Kunstacademies zijn steeds internationaler: soms ligt voor Nederlanders ‘de lat te hoog’

Posted on February 28, 2023 by admin

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Kunstonderwijs De kunstacademies zijn de meest internationale hogescholen in Nederland. Nu het kabinet het aantal buitenlandse studenten wil inperken, is de vraag of dat zo kan blijven.

Hester van Santen

28 februari 2023 om 11:09

Leestijd 4 minuten

Student aan het werk op de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam, aan deze kunstopleiding is bijna 65 procent internationaal. — **Student aan het werk op de Gerrit Rietveld Academie** in Amsterdam, aan deze kunstopleiding is bijna 65 procent internationaal.

Foto Simon Lenskens

Er is een moestuin op de binnenplaats van de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam Zuid. Zucchini & melons, staat op een bordje naast een vers geschoffeld bed. Ernaast, op het bordes bij de ingang, kletsen twee studenten met elkaar in het Engels, elk met hun eigen accent. Een bordje waarschuwt hen: Smoking is forbidden.

Engels is hier de voertaal, want net als veel andere kunstacademies en conservatoria in Nederland is de opleiding sterk internationaal. Van de studenten aan de Gerrit Rietveld Academie komt bijna tweederde uit het buitenland. Bij enkele andere kunsthogescholen zijn het er nog meer: de Design Academy Eindhoven is met bijna 80 procent buitenlandse studenten zelfs de meest internationale instelling voor hoger onderwijs van Nederland.

De academies roemen hun cultureel diverse studentengemeenschap en hun plek in de internationale kunstwereld. Maar die ‘internationalisering’ leidt momenteel ook tot onrust, nu de landelijke politiek neigt naar beperking van het aantal buitenlandse studenten aan universiteiten en hogescholen. „Dan wordt de pluriformiteit van deze plek ingeperkt”, zegt collegevoorzitter Maaike Lauwaert van de Gerrit Rietveld Academie.

Wervingsstop

In de Tweede Kamer wordt stevig gedebatteerd over internationale studenten in het hoger onderwijs. De toestroom van buitenlandse studenten naar universiteiten en hogescholen is de afgelopen acht jaar verdubbeld; een kwart van de eerstejaars is nu niet-Nederlands.

Een tendens die gold als een verrijking voor de Nederlandse economie en cultuur begint inmiddels te knellen in vooral de universiteitssteden, onder meer door gebrek aan woonruimte. Ook vragen Kamerleden zich af waarom Nederland meebetaalt aan de opleiding van studenten uit andere landen. „Waarvoor is het Nederlandse onderwijsstelsel er? Dat is om goed onderzoek te doen en om je eigen bevolking goed te onderrichten”, zei onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt eind januari.

Eind vorig jaar kondigde minister Dijkgraaf (OCW, D66) als tijdelijke maatregel een ‘wervingsstop’ aan: onderwijsinstellingen mogen zichzelf niet meer promoten op buitenlandse onderwijsbeurzen. Medio maart zal de minister de Tweede Kamer een brief sturen met voorstellen voor structureel beleid om de internationalisering af te remmen.

„Het is een onderwerp dat ik dagelijks volg”, zegt directeur Raf De Keninck van de Design Academy Eindhoven (DAE). Sinds The New York Times de kleine academie in 2003 bejubelde als ‘A School for New Dutch Masters’ trekt de Design Academy steeds meer buitenlandse studenten: de hele website van de opleiding is in het Engels.

„Die internationale groep met die kwaliteit is heel belangrijk voor ons en dat moet zo blijven”, zegt De Keninck. Hij benadrukt dat de academie (circa 800 studenten) veel minder buitenlanders trekt dan een universiteit met tienduizenden studenten. Bovendien wordt de toestroom naar de academies sinds 2011 beperkt door de KUO-(Kunstonderwijs)-afspraken, die de kansen voor kunstenaars op de arbeidsmarkt op peil moeten houden.

De Design Academy ziet zelf echter ook een nadeel van zijn sterke internationale reputatie: Nederlandse aspirant-studenten aarzelen zich aan te melden. Ze „kijken vaak tegen de academie op en verwachten dat de lat voor hen te hoog zal liggen”, staat in het meest recente jaarverslag.

Nederlandse havisten of vwo’ers hebben een „achterstand” ten opzichte van buitenlandse studenten, die vaak ouder zijn en al een (kunst)opleiding achter de rug hebben. De Keninck zoekt de oorzaak in het Nederlandse middelbaar onderwijs, waar volgens hem, zo zei hij onlangs in een interview met de Eindhovense omroep Studio040, alle creatieve vakken op school zijn „wegbezuinigd”.

Vooropleiding

Niet alle kunstacademies blijken De Kenincks mening te delen. Woordvoerder Marieke de Boer van kunstacademie en conservatorium ArtEZ (Arnhem, Enschede, Zwolle; 22 procent buitenlandse studenten) benadrukt juist dat áls er al „een lacune” zou zijn in de vooropleiding van Nederlandse studenten – iets wat ze niet kan bevestigen – de kunstopleidingen die kunnen overbruggen. „Met een complete vooropleiding kun je de talentontwikkeling van leerlingen vormgeven. Daar zetten we ons voor in.”

Studenten aan het werk op de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam.
Foto’s Simon Lenskens

Lector kunsteducatie Emiel Heijnen van de Amsterdamse kunstacademie AHK doet onderzoek naar het Nederlandse kunstonderwijs en zegt: er is formeel niet op bezuinigd. Hij ziet wel dat op de basisschool kunstvakken „geen hoge status” hebben – er gaat steeds meer aandacht naar rekenen en taal. Maar zeker in het middelbaar onderwijs heeft beeldende kunst wel een vaste plek.

Heijnen: „In de onderbouw krijgen alle leerlingen verplicht kunstvakken. In de bovenbouw is het aantal leerlingen dat examen doet in een kunstvak ongeveer stabiel.” Uit een inventarisatie die in 2017 voor het laatst is uitgevoerd, blijkt ook dat scholen voor voortgezet onderwijs vinden dat er genoeg geld en steun is voor het kunstonderwijs.

„Het zal mijn gevoel geweest zijn”, zegt directeur Raf De Keninck van de Design Academy Eindhoven over de vermeende bezuinigingen op het kunstonderwijs. „In andere landen is er meer aandacht voor het creatieve, voor Bildung. Wij selecteren mensen die kunnen omdenken.”

De Design Academy Eindhoven had lange tijd geen vooropleiding voor middelbare scholieren, maar is in 2020 toch begonnen met zo’n zaterdagse cursus om de aansluiting te verbeteren. Het ‘Foundation Year’ kost 1.650 euro. „Om die mensen ook een basis te geven, om een stukje voortraject te doen. Maar we zien wel degelijk verschil met de buitenlandse studenten.”

Expat-eiland

Collegevoorzitter Maaike Lauwaert van de Amsterdamse Gerrit Rietveld Academie was blij dat er laatst op de open dag ook veel Nederlanders waren, maar maakt zich zorgen over de kosten van de vooropleiding: die van de Gerrit Rietveld Academie kost 2.088 euro. Volgens Lauwaert kan dat door subsidieregels van de overheid niet lager worden. „We proberen met ‘Rietveld op Proef’ ook een laagdrempelige cursus aan te bieden.”

Ze spant zich in, kortom, om te zorgen dat de academie niet nóg minder Nederlands wordt dan nu. „Als je alleen maar internationale studenten zou hebben, word je een expat-eiland. We willen geworteld blijven in Amsterdam, en in de Nederlandse cultuur van een open, democratische samenleving.”

Lees ook over de internationalisering van de universiteiten: De ‘internationals’ blijven komen naar de universiteiten, maar de weerstand groeit

Inkomstenbron Academies: we maken geen winst op internationale studenten

In discussies over buitenlandse studenten gaat het vaak over het ‘verdienmodel’. Universiteiten en hogescholen heffen voor studenten van buiten Europa een veel hoger collegegeld dan studenten uit Nederland en de EU, die beide het wettelijk college-geld van 2.209 euro betalen. Het ‘instellingscollegegeld’ voor niet-Europese studenten loopt bij kunstacademies uiteen van zo’n 6.500 tot 11.000 euro.

Het is echter niet zo dat het hogere collegegeld per se extra inkomsten oplevert. Voor studenten van buiten de EU krijgen universiteiten en hogescholen namelijk ook geen ‘bekostiging’ van het ministerie van OCW. Die bekostiging bedraagt bij kunstopleidingen jaarlijks 6.737 euro.

Uitgangspunt is dat het instellingscollegegeld voor niet-Europese studenten kostendekkend is, maar het is toegestaan om méér geld te vragen. De Gerrit Rietveld Academie vraagt 6.552 euro instellingscollegeld en zegt stellig dat niet-Europese studenten geen melkkoe zijn. De Design Academy Eindhoven vraagt 10.691 euro en laat weten dat die bijdrage „kostendekkend” is.

De weelde van drie iconische kunstenaars die in 1504 elkaar de hand konden schudden

admin
November 25, 2024
0

De Britse koning Charles III bezit een wereldvermaarde kunstcollectie, die gedeeltelijk voortkomt uit de verzameling van zijn 17de-eeuwse voorganger en naamgenoot Charles II (1630-1685). In die tijd kende Engeland, anders dan bijvoorbeeld de Nederlandse Republiek of Italië, geen bijzonder grote traditie van lokale kunstproductie. Dus moesten ze het doen met kunstenaars van het Europese vasteland die ze bewonderden. De Royal Collection bulkt zelfs van bladen door Italiaanse renaissancekunstenaars van topkwaliteit. De King’s Gallery in Buckingham Palace toont nu een selectie van zo’n 150 tekeningen van kunstenaars als Fra Angelico, Leonardo da Vinci, Correggio en Carracci.

Raphael, **De Drie Gratiën**, ca.1517–18. (te zien in King’s Gallery)

Giovanni Bellini, Het hoofd van een oude man, c. 1460–7. (te zien in King’s Gallery) en Bernardino Campi, De Maagd en het Kind, ca. 1570–80. (te zien in King’s Gallery)

Foto’s Royal Collection Trust

De expositie – met secties als ‘figuren’, ‘koppen’, ‘studies voor paleisdecoraties’ – laat zien dat tekeningen in de 15de en 16de eeuw meestal niet bedoeld waren als zelfstandige kunstwerken. Vaak zijn figuren, motieven of composities getekend ter voorbereiding van een schilderij of fresco. Illustratief is een studie in rood krijt waarin de befaamde schilder Rafael de figurenrijke compositie van een groot tapijtontwerp voor de bijbelscène van de Sleuteloverdracht van Christus aan de apostel Petrus (ca 1514) uitprobeert in de vorm van een groep mannen die poseren in hun alledaagse kleren.

Bij de ‘studies naar de natuur’ zijn schetsen van landschappen, paarden en poezen, maar ook een opvallende houtskooltekening toegeschreven aan de Venetiaan Titiaan, met een natuurgetrouwe weergave van de exotische struisvogel (ca. 1550). Het lichtblauwe blad is voorzien van een raster dat erop duidt dat het motief bedoeld was om te worden overgezet naar een schilderij, maar dat werk is niet meer bekend.

De presentatie van werk van de ene briljante tekenaar na de andere, geeft daarmee een overvol maar ook adembenemend fraai overzicht van renaissance-tekeningen en hun functies, uit artistieke centra vooral in de noordelijke helft van het huidige Italië. De nadruk die daar destijds werd gelegd op het belang van het maken van tekeningen in het artistieke proces, en de grote aandacht die kunstenaars er daarom ook aan besteedden, verklaren de uitzonderlijke kwaliteit van de tekeningenproductie die deze expositie weerspiegelt.

Verbeten expressie

Van meer studieuze aard is een tweede tentoonstelling in Londen, in de Royal Academy, over Italiaanse renaissance-kunst, met 45 bruiklenen uit collecties in het Verenigd Koninkrijk en elders in Europa. Hier geen overdonderend aantal kunstenaars en tekeningen, maar juist een relatief klein aantal goedgekozen werken, uit een tijdsspanne van slechts enkele jaren, en gemaakt door drie iconische kunstenaars. In 1504 konden ze elkaar in Florence de hand schudden: Leonardo da Vinci (1452-1519) en Michelangelo (1475-1564), beiden uit de omgeving afkomstig, hadden elders gewerkt en waren in de eerste jaren van de 16de eeuw kortstondig terug in Florence. De jonge Rafael (1483-1520) uit Urbino, verbleef in dat jaar in de stad om te leren van de werken van de buitengewone kunstenaars van die tijd.

Foto Royal Academy of Arts, Londen. / Prudence Cuming

Leonardo da Vinci, De Maagd en het Kind met Sint Anna en de jonge Johannes de Doper (‘The Burlington House Cartoon’), ca. 1506-08. Houtskool met wit krijt op papier, gemonteerd op doek, 141,5 x 104,6 cm, te zien in Royal Academy) en Toegeschreven aan Pietro Faccini, Het hoofd van een jongeling, ca.1590.

Foto’s The National Gallery, Foto Royal Collection Trust

Op even ingenieuze als instructieve wijze toont de expositie de artistieke verhoudingen tussen de drie kunstenaars. Zo maakte Rafael schetsen naar een cirkelvormig, tachtig centimeter hoog, marmer-reliëf door Michelangelo, bijgenaamd ‘Taddei tondo’ naar opdrachtgever Taddeo Taddei (1504-1507). Het stelt de Maagd Maria voor met half liggend in haar armen het Christuskind. Hij lijkt weg te duiken voor een vleugelklapperend vogeltje (een distelvink, symbool van Christus’ latere lijdensweg) in de handen van de jonge Johannes de Doper. Rafaels tekening staat in de expositie op een sokkel precies halverwege de afstand tussen Michelangelo’s reliëf en een schilderij van Maria met kind (‘Bridgewater Madonna’, 1507), waarin Rafael een vergelijkbare compositie heeft toegepast.

Raphael, **De Maagd Maria met het Kind en de jonge Johannes de Doper (‘De Esterhazy Madonna’)**, c. 1508. Tempera en olieverf op paneel, 28,5 x 21,5 centimeter, te zien in Royal Academy)

Even doordacht is de plaatsing, pal tegenover Michelangelo’s tondo, van een tweede uitzonderlijk bruikleen: Leonardo da Vinci’s enorme houtskooltekening van de bijna levensgrote Maria zittend op schoot bij haar moeder Anna. Ook hier heeft het Christuskind een liggende pose en ook nu staat Johannes ernaast. Mogelijk, zoals in deze expositie en de bijbehorende catalogus voor het eerst wordt geopperd, was deze tekening bedoeld als ontwerp voor een nooit voltooid altaarstuk voor de grote zaal van het Florentijnse stadsbestuur in het Palazzo della Signoria.

Voor diezelfde zaal maakten Michelangelo en Leonardo tussen 1503 en 1506 ontwerpen voor frescoschilderingen van veldslagen waarin de stadstaat Florence in het verleden verwikkeld was geweest. Ook deze projecten zijn nooit voltooid, maar in een reeks tekeningen laat zich in de expositie prachtig volgen hoe de kunstenaars op papier hun schilderingen voorbereidden: Leonardo in de Slag bij Anghiari met aandacht voor verbeten expressie in de hoofden van mensen en paarden, Michelangelo geconcentreerd op de anatomie van naakte mannen die zich klaarmaken voor de Slag bij Cascina. En in een pentekening (1505), losjes geïnspireerd op Michelangelo’s fresco-ontwerp, maar dan met een zodanig gedraaid perspectief op twee naakte mannen dat het lijkt alsof de tekenaar zelf deel is geworden van het groepje, openbaart zich het compositorische genie van Rafael.

Tentoonstelling Renaissancekunst uit Boijmans in Parijs

Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam bezit een van de belangrijkste verzamelingen van Italiaanse renaissancetekeningen in Nederland. Een selectie van 122 bladen uit die collectie wordt nu getoond in de Fondation Custodia in Parijs. Naast al vaker beschreven en geëxposeerde bladen uit de periode 1400-1600, van de hand van onder anderen Pisanello, Jacopo Tintoretto, Paolo Veronese, en een bijzondere groep tekeningen door Fra Bartolommeo, worden ook nieuwe vondsten en toeschrijvingen gepresenteerd. Zo is uit recent onderzoek, gefinancierd door de Getty Foundation, gebleken dat een Engel van de Annunciatie (ca. 1514) in rood krijt moet worden toegeschreven aan de Florentijnse schilder Jacopo Pontormo, en een indrukwekkende zwartkrijttekening van de Bijbelse Jozef van Arimathea met het lichaam van de gestorven Christus (1590-1610), aan Aurelio Lomi uit Pisa.

Naissance et Renaissance du dessin italien: Italiaanse renaissancetekeningen uit Museum Boijmans Van Beuningen. T/m 12/1. Fondation Custodia, Parijs. Info: fondationcustodia.fr.

Michelangelo Buonarroti, **Studies van mannelijke hoofden, helmen voor soldaten en gezichtskenmerken**, c.1504. (pen, bruine inkt, en zwart krijt op papier, 20,5 x 25,3 cm, te zien in Royal Academy).

Michelangelo Buonarroti, Mannelijk naakt, c. 1505-06. (Zwart krijt op papier, 40,4 x 22,5 cm, te zien in Royal Academy) en Raphael, naar Michelangelo Buonarroti, David, c. 1505-08. (pen en bruine inkt op papier, 39,6 x 21,9 centimeter, te zien in Royal Academy).

Foto’s Teylers Museum, Haarlem en British Museum

Expres niet zoals Charles Dickens het bedoelde, maar wel vrolijk en lekker suikerzoet

admin
November 24, 2024
0

Zul je net zien: Kerst staat voor de deur – een afschuwelijke feestdag voor afschuwelijke mensen – en dan klieft je domme zusje ook nog eens haar hoofd in tweeën op de rand van haar badkuip. Het overkomt Carola (Nandi van Beurden), eigenaar van Carola’s Christmas Shop, voorheen Carels Christmas Shop. Rechtstreeks naar de hemel kan zusje Christel (Suzan Seegers) niet: ze moet zich eerst nog een laatste keer tegen Carola aan bemoeien.

Op Kerstavond meldt Christels spook zich daarom bij haar grote zus in huis om daar te verkondigen dat Carola bezocht zal worden door drie geesten. Die ervaring zal haar ervan moeten overtuigen haar leven te beteren. Daar zal wel een hoop overtuigingskracht voor nodig zijn, want Carola lijkt niet meteen onder de indruk van Christels spookverschijning. Al zal ze haar zusje (tevens haar werknemer) wel missen in de winkel. Carola: „Niemand maakt zo’n goede cappuccino als jij.”

In kerstmusical A XXXmas Carola is Carola een botte, gierige, ijskoude zakenvrouw met een hekel aan Kerst. Dat maakt haar de vrouwelijke tegenhanger van Ebenezer Scrooge, de hoofdpersoon van Charles Dickens’ A Christmas Carol, het verhaal waar A XXXmas Carola op is geïnspireerd. Wel kreeg de musical de ondertitel Precies zoals Dickens het nooit bedoeld heeft mee, dus verwacht geen adaptatie die al te loyaal blijft aan het bronmateriaal.

Sterrencast

Wat je wél van A XXXmas Carola kunt verwachten is een vijfkoppige sterrencast (naast Van Beurden en Seegers zijn ook Jeremy Baker, Thomas Cammaert en Luuk Haaze van de partij) die uitblinkt in vrolijke, meerstemmige nummers, waaronder veel bewerkingen van bekende kerstliedjes. Zowel de nummers als de grapjes volgen elkaar in rap tempo op in het script van Allard Blom. In de eerste scènes is het wel even wennen aan de dik aangezette humor, met een hoofdpersoon die veel weg heeft van een snauwerige Disneyfilm-slechterik. Carola lijkt zelfs te zijn vormgegeven als Cruella de Vil, geheel in het zwart-wit, terwijl de overige personages zich hullen in rood-groene sjaals en truien.

Naarmate Carola’s voorgeschiedenis wordt onthuld, wordt het personage minder eendimensionaal. Dat wil niet zeggen dat A XXXmas Carola een bijzonder gelaagd geheel is – qua plot en sentimentaliteitsgehalte komt het verhaal vrij dicht in de buurt van de Hallmark-films die deze maanden iedere avond op ‘Christmas Channel’ RTL8 te zien zijn. Al Carola’s herinneringen, trauma’s en dromen draaien om mannen. Maar op vrijwel alle andere vlakken dan het plot is de musical origineel en creatief; van de bij vlagen harde humor tot de catchy liedteksten. Ook naar de muziek van Sam Verhoeven kun je blijven luisteren. Vooral de kerstrevue, een jaarlijkse traditie van Carola’s vader, zit zo goed in elkaar dat het jammer is dat hij maar een paar minuten duurt. Het decor – dat bestaat uit huisjes op kniehoogte die regelmatig van plaats wisselen of eventjes in de lucht zweven – zorgt intussen voor een sprookjesachtige sfeer.

Het maakt dat je je gewillig overgeeft aan het suikerzoete einde waar A XXXmas Carola onvermijdelijk op afstevent. Zo’n suikerzoet einde is ook best lekker. Af en toe. Met Kerst, bijvoorbeeld.

Kendrick Lamar stuurt de wolven af op gemakzuchtige succesrappers op nieuw album ‘GNX’

admin
November 23, 2024
0

Not Like Us heeft het nieuwe album van Kendrick Lamar niet gered. In die spijkerharde track haalde Lamar eerder dit jaar vernietigend uit naar zijn rivaal Drake en beschuldigde hij hem onder meer van pedofilie en uitverkoop van de hiphopcultuur. Het was dé giftige genadeslag na een hectische blitzkrieg waarin de twee elkaar met in bijzonder hoog tempo uitgebrachte beledigende tracks op de huid zaten en groeide uit tot de hiphopkraker van het jaar. Not Like Us tikt op Spotify de miljard streams aan en maakt kans op vijf Grammy Awards, waaronder die voor nummer en plaat van het jaar.

Maar op het vrijdagavond plotseling online gezette nieuwe album GNX van Kendrick Lamar speelt de Canadese rapper en zanger die Lamar dit voorjaar nummer-na-nummer tot aan de enkels afzaagde, geen rol van betekenis meer. Terwijl de andere hoofdrolspelers in die vete recent sussend stelden dat het niet zo serieus was, schakelt Lamar strijdbaar dóór. Het gaat hem niet puur om Drake, maar om hypocrisie en platte commerciële belangen die hij veel breder in zijn scene aantreft.

Lamar is iemand die in zijn werk voortdurend worstelt met verleidingen en twijfels over zijn rol als succesvol boegbeeld van zijn gemeenschap en genre. Hij is het duidelijk spuugzat hoe gemakzuchtig andere succesrappers omgaan met de cultuur die voor hem van levensbelang is. GNX is het eerste album dat Lamar zelf uitbrengt met zijn bedrijf PgLang en is rauwer en minder conceptueel opgezet dan voorgangers als het sterk naar binnen gerichte Mr. Morale & The Big Steppers, Pulitzer Prize-winnaar DAMN., en het als generationeel meesterwerk onthaalde To Pimp A Butterfly.

Hongerige rappers

Op GNX grijpt Lamar nadrukkelijk in muziek en tekst terug op waar het voor hem begon, in geboortestad Compton in Los Angeles. Het wemelt van de galmende elektronische bassen, rauwe funky beats en vlammende gastoptredens van jonge, hongerige rappers uit L.A., zoals Peysoh, Hitta J3 en Young Threat op de stotterend stuiterende westkustbeat van GNX. In openingstrack ‘wacced out murals’ rekent Lamar op een diep dreunende kickdrum af met in zijn ogen twijfelachtige acties van hiphopsterren als Lil Wayne en Snoop Dogg en ‘politieke correctheid’ in de rapscene. In het schmierend pompende ‘squabble up’ stuurt hij de wolven af op rappende poseurs.

Zijn strijdlust doet Lamar goed. Hij rapt lenig, losjes, gedreven en soms een beetje pesterig. „Ik houd mijn voet op het gaspedaal,” rapt Lamar op de aanstekelijk haperende staccato-funk van producer Mustard, die ook Not Like Us produceerde. „Iemand moet het doen.” Zijn rijmschema’s en tekstuele dubbele bodems en verwijzingen zijn onverminderd magistraal, en wie goed luistert, hoort in vrijwel elke kritische noot, tegelijk bemoedigende levenslessen voor zijn achterban: bescherm je hart, geloof in jezelf, investeer in jezelf, werk hard, en reken niet op anderen maar op zelfliefde.

‘Reincarnation’ is een nieuw hoofdstuk in de voortgaande artistieke uitwisseling die Lamar in zijn werk voert met zijn in 1996 vermoorde inspiratiebron Tupac ‘2Pac’ Shakur. Hij leent de muziek en rapstijl van 2Pac voor een geweldig gelaagd verhaal waarin hij zich neerzet als incarnatie van eerdere succesvolle zwarte artiesten en de beproevingen die ze doorstonden, waaronder een briljante zangeres die in het raciaal gesegregeerde Amerika worstelde met een drugsverslaving: „Heroïnenaalden hielden me in een foetuspositie.”

In ‘heart pt. 6’ blikt Lamar openhartig terug op de dagen waarin hij opkwam met rapgroep Black Hippy, en zijn jeugdvriend en zakenpartner Dave Free „gevangenis-risico’s” nam om hun muziekcarrière van de grond te tillen.

In het ontspannen en soulvolle sluitstuk ‘gloria’ rapt Lamar over een complexe relatie die zijn leven getekend heeft – om pas aan het eind te onthullen dat het gaat om zijn verhouding tot zijn pen, zijn schrijven. „Ik deed het met integriteit en n****s probeerden nog steeds op me te haten”, verklaart Lamar zijn bitterheid tegenover de commerciële toplaag van de rapscene in het subtiel geproduceerde, sfeerrijke ‘man at the garden’. „Er zal nog meer bloed verspild worden. Het is slechts verf voor mij.”

Luister naar