Die ene keer dat pal achter z’n huis een Chinook landde was nog wel leuk. Dat geweld van die dubbele wieken, de plotselinge wind. Alles trilde. Ramen, dakpannen. Van het water in z’n zwembad – een joekel van 20 kuub in de achtertuin – was na afloop van de oefening alleen nog een bodempje over.
Dat was vorige zomer. Maar als doorgaat wat Sander Erkens (51) nu ter ore is gekomen, dan vreest hij 42 weken per jaar „het hele pakket”. Opsommend in z’n blote bast bij de oprit: „Drones, laagvliegende heli’s, schieten, bombardementen”.
Bewoners van Weerterbergen, landelijk gelegen tussen het Brabantse Budel en het Limburgse Weert, zijn wel wat gewend. Ze wonen vlakbij een militair oefenterrein op de Weerterheide; uitgestrekt natuurgebied vol bandensporen en af en toe wat Dixi’s. In tijden van bezuinigingen op Defensie hoorden ze in de verte alleen „tak tak tak tak tak”. En ’s avonds bij het thuiskomen trof een bewoner eens een militair in de sloot – „stttttt”.
Sinds de oorlog in Oekraïne nam het kabaal toe. Meer knallen, ook ’s nachts. Maar ach. „Desnoods doe ik het raam dicht”, zegt Hans van Kessel (76), die plantenkwekerij De Kleine Oase runt. Tussen twaalf en één in de middag is de stilte sowieso gegarandeerd. „Dan zijn ze denk ik aan de catering.” Vervelender, zeggen bewoners, zijn de straaljagers die laag overvliegen vanaf vliegbasis Kleine-Brogel net over de Belgische grens. Vooral op dinsdagavond, de „straaljageravond”, is buiten een gesprek voeren een uitdaging.
Maar het nieuwe uitbreidingsplan – in heel Nederland zoekt Defensie meer ruimte – is andere koek. Bij de voormalig kazerne in Budel, nu een azc, moet een oefendorp komen en rondom het oefenterrein op de hei wil Defensie nog eens ruim 300 hectare annexeren. Precies tot aan de erfgrens van Sander Erkens, een buitenmens, die niet voor niets zeven jaar geleden met gezin en fietsenmakerij – „high end” – hierheen is verhuisd.
Erkens hoorde bij toeval over de plannen bij een informatiebijeenkomst in Budel. Daar zag hij vooral blije gezichten omdat het azc gaat sluiten – liever oorlog in de achtertuin dan de mensen die ervoor vluchten. Maar in Weerterbergen hoorden ze maar niks. Tot eind mei plots zienswijzen konden worden ingediend op een plan waarover de bewoners amper feiten kregen. En ook de informatieavond vorige week in het buurtcafé was teleurstellend. Van Kessel vertrok bijtijds: „Je krijgt toch geen antwoord”.
Ja, dat uitbreiding nodig is vanwege de wereldwijde crisis, staatsveiligheid, landsbelang? Erkens: „Dat verhaal heb ik nu al duizend keer gehoord. Ik wil weten: wat betekent het voor mij?”
Iets verderop, in Sevenum, heeft een paardenfokker vorige week zijn fokhengst moeten laten inslapen nadat-ie geschrokken van een laagvliegende Chinook op de vlucht sloeg en een been brak. Painted Black II: een van de eerste slachtoffers van de opgeschroefde NAVO-norm.
Erkens vreest vooral de drones. Die vliegen nu ook over, onhoorbaar en zo groot „als een biljarttafel” en volgehangen met „bommen, granaten en camera’s”. En wat nou als hij wil klagen, omdat hij in z’n eigen tuin wordt gefilmd? Aankloppen bij de kazerne? Zucht: „Ik sta hier sowieso in m’n hempie.”
Freek Schravesande doet elke donderdag ergens vanuit Nederland verslag.
