In de knetterende ruzie tussen Trump en Musk kon die laatste het donderdagavond niet laten een van zijn grootste troeven ter tafel te brengen. „Onmiddellijk” zou hij de ‘Dragon’, een ruimtevoertuig van zijn bedrijf SpaceX, uit de running halen.
NASA is afhankelijk van de Dragon om astronauten naar het International Space Station (ISS) te transporteren. Op dit moment zitten daar enkele Amerikaanse astronauten – je kunt je voorstellen dat in het ruimtestation wat wenkbrauwen omhoog gingen. (Later op de avond trok Musk dit dreigement weer in, nadat een X-gebruiker Musk en Trump had geadviseerd „af te koelen”. „Goed advies”, aldus Musk.)
Hoe ver zijn Trump en Musk, na de spectaculaire implosie van hun bondgenootschap, bereid te gaan bij het schaden van de ander? Die vraag hangt sinds donderdagavond onder meer boven het ruimtevaartprogramma van NASA, maar net zo goed over het enorme zakenimperium van Musk. Beide kunnen grote schade oplopen door de ruzie.
De twee mogen dan woedend uit elkaar zijn gegaan, tussen de Amerikaanse overheid en de bedrijven van Musk bestaan talloze banden. Net als Musk kon ook Trump het niet laten te dreigen met een breuk op dit gebied. Alle contracten met Musks ondernemingen opzeggen zou „de makkelijkste manier zijn om geld te besparen”, een duidelijke sneer naar Musks obsessie met het Amerikaanse overheidstekort – waar de hele rel juist mee was begonnen.
Musks ondernemingen zou dit miljarden kunnen kosten. Hoeveel er op dit moment precies op het spel staat, is moeilijk te zeggen, maar zeker is dat ruimtevaartbedrijf SpaceX voor vele miljarden aan overheidscontracten heeft. Dat gaat vooral om overeenkomsten met ruimtevaartagentschap NASA: dat is ultra-afhankelijk van raketten van SpaceX, dat een dominante positie heeft in de Amerikaanse ruimtevaartindustrie en diep verweven is met NASA.
Ook het ministerie van Defensie heeft SpaceX nodig om satellieten de ruimte in te krijgen. Nog in april sloot het een deal van 5,9 miljard dollar hiervoor. En om nog maar een voorbeeld te noemen: sommige ambassades zijn voor hun internetverbinding afhankelijk van het SpaceX-satellietnetwerk Starlink.
De hechte banden tussen SpaceX en de Amerikaanse overheid gaan al terug tot 2006, toen het nog vrijwel onbekende bedrijf een eerste contract kreeg voor goederentransport naar het International Space Station, aldus The New York Times.
Inmiddels is SpaceX een miljardenbedrijf. Het maakt officieel geen cijfers bekend en hoeft dat ook niet te doen, omdat het in handen is van Musk zelf. Hij zei nog maar enkele dagen geleden dat hij verwachtte dat de omzet dit jaar op 15 miljard dollar uit zou komen. Daarbij leek hij nog wel uit te gaan van de huidige deals met de Amerikaanse overheid.
Niet naar de maan
Komt het echt tot een breuk, dan zou dat forse consequenties hebben voor de Amerikaanse ruimte-ambities. Op dit moment beschikt NASA niet over een andere betrouwbare manier om van en naar het ISS te reizen. Plannen om weer mensen naar de maan te krijgen, zijn ook sterk afhankelijk van SpaceX.
Minder hecht zijn de banden met Tesla, het autobedrijf waar Musk zelf iets meer dan 10 procent van de aandelen in heeft en waar hij topman van is. Dat kreeg de afgelopen jaren iets meer dan 350.000 dollar aan overheidscontracten.
Desalniettemin kan Tesla veel schade oplopen door de ruzie, iets waar beleggers gezien de enorme koersval van donderdagavond ook op leken te anticiperen. Musk heeft de hulp van de regering op allerlei manieren nodig bij plannen die hij zelf heeft met Tesla. Zo wil hij soepelere wetgeving voor zelfrijdende auto’s, om Tesla te kunnen uitbouwen tot grote speler op dit terrein. Zijn contacten met Trump zouden hierbij kunnen helpen, was algemeen de verwachting.
Tesla is bovendien sterk afhankelijk van aankoopsubsidies die klanten helpen om elektrische auto’s te kopen. Ook verdient het veel geld aan het verkopen van een soort emissiecredits aan andere automerken die minder schoon zijn. Trump heeft eerder al gedreigd dit systeem af te schaffen, waardoor deze bron van inkomsten voor Tesla zou verdwijnen.
Tesla heeft bovendien talloze onderzoeken en rechtszaken aan zijn broek van verschillende federale agentschappen. Er lopen onder meer onderzoeken naar verschillende ongelukken met Tesla’s ‘autopilot’. Bij sommige analisten bestond de verwachting dat een deel van deze kwesties wellicht van de agenda zou verdwijnen vanwege Musks goede banden met het Witte Huis.
Persoonlijk mogen de twee dan uit elkaar zijn, financieel gezien is dat nog lang niet zo – en hebben beiden veel te verliezen. Of beter gezegd: heeft Musk al veel verloren. Door de koersval van Tesla verloor hij zelf meer dan 20 miljard dollar, schatte Forbes.
