Wanhoopslijm


Frank Huiskamp

Terwijl ik in het laatste weekend van oktober in een dun T-shirt over straat loop, denk ik aan de mensen die een Vermeer met soep besmeuren abnormaal vinden. Wat een goede week was het voor het klimaat. Nou ja, het was absoluut geen goede week voor het klimaat natuurlijk, dat is het al decennia niet, maar wel voor het gesprek óver het klimaat. Tweesecondenlijm, zeven dagen aandacht.

De manier waarop het tot stand kwam, daarover schieten mijn gedachten alle kanten op. In Londen snapte ik het niet: waarom soep, waarom Van Gogh, waarom díé van Gogh en o, de scháde! Toen bleek dankzij het glas de soep niet zo heet gegeten te worden als hij tegen het schilderij was gesmeten. In Potsdam puree tegen een Monet: oké, dit wordt dus een trend, wanneer is Nederland aan de beurt? Ik verwachtte erwtensoep. Gemiste kans.

Ik voel dezelfde wanhoop als deze activisten, maar kan het museumvandalisme nog steeds niet helemaal rijmen met hun idealen. Een van de activisten in Londen legde uit te beseffen dat het een belachelijk willekeurige vorm van protest is, maar dat mensen nu in ieder geval wél luisteren.

Het blijft ook iets knulligs hebben. Zoals activist Jelle de Graaf dat tubetje lijm uit zijn binnenzak haalt en zijn handen insmeert – seconden van ongemakkelijke stilte die voelden als minuten –, zich vanwege zijn zenuwzweet vervolgens mislukt vastplakt aan de talkshowtafel, een woordenbrij uitstort over Beau van Erven Dorens en dan vervolgens op Twitter nog even zijn excuses aanbiedt omdat hij schold met ‘kanker’ toen hij van die tafel werd gekieperd.

Goed, vervolgens zit hij daarna in België aan (niet op) zo’n tafel, en nogmaals in Nederland, interview met deze krant erbij – De Graaf zal slechtere weken hebben gehad. Voor het gezellig-rechtse Twittervolk dat applaudisseerde voor snelwegvernielende tractorparades en de intimidatie van een minister voor haar huis en nu keihard optreden tegen mensen als De Graaf eist, heb ik geen enkel begrip. Voor de musea wel. Ik snap de woede. Waarom zij? Waarom de kunst? Ze staan toch aan dezelfde kant!? De braafste leerling in coronatijd, maar telkens onderaan de ladder bij versoepeling van de maatregelen. Hebben ze eindelijk weer volop bezoekers, moeten ze opeens bang zijn voor idealistische Gen Z’ers met een prittstift.

Maar toen suggereerde oud-museumdirecteur Wim Pijbes vrijdag in een tweet dat de „havermelkcappuccinojeugd” die een statement wil maken, eens moest denken aan Jan Palach, de activist die zichzelf in 1969 in brand stak uit protest tegen de invasie van Tsjechoslowakije – waarna hij overleed. De tweet werd verwijderd, het dédain bleef kleven, beter dan de beste lijm.

Je zou bijna blikken soep gaan inslaan.

Frank Huiskamp vervangt de komende maandagen Marcel van Roosmalen.