaar geholpen door – echt waar – soulvolle uithalen van een trombonist en trompettist. Het was even wennen, maar het werkte.

FKA Twigs op Down The Rabbit Hole. Foto Andreas Terlaak

Iggy Pop trad op in ontbloot bovenlijf. Foto Andreas Terlaak

Britse indierockers Wet Leg. Foto Andreas Terlaak

Alleen: prime time op de zaterdagavond gaapten er gaten voor het hoofdpodium, net zoals een uur eerder bij de Britse indierockers Wet Leg. Het lijkt een nieuw festivalfenomeen: na een paar hits taaien toeschouwers af, vanwege te korte spanningsboog of een overdosis fomo. Ook bij veel tenten zag je na de eerste drie nummers een uittocht op gang komen. Hoe onverdiend ook, het overkwam de Engelse neo-grungers Wunderhorse, de bloedlinke Amerikaanse rapper JPEGMafia en de Amsterdamse melancholieke krautrockers van MICH. Al kon dat bij die laatste band ook komen door het verkooppraatje van zanger-bassist Bastiaan Bosma: „We maken heel leuke liedjes over heel vervelende dingen. Deze gaat over zelfmoord, maar dan wél met een knipoog en een glimlach!”

Aan de andere kant: weglopen en ronddwalen kon wel worden beloond. Want voor je het wist belandde je in een achteraftentje waar je oren op hilarische wijze werden uitgeblazen door de Eindhovense meme-grindcore van Zalm, die elektronische blastbeats mixte met uitzinnig gekrijs en legendarisch lompe samples, niveautje New Kids. Maar zelfs Zalm mompelde tussendoor, vervormd door autotune: „Free Palestine! Dat wil ik ook nog even zeggen.”

En toch was ook weer niet alles politiek. Bij de viering van hun twintigjarig bestaan liet De Jeugd van Tegenwoordig zien dat ze letterlijk schijt hebben aan de actualiteit. Tussen alle opblaasbare podiumparafernalia stond namelijk ook een immense paarse buttplug. Een (toen wel) uitpuilend veld vol (toen nog) zorgeloze konijntjes moshte uitzinnig mee. Een uur later begon Massive Attack met bommen gooien.