Elke dag kijken er miljoenen mensen naar de ontelbare Nederlandse talkshows. De formule is overal ongeveer hetzelfde. Een tafel met gasten die praten over het nieuws. TV-recensent Amber Wiznitzer is gefascineerd door het format van praatprogramma’s. Aan de hand van fragmenten laat ze zien hoe onze talkshows werken. En wat daarvan het effect is op de kijker.
Heb je vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze redactie via [email protected].
Als je op zo’n Bevrijdingsdag maar vaak genoeg het woord ‘vrijheid’ herhaalt, dan verliest het vanzelf iedere betekenis. Het was feest in het land, overal popfestivals. Dansen, drinken, zwaaien met een vlaggetje. De premier kreeg in Wageningen een rookbom voor de voeten geworpen, demonstranten tegen de genocide in Gaza werden vlug afgevoerd. Het moest wel gezellig blijven.
Zomaar een beetje feesten kan natuurlijk ook niet, dus kwam NPO3-verslaggever Evita Mac-Nack langs om aan de bezoekers te vragen wat vrijheid voor hen betekende. „De wereld staat in de fik, weet je wel”, wist Douwe Bob. „You can be gay or whatever”, zei een tweeling. Clichés en herhalingen werden niet vermeden. De COC Zwolle hield op het festivalterrein ‘Gelakte Gesprekken’: voorbijgangers konden hun nagels laten lakken terwijl ze een gesprek met queers voerden.
De dag werd afgesloten met het 5 mei-concert (NPO1) op de Amstel in Amsterdam. Mensen in bootjes, de koning en de koningin keken naar een gelikte show op pontons. Het programma bevatte vooral Nederlandstalige liedjes van onder meer Antoon en Yves Berendse, afgewisseld met licht klassiek door het symfonieorkest Phion – een zigeunerlied van Dvorak, een cowboydans van Copeland.
Mijn hoogtepunt was de groep synchroonzwemmers aangevoerd door de tweeling Noortje en Bregje de Brouwer. Vorig jaar wonnen ze op de Olympische Spelen zilver met een gewaagde Van Gogh-dans – in een Sterrennachtbadpak grepen ze naar hun oor. Dit keer brachten ze in het koude water van de Amstel een vrijheidsdans. Helaas was de regisseur zo druk bezig met snelle shotwissels dat hij vergat het artistiek zwemmen goed in beeld te brengen. In een totaalshot op grote afstand zag je soms hoe ze hun benen in de lucht wierpen.
Ik werd een beetje wee van dat gefestival. Wezenloos gebabbel, slechte stampmuziek. Laat de mensen vooral de vrijheid vieren, maar goede televisie levert het niet op. Gelukkig was daar de Amsterdamse zangeres Sophie Straat, held van de dag, die wél langer dan tien seconden had nagedacht en Bevrijdingsdag koppelde aan onvrijheid en oorlog nu. „Ik denk dat we niets kunnen vieren zolang we niet allemaal vrij zijn”, zei ze. Ze greep in toen bewakers Palestijnse vlaggen in het publiek wilden afpakken. „Meneer, de vlaggen blijven!” Hierna zei ze: „Als Joods persoon zal ik altijd tegen genocide staan. We zeggen ‘nooit meer Auschwitz’ maar in plaats van verzet ertegen kijken we stilzwijgend toe.”
Soldaat van Oranje
Is niets meer heilig? Zelfs onze Soldaat van Oranje moest eraan geloven. Doordat zijn oorlogsavonturen werden bewerkt tot speelfilm en musical, groeide Erik Hazelhoff Roelfzema (1917-2007) uit tot de belichaming van het Nederlandse verzet. De documentaire De Onbekende Soldaat: Erik Hazelhoff Roelfzema (zondag, NPO2) van Jean van de Velde vertelt onder meer over het leven van de verzetsman na de oorlog.
Hij was een fel tegenstander van de Indonesische onafhankelijkheid en werkte met de Britse geheime dienst aan illegale wapenleveranties voor Molukse opstandelingen. Omdat hij het Indonesië-beleid te meegaand vond, deed hij in 1947 mee aan een Nederlandse staatsgreep. De documentaire is gevuld met fans van Hazelhoff, ze smullen van zijn drieste avonturen die vaak nergens toe leidden, en in dit licht wordt de staatsgreep ook kort behandeld. Die dekselse kwajongen toch. Wat daarbij helpt is dat ze het meest belastende onderdeel verzwijgen: de mislukte moordaanslag op PvdA-leider en verzetsman Koos Vorrink.
Hazelhoff, de gevierde vrijheidsstrijder, wilde dus een politicus laten vermoorden en de parlementaire democratie de nek om draaien. Laten we zeggen dat iedereen zo zijn eigen idee van vrijheid heeft.
In de Bondsdag is Friedrich Merz er maandag niet in geslaagd om tijdens de eerste stemronde voldoende stemmen te vergaren om tot bondskanselier te worden verkozen. Merz, partijleider van de christen-democratische CDU en beoogd regeringsleider na de verkiezingswinst in februari, kwam uit op 310 stemmen. Voor een absolute meerderheid waren er 316 nodig.
Arbeiderspartij SPD en CDU, die samen de nieuwe Duitse regering vormen, hebben samen 328 stemmen in de Bondsdag. Zowel de CDU/CSU-fractie als die van de SPD is volgens een telling compleet aanwezig in de Bondsdag, dus hebben 18 parlementariërs van de coalitiepartijen niet voor Merz gestemd. Doordat de stemming anoniem wordt gedaan, is het niet duidelijk wie dat waren. Tijdens de eerste ronde werden 621 van de in totaal 630 stemmen uitgebracht. Na de verrassende uitslag van de eerste stemmingsronde schorste de Bondsdagvoorzitter de zitting in de Bondsdag. Het is niet waarschijnlijk dat deze op dinsdag nog hervat wordt.
De fracties, die zich in de Bondsdag hebben teruggetrokken voor beraad, moeten nu of allemaal een tweede stemronde toestemmen, of de Bondspresident moet een tweede ronde initiëren. Toch zullen ook de regeringspartijen hun voorbehoud hebben bij een tweede stemronde onder dezelfde omstandigheden, want het is niet gezegd dat Merz dan wel alle Bondsdagleden van zijn coalitie achter zich weet te verzamelen. Het is in de parlementaire geschiedenis van Duitsland niet eerder voorgekomen dat een bondskanselier niet in de eerste stemronde werd verkozen.
Lees ook
Waarom de klassiek-conservatieve CDU-leider Friedrich Merz nu het tij in Duitsland mee heeft
Het Met Gala vertoont vaak nogal overeenkomsten met een carnavalsoptocht. Op de rode loper van het grootste mode-evenement van het jaar proberen beroemdheden elkaar af te troeven met bizarre outfits in de hoop op een viral moment.
De gala-avond – waarmee elk jaar op de eerste maandag van mei geld wordt ingezameld voor de modeafdeling van het Metropolitan Museum of Art in New York – valt altijd samen met de opening van de jaarlijkse modetentoonstelling. Dit jaar is dat Superfine: tailoring black style, een tentoonstelling gewijd aan zwarte dandy’s, geïnspireerd op het boek van Monica L. Miller, Slaves to Fashion: Black Dandyism and the Styling of Black Diasporic Identity uit 2009.
De 400 genodigden kregen ‘tailored for you’ als dresscode mee, waardoor vrijwel iedereen in een mannenpak of een variant daarop kwam opdagen. En dat leverde aanzienlijk minder carnavaleske ontwerpen dan normaal op.
Popster Madonna op het Met Gala.
Foto Jeenah Moon/ Reuters
Echt elke denkbare variant op het mannenpak kwam voorbij. Soms tergend saai en voorspelbaar (het korte zwarte blazerjurkje van Hailey Bieber). Soms juist wat gekunsteld (Rihanna’s als rok omgeknoopte jas).
Er waren pakken die refereerden naar de kleurrijke pakken van sa-peurs: Congolese dandy’s. En naar ‘zoot suits’, extreem wijde pakken die jazzmuzikanten in de jaren veertig droegen. Ze werden gecombineerd met uit zwarte cultuur afkomstige accessoires als grills (gouden tandversiering) en met juwelen bezette wandelstokken.
Tientallen gasten (Lupita Nyong’o, Sarah Snook, Lauryn Hill, Christian Latchman, het model op de cover van de tentoonstellingscatalogus) waren op precies hetzelfde idee gekomen: zij gaven hun mannenpak wat meer dramatisch rode-lopereffect met een lange sleep of cape.
Simpele, maar echt goed passende pakken maakten indruk. Madonna in Tom Ford, Usher in Ralph Lauren, filmmaker Arthur Jafa in Fear of God zagen er onberispelijk uit. Vernieuwend op een subtiele manier was Chance the Rapper, die een leren jasje met gouden knopen onder zijn wollen Versace-pak droeg.
Model Gigi Hadid.
Foto Savion Washington / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / Getty Images via AFP
Onder meer Pharrell Williams, Jeremy Allen White en Dev Hynes droegen broeken met wijd uitlopende jarenzeventigpijpen. Een trend die steeds groter lijkt te worden sinds Kendrick Lamar tijdens de Super Bowl in zo’n broek optrad.
Sommige outfits leken op het eerste gezicht weinig met het thema te maken te hebben. Zoals de goudkleurige Miu Miu-jurk van model Gigi Hadid. Maar dat bleek een haast exacte replica te zijn van een jurk die Josephine Baker ooit droeg. De gestreepte rok en het witte overhemd van Anne Hathaway bleken een wel erg subtiele referentie naar de extravagante garderobe van de beroemde Vogue-redacteur André Leon Talley, ontworpen door Carolina Herrera, met wie Talley decennialang bevriend was. Meer bezoekers brachten een eerbetoon aan hem. Zo droeg Tessa Thompson een waaier met zijn gezicht erop.
Het was verfrissend om veel ontwerpen van jonge, zwarte ontwerpers als Torishéju, Nicholas Daley en Ugo Mozie te zien
Het was verfrissend om veel ontwerpen van jonge, zwarte ontwerpers als Torishéju, Nicholas Daley en Ugo Mozie te zien, die je normaal niet gauw tegenkomt bij evenementen van dit kaliber. Die laatste ontwierp een jurk voor Diana Ross met een 5,5 meter lange sleep waarop de namen van haar kinderen en kleinkinderen geborduurd stonden.
Sommigen grepen het gala aan om iets te promoten. Rapper André 3000 droeg een piano op zijn rug: een referentie naar het album met alleen maar pianonummers dat hij eerder die avond had uitgebracht. Rihanna, die erom bekendstaat altijd als allerlaatste te arriveren, kwam ook deze keer toen het diner al lang afgelopen was – maar kondigde wel meteen haar derde zwangerschap aan.
Diana Ross poseert bij aankomst.
Foto Evan Agostini/Invision/AP
De tentoonstelling viert zwarte cultuur op een moment dat president Trump diversiteitsprogramma’s binnen Amerikaanse instellingen probeert af te bouwen. Niet per se een statement, want het museum werkte al vijf jaar aan deze tentoonstelling. Dat de enige uitgenodigde politicus Trumps voormalig rivaal Kamala Harris was, moet wel een statement zijn. Ze was voor het eerst aanwezig en droeg een jurk van Off-White (het modemerk van de in 2021 overleden ontwerper Virgil Abloh).
Was er nog een wit persoon die zich vertilde aan het thema en zich op het vlak van cultural appropriation begaf? Zeker. Model Amelia Gray droeg een durag om haar hoofd: een doek die specifiek bedoeld is voor zwart haar. Ook het kanten onderbroekje en matching jasje van K-popster Lisa kreeg kritiek: de gezichten van burgerrechtenactivisten als Rosa Parks en Malcolm X stonden op haar kruis en billen afgebeeld.