Bekeerde katholiek JD Vance bezoekt Vaticaan, dat zijn wereldbeeld bepaald niet deelt

Een bezoek van een vicepresident aan een Europese hoofdstad heeft normaal niet zoveel voeten in de aarde. Maar de zaken liggen anders als de bezoeker JD Vance heet, een man die de regering-Trump vertegenwoordigt op een moment van grote spanning met de EU, en zelf Europeanen als geopolitieke parasieten beschouwt. Vance landde vrijdagochtend met Air Force Two, het vliegtuig dat de vicepresident vervoert, op de luchthaven van Ciampino, om samen met zijn vrouw en hun drie jonge kinderen het paasweekend in Rome door te brengen.

Tijdens het officiële deel van het bezoek lunchte Vance vrijdagmiddag opnieuw met de Italiaanse premier Giorgia Meloni, die hij een dag eerder nog in het Witte Huis had gezien, tijdens haar onderhoud met president Donald Trump. „Lang geleden!” grapte de Italiaanse premier breed glimlachend, gretig de kans grijpend om de rest van de EU nogmaals in te peperen hoe goed het klikt tussen haar en de machthebbers in Washington.

Vance zelf wilde vooral naar het Vaticaan, en dat was gezien de kritische houding van de Kerk tegenover de regering-Trump een veel complexer bezoek. Paus Franciscus pleit steevast voor solidariteit met vluchtelingen en migranten. Dat staat haaks op Trumps radicaal-rechtse migratiebeleid, inclusief uitzettingen naar El Salvador.

Kardinaal Pietro Parolin, de staatssecretaris het Vaticaan, verwelkomt JD Vance, zijn vrouw Usha en hun kinderen Ewan, Vivek en Mirabel. Foto AFP Photo/Vatican Media

Nieuwe bekeerling

JD Vance groeide op in Ohio, heeft Ierse en Schotse wortels en bekeerde zich in 2019 tot het katholieke geloof. De nieuwe bekeerling koos voor een oerconservatieve interpretatie van het katholicisme, in weerwil van Franciscus’ boodschap van mededogen met sociaal kwetsbaren in de maatschappij.

Vance uitte al kritiek op de beperkingen die Franciscus oplegde voor misvieringen in het Latijn, die volgens de progressieve tak in de Kerk de afstand met de gelovigen onnodig vergroten, en viel de Amerikaanse bisschoppen aan toen zij kritiek uitten op het nieuwe harde migratiebeleid. „Zijn de bisschoppen echt bezorgd om migranten, of vooral om hun budgetten?” zei Vance, verwijzend naar fondsen voor de hervestiging van migranten.

Op de koop toe daagde hij de paus en de Katholieke Kerk zelfs uit op theologisch vlak. Eind januari verwees hij in een interview op de Trump-getrouwe televisiezender Fox naar ‘ordo amoris’, een oud christelijk concept dat hij inzette om het huidige Amerikaanse migratiebeleid mee te verdedigen. Volgens JD Vance komt ‘ordo amoris’ neer op een orde, of hiërarchie in de liefde die christenen voor anderen voelen. Hierbij zou de liefde voor het eigen gezin, en daarna de eigen landgenoten voorop staan, terwijl bekommernis om de rest van de wereld pas veel later volgt.

Paus Franciscus zette in een brief over migratie die hij op 10 februari naar de Amerikaanse bisschoppen stuurde, de puntjes op de i. „Christelijke liefde is geen concentrische uitbreiding van belangen die zich beetje bij beetje uitbreiden naar andere personen en groepen”, schreef de kerkleider. De Argentijn voegde eraan toe dat een waardige behandeling van elk individu een ordelijke afhandeling van legale migratie niet in de weg hoeft te staan, terwijl hij ook afkeurde dat migranten zonder legale verblijfsstatus met criminaliteit in verband worden gebracht.

Vicepresident Vance (l) ontmoet kardinaal Pietro Parolin, de staatssecretaris van het Vaticaan. Parolin is na de paus de hoogste bestuurder van de Rooms-Katholieke Kerk. Foto EPA/Vatican Media

Paus spaart krachten

Een bezoek van JD Vance aan de paus staat voor dit weekend niet op de agenda. Officieel luidt de verklaring dat Franciscus nog steeds van een dubbele longontsteking herstelt – officieus klinkt het in de Italiaanse media dat de paus gewoon geen zin heeft om kostbare energie aan de Amerikaanse vicepresident te besteden. Franciscus spaart zijn krachten voor het wereldberoemde ‘Urbi et orbi’ op Paasdag – de pauselijke zegen aan de stad (Rome) en de rest van de wereld. Het blijft wel nog altijd mogelijk dat hij de vicepresident en zijn gezin op het laatste nippertje, en vlak voor of na de paasviering, even ontvangt.

Ontmoetingen waar de paus zelf sterk aan hecht, gaan ondanks zijn zwakke gezondheid wel door. Donderdag bezocht Franciscus de gedetineerden van de gevangenis Regina Coeli in Rome. Hij vertelde hen dat hij dit jaar niet in staat was hun voeten te wassen (naar het voorbeeld van Jezus), maar hen wel zijn nabijheid wilde tonen. De gevangenen applaudisseerden terwijl ze ‘Franciscus!’ en ‘Vrijheid!’ scandeerden.

Vance en zijn gezin werden zaterdagochtend niet door de paus, maar door diens nummer twee in het Vaticaan ontvangen. Behalve Pietro Parolin, staatssecretaris van het Vaticaan, topdiplomaat en Franciscus’ trouwste medewerker, nam ook monseigneur Paul Richard Gallagher, de secretaris voor de relaties met staten en internationale instellingen, deel aan het gesprek.

Dat verliep ‘hartelijk’, aldus een persmededeling van het Vaticaan, terwijl door de hoge Vaticaanse vertegenwoordigers tegelijk wél man en paard werden genoemd. Het gesprek ging dieper in op de oorlogen en geopolitieke spanningen, maar de katholieke leiders benadrukten ook de „moeilijke humanitaire situatie van migranten, vluchtelingen en gevangenen”, met een speciale vermelding van de inspanningen die de Katholieke Kerk in de VS voor kwetsbaren verricht.

Felle kritiek

Vrijdagochtend, kort nadat de Amerikaanse vicepresident in Rome was geland, had de Amerikaanse ambassade bij de Heilige Stoel nog de hakken in het zand gezet, via een bericht op X. „De regering-Trump werkt aan het behoud van de soevereiniteit van de VS door illegale immigratie aan banden te leggen”, luidde de tweet.

National Catholic Reporter, een gerenommeerd Amerikaans tijdschrift, uitte meteen felle kritiek. „Op een dag dat christenen wereldwijd het lijden en de dood van Christus herdenken, begint de Amerikaanse ambassade bij het Vaticaan liever over illegale migratie”, stelde het blad, verontwaardigd. Als het al was bedoeld als politieke boodschap aan het Vaticaan, ter voorbereiding van de ontvangst van Vance, dan remde het Parolin en Gallagher in ieder geval niet af om nogmaals solidariteit met vluchtelingen te bepleiten.

Delen





Mail de redactie