‘Ik droom van mijn eigen keten van Assani-winkels in Nederland’

En nou was óók nog eens in drie provincies de stróóm uitgevallen. Ruim vijftig uur geleden al. Dat was me geheel ontgaan, maar er was ook al zo veel om je druk over te maken: onrust in Amsterdam, fractievoorzitters van regeringspartijen die elkaar naar het leven staan voor een beetje media-aandacht en een warrige persconferentie van een premier die nog steeds oogt alsof hij per nacht een negatief aantal uur slaapt (wat wel zou verklaren waarom hij het had over „jongeren met een integratieachtergrond” en „intimiderende spreekkantoren”).

Om het hoofd koel te houden had ik de volgende tv-route uitgestippeld voor de maandagavond: eerst de aftrap van Het Sinterklaasjournaal (NTR), dan de eerste aflevering van Onderweg naar liefde (KRO-NCRV) en afsluitend de uitzending van Bar laat (BNNVARA) met imam Shamier Madhar en rabbijn Awraham Soetendorp, die elkaar een jaar geleden de hand schudden in een uitzending van Buitenhof (AVROTROS/BNNVARA) om te pleiten voor verbinding. In andere woorden: eerst een staaltje harde journalistiek, dan wat verstrooiing en tot slot een gezonde dosis medemenselijkheid.

In Het Sinterklaasjournaal bleek zoals gebruikelijk de hele operatie rond 5 december op losse schroeven te staan dus die stressvolle samenvatting laat ik achterwege, maar Onderweg naar liefde was gelukkig een ongekend schot in de roos. De makers lijken met interesse naar het succes van RTL’s B&B vol liefde te hebben gekeken en toen aan de slag te zijn gegaan met een variant waarin de B&B’s zijn vervangen door campers (#vanlife). Onderweg naar liefde voert zelfs een huismerkvariant tantra-Walter op (de B&B vol liefde-deelnemer die in de zomer van 2023 half Nederland bekend maakte met acht seconden durende tantraknuffels).

Nu zou ik graag drie liefdevolle alinea’s aan tantra-Martijn wijden, maar net toen ik me aan het verliezen was in de beschikbare Onderweg naar liefde– afleveringen, kreeg ik een appje. Keek ik ook naar NPO 1? Ik schakelde verstoord over en viel middenin een uitzending van NL Nieuws (wie kent het niet) over een actuele stroomstoring die dus blijkbaar al twee dagen een deel van Nederland had platgelegd. De oorzaak: een „ongekende – vermoedelijke – cyberaanval” op ons stroomnetwerk. Na een paar uur zonder stroom waren mensen volledig zonder eten komen te zitten en waren ze dus en masse aan het plunderen geslagen. Het leger stond paraat. En er zaten ook nog eens duizenden mensen vast in de lift.

Fictief scenario

Dat dit een fictief scenario was kwam af en toe onderaan in beeld heel even voorbij. Maar lang zou dat niet zo blijven, las ik in de programmaomschrijving: „De vraag is niet of. Maar wanneer.” Om de boel zo realistisch mogelijk te maken deden zelfs ministers mee aan het vrij slecht geacteerde toneelstukje van de EO (Black-out), evenals tv-persoonlijkheden als Tijs van den Brink. Het opmerkelijkst was het ‘interview’ met een man in Zuid-Holland die zich, in tegenstelling tot de rest van Nederland (foei!), wél goed had voorbereid op een apocalyps en een heleboel watertanks in zijn tuin had staan. Toch maakte hij zich zorgen, want hij wist zeker dat die tanks zouden worden geleegd door dorstige bendes. Op de Evangelische Omroep was naastenliefde maandag ver te zoeken.

Maak je mensen weerbaar door doemfictie te presenteren als werkelijkheid, ze angst aan te jagen voor hun plunderende medemens en ze te leren dat als je na twee dagen uit een lift bent bevrijd, de minister van Justitie en Veiligheid je inpepert dat je ook wel érg slecht was voorbereid? Ik denk het niet. Ik denk dat mensen beter even kunnen checken of ze wat basics in huis hebben voor het geval dat en dan de uitzending van Bar laat terug kunnen kijken, waarin Madhar de leiders van ons land oproept om nuances te scheppen en elkaar te blijven zien als mensen. Dat lijkt me een heel stuk productiever.

Delen

Mail de redactie

De Nederlandse media hadden de afgelopen dagen de mond vol van de zogenaamd on-Amsterdamse Jodenhaat waarvan de voetbalsupporters van Maccabi Tel Aviv afgelopen week slachtoffer waren. Ik zal eerlijk zijn; ik heb niet eens meer de energie om de eenzijdige berichtgeving van de rellen hier te herhalen. Maar wát een onvoorstelbaar onvolledige verslaggeving was het, en wát een knap staaltje van recht praten wat overduidelijk krom is, en hoe listig om links en rechts ook nog wat te strooien met angstig makende opmerkingen over jongens op scooters die ‘hit-and-run’-acties uitvoeren op onschuldige Joden.

Vanuit retorisch opzicht is het mateloos interessant wat er gebeurt in een deel van de verslaggeving van de Maccabi-rellen in Amsterdam. Want terwijl de werkelijkheid haaks staat op het verhaal van onschuldige Israëliërs tegenover schuldige Jodenhaters, wordt dat laatstgenoemde narratief bijna unaniem omarmd. Dat de rellen in werkelijkheid een reactie waren op de schaamteloze provocaties van Israëlische supporters, die in goed Amsterdams schijt hebben aan Palestijnse en Arabische mensenlevens en naar onze hoofdstad kwamen om dit luidruchtig uit te dragen – dat lees ik nergens terug.

Als de beelden van geweld verontwaardiging oproepen, dan moet u eens terugkijken naar wat eraan vooraf is gegaan. Israëlische supporters, onder wie veel aanhangers van de regering-Netanyahu, en ook veel oud-militairen die de beslissingen van die regering hebben uitgevoerd, liepen daags voor de wedstrijd tegen Ajax met honderden door de binnenstad van Amsterdam. Ze vielen naar verluidt een Marokkaanse taxichauffeur aan, trokken Palestijnse vlaggen van de muur, spuugden naar meisjes met hoofddoekjes.

Op dezelfde dag dat de VN alarm sloegen vanwege de grote aantallen hongerdoden in Gaza, omdat Israël humanitaire hulp blokkeert, trokken de Maccabi-supporters door Amsterdam, uit volle borst scanderend: „fuck you Palestine” en „laat de IDF winnen”. Ik vraag me af; waar is de collectieve verontwaardiging over geweld tegen onschuldige slachtoffers, bij de arrogantie van deze mannen die op de roltrappen van de metro in koor riepen: „Er zijn geen scholen in Gaza, want er zijn geen kinderen meer.”

Wie doet zoiets? Wie is er trots op dat zijn regering onschuldige kinderen met duizenden tegelijk vermoordt? En wie voelt zich onaantastbaar genoeg om zichzelf ervoor luidkeels op de borst te slaan?

Israëlische supporters, in de meest letterlijke zin. Supporters niet alleen van een voetbalclubje, maar supporters van het meest effectief beschermde land ter wereld, die denken dat ze wegkomen met moord omdat de wereld maar blijft wegkijken van hun misdaden.

En voor u begint: dit is antisemitisme! Nee. Dat is het niet. Het gaat over Israël en zijn gewelddadige, genocidale beleid. Joden hebben hier helemaal niets mee te maken, en als iets antisemitisch is, dan is het wel het voortdurende verband dat verschillende media leggen tussen de misdaden van Israël, en de Joodse identiteit.

Maccabi-supporters kregen geen klappen omdat ze Joods zijn. Ze kregen ze omdat ze zich schaamteloos trots toonden over de haat en de misdaden van hun regering. Of dat pak slaag terecht is, daarover mogen de meningen verschillen. Maar opstaan tegen een geweldenaar die zichzelf op de borst klopt voor het uitmoorden van een ander volk vind ik bepaald niet beschamend. De echte schande hier is dat Amsterdam überhaupt ingestemd heeft met het verwelkomen van de harde voetbalkern van een land dat zich schuldig maakt aan de grootst denkbare misdaden.

Maar kennelijk kan je genocide plegen en dan buiten je eigen landsgrenzen lachend roepen dat alle Palestijnse kinderen dood zijn, zonder er ook maar voor op de vingers getikt te worden. Dat schetst het grote gelijk van Israël: ze zijn altijd onschuldig, en altijd het slachtoffer. Zelfs als het tegenovergestelde waar is.

Karin Amatmoekrim is schrijver en letterkundige. Ze schrijft om de week op deze plek een column.

Delen

Mail de redactie

‘Laten we het hebben over de problemen in plaats van over Geert Wilders”, zei Caroline van der Plas. „Ja,” zei Sven Kockelmann, „maar goed – híj benoemt die problemen.” Aan de bruine tafel van Café Kockelmann (WNL) keek Van der Plas haar gastheer uitdrukkingloos aan terwijl hij een een scherm vol verse Wilders-tweets liet zien, ditmaal over de rellen die Amsterdam een paar dagen tot wereldnieuws maakten. Maar Van der Plas was de hele uitzending al bezig „de problemen” te benoemen, in bewoordingen die weinig aan die van Wilders onderdeden.

Ze had gezegd: „Dit zijn jongens geweest, veelal van Marokkaanse of Noord-Afrikaanse afkomst, die het gewoon leuk vinden Joden in elkaar te slaan; die daar gewoon heel veel plezier aan beleven.” „Die afkomst weten we niet zeker”, had Kockelmann gezegd. „Ja jongens, kom, hier ga ik niet aan meedoen”, had Van der Plas geantwoord. „We moeten benoemen dat er mensen zijn die het fantastisch vinden om Joodse mensen in elkaar te slaan.” Misschien was dat in de ogen van Kockelmann nog niet polariserend genoeg geweest. De Benoemer des Vaderlands, dat blijft toch echt Wilders.

Van meerdere mensen hoorde ik dit weekend dat ze het nieuws over Amsterdam niet meer volgden. Mensen die gebruikelijk graag op de hoogte blijven; die kranten lezen en Nieuwsuur kijken. Ze trokken het niet. Dat kwam vanzelfsprekend door de gebeurtenissen zelf, maar óók door de manier waarop met name op tv en sociale media erover werd bericht. Er gingen ongeverifieerde beelden rond, het perspectief schoof heen en weer – en in talkshows als Café Kockelmann werd het vuurtje verder opgestookt. En waar vuur is, is Wilders. Hij hoefde nergens langs te gaan om toch onderdeel te zijn van menig praatprogramma.

Waar de klappen vallen

Maar voor wie afgelopen weekend de tv heeft uitgezet, is het wel zo aangenaam te weten dat er temidden alle tumult nog altijd gasten aan talkshowtafels schuiven die proberen de temperatuur wat omlaag om te brengen. „Wilders heeft er alleen maar belang bij om olie op het vuur te gooien”, zei filosoof en theatermaker Jaïr Stranders in Buitenhof (AVROTROS/BNNVARA). „Dat is waar hij al jarenlang mee bezig is: alle groepen in de samenleving wegzetten en tegen elkaar uitspelen.” Hij zag dat „het heel veel moeite kost om elkaar op te zoeken in het midden en niet mee te gaan in de framing. De groepen die daar het meest onder lijden zijn Joden, maar ook moslims. Je hebt dus twee groepen in de samenleving die in de hoek zitten waar voor hun gevoel de klappen vallen, en die worden tegen elkaar uitgespeeld. Dat moeten we inzien.”

En er zíjn mensen die dat inzien. Keren Hirsch, bijvoorbeeld, de Joods-Israëlische fractievoorzitter van de PvdA in Amsterdam-Zuid. In Dit is Tijs (EO) legde Tijs van den Brink haar voor: „Iemand als Geert Wilders zegt: ‘Het is gewoon de islam. Die hebben jullie geïmporteerd en daar komt het vandaan’. Wat zeg jij dan?” „Dat is echt onzin.” „Nou ja, onzin… het zijn meestal wel islamistische jongetjes”, meende Van den Brink. „Maar dat wil niet zeggen dat het ‘de islam’ is”, zei Hirsch. „Vroeger werden alle Joden over één kam geschoren, en dat liep niet heel goed af. Als we dat nu met andere groepen gaan doen – dat kan natuurlijk absoluut niet. Haat bestrijd je niet met haat.”

Lichtpuntjes zat. Maar wie het even niet kon opbrengen om die zelf uit de talkshows te filteren, kon zaterdagavond ook gewoon kijken wat de mannen van Even tot hier (BNNVARA) van alle onrust vonden. In de eerste aflevering van het nieuwe seizoen stonden ook zij stil bij de giftige tweets van Wilders, en bij hoe Dilan Yesilgöz dan weer tweette over de tweets van Wilders – enzovoorts. Lekker druk met elkaar. „Zó ontroerend”, vonden Niels van der Laan en Jeroen Woe. „Dat alle politici zó begaan waren met de slachtoffers.”

Delen

Mail de redactie