Ajax zoekt vastheid maar blijft kwetsbaar, ook tegen Vitesse

John Heitinga heeft zijn jas uitgedaan aan het begin van de tweede helft in de Gelredome, waar het dak dicht is maar het wel koud blijft. De trainer van Ajax is ontevreden over de eerste helft tegen Vitesse, en is na rust aanweziger in zijn coaching. Als linksback Owen Wijndal niet snel genoeg omschakelt, krijgt hij dat direct te horen. En als de organisatie te wensen overlaat, maant hij zijn ploeg compacter te verdedigen. Aan het eind van de wedstrijd, als de 2-1 voorsprong verdedigd moet worden, schreeuwt hij zijn elftal naar voren om Vitesse weg te houden bij het eigen doel.

Er stond veel op het spel, had Heitinga zijn spelers in de rust voorgehouden. Ajax wil kampioen worden, en dan is „elk gelijkspel een verliespartij”, zei hij na afloop. Zo ver kwam het niet. Ajax boog de 1-1 ruststand om in winst door een kopbal van Edson Álvarez uit een hoekschop van Dusan Tadic.

Het betekende de vijfde gewonnen competitiewedstrijd op rij sinds Heitinga eind januari na het ontslag van Alfred Schreuder door Ajax werd doorgeschoven van Jong Ajax naar het eerste elftal. In de KNVB-beker werd FC Twente verslagen. Hoewel de uitschakeling in de Europa League van afgelopen donderdag tegen Union Berlin nog doorwerkte, herstelde zijn ploeg zich op tijd. „Als je afgelopen donderdag diep hebt moeten gaan, (..) zijn het de jongens die hem er mentaal erdoorheen hebben getrokken”, aldus Heitinga.

In de tweede helft had Ajax ondanks de Europese wedstrijd van donderdag meer over dan Vitesse. Toch toonde de ploeg van Heitinga zich in Arnhem net als in eerdere wedstrijden kwetsbaar. Na een klein half uur spelen ging het mis. Een pass van middenvelder Steven Berghuis werd onderschept, waarna Vitesse razendsnel kon counteren. Matus Bero miste oog in oog met Ajax-doelman Gerónimo Rulli. Uit de hoekschop die daarop volgde kopte Marco van Ginkel eenvoudig raak.

Bassey voor Berghuis

Heitinga schroomde niet om in de rust in te grijpen. Calvin Bassey kwam in de ploeg voor Berghuis. Álvarez, die in de eerste helft in het centrum van de defensie speelde, schoof door naar het middenveld. Ajax incasseerde het tegendoelpunt zoals wel vaker dit seizoen, via een snelle uitbraak na balverlies op het middenveld. „Als we wel goed aan de bal zijn, ga ik ervan uit dat je niet vaak in dit soort situaties terecht komt”, zei Heitinga na afloop. Na de omzettingen in de rust kwam Ajax de tweede helft nauwelijks in de problemen.

Vitesse kon het Ajax ondanks de voorsprong, die snel ongedaan werd gemaakt door een doelpunt van Davy Klaassen, niet écht moeilijk maken. De club kent bestuurlijk en sportief een moeizaam seizoen. Afgelopen week werd er, na de 2-0 nederlaag tegen laagvlieger FC Volendam, aan de teamgeest gewerkt op de padelbaan. „Gretig en agressief” beginnen, „en het volhouden”, dat was het devies geweest, zo had trainer Phillip Cocu laten optekenen in Voetbal International. Het schortte met name aan het laatste. In de tweede helft konden de Vitesse-spelers, onder wie Van Ginkel, die deze winter overkwam van PSV, de steeds groter wordende ruimtes niet meer belopen.

Net als in de wedstrijd voor de winterstop in Amsterdam, toen Vitesse Ajax op 2-2 hield, gokte de ploeg van Cocu op uitbraken in de omschakeling met de snelle Million Manhoef. Toen had hij de Ajax-defensie tweemaal geklopt met zijn snelheid en in Arnhem maakte hij het de Amsterdamse defensie met name in de eerste helft lastig. Met het inbrengen van Bassey zette Heitinga snelheid en kracht tegenover de aanvaller en werd het gevaar geneutraliseerd.

De posities van Álvarez en Bassey vormen twee van de weinige vraagtekens in de ploeg van Heitinga. Terwijl zijn voorganger Alfred Schreuder in een half jaar tijd de beste samenstelling niet kon vinden, wil Heitinga zijn spelers met vastigheden handvatten bieden. In de zes binnenlandse wedstrijden (competitie en beker) stuurde hij alleen in de thuiswedstrijd tegen RKC Waalwijk niet hetzelfde elftal het veld in. Toen speelde Francisco Conceição in plaats van Steven Bergwijn, omdat die niet fit genoeg was om aan de wedstrijd te beginnen. In het Europese tweeluik tegen Union Berlin koos hij met Bassey voor een andere invulling van de verdediging.

Pootje haken

Toch is er nog genoeg werk aan de winkel. Twintig minuten voor tijd loste Brian Brobbey Steven Bergwijn af. Beide dure zomeraankopen kennen een teleurstellend seizoen, en met name Bergwijn liet zijn frustratie verschillende malen blijken op het veld en voor de tv-camera’s. Tegen Vitesse ging dat bijna mis. Vlak voor rust wilde hij een ontsnapte Manhoef pootje haken, maar hij bedacht zich net op tijd. Ook Brobbey kon zich niet laten gelden bij zijn invalbeurt.

Het is voor Ajax een moeizaam seizoen, erkende Heitinga. Maar na de zege bij Vitesse concludeerde hij ook dat zijn ploeg op de goede weg is. „We moeten zorgen dat we daarop doorgaan.” Dan kan het seizoen nog mooi eindigen, zei hij. Met drie punten achterstand blijft Ajax in het spoor van koploper Feyenoord, die 19 maart op bezoek komt in Amsterdam.