De dag nadat wereldleiders in Den Haag vergaderden op de NAVO-top in die stad, staat de Russische feministische protest- en punkgroep Pussy Riot er op het podium in het Paard met de protestshow Riot Days. Al veertien jaar voert het collectief met protestacties en kunstperformances strijd tégen het regime van Poetin, en vóór vrijheid van meningsuiting, vrouwenrechten en lhbti-rechten.
Terwijl de eerste vioolklanken worden ingezet door bandlid Alina Petrov verschijnen achter op het podium beelden van de Russische president Vladimir Poetin. Twee vrouwen betreden het podium, de een draagt een gele, de ander een roze bivakmuts, de rest van hun kleding is zwart. Zodra de maskers van bandleden Taso Pletner en Maria Aljochina af gaan, schieten er vuisten in het publiek omhoog.
Pussy Riot trekt deze zomer door Europa met de protestvoorstelling ‘Riot Days’. De opbrengsten van deze optredens schenken ze aan goede doelen in Oekraïne, als directe steun in de strijd tegen het Russische regime. De zaal in Den Haag is gevuld met trouwe activisten met kefiyyehs, jonge bezoekers vergezeld door hun ouders en punk- en rockliefhebbers. In muziek en beeld vertelt Pussy Riot het verhaal van hun protestbeweging sinds 2011, opgebouwd in hoofdstukken die samen de geschiedenis en identiteit van de groep vormen.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134231102-c86f36.jpg|https://images.nrc.nl/SL8EXexgm7LEvv5Jk9IOt_hwmBI=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134231102-c86f36.jpg|https://images.nrc.nl/nmN7-VHwPCDRIkqQ7U-VEIZgfg0=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134231102-c86f36.jpg)
Pussy Riot op het podium in Paard in Den Haag. Foto Parcifal Werkman
Beruchte protestactie
„Verban Poetin, verban hem!”, roepen en zingen de leden van Pussy Riot in het Russisch (met Engelse vertaling op het scherm), begeleid door stevige gitaarakkoorden. Op het scherm zie je vrouwen gekleed in roze, gele en blauwe jurken, panty’s en balaclava’s voor een gouden altaar met schilderijen van Maria. Het zijn beelden van Pussy Riots beruchte protestactie van 21 februari 2012 in de grootste kerk van Moskou, de Christus-Verlosserkathedraal. Daaronder verschijnt de Engelse ondertiteling: „Mother of God, chase Putin away.”
Met het veertig seconden durende optreden in 2012 uitte Pussy Riot destijds verzet tegen de aangekondigde herverkiezing van Poetin en de banden tussen de seculiere staat en de Russisch-orthodoxe kerk. De actie kreeg wereldwijde aandacht en bleef voor de leden niet zonder gevolgen: drie deelnemers werden gearresteerd, waarvan twee werden veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf in een strafkamp.
Pussy Riot draait niet om vaste, bekende leden, maar is een flexibele groep van vrouwelijk verzet tegen autoritair gezag. Tegenwoordig voeren de leden hun activisme voornamelijk uit in ballingschap, via verschillende kunstvormen. Met muziekoptredens, een kunsttentoonstelling (nog een paar dagen in München te zien) en protestacties wereldwijd probeert de groep hun verzet tegen het regime van Rusland onder de aandacht te houden.
/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134231108-ae1e23.jpg|https://images.nrc.nl/zZ0kF215VIapzpQy31-z3FIAd9Y=/1920x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134231108-ae1e23.jpg|https://images.nrc.nl/K6LqAkmIBfb652sAuxIOxiSyNmc=/5760x/filters:no_upscale()/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data134231108-ae1e23.jpg)
Pussy Riot op het podium in Paard in Den Haag. Foto Parcifal Werkman
Op het scherm achter het podium in Den Haag verschijnen de portretten uit een lijst van meer dan 1.300 politieke gevangen in Rusland. „My hell, my rules: freedom to political prisoners!”, roepen de leden terwijl ze op het podium headbangen op de drummuziek. De boodschap is helder: Poetin heeft Pussy Riot ondanks de zware straffen voor sommige groepsleden niet het zwijgen kunnen opleggen.
Op het scherm flitsen beelden voorbij van gevangenissen en strafkampen, waar twee oprichters Aljochina en Tolokonnikova bijna twee jaar opgesloten zaten. Daarna volgen beelden van hun protestnummer ‘Putin will teach you how to love the Motherland’, dat ze buiten het stadion tijdens de Olympische Winterspelen in Sotsji uitvoerden als het eerste publieke verzet sinds hun vrijlating. Deze actie leidde opnieuw tot arrestaties en korte veroordelingen. De beelden van activiste Irina Slavina, die zichzelf uit wanhoop in brand stak, en fragmenten van oppositieleider Navalny maken het publiek stil. Alles wordt begeleid door slogans en opgejaagde muziek, terwijl de leden roepen: „Riot in Russia, go out on the streets. Show the freedom of civic anger!”
Pussy Riot: Riot Days tourt door Nederland: Grenswerk, Venlo (27/6), Mezz, Breda (28/6), Metropool, Hengelo (29/6).
