Bij zelfmoordaanslag op schoolbus in Pakistan komen vijf mensen om

In het stadhuis mag men het horen. Een instemmend gejoel klinkt buiten als een spreker zegt dat het gemeentebestuur van Rotterdam „direct verantwoordelijk” is voor „massamoord en genocide”. Er wordt geroffeld op trommels. Een vrouw zit op de rand van de trap en schrijft op karton: ‘Maersk je moeder’ en ‘geen wapens door onze haven’.

De zeventigjarige Els – haar achternaam mag niet in de krant – heeft een foto meegenomen van het standbeeld van Ossip Zadkine, dat herinnert aan het bombardement van 1940. Ze staat er omdat ze een „morele plicht” voelt. „Rotterdam is óók platgebombardeerd. Ze zouden Zadkine een Palestijnse sjaal om moeten doen.”

Het protest, opgezet door actiegroep Geef Tegengas, draait om een schip van rederij Maersk, dat woensdagochtend aanmeerde in de Rotterdamse haven. Het schip zou afkomstig zijn uit Israël en transporteert volgens gegevens van de Palestijnse beweging Palestinian Youth Movement onderdelen van F35-gevechtsvliegen.

In een brief riep een bont gezelschap actiegroepen burgemeester Carola Schouten dinsdag op om het schip, dat onderweg is naar de Verenigde Staten en hier een tussenstop maakt, te laten vertrekken. De stad faciliteert volgens hen de „militaire logistieke keten” van Israël. Dat maakt Rotterdam in hun ogen „medeplichtig aan deze genocide”.

De gemeenteraad vergadert donderdag over de kwestie. In aanloop naar de raadsvergadering hebben zo’n 150 mensen zich woensdagavond met vlaggen en spandoeken verzameld bij het stadhuis. Naast de actiegroepen hebben ook drie politieke partijen hun handtekening gezet onder de brief naar de burgemeester.

Doorvoerroute

„Als je je haven hiervoor beschikbaar stelt, ben je een beetje medeplichtig”, vindt raadslid Theo Coşkun (SP). „Dit is Rotterdams grondgebied. Dan kun je niet zeggen: het is niet onze rol. We hebben de taak om alles op alles te zetten om wat er in Gaza gebeurt te voorkomen. Zo zou iedere burger in het leven moeten staan.”

Judith Bokhove, fractievoorzitter van GroenLinks, vindt de formulering dat Rotterdam medeplichtig is aan genocide „te stellig”. „Maar we hebben wel onze verantwoordelijkheid. Als je als stad niet acteert, geef je daarmee ook een signaal af. We vinden dat de oorlog moet stoppen. En dus ook dat we die niet moeten faciliteren.”

We moeten onze stem laten horen. In alle lagen van politiek bestuur. Zeker als zo’n schip onze haven binnenkomt

Rotterdammers mogen er weinig van meekrijgen, doorlopend wordt de belangrijke havenstad gebruikt als doorvoerroute voor wapentransporten. Een handel die „logischerwijs voortvloeit uit de rol van Rotterdam als internationale haven”, aldus wapenexport-deskundige Frank Slijper. „Er wordt van alles doorgevoerd, dus ook wapens en militair materieel.”

Het gaat dan ook niet alleen om Israël, zegt Bokhove. De positie van Rotterdam als internationale doorvoerhaven voor wapens baart haar zorgen. „De haven ligt dichtbij Rotterdam. Dat er wapens worden doorgevoerd, brengt veiligheidsrisico’s met zich mee. Op deze manier betrek je Rotterdam ook in een internationaal conflict.”

Bestuurslagen

Met de kwestie bereikt het oorlogsgeweld in de Gazastrook in korte tijd opnieuw de Rotterdamse politiek. Naar aanleiding van een online-petitie sprak de gemeenteraad zich vorige week met een nipte meerderheid uit tegen het Israëlische geweld. De vraag die de raadszaal verdeelt, is of het aan het lokale bestuur is om zich daarmee bezig te houden.

„We snappen allemaal dat het buitenlandbeleid aan de Tweede Kamer is”, zegt PvdA-raadslid Sarah Reitema. „Maar met dit soort schendingen van het internationale recht moeten we onze stem laten horen. In alle lagen van politiek bestuur: als gemeente, deelraad en Brussel. En zeker als er zo’n schip onze haven binnenkomt.”

Leefbaar Rotterdam, de grootste fractie in de raad, denkt daar anders over. „Wij vinden het niet gepast om een internationaal conflict te importeren in de stad”, zegt raadslid Sebastiaan Bonte. „Ik vind dat linkse partijen niet de juiste prioriteiten stellen. We hebben het inmiddels wekelijks over Gaza, maar daar gaan we niet over.”

Hij spreekt van „selectieve verontwaardiging”. „Op deze manier kun je elke supply-chain gaan onderzoeken. De wereld komt in de Rotterdamse haven. Het is wel erg eenzijdig anti-Israël. Gemakshalve wordt even vergeten wie de oorlog is begonnen. Het moet stoppen, dat is duidelijk. Maar wat gaan we er in Rotterdam aan doen?”

Spanje

Overheden kunnen een schip met onwelgevallige inhoud weigeren. Zo ontzegde Spanje, één van de meest Israël-kritische EU-lidstaten, vorig jaar een schip met wapens de toegang tot de haven van Cartagena. Het schip vervoerde 27 ton aan explosief materiaal en had Israël als bestemming.

Dat Rotterdam zomaar dezelfde afweging zal maken, is niet waarschijnlijk. Het stadsbestuur, gedragen door Leefbaar Rotterdam, VVD, D66 en Denk, stelt zich rond het conflict voorzichtiger op dan bijvoorbeeld Amsterdam, waar burgemeester Femke Halsema het kabinet vorige week nog opriep Israël tot de orde te roepen.

Wij vinden het niet gepast om een internationaal conflict te importeren in de stad

„Een hoop mensen hebben het gevoel dat ze alleen machteloos kunnen toekijken”, aldus Coşkun. „Nu kunnen we wél iets doen: deze schepen weren. Er zijn veel druppels op de gloeiende plaat nodig om ervoor te zorgen dat Israël zich achter de oren gaat krabben. Dit is een van de druppels die wij als Rotterdam kunnen toevoegen.”

Een woordvoerder van de burgemeester zegt desgevraagd niet op het debat van donderdag vooruit te willen lopen.

Delen

Mail de redactie