N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Geschiedenis De vervalste dagboeken van Adolf Hitler zijn na 40 jaar de kluis uit. De tekst is saai, ritselt van de fouten én pleit Hitler vrij van de Holocaust.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data97240987-f5042d.jpg)
Foto DPA Picture-Alliance via AFP
Adolf Hilter is een tevreden man. De oorlog in het westen is pas een paar dagen aan de gang, maar zijn troepen rukken vlot (zügig) op door Nederland en België. Op 12 mei 1940 schrijft hij ’s ochtends in zijn dagboek: „Er komen steeds meer succesmeldingen binnen. Grebbenlinie en Peel-stelling doorbroken. In het noorden van Holland hebben de Duitse troepen de provincie Groningen bezet. Harlingen en de oostkust van de Zuiderzee zijn bereikt.”
Wie wat weet van de meidagen in 1940, ziet dat er iets niet klopt met deze notitie. De Peel-Raamstelling viel al op 10 mei, terwijl de Grebbenlinie pas later op de 12de doorbroken werd. En de Duitsers bereikten ook pas in de middag van 12 mei de Afsluitdijk. De vraag dringt zich op: kon Adolf Hitler soms in de toekomst kijken?
Nee, natuurlijk. En een dagboek hield hij sowieso niet bij. Bovenstaande passage komt uit de vervalste dagboeken van de dictator die op 25 april 1983 door Stern-journalist Gerd Heidemann aan de wereld werden gepresenteerd. Het nieuws haalde overal de voorpagina’s, ook die van NRC Handelsblad, maar al snel werd duidelijk dat het hier om de journalistieke miskleun van de eeuw ging.
9,3 miljoen Duitse Mark
De dagboeken waren een vervalsing van de hand van Konrad Kujau, een handelaar in nazi-memorabilia, die ze voor 9,3 miljoen Duitse Mark aan Stern had verkocht. De dagboeken verdwenen in de kluis van uitgever Gruner + Jahr, maar journalisten van de Norddeutscher Rundfunk (NDR) hebben de 62 handgeschreven delen nu door een computer lees- en doorzoekbaar laten maken. Donderdag zetten ze ‘Hitlers dagboeken’ online.
Wat meteen opvalt, is de ongelooflijke saaiheid van de tekst. Het is onvoorstelbaar dat de man die het schuimbekkende proza van Mein Kampf componeerde zo’n gortdroog dagboek zou hebben bijgehouden. ‘Hitler’ beperkt zich veelal tot samenvattingen van de situatie aan het front, met hier en daar een sneer naar de Britse premier Winston Churchill.
Deze dagboeken moesten de Holocaust uitwissen
En er zitten dus nogal wat fouten in. Wie zoekt op de termen ‘Niederlande’ en ‘Holland’ komt bovenstaande passage van de morgen van 12 mei tegen. Ook met het bombardement op Rotterdam gaat het mis. ‘Hitler’ schrijft dat op de ochtendbespreking van 14 mei melding wordt gemaakt van de aanval, inclusief het feit dat het een vergissing was vanwege een miscommunicatie rondom een ultimatum. Het bombardement vond echter pas om half twee plaats, terwijl het ultimatum verliep om half vijf. ’s Ochtends op 14 mei kan de aanval dus geen onderwerp van gesprek zijn geweest.
Het is duidelijk dat vervalser Kujau zich meer bezighield met het zo goed mogelijk nabootsen van Hitlers handschrift, dan met de historische accuratesse van wat hij de Führer liet schrijven. Na de onthulling van de dagboeken rezen er al dan ook snel twijfels over de echtheid van zijn werk. Chemische analyse van het papier waarop de dagboeken geschreven waren, maakte daaraan gauw een einde. Het papier was van ná de oorlog.
Schandaal
Met die bevinding stortte het kaartenhuis van Kujau in elkaar. Het schandaal verzwolg niet alleen hem, maar ook Heidemann, die veel te graag een scoop had willen hebben. Kujau en Heidemann werden in 1985 tot 4,5 jaar cel veroordeeld, de journalist mede omdat hij een deel van het geld dat Stern voor de dagboeken betaalde in eigen zak zou hebben gestoken.
Ook de reputatie van de Engelse historicus en Hitler-kenner Hugh Trevor-Roper liep een forse knauw op. Hij was voorgelogen over de ouderdom van het papier en had een verzonnen verhaal gehoord over hoe de dagboeken uit een vliegtuigwrak waren gered, waarna hij ze voor echt had verklaard. Toen hij daar tijdens de persconferentie op terugkwam, was het kwaad al geschied.
De journalisten van de NDR die de dagboeken nu openbaren, schrijven dat er indertijd onvoldoende aandacht is geweest voor het feit dat Kujau met zijn werk Hitler vrijpleitte van betrokkenheid bij de Holocaust – áls er al een Holocaust was geweest. Kujau had banden met neonazi’s, belangrijke klandizie voor wie parafernalia van het Derde Rijk verkoopt, en zou van hen de ontkenning van de moord op de Joden hebben overgenomen.
Op verschillende plekken in het dagboek schrijft ‘Hitler’ dat hij druk bezig is om een plek te vinden om het Europese jodendom te huisvesten. Op 23 mei 1943 noteert hij: „Ik ben bezorgd over ons Jodenprobleem. Volgens de nieuwste meldingen wil niemand ze hebben.” Dit was op het moment dat de industriële moord in vernietigingskampen al jaren bezig was. De conclusie van de NDR-onderzoekers is dan ook: „Deze dagboeken moesten de Holocaust uitwissen.”
