Trumps anti-migratiehavik Stephen Miller mag zijn kruistocht steeds breder voeren

‘Hoe drijven we al die illegale buitenlandse indringers ons land uit als elke uitzetting door een rechter moet worden beoordeeld?”, roept Stephen Miller boos naar de CNN-presentator die hem in april interviewt. „Dat betekent dat we geen land meer hebben, geen soevereiniteit, geen toekomst! Dat is de rechterlijke macht die zich bemoeit met de uitvoerende macht.”

Miller, Trumps langst dienende medestander en nu de belangrijkste beleidsmaker in het Witte Huis, gaat graag en vaak de strijd aan met journalisten. Hij schreeuwt hyperbolen naar ze, ‘trolt’ ze en verwijt hen dat ze de wetteksten waarmee hij ze om de oren slaat „niet willen begrijpen”. In Donald Trump vond hij tien jaar geleden een medestander om het Amerikaanse migratiebeleid radicaal te veranderen. Het werd diens belangrijkste campagnethema.

In deze termijn is beleid uitstippelen voor Miller niet meer genoeg. Om de doelen van permanent gesloten grenzen, grootschalige uitzettingen en denaturalisaties te bewerkstelligen, moeten eerst rechters buiten spel worden gezet. Afgelopen week opperde hij dat habeas corpus, het eeuwenoude individuele recht op een proces om een detentie voor de rechter aan te vechten, „kan worden opgeschort in tijden van een invasie”.

Miller is ook de drijvende kracht achter de zaak die deze donderdag door het Hooggerechtshof wordt behandeld: het mogelijke einde van het geboorterecht op staatsburgerschap. Het is de eerste werkelijk grondwettelijke toets voor de nieuwe regering-Trump. Een test hoe ver het grotendeels door Republikeinse presidenten benoemde hof het Republikeinse migratiebeleid en aanvallen op de rechtsstaat laat passeren.

Voetgangers lopen bij het gebouw van het Amerikaanse Hooggerechtshof in Washington, vorige maand.

Foto Jonathan Ernst / Reuters

Het recht dat vrijwel iedereen die in de VS geboren wordt automatisch Amerikaan is, lijkt onomstreden. Het werd in 1868 via het 14de Amendement aan de grondwet toegevoegd en dertig jaar later door het Hooggerechtshof bevestigd. Een Trump-decreet, getekend op de dag van zijn inauguratie, betwist dat dit geldt voor kinderen van ouders die illegaal of tijdelijk, bijvoorbeeld als student, in de VS zijn.

Dit gevecht over birthright citizenship wordt deze week afgetrapt. Voor het hoogste hof vecht de regering eerst de praktijk aan dat uitspraken van federale rechters, die het decreet tot nu toe unaniem als ongrondwettelijk hebben veroordeeld, de uitvoering ervan landelijk kunnen blokkeren.


Lees ook

In decreten vol bijtende formuleringen laat Trump zien: de VS moeten van hem geen immigratieland meer zijn

Migranten uit Mexico en Guatemala die vermoedelijk illegaal de grens met de Verenigde Staten zijn overgestoken worden opgepakt door de Amerikanse douane.

Opgegroeid in links milieu

Donald Trump is een politicus die zijn onderbuik volgt, zeker als het aankomt op zijn antipathie tegen niet-witte immigranten. Hij heeft ze „beesten” genoemd die via een „invasie” het bloed van de Verenigde Staten „vergiftigen”. Om die xenofobe instincten om te zetten in politieke actie, leunt de Amerikaanse president al sinds zijn campagne van 2016 op één man wiens vreemdelingenhaat nog veel dieper zit: Stephen Miller.

Miller (39) was de architect van de zogenoemde muslim ban, het inreisverbod voor mensen uit overwegend islamitische landen, en de praktijk om migrantenkinderen te scheiden van hun ouders. Tijdens Trumps ballingschap smeedde hij de afgelopen vier jaar plannen om migranten dit keer echt zonder hinder van de rechtsstaat te weren en verbannen. Miller is auteur van de barrage aan presidentiële decreten om grootschalige uitzettingen mogelijk te maken. Hij stoft obscure wetten af om dat zonder proces te doen.

De zaak over het geboorterecht op staatsburgerschap is de eerste werkelijk grondwettelijke toets voor de nieuwe regering-Trump

Miller, in Trump-II formeel adjunct-stafchef voor binnenlands beleid, is gewend om impopulaire en controversiële standpunten luid te verkondigen. Hij is dol op provocatie of „constructieve controverse”, zoals hij het zelf noemt.

Miller groeide op in een joods gezin in het welvarende, progressieve Santa Monica, Californië, maar noemde zich al jong conservatief. Uit interviews voor het boek Hatemonger, dat journalist Jean Guerrero in 2020 over hem schreef, komt naar voren dat Miller zich al op de middelbare school hatelijk uitliet tegenover latino klasgenoten. „Op een school waar nerds als cool werden beschouwd, was hij nog steeds de jongen die niemand mocht”, vertelde een klasgenoot aan The New Yorker.

Hij belde als tiener al graag in bij rechtse talkradioshows en schreef op Duke University, waar hij politicologie studeerde, uiterst hyperbolische columns. Zijn ‘doorbraak’ was dat hij het opnam voor drie witte lacrossespelers die – bleek later – valselijk werden beschuldigd van de verkrachting van een zwarte stripper. Na zijn studie ging hij in Washington werken voor populistische Congresleden die migranten beschuldigden van het verspreiden van ziektes (Afgevaardigde Michele Bachmann) en het geboorterecht al in 2010 wilden opschorten (Senator Jeff Sessions).

Bedenker ‘Amerikaans bloedbad’

Toen verscheen Trump op het toneel en was het „alsof alles wat ik in het diepste van mijn hart voelde nu werd uitgedrukt door een kandidaat voor het hoogste ambt van onze natie”, zei Miller. Op voorspraak van Breitbart-baas Steve Bannon, werd hij Trumps belangrijkste speechschrijver. De inauguratietoespraak van 2017, waarin Trump sprak van een „Amerikaans bloedbad”, was van zijn hand.


Lees ook

Provocateur is rechtse kracht in Trumps Witte Huis (2019)

Stephen Miller.

In Trumps eerste termijn was Miller van grote invloed op het strenge migratiebeleid, maar dat strandde grotendeels bij de rechter. Dit maakt dat Miller zijn kruistocht deze keer heeft uitgebreid. De aanval beperkt zich niet langer tot illegale migranten en andere nieuwkomers, maar ook op de geboren Amerikanen. En niet alleen migranten, ‘woke’ universiteiten en ‘Deep State’-ambtenaren zijn verderfelijk, de rechters die hen beschermen ook.

Door een tactiek van flood the zone met presidentiële decreten, worden ook de rechtbanken en gerechtshoven overspoeld. Millers hoop is dat er genoeg onder Trump-I benoemde rechters zijn die met een deel van de acties meegaan. En dat het Hooggerechtshof uiteindelijk ook de kant van de regering kiest. Of zich erbuiten houdt omdat Trump handelt als opperbevelhebber, onder het mom van de nationale veiligheid, zoals Miller tegenover CNN opperde.

Miller heeft van het bestrijden van immigratie zijn levenswerk gemaakt en komt tijdens Trumps tweede mandaat dichterbij zijn doel dan ooit.