Kunnen de Verenigde Staten echt failliet gaan?

Posted on by admin

De rekening van Donald Trumps One big, beautiful bill, de megawet met lastenverlichtingen die dezer dagen in de Amerikaanse Senaat wordt uitonderhandeld, jaagt beleggers wereldwijd de stuipen op het lijf. De verwachte extra kosten van de wet zijn deze week door het Congressional Budget Office berekend op 2.400 miljard dollar voor de komende tien jaar. Dat bedrag komt boven op de toch al hoge jaarlijkse financieringstekorten die de VS al bijna een kwart eeuw hebben.

Zelfs Wall Street-veteranen schrikken ervan. „Als we geen manier vinden om [de economie] met 3 procent per jaar te laten groeien, storten we de afgrond in”, zei Larry Fink, baas van vermogensbeheerder BlackRock, deze week op een bijeenkomst in New York. En oprichter Ken Griffin van hedgefonds Citadel voegde daaraan toe: „Je kunt geen tekorten van 6 of 7 procent hebben, bij volledige werkgelegenheid, na jaren van groei. Dat is gewoon budgettair onverantwoord.”

Beleggers weten: als je gedwongen wordt je eigen faillissement te ontkennen, sta je er niet florissant voor

Het debat over de houdbaarheid van de Amerikaanse schuld noopte minister van Financiën Scott Bessent er vorige week toe om te verklaren: „De Verenigde Staten zullen niet failliet gaan, dat gaat nooit gebeuren.” Bessent zal het bedoeld hebben om paniek te bezweren, maar enig positief effect op de Amerikaanse staatsobligaties of de koers van de dollar bleef uit. Beleggers weten: als je gedwongen wordt je eigen faillissement te ontkennen, sta je er niet echt florissant voor.

Immense schuldenlast

En dat klopt ook: de kosten van de ‘OBBB’, zoals Trumps wet al wordt genoemd, verhogen de toch al immense schuldenlast van de VS. De teller staat op ruim 36.000 miljard dollar (31.500 miljard euro), ofwel 120 procent van het Amerikaanse bruto binnenlands product. De onrust zoals verwoord door Fink en Griffin, vertaalt zich sinds Trump met zijn handelsoorlog begon in een dalende waarde van de dollar en oplopende rentes op Amerikaanse staatsobligaties. De rentelasten die de VS over hun schulden moeten betalen, zijn nu al hoger dan wat de VS op jaarbasis aan defensie uitgeven. Dit kan niet lang meer goed gaan, is de gedachte bij beleggers en economen.

Maar hoe waarschijnlijk is een faillissement van de VS? En wat betekent dat überhaupt, failliet gaan? Eerst maar eens die laatste vraag: economen spreken van een faillissement (een default in het Engels) als een land niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen. De rente en aflossing kunnen niet meer voldaan worden, en daarmee blijft het land ‘in gebreke’. Dat was het geval bij Griekenland tijdens de Eurocrisis, en Ecuador en Argentinië zijn de afgelopen decennia meerdere malen failliet verklaard. Met hulp van het Internationaal Monetair Fonds wordt een land er dan weer bovenop geholpen: er volgt een streng hervormingsprogramma en schuldeisers staan in zo’n geval met lege handen, of moeten een flinke korting accepteren op de terugbetaling van hun leningen (een zogenoemde haircut).

Nederland ging voor het eerst en voor het laatst failliet in 1810, toen het na een geldverslindende oorlog tegen de Fransen stopte rente op en aflossing van de schulden te betalen. De schuldeisers van Nederland kregen uiteindelijk slechts een derde van de oorspronkelijke lening terug, en pas in 1845.

Een land komt in het hoekje van wanbetalers terecht als de kosten om geld te lenen de spuigaten uit beginnen te lopen. Een staatsschuld is opgebouwd uit een enorme hoeveelheid losse leningen met verschillende looptijden en verschillende rentes. Elke week loopt er wel een pakketje leningen af dat afgelost moet worden. Dat geld moet opnieuw geleend worden op de kapitaalmarkten omdat het land in kwestie het geld nodig heeft om de eigen uitgaven te financieren.

Als het vertrouwen in de betrouwbaarheid van een land afneemt, en het risico op wanbetaling groeit, vertaalt zich dat in hogere rentes voor nieuwe leningen. Het in stand houden van de schuld wordt daar dus duurder van.

Wat precies de reden is voor beleggers om een land te gaan wantrouwen is moeilijk precies vast te stellen. De hoogte van de staatsschuld als percentage van de economie speelt mee, net als de jaarlijkse tekorten op de begroting. Maar ook algemenere zaken als de betrouwbaarheid van een regering, of de staat van de rechtsstaat.

Met name die laatste twee aspecten zijn in de VS onder Trump snel aan het eroderen. Het gesmijt met importheffingen, het in toenemende mate discrimineren van bedrijven die ofwel uit het buitenland komen ofwel daar produceren, de willekeur van de regering: het draagt allemaal bij aan groeiende twijfel bij beleggers of hun geld in de VS wel veilig is. En wie er toch wil blijven investeren, vraagt daar een hogere risicopremie in de vorm van rente voor terug.

Je kunt geen tekorten van 6 of 7 procent hebben, na jaren van groei. Dat is gewoon budgettair onverantwoord

Ken Griffin
oprichter hedgefonds Citadel

Daarmee is het ondenkbare aan het gebeuren: de dollar en de Amerikaanse staatsobligaties, sinds het verdrag van Bretton Woods in 1944 een veilige haven voor beleggers in tijden van economische onrust, zijn die status aan het verliezen. Dat op zichzelf kan al bijdragen aan een groter risico op wanbetaling omdat de VS daarmee in de vicieuze cirkel van steeds duurder herbelenen terecht kunnen komen. Met name de rentes op staatsobligaties met een zeer lange looptijd zijn op zorgwekkende niveaus aan het komen. En als de rentes op staatsobligaties oplopen, stijgen ook de rentes op leningen en hypotheken. Dat remt de economische groei.

Reputatie

Econoom Paul Krugman, een paar weken geleden op bezoek in Nederland, zei dat hij een vraag naar een mogelijk faillissement van de VS een jaar geleden als belachelijk zou hebben afgedaan, maar dat hij dat nu niet meer zo stellig zou zeggen. Het baart hem zorgen dat de regering willens en wetens de reputatie van de VS als keurige aflosser op het spel zet.

Krugman wees er echter ook op dat de VS weliswaar hoge schulden hebben en nu geconfronteerd worden met oplopende rentes, maar dat het land ook immens rijk is en relatief lage belastingen kent. Er is dus ruimte genoeg om in geval van nood de belastingen desgewenst te verhogen om voldoende geld op te halen om rentes en aflossing van de schuld te betalen, aldus Krugman. Economisch gezien is er – voorlopig – geen reden voor faillissementszorgen.

De grote vraag lijkt vooral te zijn: wíllen de VS hun schulden nog wel afbetalen? Het veelbesproken dollar-plan van Trumps economisch adviseur Stephen Miran suggereert in elk geval dat de dollar en de Amerikaanse staatsobligaties als economisch wapen kunnen worden ingezet om andere landen te straffen voor ‘oneerlijke’ handelspraktijken. Hiervoor zouden de VS eenzijdig contracten van bestaande staatsleningen willen openbreken om ofwel de rente erop te verlagen ofwel de looptijd te verlengen. Technisch gezien zou dat als default (faillissement) kwalificeren.

Het zou in Trumps politiek passen om de rekening voor zijn lastenverlichting neer te leggen bij het buitenland en wanbetaling op schulden raakt het buitenland zeker. In december 2024 bezaten buitenlanders 30 procent van de Amerikaanse staatsschuld: Japan is Amerika’s grootste schuldeiser, gevolgd door China en het Verenigd Koninkrijk. De rente op de schuld die in 2024 aan buitenlanders werd betaald, bedroeg 230,6 miljard dollar.

Dat lijkt een machtige stok om het buitenland mee te slaan. Maar het overgrote deel van de Amerikaanse schuld is in binnenlandse handen. Mochten de VS wanbetaling overwegen, dan zal de rente op nieuwe leningen omhoog schieten. Wie wil er dan nog geld lenen aan de VS?

De rekening daarvoor komt bij de Amerikaanse overheid en dus bij de Amerikaanse burgers terecht. Die zullen bij een volgende stembusgang moeten laten blijken wat ze vinden van dit beleid. Tot die tijd zijn het vooral de financiële markten die in woord en daad proberen de risico’s rond de Amerikaanse staatsschuld te beperken. Trump toonde zich daar tot nu toe gevoelig voor. Zelf zakelijk failliet gaan, zoals Trump zes maal meemaakte, is eén ding. Je hele land op het spel zetten is – zelfs voor hem – van een heel andere orde.




Related Posts

Oranje bevestigt dat de ploeg groeiende is, al is het spel tegen Finland zeker niet vlekkeloos

Bondscoach Ronald Koeman wil „meer regelmaat” in de prestaties bij Oranje, zei hij deze week. Dus geen fases meer waarin het spel „ondermaats” is zoals het eerste kwartier tegen Hongarije in november, de eerste helft tegen Duitsland in oktober en op verschillende momenten bij het EK vorige zomer. Het goede tweeluik tegen Spanje afgelopen maart, moest een nieuwe „standaard” zetten: constanter op een hoger niveau.

Zaterdagavond in het Olympisch Stadion in Helsinki bevestigde Oranje dat het groeiende is na twee wisselvallige jaren. In een gedecideerd optreden versloeg het Finland met 0-2 in het eerste duel in de kwalificatie voor het WK van 2026 in de Verenigde Staten, Canada en Mexico.

Oranje was zeker niet vlekkeloos. Maar ondanks slordigheden en mindere fases, controleerde het de wedstrijd en gaf het weinig weg. Daar waar het in de afgelopen jaren regelmatig meer moeite had met het veldspel tegen vergelijkbare, stugge ploegen als Finland, 69ste op de FIFA-ranglijst.

Oranje-middenvelder Frenkie de Jong draait weg bij Kaan Kairinen.

Foto Maurice van Steen / ANP

Overtuigend

Oranje, dat vaak snel op achterstand komt, opent nu juist overtuigend. Het neemt initiatief, speelt met veel variatie, beweging en enkele positiewisselingen. En dat alles in een behoorlijk tempo, aan het eind van een lang seizoen. Ander pluspunt: in de opbouw wordt ‘direct’ gespeeld, door meteen het middenveld met Frenkie de Jong en Ryan Gravenberch in te spelen. Daar, in de machinekamer van Oranje, vinden ze elkaar makkelijk.

Finland wordt agressief afgejaagd en moet ver terug – de inleiding op de openingsgoal. Kaan Kairinen probeert de bal met zijn borst terug te leggen, maar die valt in niemandsland tussen defensie en keeper. Spits Memphis Depay reageert alert en schiet raak, na zes minuten. Zijn 48ste interlandgoal, in het stadion waar topscorer aller tijden Robin van Persie zijn eerste van vijftig Oranje-doelpunten maakte.

Oranje-spits Memphis Depay na zijn 48ste interlanddoelpunt. Foto Maurice van Steen / ANP

Oranje domineert, krijgt goede kansen. Bijna scoort rechtsbuiten Jeremie Frimpong uit een fijne indraaiende voorzet van Cody Gakpo, vanaf links met rechts gegeven, maar doelman Lukas Hradecky redt op de lijn. Even later, in de 23ste minuut, geeft Gakpo opnieuw zo’n gevoelige bal die Dumfries beheerst en tegelijkertijd snoeihard en hoog binnenschiet: 0-2.

Foutjes

Die goede fase duurde slechts een half uur. Foutjes zijn zichtbaar bij centrale verdediger Jan Paul van Hecke, die enkele keren de bal verspeelt en zo in de problemen komt. Ook krijgt hij een gele kaart na onbesuisd inkomen op Joel Pohjanpalo. In de rust wordt de Zeeuw, die zich in zijn eerste vier interlands manifesteerde als compagnon van aanvoerder Virgil van Dijk, gewisseld voor Stefan de Vrij.

Die wisselvalligheid is bij meer spelers te zien. Er is soms onnodig balverlies in de opbouw. En de pressing op Finland verloopt gaandeweg minder dwingend. „We hadden er niet echt druk meer op”, zegt Koeman bij de NOS. „We gingen minder lopen.”

Afgelopen week benadrukte hij dat het spel zonder bal steeds belangrijker wordt in het moderne topvoetbal – zoals Paris Saint-Germain vorig weekend nog demonstreerde in de Champions League-finale tegen Internazionale.

Memphis Depay schiet laag in de verre hoek, na een kwartier in de tweede helft. Dat de spits een missie heeft om topscorer aller tijden te worden, is duidelijk. Maar Hradecky redt met zijn voet. Zo blijft het 0-2. Dinsdag in Groningen krijgt Depay ongetwijfeld meer kansen, want dan is het zwakke Malta de tegenstander in groep G van de WK-kwalificatie.


Toezichthouder in VK waarschuwt voor ongeplande zwangerschap door afslankmedicijnen. Hoe kan dat?

Is het een waarschuwing, of een opsteker? Personen die afslankmiddelen zoals Ozempic of Mounjaro gebruiken, moeten daarnaast goede voorbehoedsmiddelen gebruiken als ze niet zwanger willen raken, zo adviseerde de Britse toezichthouder voor geneesmiddelen MHRA op donderdag. Omdat afslankmedicijnen de vruchtbaarheid kunnen bevorderen, kan gebruik ervan leiden tot (ongeplande) zwangerschap.

De toezichthouder heeft veertig meldingen gekregen van personen die zwanger raakten terwijl ze afslankmiddelen gebruikten. Het is onduidelijk of het gaat om geplande of ongeplande zwangerschappen, en hoeveel van deze veertig personen voorbehoedsmiddelen gebruikten.

Babybump

Een jaar geleden schreef The Guardian al over een mogelijk verband tussen het gebruik van afslankmiddelen en zwangerschap, aan de hand van ervaringen van mensen die erover schreven op Reddit en in een Facebookgroep genaamd I got pregnant on Ozempic. Deskundigen zeiden destijds dat een toename van zwangerschappen nog niet aangetoond was, maar wel „plausibel”. Kunnen afslankmedicijnen daadwerkelijk een kleine babybump veroorzaken? Gegevens die op zo’n verband in de praktijk wijzen, ontbraken.

Nu zijn er voorzichtige signalen dat deze ‘bijwerking’ van de middelen voorkomt. Het merendeel van de meldingen die de MHRA binnenkreeg, ging over het middel Mounjaro met de actieve stof tirzepatide. Ook kwamen er acht meldingen binnen over de medicijnen Ozempic en Wegovy, allebei met de werkende stof semaglutide, en negen meldingen over Saxenda op basis van de stof liraglutide.

Ook in Nederland zijn enkele meldingen binnengekomen van zwangerschappen tijdens het gebruik van afslankmiddelen, die daardoor met elkaar in verband zijn gebracht. Dat meldde bijwerkingencentrum Lareb vrijdag aan RTL Nieuws. Het gaat om vier meldingen over middelen met de actieve stof semaglutide, zoals Ozempic. Bij drie van de vier meldingen zou er wel anticonceptie zijn gebruikt, bij de vierde is dat onduidelijk. Ook zijn er twee meldingen van zwangerschap bij het gebruik van diabetesmedicijnen. Op basis van deze cijfers is het voor Lareb te vroeg om een waarschuwing uit te sturen.

Verbeterde vruchtbaarheid

Hoe zouden deze middelen de kans op zwangerschap kunnen verhogen? Daarvoor bestaan verschillende ‘routes’, heeft de Britse MHRA toegelicht. De gezondheidsdienst focust zich in het bijzonder op het middel Mounjaro, dat mogelijk een direct effect heeft op de werking van de anticonceptiepil. Die bijwerking stond al vermeld op de bijsluiter. MHRA adviseert Mounjaro-gebruikers dringend om een niet-oraal voorbehoedsmiddel te gebruiken, zoals een condoom of spiraal, om ongewenste zwangerschap te voorkomen.

Een tweede verklaring is het feit dat obesitas tot verminderde vruchtbaarheid leidt. Door medicijnen tegen obesitas te gebruiken zou logischerwijs ook de vruchtbaarheid weer toenemen. Zo kunnen ook middelen die geen direct effect hebben op anticonceptie, indirect alsnog de kans op zwangerschap verhogen.

Dat afslankmedicijnen op deze manier een gunstig effect kunnen hebben op vruchtbaarheid was al duidelijk, zegt Liesbeth van Rossum, internist-endocrinoloog en hoogleraar obesitas bij Erasmus MC. „Deze middelen worden voorgeschreven bij vrouwen die kampen met overgewicht en een kinderwens hebben en bijvoorbeeld in aanmerking willen komen voor een IVF-traject. Soms zien we vrouwen die alsnog via de natuurlijke manier zwanger raken, gewoonweg omdat ze zijn afgevallen en hun cyclus weer op gang komt.”

Wel waarschuwt ze – net als de Britse toezichthouder – dat het onbekend is wat de gevolgen zijn van afslankmedicijnen voor het ongeboren kind. Daarom moeten mensen twee maanden voor het begin van een IVF-procedure stoppen met het gebruik van afslankmedicijnen. Na die periode is het middel weer uit het lichaam verdwenen.

Joop Laven, reproductief endocrinoloog bij Erasmus MC, hoopt dat deze ‘pauzeperiode’ onnodig blijkt. „Het vervelende is dat door afslankmedicijnen niet alleen vetweefsel verdwijnt, maar ook bot- en spiermassa.” In de tussenperiode zonder medicijngebruik komt vetweefsel weer terug, maar de rest niet – onwenselijk voor tijdens de zwangerschap. Wellicht volgen binnenkort positieve resultaten uit een groot onderzoek van Erasmus MC, zegt Laven. „De gegevens die er wel zijn, zijn geruststellend. Er zijn veel gevallen beschreven waaruit blijkt dat kinderen geen afwijkingen krijgen.”

Met medewerking van Emma Vos.

<dmt-util-bar article="4896176" data-paywall-belowarticle headline="Toezichthouder in VK waarschuwt voor ongeplande zwangerschap door afslankmedicijnen. Hoe kan dat?” url=”https://www.nrc.nl/nieuws/2025/06/07/toezichthouder-in-vk-waarschuwt-voor-ongeplande-zwangerschap-door-afslankmedicijnen-hoe-kan-dat-a4896176″>

Coco Gauff wint Roland Garros: ‘Ik heb tegen mezelf gelogen. Ik kon het wél’

Als de laatste bal van Aryna Sabalenka uit vliegt, valt Coco Gauff snikkend op het gravel. Het ongeloof is van haar gezicht te lezen. „Oh my God, oh my God, oh my God”, roept ze, een hand voor haar mond geslagen. De 21-jarige is zojuist de nieuwe Roland Garros-kampioen geworden.

„Ik had eerlijk gezegd niet verwacht dat ik het kon”, zegt ze tegen het publiek in haar overwinningsspeech. Ze citeerde rapper en producer Tyler the Creator: „‘Als ik ooit tegen je heb gezegd dat ik twijfels had, dan was ik aan het liegen.’ Ik denk dat ik tegen mezelf aan het liegen was, ik kon het wél.”

De verwachtingen waren vooraf hooggespannen. Dit was de eerste keer sinds 2013 dat de nummers 1 en 2 van de wereld allebei in de finale van Roland Garros stonden. Beide speelsters hebben de afgelopen tijd bovendien hard gewerkt aan hun gravelspel, met succes. Sabalenka won vorige maand nog het grote graveltoernooi in Madrid (waar ze Gauff in de finale in twee sets versloeg), en Gauff won weliswaar geen toernooien, maar stond voor Roland Garros wel al in twee finales.

Finalewaardig

Het niveau was wisselvallig, maar de wedstrijd was qua spanning en drama absoluut finalewaardig, met breaks over en weer, lange rally’s, momentumwisselingen, een tiebreak. Gauff begon matig. Ze maakte veel fouten en haar service haperde. Die is vaker een punt van zorg. Haar eerste service is vaak hard en gevaarlijk, maar haar tweede service is zwak en geeft de tegenstandster de kans direct aan te vallen. Dat gebeurde ook in deze finale geregeld, en ze kwam al gauw op grote achterstand. Even leek het alsof Sabalenka, die meteen scherp en aanvallend van start ging, over haar heen zou walsen.

Dat gebeurde niet. De jonge Amerikaanse wist zich dapper terug te knokken. Ze verloor de eerste set uiteindelijk alsnog in een tiebreak, maar liet zich daardoor niet van de wijs brengen. Het zegt veel over de mentale groei die Gauff heeft doorgemaakt dat ze na het verlies van die spannende set, waarin ze zo hard had gewerkt om terug te komen, onverstoorbaar door bleef tennissen. Ze bleef rustig en geduldig, haalde in lange rally’s veel ballen terug en werd daar vaak ook voor beloond door Sabalenka, die meer en meer fouten maakte en haar frustratie steeds moeilijker kon loslaten.

De rust en het geduld brachten Gauff uiteindelijk de overwinning. Haar eerste wedstrijdpunt werd weggeveegd door een snoeiharde bal van Sabalenka, als reactie op een zoveelste zwakke service van Gauff. Maar de Amerikaanse gaf geen kik. Ze ging gewoon weer klaarstaan om te serveren, alsof er niets gebeurd was. Ze kreeg zelfs nog een breakpoint tegen, maar ook die werkte ze weg. Ze pareerde de laatste aanvallen van haar tegenstandster, en pas daarna liet ze haar emoties de vrije loop.

Op het podium kwamen ook bij Sabalenka de tranen. Jarenlang geloofde de Wit-Russische powerhouse dat ze nooit goed zou worden op gravel. Roland Garros winnen was voor haar de ultieme manier geweest om het tegendeel te bewijzen. De teleurstelling over haar eigen spel was daarom groot, en ze was hard voor zichzelf. „Sorry voor deze vreselijke finale”, zei ze tegen haar team.

Revanche

Gauffs overwinning is gerust een revanche te noemen. Op tegenstandster Sabalenka, maar ook op zichzelf en op de eerste finale die ze in Parijs speelde, in 2022. Die verloor ze toen dik van Iga Swiatek, die het toernooi vervolgens drie keer won. De tranen na afloop van die finale werden vooral veroorzaakt door het besef dat ze bij lange na niet haar beste tennis had gespeeld. Ze had zichzelf het succes al voor de wedstrijd ontnomen, doordat ze niet echt geloofde dat ze hem zou kunnen winnen. Nu heeft ze aan zichzelf dus het tegendeel bewezen.