
Op 27 mei werd in Washington een officieel document gepubliceerd dat oproept tot regime change in Europese landen. Partijleiders in Nederland doen er goed aan om dit aandachtig te lezen voordat zij met hun spindoctors goedkope electorale bokkesprongen gaan bedenken voor de komende verkiezingscampagne. Wat er ditmaal op het spel staat, is niet zomaar wie Nederland gaat besturen. Het gaat veel verder: de Amerikanen zien Europa steeds meer als politiek slagveld. Voor hen zijn verkiezingen – onlangs in Roemenië en Polen, straks in Nederland en Tsjechië – een uitgelezen kans om Europese landen allemaal in handen te krijgen van extreemrechtse leiders met een trumpiaanse agenda. Met die partijen willen zij een „civilizational alliance” smeden, „geënt op een gezamenlijk, westers beschavingserfgoed”. Alle andere partijen moeten worden bestreden, want die voeren „een agressieve campagne tegen de westerse beschaving zelf” en – jawel – „bedreigen steeds meer de Amerikaanse veiligheid”.
Het document, The Need for Civilizational Allies in Europe, is geschreven door Samuel Samson, senior adviseur in het Bureau for Democracy, Human Rights, and Labor in het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Het borduurt voort op de München-speech van vicepresident JD Vance, in februari. Vance zei dat het ‘woke’ Europa de grootste bedreiging vormt voor westerse waarden en democratie. Dit document gaat een stap verder. Nu staat er dat Amerika daar last van heeft, omdat het de Amerikaanse veiligheid, economische belangen en vrijheid van meningsuiting schaadt. Het impliceert dat het tijd is om tot actie over te gaan: extreemrechtse krachten in Europa moeten hun politieke systemen zodanig omvormen dat Washington straks een beschavingsalliantie kan vormen met „christelijke naties als Hongarije”.
Volgens Samson is het niet Amerika, dat de democratie ondermijnt door gerechtelijke uitspraken te negeren; openbare instellingen te slopen; visa te blokkeren van mensen die Trump bekritiseren en techbedrijven willen reguleren; of migranten van de straat te plukken en ze te dumpen in Zuid-Soedan of Libië. Nee, het is Europa dat antidemocratisch is: „Een hotbed van digitale censuur, massamigratie, inperking van godsdienstvrijheid en talloze andere aanvallen op democratisch zelfbestuur”.
Hoewel Europa grotendeels wordt bestuurd door conservatieve partijen, beschrijft het document „een Europa dat zijn spirituele en culturele wortels vervangt, traditionele waarden als gevaarlijke relikwieën ziet en macht samenbalt in instituties die geen verantwoording afleggen”. De tekst refereert aan Aristoteles, Thomas van Aquino, het middeleeuwse christendom en het Britse gewoonterecht, maar rept met geen woord van de Verlichting – het fundament van de Europese én Amerikaanse staatsinrichting met zijn scheiding van kerk en staat, controle op de uitvoerende macht, grondrechten en nadruk op rationalisme en wetenschap.
Trump wil van Europa een Amerikaanse vazal maken, om een sterk blok te vormen tegenover China
Trump wil van Europa een Amerikaanse vazal maken, om een sterk blok te vormen tegenover China. Binnen dat blok moet iedereen doen wat Trump wil. Wie zich verzet, wordt gestraft – en Trumps tarievenoorlog is nog maar het begin. Hij heeft eerst Amerika veroverd door een extreme cultuuroorlog te beginnen. Nu exporteert hij die naar Europa. Bij elke verkiezing kiest hij een kandidaat, en steunt die agressief – Nawrocki in Polen, Weidel in Duitsland, Simion in Roemenië. Geert Wilders wordt ook gesteund door het Witte Huis. Hij ging al vol op het trumpiaanse orgel met tien anti-migratievoorstellen – alsof de wereld enkel om asielzoekers draait. In Madrid, in februari, noemde hij Trump zijn „brother in arms”. In Boedapest had hij het laatst over „krijsende imams” en vergeleek hij migranten met criminelen. Hij steunt Israels genocide in Gaza en Trumps plan voor een „Rivièra” daar zodra de laatste Palestijn is vermoord of verdreven.
Nee, het is niet te laat. Maar we moeten wel ophouden met naïef zijn. Terugvechten kan alleen met politieke leiders die de grotere, mondiale verbanden zien. Die begrijpen wat er op het spel staat. Die hun agenda niet laten bepalen door het polariserende identiteitsdebat. Geen bokkesprongen dus, maar weloverwogen, fundamentele stellingnames graag.
